LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 “PER ... - chemicals.al

nga sektori i transportit. Megjithatë, miratimi i legjislacionit përkatës mjedisor mund
ta frenojë këtë prirje dhe me rritjen e të ardhurave do të kemi më pak ndotje nga
automjetet e reja që do të zëvendësojnë të vjetrit.
Shkarkimet e sektorit të transportit kanë ndikim të kufizuar në sasinë gjithsej
të NOQ-ve të pa qëllimshme që shkarkohen në ajër (5.63% e shkarkimeve gjithsej).
6. Proceset e djegieve të pakontrolluara
Kontribuesi kryesor i çlirimit të PCDD/PCDF në Shqipëri është kategoria e
proceseve të djegieve të pakontrolluara, ku përfshihen mbeturinat të cilat digjen në
mënyrë spontane ose të qëllimshme në mjedis të hapur. Kjo kategori përbën më
shumë se 73.54 % të shkarkimeve gjithsej në ajër. Gjithashtu, kjo kategori është
kontribuuesi kryesor për shkarkimet në ujë të PCDD/PCDF duke zënë pothuajse 100
% të shkarkimeve.
Në kategorinë e proceseve të djegieve të pakontrolluara janë marrë në
shqyrtim vetëm djegia e mbetjeve urbane dhe zjarret aksidentale.
Mbeturinat urbane
Mbeturinat urbane të krijuara në qytetet kryesore llogariten në 0,815 kg/ditë
për person mesatarisht. Gjatë vitit 2004 mesatarja e prodhimit të mbetjeve urbane në
Shqipëri ishte 410.922 ton nga të cilat rreth 43.000 ton janë djegur.
Sistemi i menaxhimit të mbetjeve në Shqipëri është i dobët dhe i pafinancuar
për të kryer një menaxhim mjedisor të mbetjeve. Sistemet e grumbullimit, transportit
dhe depozitimit nuk kanë burime financiare të mjaftueshme dhe nuk janë ngritur
ende vend-depozitime sanitare. Mbetjet grumbullohen në damba të hapura të cilat
janë të papërshtatshme për menaxhim mjedisor.
Mbetjet nuk ndahen përpara depozitimit përfundimtar. Për më tepër,
grumbullimi i pjesshëm i tyre ka çuar në djegien e mbetjeve në oborret e shtëpive dhe
në rrugë (dhe kontejner) me qëllim uljen e volumit. Gjithashtu, djegiet e
pakontrolluara bëhen për të mbledhur më lehtë mbeturina që gjejnë treg shitje si
mbetjet metalike. Veprime te tilla kryhen edhe në sheshet e depozitimit të mbetjeve
(që janë vend-depozitime të pakontrolluara).
Në Shqipëri ka vetëm një sistem të përgjithshëm të grumbullimit të mbetjeve
urbane për qytetet e mëdha, ndërsa fshatrat nuk përfshihen në këtë sistem të
grumbullimit të mbetjeve urbane. Nga mbetjet e grumbulluara, vetëm një pjesë
shkon për t’u depozituar, për shkak të mungese së fondeve dhe organizimit të
paefektshëm nga strukturat lokale përgjegjëse.
Mosndarja e mbeturinave, shpërndarja dhe djegia e pakontrolluar renditet si
një nga problemet më të rëndësishme mjedisore në vend. Janë bërë disa hapa të parë
për të rregulluar situatën në kuadër të Strategjisë së Menaxhimit të Mbetjeve të
Ngurta Urbane të Shqipërisë, e vitit1997. Kjo strategji ka edhe një Plan Veprimi që
trajton forcimin e kapaciteteve institucionale, legjislacionin, investimet dhe aktivitete
të tjera ndërgjegjësuese. Një nga rezultatet është miratimi i ligjit për depozitimin e
mbetjeve urbane dhe ligjit për menaxhimin e mbetjeve urbane. Gjithashtu, në vitin
2005 filluan disa nisma të vogla për riciklimin dhe ndarjen e mbetjeve urbane. Tani
për tani, riciklohen 4% e metaleve, 2% e plastikave dhe 1% letrës.