LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 “PER ... - chemicals.al

LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 “PER ... - chemicals.al LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 “PER ... - chemicals.al

14.04.2015 Views

Forcimi i kapaciteteve të laboratorëve të IMB, ISHP, dhe LQU për monitorimin e DDT. Përcaktimi i kontaminimit eventual të ish magazinave dhe zonave për rreth tyre nga DDT; Përgatitja e Planit të Rehabilitimit për vendet e kontaminuara nga DDT. Rritja e ndërgjegjësimit për vendet e kontaminuara për sa u përket rreziqeve të mundshme shëndetin e popullatës që jeton në afërsi të këtyre vendeve. PCB-të PCB-të janë kimikate organike sintetike, me veti të larta dielektrike, të padjegshme, si dhe të qëndrueshme ndaj shpërbërjes termike e kimike. Pjesa më e madhe e transformatorëve dhe e kondensatorëve përdorin lëngje dielektrike me bazë bifenile të polikloruara (PCB-të) për shkak të vetive zjarrduruese dhe karakteristikave të tjera të mira të tyre në përdorimin e pajisjeve elektrike, por në të njëjtën kohë këto produkte kanë dhe mjaft disavantazhe. Këto disavantazhe lidhen me natyrën helmuese të PCB-ve dhe rrezikun që ato sjellin për shëndetin e njerëzve dhe mjedisin. PCB-të janë subjekt i tri konventave ndërkombëtare që lidhen me trajtimin e mbeturinave të rrezikshme dhe konkretisht: Konventa e Bazelit, e Roterdamit dhe e Stokholmit. Këto konventa i trajtojnë problemet e PCB-ve duke iu referuar prodhimit, deklarimit, përdorimit, importimit, eksportimit, ruajtjes, transportit, monitorimit, nxjerrjes jashtë përdorimit dhe eliminimit të tyre. Inventari i PCB-ve Objektivi i Inventarit të PCB-ve është identifikimi i të gjithë transformatorëve me PCB që janë në përdorim dhe/ose jashtë përdorimi, zbatimi i masave paraprake kryesisht në pajisjet me PCB në përdorim (ato që vazhdojnë të përdoren, që janë jashtë pune, që presin të asgjësohen), për të siguruar monitorimin e përputhjes teknike të gjitha pajisjeve me PCB që janë në përdorim, si dhe për të siguruar ndjekjen e pajisjeve me PCB deri në fund të jetës së tyre. Sipas Konventës së Stokholmit duhet të identifikohen, etiketohen dhe të hiqen nga përdorimi pajisjet që përmbajnë më shumë se 10 % PCB dhe vëllim më të madh se 5 litra, të identifikohen, etiketohen dhe të hiqen nga përdorimi pajisjet që përmbajnë më shumë se 0.05 % PCB (500 ppm) dhe vëllim më të madh se 5 litra, si dhe të bëhen përpjekje që të identifikohen dhe të hiqen nga përdorimi pajisjet që përmbajnë më shumë se 0.005 % PCB (50 ppm) dhe vëllim më të madh se 0.05 litra. PCB-të nuk janë prodhuar kurrë në Shqipëri. Vaji i transformatorëve është importuar gjithmonë nga shtete të tjera të Evropës ose Azisë. Deri tani nuk ka pasur ndonjë kontroll për përmbajtjen e PCB-ve në pajisje dhe vajra minerale në Dogana dhe në Magazinën Qendrore në Shkozet, Durrës, në lidhje me sasinë e vajit dhe praninë e PCB-ve në të. Në Objektet e KESH-it janë në përdorim shumë transformatorë të vjetër të prodhuar para vitit 1970, të cilët kanë krijuar ndotje të mjedisit, veçanërisht në tokë dhe në ujërat nëntokësore për shkak të rrjedhjeve të vajit dhe të pikimeve gjatë procesit të mirëmbajtjes ose për shkak të vjetërsisë së transformatorëve. Pjesa më e madhe e transformatorëve janë vendosur në tokë ose mbi një bazament por nuk kanë rezervuar dytësor poshtë tyre. Mund të vihet re me lehtësi toka e ndotur poshtë transformatorëve, prandaj kërkohet ndjekja e problemit të ndotjes së tokës dhe ujërave nëntokësorë.

Në kuadrin e projektit për përgatitjen e PKV për NOQ janë inspektuar rreth 57 objekte energjetike dhe janë analizuar rreth 169 mostra vaji; rezultatet tregojnë se 5,3% e sasisë së analizuar mund të konsiderohen si të dyshuara për PCB (PCB>50 ppm). Në qoftë së marrim rezultatet e arritura në transformatorët e analizuar dhe i aplikojmë për të gjithë sasinë e transformatorëve të prodhuar përpara vitit 1990, atëherë sasia e transformatorëve të ndotur me PCB mund të jetë si më poshtë: Numri i transformatorëve të prodhuar para vitit 1990 Pesha mesatare e transformatorëve të shpërndarjes Përqindja e transformatorëve që priten të jenë të ndotur Numri i transformatorëve që priten të jenë të ndotur Pesha e përgjithshme e transformatorëve Pesha e përgjithshme e vajit Pesha e përgjithshme e transformatorëve të zbrazur 6 000 copë 1,5 ton 5,3 % rreth 320 1100 ton 300 ton 800 ton Rreth 10% e transformatorëve e kanë raportin e peshës së vajit ndaj peshës së transformatorit më të lartë se 30% dhe nga testimi me test-kite nuk kanë rezultuar me densitet pozitiv: këta transformatorë mund të konsiderohen si të rimbushur dhe dyshohet se përmbajnë PCB. Inventari Paraprak i PCB-ve nxori në pah mos-ekzistencën më parë të standardeve (limiteve) dhe metodave për analizat e PCB-ve, nivelin e ulët të informimit dhe të ndërgjegjësimit mbi PCB-të në të gjithë grupet e popullsisë, mungesën e informimit dhe të ndërgjegjësimit të popullsisë në përgjithësi mbi rrezikun potencial të PCB-ve (të vajrave të transformatorëve), nivelin e kufizuar të ndërgjegjësimit të punonjësve nëpërmjet administrimit të përgjegjësive në sektorin publik dhe privat, ndërgjegjësimin e ulët të punonjësve të ekspozuar potencialisht ndaj PCB-ve, mungesën e monitorimit të ndotjeve me PCB në matrica të ndryshme dhe në ajër, tokë dhe ujëra tokësore e nëntokësorë që mund të jenë ndotur me vaj që përmban PCB. Numri i kondensatorëve në Objektet e KESH/OST është i kufizuar. Ata janë vendosur në N/Stacionin 220 kV në Fier (2x25 MVAr), në N/Stacionet 110 kV në Lushnje dhe në Ballsh, (secili prej tyre është 25 MVAr). Kondensatorët përmbajnë sasi të vogël vaji dhe në trupin e tyre ka pak pika lidhëse, kështu që ata nuk kanë krijuar ndotje mjedisi përreth tyre. Sidoqoftë, këta kondensatorë duhen konsideruar si burime të mundshme ndotjeje dhe duhet pasur kujdes në marrjen e masave parandaluese për ndikimin e tyre në mjedis. Plani i Veprimit Të hartohet dhe të zbatohet një rregullore në lidhje me administrimin, trajtimin, monitorimin, heqjen nga përdorimi dhe eliminimin e vajit e të pajisjeve të ndotura me PCB;

Në kuadrin e projektit për përgatitjen e PKV për NOQ janë inspektuar rreth 57<br />

objekte energjetike dhe janë an<strong>al</strong>izuar rreth 169 mostra vaji; rezultatet tregojnë se<br />

5,3% e sasisë së an<strong>al</strong>izuar mund të konsiderohen si të dyshuara për PCB (PCB>50<br />

ppm).<br />

Në qoftë së marrim rezultatet e arritura në transformatorët e an<strong>al</strong>izuar dhe i<br />

aplikojmë për të gjithë sasinë e transformatorëve të prodhuar përpara vitit 1990,<br />

atëherë sasia e transformatorëve të ndotur me PCB mund të jetë si më poshtë:<br />

Numri i transformatorëve të prodhuar para vitit<br />

1990<br />

Pesha mesatare e transformatorëve të<br />

shpërndarjes<br />

Përqindja e transformatorëve që priten të jenë të<br />

ndotur<br />

Numri i transformatorëve që priten të jenë të<br />

ndotur<br />

Pesha e përgjithshme e transformatorëve<br />

Pesha e përgjithshme e vajit<br />

Pesha e përgjithshme e transformatorëve të<br />

zbrazur<br />

6 000 copë<br />

1,5 ton<br />

5,3 %<br />

rreth 320<br />

1100 ton<br />

300 ton<br />

800 ton<br />

Rreth 10% e transformatorëve e kanë raportin e peshës së vajit ndaj peshës së<br />

transformatorit më të lartë se 30% dhe nga testimi me test-kite nuk kanë rezultuar me<br />

densitet pozitiv: këta transformatorë mund të konsiderohen si të rimbushur dhe<br />

dyshohet se përmbajnë PCB.<br />

Inventari Paraprak i PCB-ve nxori në pah mos-ekzistencën më parë të standardeve<br />

(limiteve) dhe metodave për an<strong>al</strong>izat e PCB-ve, nivelin e ulët të informimit dhe të<br />

ndërgjegjësimit mbi PCB-të në të gjithë grupet e popullsisë, mungesën e informimit<br />

dhe të ndërgjegjësimit të popullsisë në përgjithësi mbi rrezikun potenci<strong>al</strong> të PCB-ve<br />

(të vajrave të transformatorëve), nivelin e kufizuar të ndërgjegjësimit të punonjësve<br />

nëpërmjet administrimit të përgjegjësive në sektorin publik dhe privat,<br />

ndërgjegjësimin e ulët të punonjësve të ekspozuar potenci<strong>al</strong>isht ndaj PCB-ve,<br />

mungesën e monitorimit të ndotjeve me PCB në matrica të ndryshme dhe në ajër,<br />

tokë dhe ujëra tokësore e nëntokësorë që mund të jenë ndotur me vaj që përmban<br />

PCB.<br />

Numri i kondensatorëve në Objektet e KESH/OST është i kufizuar. Ata janë<br />

vendosur në N/Stacionin 220 kV në Fier (2x25 MVAr), në N/Stacionet 110 kV në<br />

Lushnje dhe në B<strong>al</strong>lsh, (secili prej tyre është 25 MVAr). Kondensatorët përmbajnë sasi<br />

të vogël vaji dhe në trupin e tyre ka pak pika lidhëse, kështu që ata nuk kanë krijuar<br />

ndotje mjedisi përreth tyre. Sidoqoftë, këta kondensatorë duhen konsideruar si<br />

burime të mundshme ndotjeje dhe duhet pasur kujdes në marrjen e masave<br />

parand<strong>al</strong>uese për ndikimin e tyre në mjedis.<br />

Plani i Veprimit<br />

Të hartohet dhe të zbatohet një rregullore në lidhje me administrimin, trajtimin,<br />

monitorimin, heqjen nga përdorimi dhe eliminimin e vajit e të pajisjeve të ndotura<br />

me PCB;

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!