LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 “PER ... - chemicals.al

Industritë që punojnë aktualisht në Shqipëri janë: industria agro-ushqimore,
tekstile dhe e veshjeve, e drurit, e naftës, e çimentos, kimike, minerare dhe e
përpunimit të metaleve, dhe ajo hidro-energjetike.
Eksportet kryesore te vendit janë në fushat e tekstileve dhe këpucëve,
metaleve dhe mineraleve, naftës bruto, perimeve, frutave dhe duhanit. Bashkimi
Evropian (BE) është partneri tregtar kryesor i Shqipërisë. Ai përfaqëson rreth 75% të
importeve të përgjithshme të Shqipërisë (në vitin 2003, këto importe kapën vlerën
1.11 MEUR) dhe rreth 90% të eksporteve të saj të përgjithshme (në vitin 2003, 368
MEUR). Importet përfshijnë makineri dhe pajisje, ushqime, tekstile dhe kimikate. Në
nivel sektorësh, BE-ja importon nga Shqipëria kryesisht prodhime të përpunuara.
Tekstilet përllogariten në afërsisht 29% të importeve tregtare, ndërsa prodhimet
bujqësore në rreth 12%. Eksportet kryesore të BE-së drejt Shqipërisë janë produkte
industriale dhe prodhime të tjera të përpunuara. Prodhimet bujqësore zënë rreth 20%
të shumës së eksporteve të BE-së.
Sektori industrial në Shqipëri vazhdon të jetë i dobët. Kontributi i tij në
shtimin e përgjithshëm të PPB-së ne vitin 2000 ishte 26%, i pasuar nga shërbimet me
23%. Gjatë vitit 2003 kontributi i industrisë ishte i përafërt me atë të vitit 2002 (rreth
12%-13%). Në vitin 2004, industria dhe ndërtimi zinin 20% te PPB-se kurse shërbimet
u rritën në 55%. Industria vazhdon të jetë përgjithësisht e vjetruar dhe me fuqi të ulët
konkurruese ndaj industrisë evropiane.
Ne vitin 2003 në Shqipëri kishte 56.490 ndërmarrje të vogla dhe të mesme
(SME). Sipas këtyre të dhënave, në 82,5% të këtyre ndërmarrjeve ishte i punësuar
vetëm një person. Pothuaj 52% e SME-ve operojnë në sektorin e tregtisë ku pengesat e
hyrjes dhe kërkesat për kapitalin investues janë të vogla. Vetëm 10% operojnë në
sektorin industrial. 15% e SME-ve vazhdojnë të operojnë me administrim shtetëror.
Në realitet, SME-të me administrim shtetëror zënë rreth 41% të krahut të punës të
punësuar në sektorin e SME-ve. Vetëm 0,2% e SME-ve punësojnë më shumë se 100
punonjës. Që prej fillimit të tranzicionit, Shqipëria ka njohur një rritje kryesisht të
vazhdueshme të numrit të SME-ve, të cilat janë bërë pjesë e rëndësishme e ekonomisë
së saj. Në vitin 2003, u nënshkrua Karta Evropiane e Ndërmarrjeve të Vogla dhe një
sërë aktesh normative për zhvillimin e SME-ve. Në tetor 2002 u krijua Agjencia e
Nxitjes dhe Zhvillimit të Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme.
Ristrukturimi i ndërmarrjeve dhe privatizimi. Ndërsa privatizimi i
ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme ka përfunduar, privatizimi i ndërmarrjeve të
mëdha ka qenë më i ngadaltë për shkak të pasigurisë politike dhe shkallës se ulët të
interesit nga investitorët strategjikë.
Politika e përgjithshme e Shqipërisë është, fillimisht të ristrukturojë dhe,
vetëm më pas, të privatizojë kompanitë shtetërore. Kompania elektro-energjetike
KESH është ende në fazë ristrukturimi dhe një hap i parë është bërë tashmë me
ndarjen e kompanisë në tri ente përgjegjëse për shpërndarjen, prodhimin dhe
transmetimin. Në sektorin e naftës procesi i privatizimit të Albpetrolit (prodhimi),
Armo-s (përpunimi) dhe Servkom-it (shpërndarja) është me i avancuar.
Gjatë vitit 2003, në Shqipëri janë bërë hapa drejt përmirësimit të mjedisit dhe
klimës së biznesit. Agjencia Shqiptare për Nxitjen e Biznesit dhe Investimeve synon
krijimin e lehtësive për investitorët, afaristët dhe informacion rreth kreditimit, nxitjen
e interesave të biznesit dhe lehtësimin e dialogut mes tij dhe administratës, gjetjen e