Libri i Mësuesit

• Të mendojnë mbi ndjenjat e të intervistuarit në drejtim të ngjarjeve që ai/ajo përshkruan.
Provat orale, më shumë se sa një burim, janë subjektive. Tu kërkosh fëmijëve që të
krahasojnë dy shpjegime orale të të njëjtit subjekt mund ti drejtojë ata të mendojnë rreth
paragjykimeve dhe saktësisë së provave orale. Disa shkrimtarë argumentojnë që paragjykimet
janë më të njohura nga fëmijët në kontekstin e provave orale se sa në të tjerat.
• Qartësimi dhe prezantimi i gjetjeve të tyre në disa rrugë apo mënyra.
‣ Përdorimi i burimeve historike(objekteve të përdorura nga njeriu)
Çfarë është një burim historik?
Çdo objekt që ka mbijetuar, i cili është përdorur në të kaluarën nga njerëzit për
qëllime praktike ose estetike është një burim historik. Një kuti ushqimi për fëmijët i vitit
1980, një minifund i vitit1960, një plan rrëshqitës i vitit 1950, një llampë vaji e shekullit të 19-të,
një copëz nga epoka e Gurit janë të gjitha burime historike, ku secila tregon ose ilustron jetën e
njerëzve që i bënë dhe i përdorën ato.
Pikturat, dokumentat e shkruara, librat e printuar, rregjistrues elektronik dhe artikujt në
ambjentet shoqërore janë gjithashtu burime historike.Këto burime historike do të trajtohen në
seksionet më poshtë.
Roli i burimeve historike.
Burimet historike kontribuojnë në veçanti për kuptimin e mësimit të historisë dhe të
zhvillojnë aftësitë historike tek nxënësit:
• Trajtimi dhe investigimi i burimeve historike është për nga natyra i bazuar në aktivitete dhe
mund të ketë një influence të madhe motivuese në mësimdhënie dhe në mësimin e historisë.
• Fëmijët që kanë vështirsi në lexim dhe mësim mund të jenë efektivë si fëmijët e tjerë në
analizën dhe nxjerrjen e përfundimeve nga provat e burimeve historike.
• Përdorimi i burimeve si një provë historike jep një kontribut në arritjen e gjërë dhe të
balancuar të kuptimit të historisë. Shkrimi ka ekzistuar për një kohe të shkurtër në historinë
njerëzore edhe kur është përdorur ka qënë rezervuar vetëm për të pasurit, të fuqishmit dhe të
mirë-edukuarit. Objektet nga ana tjetër janë përdorur nga të gjitha klasat e njerëzve dhe nga
gratë njëlloj si burrat.
• Ekzaminimi i burimeve historike mund ti ndihmojë fëmijët që të vlerësojnë aftësitë krijuese
të njerëzve në të kaluarën. Për shkak të teknologjive të ndryshme sot që janë shumë të
sofistikuara, pajisjet, mjetet dhe artikujt që ne bëjmë dhe përdorim, janë më të mira se ato të
përdorura nga njerëzit në të kaluarën. Duke ekzaminuar burimet historike, fëmijët vlerësojnë
që edhe njerëzit në të kaluarën janë njëlloj kreativ për të zgjidhur problemet, të detyruar nga
mundësitë e teknologjive.
• Burimet historike sigurojnë veçanërisht oportunitete me vlerë për të ekzaminuar instancat e
shkakut, efektit, ndryshimit dhe vazhdimësinë. Ato shpesh do të tregojnë nevojat, rrethanat
ose teknologjitë e përdorimit të tyre dhe zhvillimi i objekteve relative ndër kohëra mund të
gjurmohen për shembull “Llampa e dritat përmes shekujsh”.
Gjetja dhe zgjedhja e burimeve historike.
Burimet më të përshtatshme historike për nxënësit janë:
• Të jenë të forta për tu përdurur me kujdes nga nxënësit. Shpesh fëmijët tregojnë një pjesë të
madhe rreth objektit duke prekur dhe e ndjerë atë. Fëmijëve iu duhet mësuar që të kujdesen
dhe të kenë respekt për gjërat e vjetra, dhe fëmijët me të rritur mund ta shohin si interesante të
mësojnë se si objektet dëmtohen për shkak të moshës dhe përdorimit. Për shembull ngjyra e
verdhë e gazetave, amortizimi i fabrikave, si dhe efekti i korrazionit mund të investigohet me
punë shkencore.