14.04.2015 Views

Libri i Mësuesit

Libri i Mësuesit

Libri i Mësuesit

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Protagonistët<br />

Krijo një ide për temën:<br />

Kisha e Notrë-Damit.<br />

Zhozefina Boharne, gruaja e Napoleonit<br />

Kurorëzimi perandorak në një tablo të Zhak-Lui Davidit<br />

Napoleoni kurorëzon të shoqen.<br />

Papa Piu VII i pranishëm në ceremoni.<br />

Fitoret e Napoleonit<br />

Në këtë karikaturë Napoleoni paraqitet midis flluskave të sapunit. Pse? Një flluskë mban emrin e një vendi<br />

të pushtuar. Mundohuni të lexoni emrat në frëngjisht me ndihmën e mësuesit.<br />

Hartë.<br />

Epoka e Napoleonit më 1812. Diskutim.<br />

Tako personazhet<br />

Evropa në vitin 1812<br />

Harta tregon perandorinë napoleoniane të vitit 1812, kur Franca kontrollonte tërë Evropën.<br />

1. Gjenerali që ngjiti shkallët shpejt: Napoleon Bonaparti<br />

Napoleon Bonaparti: një gjeneral i jashtëzakonshëm. Lufta që kishin nisur revolucionarët në<br />

vitin 1792 për të mbrojtur revolucionin dhe për të çliruar popujt e shtypur nga absolutizmi i<br />

mbretërve, ende vazhdonte.<br />

Disa vende kishin dalë nga koalicioni antifrancez (11.4), por Austria, Anglia dhe gati të gjithë<br />

shtetet italiane ishin ende të mobilizuar në të. Kundër Austrisë u dërguan tri ushtri: dy prej tyre<br />

morën urdhër të marshonin drejt Vjenës përmes Gjermanisë, e treta duhet të ndërhynte në Itali.<br />

Ushtria drejt Italisë qe e vogël, sepse fronti italian konsiderohej si dytësor, por drejtohej nga një<br />

gjeneral i jashtëzakonshëm, Napoleon Bonaparti.<br />

Napoleoni kishte lindur më 1769 në Korsikë, ishullin mesdhetar që, një vit më parë, republika e<br />

Gjenovës ia kishte shitur Francës. Pasi hyri në shtrinë revolucionare, i ngjiti shpejt shkallët e<br />

karrierës dhe, në moshën 25 vjeçare mori titullin e gjeneralit. Kur ishte 27 vjeç, Direktorati, ku<br />

bashkëshortja e tij Zhozefin Boarné kishte miq të fuqishëm, i besoi drejtimin e ushtrisë të nisur<br />

drejt Italisë.<br />

Fushata ushtarake në Itali ishte ngadhënjim edhe për Napoleonin. Fushata në Itali (1796-<br />

1797) ishte nj ngadhënjim i vërtetë. Bonaparti i mundi pa reshtur piemontasit dhe austriakët, mori<br />

Nisën dhe Savojën, që bënin pjesë në mbretërinë e Sardenjës dhe hyri në Milano, kryeqendrën e<br />

Lombardisë austriake. Pastaj pushtoi territorin e republikës së Venecias, e cila, më kot, qe<br />

shpallur si asnjanëse dhe, pas dorëzimit të austriakëve në Mantova, iu drejtua Vjenës. Betejat dhe<br />

fitoret propagandoheshin me të madhe në Francë, ku Napoleoni u bë menjëherë i famshëm.<br />

Në tetor 1797, Austria u detyrua të nënshkruante paqen e Kampoformios. Me të, i njihte<br />

Francës të drejtën e zotërimit të Lombardisë dhe të Belgjikës, pro mori nga Nepoleoni Venecian,<br />

Istrian dhe Dalmacinë. Republika e Venecias humbi në këtë mënyrë, pas më shumë se njëmijë<br />

vjetësh, pavarësinë e saj.<br />

Për t’i shkaktuar humbej Anglisë, Napoleoni organizon fushatën e Egjiptit. Pas humbjes së<br />

Austrisë, mbetej për t’u mundur vetëm Anglia.<br />

Ishulli mbrohej nga deti me një flotë që dukej e pathyeshme, prandaj Napoleoni e përjashtoi<br />

idenë e sulmit të drejtpërdrejtë. Por vendosi t’i pengonte tregtinë duke pushtuar Egjiptin, që<br />

anglezët e përdornin si bazë për tregtinë me Inditë lindore.<br />

Egjipti, në atë kohë, ishte pjesë e perandorisë turke, pro Napoleoni nuk e mori parasysh këtë:<br />

zbarkoi në Aleksandri, nisi marshimin drejt pjesës së brendshme dhe mori Piramidat duke<br />

shënuar një fitore të rëndësishme (1798).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!