Libri i Mësuesit

quajtur si një shenjë prapambetjeje. Politika e tij ushtarake synoi t’iu merrte suedezëve kontrollin
e Baltikut dhe të fitonte një dalje në det. Pjetri e arriti këtë qëllim, duke mundur në vitin 1709
ushtrinë suedeze pranë Poltavës. Në brigjet e lumit Neva, në afërsi të Baltikut, Pjetri krijoi një
qytet të ri që u quajt Shën Peterburg: ai u bë kryeqyteti i ri i Rusisë, në vend të Moskës, që
konsiderohej shumë larg detit dhe shumë aziatike.
Në vitin 1725, Kur Pjetri vdiq, Rusia ishte tashmë një shtet i fuqishëm, që do të luante një rol të
dorës ssë parë në ngjarjet evropiane.
Një careshë “iluministe”, Katerina e Madhe. Në vitin 1762 u ngjit në fron Katerina II e Rusisë
(1762-96), që u bë careshë falë një komploti në dëm të carit Pjetri III, kushëri dhe i shoqi i saj.
Politika e tij e jashtme, tejet agresive, i zgjeroi kufijtë e shtetit dhe i dha titullin “Katerina e
Madhe”.
Pavarësisht ideve të saj iluministe dhe reformave që ndërmori gjatë mbretërimit të saj, u rritën
privilegjet e pronarëve të tokës në dëm të bujkrobërve. Jo më kot në periudhën e mbretërimit të
Katerinës shpërtheu një kryengritje e madhe e fshatarëve: prijësi i tyre, kozaku Pugaçov, bëri
emër dhe tërhoqi shumë njerëz pas, duke u premtuar heqjen e bujkrobërisë
(Hartë). Ekspansioni i Prusisë në vitet 700. Ne zonat lindore, Pomerania dhe Silezia, nisi një vepër e
vrullshme gjermanizimi me investime të industri, ekonomi, arsim dhe formimin e kuadrove burokratikë dhe
ushtarakë.
Pjetri i Madh po i pret mjekrën një bojari në një skicë popullore të shekullit XVIII.
Fjalët kyç: iluminizëm, enciklopedi, opinion publik, ndarje e pushteteve, sovranitet, despotizëm i
iluminuar, reformë.
Tryezë kronologjike: 1689-1725-mbretërimi i carit Pjetri i Madh; 1740-1780-mbretërimi i Maria Terezës
së Austrisë; 1740-1786-mbretërimi i Frederikut II të Prusisë; 1748-paqja e Akuisgranës; 1751-1772-botimi
i Enciklopedisë; 1762-1796-botimi i esesë I të drejtave dhe dënimeve, Cezare Bekaria; 1786-Pjetër
Leopoldi i Toskanës heq dënimin me vdekje.
Organizo informacionet
Cili ishte mendimi politik i Monteskjësë, Rusosë, Volterit? Vër një kryq në kutinë e duhur
Tre pushtetet (legjislativ, ekzekutiv, gjyqësor)
Sovraniteti i përket popullit
Sovrani duhet të udhëhiqet nga arsyeja
Vetëm popullit i takon të votojë ligjet
Sovrani i iluminuar duhet të ndërmarrë reforma
Forma më e mirë e qeverisjes është monarkia e llojit anglez.
Tema 2
Krijimi i SHBA
PROFILI I TEMËS
Të orientohesh në hapësirë (hartë e lehtë)
Të llogaritësh kohën (shkalla e kohës)
Protagonistët
Krijo një ide për temën:
Përfaqësuesit e trembëdhjetë kolonive të mbledhur në Filadelfia në një kongres, 4 korrik 1776,
nënshkruajnë Deklaratën e pavarësisë. Pikturë e Xhon Trambullit.
Flamuri i SHBA