Libri i Mësuesit

Barleti dhe Beçikemi janë dy humanistë të mëdhenj arbër.Të dy këta historianë dhe shkencëtarë
të shekullit XV kanë dhënë kontribut në kulturën europiane dhe i kanë shtuar lavdinë kombit
shqiptar.
Kur realizohet përshtatëshmëria e një tregimi aplikohen dhe përforcohen shumë
koncepte nga kurrikuli i historisë. Linjat e një tregimi të mirë janë të thjeshta, numri i
personazheve është i limituar, dhe tregimi ndahet në një numër të qartë dhe të veçantë
episodesh. Saktësia historike e detajeve dhe veçanërisht ilustrimet duhet të shikohen me
kujdes nga mësuesi.
‣ Për nxënësit e shkollës 9-vjeçare
Veprat letrare artistike me përmbajtje historike, të lexuara nga fëmijët vetë apo nga
mësuesit e tyre, luajnë një rol të rëndësishëm në zhvillimin e koncepteve historike dhe kuptimit të
historisë. Shkrimet e mira të këtij zhanri, i lejojnë fëmijët të bëhen, të familjarizohen me detajet e
jetës së personazheve dhe të kuptojnë sjelljet, perspektivat dhe shqetësimet e njerëzve në atë
kohë, në një mënyrë që do të ishte e pamundur të përfitohej nga ekzaminimi i provave
arkeologjike dhe burimeve të tjera historike.
Një numër i madh veprash letrare me përmbajtje historike ekziston pothuajse për të
gjitha periudhat historike. Disa autorë preferojne ti ritregojnë historitë e ngjarjeve në të kaluarën
duke përdorur personazhe dhe ngjarje të vërteta historike.p.sh.S.Godo me
romanet”Skëndërbeu”dhe “Ali Pashë Tepelena”, etj
Disa autorë të tjerë shpikin personazhe të trilluara por i vendosin me kujdes në
kontekstet historike.Shembuj të tillë ka plot si p.sh.I.Kadare me romanin “Kështjella”,”Princesha
Argjiro”,F.Reshpja “Legjenda e Arbërit”,O.Grillo “Historia e Skëndërbeut”,etj Shumë nga këto
libra ofrojnë një material ideal për leximin, ndërsa për historinë duhet të merren dhe të zbulohet
se çfarë autorët shkruajnë për periudhat historike që nxënësit studiojnë.
. P.sh. Nxënësit e angazhuar në studimin e Kohës së Gurit dhe të Bronxit do të gjejnë
libra që përshkruajë plot detaje të Kohës së Gurit si jeta, puna, kultura me provat historike ku libri
është bazuar.
Ndoshta, rolet më të domosdoshme që novelat apo romanet mund të luajnë është ti
lejojmë fëmijët të eksplorojnë ngjarjet komplekse dhe të bëjnë pyetje, përmes eksperiencave
akoma të besueshme të personazheve të trilluara. Për shumicën e fëmijëve shumë tema shihen
bardh e zi. Historia i ndihmon ata që të vlerësojnë se rrallë jeta është kaq e lehtë.
Novelat shpjegojnë rrugët e ndryshme se si mund të interpretohen episodet
historike nga njerezit sot dhe se si mund të influencojnë në veprimet dhe opinionet e të
tjerëve.
‣ Historia Personale dhe Familjare.
Roli i historisë personale dhe familjare.
Historia personale e familjare ofron një fillim ideal për eksplorimin e të kaluarës. Këto
detyra praktike duhet të:
• Japin mundësi nxënësve vendosin një pozicion personal në kohë, të bëhen të vetëdijshëm
për historinë e të kaluarës duke ndihmuar zhvillimin gradual të koncepteve të së kaluarës.
• Bëjnë nxënësit të vetëdijshëm për disa nga marrëdhëniet më kryesore në familjet e tyre,
veçanërisht lidhjet e tyre me prindërit, motrat-vëllezërit, gjyshërit, tezet dhe xhaxhallarët.
• Ndihmojnë fëmijët të zbulojnë ndryshimet dhe vazhdimësinë në vetë jetën e tyre dhe atë të
të tjerëve.
• Pajisja e fëmijëve me gjuhën e kohës, për shembull i vjetër/më i vjetër; i ri/më i ri;
përpara/pas, atëhere; i njëjtë/i ndryshëm etj.