LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 “PER ... - chemicals.al

LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 “PER ... - chemicals.al LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 “PER ... - chemicals.al

14.04.2015 Views

në mjedis, veçanërisht në tokë dhe ndoshta në ujërat nëntokësore, për shkak të pikimeve dhe rrjedhjeve të vajrave gjatë procesit të mirëmbajtjes dhe për shkak të vjetërsisë. Pjesa më e madhe e tyre janë të vendosur direkt në tokë ose në mbështetëse statike, pra poshtë tyre nuk ka gropa betoni ose depozita sekondare. Mund të vihet re, lehtësisht në mënyrë vizuale, toka e kontaminuar poshtë transformatorëve, gjë që kërkon të kryhen investigime si në tokë ashtu edhe në ujërat nëntokësorë. Gjithsesi mund të konsiderohen mjedise mjaft të ndotur Reparti i Riparimit të Transformatorëve ne Tiranë ku ndodhet edhe magazina qendrore për të gjithë transformatorët e dëmtuar që vijnë nga të gjitha rrethet e Shqipërisë dhe Reparti i Rigjenerimit të Vajit në Tiranë. Reparti i Rigjenerimit të Vajit në Tiranë është një nga më të ndoturit në Shqipëri. Në këtë impiant vjen për trajtim vaji që është zbrazur nga transformatorët e dëmtuar ose ka humbur cilësitë e tij dhe më pas mbetjet e nxjerra nga rigjenerimi shkarkohen pa u trajtuar në lumë ose në tokë. Megjithëse para pak vitesh është bërë një rikonstruksion i këtij reparti, dyshemeja dhe muret rreth tubacioneve në këtë repart janë të ndotura më vaj. Në tokën rreth tij vihen re njolla të mëdha vaji, pra është një pikë e nxehtë ndotjeje që kërkon vëmendje të veçantë. - Reparti i Riparimit të Transformatorëve në Tiranë, ku ndodhet edhe magazina qendrore për të gjithë transformatorët e dëmtuar që vijnë për riparim nga të gjithë objektet e KESH/OST është një tjetër vend i ndotur. Ky repart është në punë që prej 30 vjetësh dhe në të nuk janë kryer asnjëherë kontrolle për praninë e PCB-ve. Të gjitha bazamentet prej betoni janë të ndotura me vajin e transformatorëve dhe gjatë procesit të zbrazjes ose mbushjes së tyre me vaj mund të ndodhin rrjedhje vaji dhe të ndotet territori, për shkak të mosekzistencës së kushteve të nevojshme në vendin e punës. Transformatorët janë vendosur direkt në tokë të ndotur me vaj, në vende të hapura dhe të zbuluar ndaj shiut, erës dhe nxehtësisë. Në këto kushte, ekziston rreziku i rënies së zjarrit, për më tepër që reparti ndodhet në qytet shumë afër godinave të banimit. Për vite të tëra kanë ndodhur shumë rrjedhje vaji për shkak të mungesës së trajnimit të personelit, mbushjes së papërshtatshme me vaj të depozitave të transformatorëve ose përdorimit të pajisjeve të vjetra për dërgimin e vajit ne pajisje. Problemet përparësore dhe objektivat për administrimin e PCB-ve Problemet përparësore Mungesë legjislacioni specifik për PCB-të (administrimi, trajtimi, monitorimi, heqja nga përdorimi); Vendimi i Këshillit të Ministrave No. 103, dt. 31.3.2002, “Për Monitorimin e Mjedisit në Republikën e Shqipërisë“ nuk përcakton institucionet që duhet të monitorojnë praninë e PCB-ve në vajrat e pajisjeve të ndryshme; Inventar jo i plotë i pajisjeve me PCB; Mungesë udhëzuesish të brendshëm për administrimin, trajtimin dhe heqjen nga përdorimi të pajisjeve të KESH-it që përmbajnë PCB; Shkallë e ulët ndërgjegjësimi te punonjësit potencialisht të ekspozuar ndaj PCB-ve; Nivel i ulët i informimit dhe i ndërgjegjësimit të publikut të gjerë për rreziqet potenciale nga PCB-të (në vajrat e transformatorëve);

Mungesë monitorimi të ndotjes nga PCB-të në mjedise të ndryshme; Ndotje e mundshme e ajrit, tokës dhe ujërave sipërfaqësorë e nëntokësorë nga vajrat që përmbajnë PCB; Objektivat Krijimi i kuadrit ligjor për administrimin, heqjen nga përdorimi dhe eliminimin e PCB-ve; Administrim, trajtim, eliminim dhe monitorim i sigurt i PCB-ve; Kontroll shëndetësor i grupeve përkatëse të popullsisë; Kontroll i rreziqeve mjedisore nga PCB-të; Monitorim i ndotjes nga PCB-të në vajrat e transformatorëve dhe në mjedise të veçanta; Rehabilitimi i vendeve të ndotura me PCB. 2.3.3 DDT DDT filloi të përdoret masivisht në Luftën e II Botërore. Ajo përdorej për të luftuar sëmundjet që transmetohen me insekte dhe për të mbrojtur trupat. Ajo ishte veçanërisht efikase në mbrojtjen nga malaria, tifoja, ethet e verdha, verbimi i lumenjve dhe encefaliti. Malaria u eliminua afërsisht në vitet 1960. India, e cila përpara se të futej në përdorim DDT kishte mbi 75 milion raste të tilla, ka tashmë më pak se një milion që nga vitet 1962, dhe duke filluar prej vitit 1970 ka vetëm 200,000 raste. Organizata Botërore e Shëndetësisë vlerëson se janë shpëtuar miliona jetë njerëzish nga përdorimi i DDT. Tashmë është pothuajse i ndaluar përdorimi i DDT në gati të gjitha vendet në bujqësi dhe një numër vendesh e kanë shtrirë këtë ndalim edhe në fushën e shëndetit publik. Sidoqoftë, në disa vende, ku vektori i malaries është ende i ndjeshëm, DDT përdoret për dezinfektimin e banesave, pra në mjediset e brendshme, në formë aerosoli. Kapitulli që vijon përmbledh disa të dhëna për përdorimin e DDT dhe lindanit në të shkuarën në Shqipëri dhe i vlerëson ato në lidhje me kërkesat e Konventës së Stokholmit. Së fundi, evidentohen problemet prioritare dhe objektivat, si dhe propozohen disa hapa për të ardhmen. Kërkesat e veçanta të Konventës së Stokholmit Palët: [Artikulli 3, para. 1] (b) “të ndalojnë prodhimin & përdorimin” e kimikateve të Aneksit B “për qëllime të pranueshme” të specifikuara për këto kimikate Të gjitha Palët të eliminojnë prodhimin dhe përdorimin e DDT me përjashtim të atyre që njoftojnë Sekretariatin që kanë synimin të prodhojnë dhe/ose të përdorin DDT në programet për kontrollin e vektorëve ( “për qëllime të pranueshme” në Aneksin B): Palët duhet të përfshihen në një Regjistër të DDT specifik të hapur për publikun dhe që mbahet në Sekretariat. Pala mund të tërhiqet nga regjistri i DDT në çdo kohë. Prodhimi dhe/ose përdorimi duhet të bëhen në përputhje me rekomandimet dhe udhëzimet e OBSH-së, dhe vetëm në ato raste kur Pala nuk disponohen alternativa të tjera të sigurta, efektive dhe të përballueshme financiarisht Gjendja në Shqipëri.

Mungesë monitorimi të ndotjes nga PCB-të në mjedise të ndryshme;<br />

Ndotje e mundshme e ajrit, tokës dhe ujërave sipërfaqësorë e nëntokësorë nga<br />

vajrat që përmbajnë PCB;<br />

Objektivat<br />

Krijimi i kuadrit ligjor për administrimin, heqjen nga përdorimi dhe<br />

eliminimin e PCB-ve;<br />

Administrim, trajtim, eliminim dhe monitorim i sigurt i PCB-ve;<br />

Kontroll shëndetësor i grupeve përkatëse të popullsisë;<br />

Kontroll i rreziqeve mjedisore nga PCB-të;<br />

Monitorim i ndotjes nga PCB-të në vajrat e transformatorëve dhe në mjedise të<br />

veçanta;<br />

Rehabilitimi i vendeve të ndotura me PCB.<br />

2.3.3 DDT<br />

DDT filloi të përdoret masivisht në Luftën e II Botërore. Ajo përdorej për të<br />

luftuar sëmundjet që transmetohen me insekte dhe për të mbrojtur trupat. Ajo ishte<br />

veçanërisht efikase në mbrojtjen nga m<strong>al</strong>aria, tifoja, ethet e verdha, verbimi i<br />

lumenjve dhe encef<strong>al</strong>iti. M<strong>al</strong>aria u eliminua afërsisht në vitet 1960. India, e cila<br />

përpara se të futej në përdorim DDT kishte mbi 75 milion raste të tilla, ka tashmë më<br />

pak se një milion që nga vitet 1962, dhe duke filluar prej vitit 1970 ka vetëm 200,000<br />

raste. Organizata Botërore e Shëndetësisë vlerëson se janë shpëtuar miliona jetë<br />

njerëzish nga përdorimi i DDT.<br />

Tashmë është pothuajse i nd<strong>al</strong>uar përdorimi i DDT në gati të gjitha vendet në<br />

bujqësi dhe një numër vendesh e kanë shtrirë këtë nd<strong>al</strong>im edhe në fushën e shëndetit<br />

publik. Sidoqoftë, në disa vende, ku vektori i m<strong>al</strong>aries është ende i ndjeshëm, DDT<br />

përdoret për dezinfektimin e banesave, pra në mjediset e brendshme, në formë<br />

aerosoli.<br />

Kapitulli që vijon përmbledh disa të dhëna për përdorimin e DDT dhe lindanit<br />

në të shkuarën në Shqipëri dhe i vlerëson ato në lidhje me kërkesat e Konventës së<br />

Stokholmit. Së fundi, evidentohen problemet prioritare dhe objektivat, si dhe<br />

propozohen disa hapa për të ardhmen.<br />

Kërkesat e veçanta të Konventës së Stokholmit<br />

P<strong>al</strong>ët: [Artikulli 3, para. 1]<br />

(b) “të nd<strong>al</strong>ojnë prodhimin & përdorimin” e kimikateve të Aneksit B<br />

“për qëllime të pranueshme” të specifikuara për këto kimikate<br />

Të gjitha P<strong>al</strong>ët të eliminojnë prodhimin dhe përdorimin e DDT me përjashtim<br />

të atyre që njoftojnë Sekretariatin që kanë synimin të prodhojnë dhe/ose të përdorin<br />

DDT në programet për kontrollin e vektorëve ( “për qëllime të pranueshme” në<br />

Aneksin B):<br />

P<strong>al</strong>ët duhet të përfshihen në një Regjistër të DDT specifik të hapur për<br />

publikun dhe që mbahet në Sekretariat.<br />

P<strong>al</strong>a mund të tërhiqet nga regjistri i DDT në çdo kohë.<br />

Prodhimi dhe/ose përdorimi duhet të bëhen në përputhje me rekomandimet<br />

dhe udhëzimet e OBSH-së, dhe vetëm në ato raste kur P<strong>al</strong>a nuk disponohen<br />

<strong>al</strong>ternativa të tjera të sigurta, efektive dhe të përb<strong>al</strong>lueshme financiarisht<br />

Gjendja në Shqipëri.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!