LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 “PER ... - chemicals.al

Italia, Kroacia, Zvicra dhe Belgjika.
Deri tani, në dogana dhe në magazinën qendrore në Shkozet -
Durrës nuk ka pasur kontroll në lidhje me sasinë e vajit dhe
praninë e PCB-ve në të. Për arsye ekonomike, Shqipëria
gjithashtu ka importuar transformatorë të përdorur (të dorës së
dytë) që mund të kenë qenë të rimbushur ose janë rimbushur
herë pas herë me vaj në Repartin e Riparimit, por për shkak të
mungesës së informacionit, analizat dhe evidencat e mbajtura
nuk janë të vlefshme. Në Objektet Energjetike janë në përdorim
shumë transformatorë të vjetër të prodhuar para vitit 1970, të
cilët kanë krijuar ndotje në mjedis veçanërisht në tokë dhe ujëra
nëntokësorë për shkak të rrjedhjeve dhe pikimeve të vajit gjatë
procesit të mirëmbajtjes ose për shkak të moshës së tyre të vjetër.
Pjesa më e madhe e transformatorëve janë të vendosur direkt në
tokë ose në mbështetëse statike, por jo në depozita dytësore
poshtë transformatorëve. Mund të vihet re, lehtësisht në mënyrë
vizuale, toka e ndotur poshtë transformatorëve, gjë që kërkon të
zbatohen investigime për ndotjen si në tokë ashtu edhe në ujërat
nëntokësorë. Mbështetur në të dhënat e siguruara nga pyetësori i
inventarit paraprak i PCB-ve, numri i transformatorëve të
vendosur në objektet energjetike është rreth 12 000 copë për të
gjithë kapacitetet në përdorim dhe përmban një sasi të vajit
mineral, rreth 8200 ton. Sasia e vajit në transformatorë shkon nga
70 kg deri në 102 ton. Pjesa më e madhe e tyre (rreth 98%) janë
transformatorë të shpërndarjes, me kapacitet të ulët, të vendosur
në kabina të vogla elektrike dhe janë përdorur për furnizimin e
konsumatorëve familjarë. Rreth 50% e sasisë së përgjithshme të
transformatorëve janë prodhuar para vitit 1990 (rreth 6.000 copë)
dhe gjatë inspektimeve është vënë re se vjetërsia mesatare e
transformatorëve me vitin e prodhimit është shumë e vjetër 28
vjet. Përqindja e transformatorëve mbi moshë (>30 vjet) është
rreth 45 %. Një pjesë e transformatorëve e kanë WR >30% dhe
nga testimi i tyre nuk kanë rezultuar me densitet pozitiv: këta
transformatorë mund të konsiderohen si të rimbushur dhe të
dyshuar me PCB.
Inventari paraprak i PCB-ve nxori në pah mos ekzistencën e
standardeve (limiteve) dhe metodave për analizat e PCB-ve,
nivel të ulët të informimit dhe të ndërgjegjësimit mbi PCB-të në
të gjithë grupet e popullsisë, mungesë të informimit dhe
ndërgjegjësimit të popullsisë në përgjithësi mbi rrezikun
potencial të PCB-ve (e vajit të transformatorëve), nivel të
kufizuar të ndërgjegjësimit të punonjësve në menaxhimin e
përgjegjësive si në sektorin publik dhe atë privat,
ndërgjegjësimin e ulët të punonjësve të ekspozuar potencialisht
ndaj PCB-ve, mungesën e monitorimit të ndotjeve me PCB në
variante të ndryshme si dhe në ajër, tokë dhe ujëra tokësorë e
Adresa: Blv. “Dëshmorët e Kombit”, Tiranë, Shqipëri, Tel: +355 4 226629 Fax: +355 4 228430 bashkiatirane@tirana.gov.al
8446