LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 “PER ... - chemicals.al

produkteve NOQ me produkte të parrezikshme. Meqë ekonomia kombëtare (pra
edhe sektori bujqësor) në të kaluarën mbështeteshin në pronën shtetërore, kostot e
pesticideve mbuloheshin nga buxheti i shtetit, jo nga fermerët, ndërsa tani, në
regjimin e ekonomisë së tregut, fermerët privatë duhet të përdorin burimet e tyre për
blerjen e faktorëve të prodhimit (pra edhe të pesticideve). Nga ana tjetër, pesticidet
NOQ janë ndaluar në Shqipëri që 10 vjet më parë, dhe pas kaq kohe është i vështirë të
bëhet krahasimi, ndërkohë që ka ndryshuar edhe vlera e monedhës vendase, por
edhe e atyre të huaja (për sa i takon importit të NOQ-ve).
Zona të reja me pesticide NOQ janë raportuar edhe pas mbylljes së projektit të
Bishtit të Pallës. Nga autoritetet vendore është raportuar se në stacionin e trenit në
Bajzë gjendet një sasi prej 200 ton pesticide, ndoshta një mbeturinë nga pesticidet e
skaduara të importuara nga Gjermania Lindore në vitin 1991, të cilat mund të mos
jenë kthyer mbrapsht në total.
Pas privatizimit të magazinave, në disa raste së bashku me pesticidet NOQ
apo me mbetje me përmbajtje NOQ, subjektet private duhet të përballojnë kostot
shumë të larta dhe ndonjëherë të papërballueshme të riambalazhimit, transportit dhe
asgjësimit të mbetjeve. Një situatë e tillë mund të kapërcehet përmes bashkëpunimit
dhe bashkë-financimit me shtetin dhe/ose donatorët ndërkombëtarë.
Ndërkohë, një problem serioz i vazhdueshëm, që lidhet me NOQ e
paqëllimshme, mbetet i pazgjidhur derisa të ndërtohen vend-depozitime sanitare dhe
të ndalohet efektivisht djegia e mbeturinave në fushat e plehrave apo në pikat e
ndryshme të grumbullimit të tyre. Hë për hë, individët që gërmojnë mes plehrave
dhe pastruesit e rrugëve, të cilët i vënë zjarrin plehrave për të ulur volumin e tyre, së
bashku me familjet që jetojnë pranë zonave ku digjen plehra, janë një grup që është i
zbuluar vazhdimisht ndaj dioksinave dhe furaneve (PCDD/PCDF).
Pa dyshim, ndërtimi i vend-depozitimeve sanitare do të kërkojë shumë
investime në fillim dhe edhe taksa që duhen përballuar çdo vit nga popullata, por në
një perspektivë afatgjatë, analiza kosto-përfitim pritet të peshojë më tepër nga
përfitimet në mjedis dhe shëndet, së bashku me përfitimet nga mbrojtja prej
kimikateve të Aneksit C të Konventës së Stokholmit.
Meqë NOQ e paqëllimshme çlirohen në çdo rast zjarri, zjarrfikësit janë grupi i
popullatës së rrezikuar për shkak të ekspozimit të tyre të vazhdueshëm ndaj zjarrit
dhe tymit që e shoqëron/pason atë, dhe, për pasojë, edhe ndaj dioksinave dhe
furaneve (PCDD/PCDF).
Për shkak të detyrës mjaft specifike, punëtorët në stacionet e transformatorëve
janë një tjetër grup i ekspozuar ndaj PCB-ve. Ky grup përfshin prodhuesit, riparuesit
e transformatorëve dhe kontejnerëve të mbushur me PCB, rikuperuesit e vajrave, etj.
Meqë në këto lloj aktivitetesh mund të ndodhin edhe aksidente dhe/ose ndotje të
tokës nga vajrat e përdorur apo mbetje, ky grup mund të përfshije edhe personelin e
angazhuar me punimet e rehabilitimit te saj.
Sipas vlerësimeve të mësipërme, zbatimi i Konventës së Stokholmit nuk pritet
të rëndojë ekonomikisht mbi popullatën dhe nuk do të ketë impakte sociale negative
mbi të.