LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 âPER ... - chemicals.al
LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 âPER ... - chemicals.al LIGJI nr.9010, datë 13.02.2003 âPER ... - chemicals.al
vitit 1993, kanë qenë 2.700 ton pesticide stok të trashëguara nga kooperativat dhe ndërmarrjet bujqësore. 465 ton e kësaj sasie ka qenë stok apo pothuajse e derdhur. Kjo sasi erdhi nga Gjermania Lindore, në vitet 1991 – 1992 si ndihmë dhe u ruajt kryesisht në Bajzë (Shkodër) dhe në stacionin hekurudhor Milot. Në fund të Tetorit 1994 këto pesticide nga Shqipëria u kthyen mbrapsht për në Gjermani. Në të njëjtin vit, janë evidentuar të pranishme 1.500 ton pesticide, krahas 500 ton gjendje në Ndërmarrjen Kimike Durrës, (mbeturina të prodhimit të lindanit) Në vitet 2000-2002 projekti PHARE largoi nga Shqipëria të gjitha pesticidet stok të depove të Sektorit të Bujqësisë dhe i asgjësoi ato në Gjermani. Nga inventari i kryer në vitin 2005 në kuadrin e PKI të NOQ-ve ka rezultuar që në Shqipëri nuk ka pesticide të këtij grupi. Kontingjenti me rreth 3 ton DDT dhe heksakloran/lindan të cilat kanë qenë të pranishme në depot e Ministrisë së Shëndetësisë, janë riambalazhuar dhe larguar nga Shqipëria në muajin Korrik 2006, nga projekti i MMPAU: “Riambalazhimi dhe largimi nga Shqipëria i pesticideve dhe i kimikateve të tjera nga Bishti i Pallës”, financuar nga qeveria Holandeze. Problem tani është përcaktimi i kostos së ndotjeve eventuale nga përdorimi i mëparshëm i pesticideve NOQ. Hyrje Pas vitit 1990, pesticidet organike të qëndrueshme (heksalorbenzen, DDT, klordan, heptaklor, aldrin, dieldrin, endrin dhe toksafen) janë administruar me kujdes. MBUMK sistematikisht ka punuar për heqjen nga qarkullimi dhe ndalimin e importit të pesticideve NOQ. Në këtë kuadër është përmirësuar legjislacioni për përdorimin e Produkteve për Mbrojtjen e Bimëve (PMB) dhe me VKM është formuar Komisioni për Regjistrimin e Pesticideve. Importi dhe eksporti i pesticideve është nën kontroll. Komisioni gjithnjë ka punuar për ndalimin e përdorimit të NOQ-ve në bujqësi në përputhje me rekomandimet e organizmave ndërkombëtare. Gjatë dekadës së fundit, nuk ka asnjë rast të përdorimit të NOQ-ve në bujqësi dhe Komisioni Shtetëror i Regjistrimit të Pesticideve nuk ka lejuar regjistrimin dhe importin e produkteve të tilla në bujqësi. Ekzistojnë vetëm disa studime sporadike të këtyre produkteve në mjedis. Këto studime janë kryer në vendet që konsiderohen si pika të nxehta mjedisore dhe nuk ka ndonjë studim të plotë për situatën në vend në lidhje me ndotjet e tokës dhe ujit nga pesticidet NOQ. Në këtë kontekst, sugjerohet të planifikohet monitorimi i këtyre pesticideve kryesisht në ish – depot, hapësirën tokësore dhe ujore rreth tyre dhe, në raste të veçanta, kafshët shtëpiake dhe njerëzit. Kërkesat e lidhura me Konventën e Stokholmit Palët: [Neni 3, parag. 1] (a) “ndalojnë dhe/ose marrin masat e nevojshme administrative dhe ligjore për të eliminuar”: (i) kimikatet e prodhuara dhe të përdorura në Aneksin A4[2] dhe (ii) importimin dhe eksportimin e kimikateve në Aneksin A p.sh., tregti e kufizuar [shih paragrafin (2)] (b) “kufizojnë prodhimin dhe përdorimin e kimikateve në Aneksin B5[3] Specifikimet për “qëllimet e pranimit” për këto kimikate 4[2] aldrin, klordan, dieldrin, endrin, heptaklor, heksaklorobenzen, mireks, toksafene, poliklori bifenil (PCB) 5[3] DDT
Palët: [Neni 6] Bëjnë strategjitë e zhvillimit dhe të implementimit për identifikimin e rezervave [parag. 1 (a)(i) dhe 1 (b)] menaxhojnë rezervat në mënyrë të sigurt, efiçiente për mjedisin deri sa ato të konsiderohen si mbeturina [paragrafi 1 (c)] psh., mospërdorimi i tepricave nga Palët nuk ka specifikime për qëllime të pranueshme ose shkarkime nuk e aplikojnë tek rezervat që mund të eksportohen Artikulli 3, parag. 2 përgatisin strategjitë e identifikimit për [parag. 1 (a)(ii)] produktet dhe artikujt në përdorim, dhe mbeturinave të cilat përbëhen, përmbajnë ose janë të kontaminuara me një NOQ në Aneksin A, B ose C punojnë për përgatitjen e strategjive për identifikimin e vendeve të ndotura prej NOQ-ve në Aneksin A, B ose C6[4] [parag. 1 (e)], dhe nëse është i mundur rehabilitimi, e bëjnë në mënyrë të sigurt për mjedisin Gjendja në Shqipëri Mbrojtja e bimëve me kimikate. Përdorimi i pesticideve në Shqipëri mbetet një proces i domosdoshëm për të siguruar rendimente të larta dhe prodhim të qëndrueshëm. Ky është një proces që kërkon vlerësimin e duhur për të bërë të mundur përdorimin e atyre pesticideve që plotësojnë parametrat e mësipërm por edhe që të jenë më pak të dëmshëm për njerëzit, për ndotjen e mjedisit dhe për vetë kulturat bujqësore Pas viteve 70, në vendet e zhvilluara pati rritje tepër të madhe të prodhimit bujqësor, si rezultat i përdorimit të agrokimikateve dhe veçanërisht të pesticideve. Ato u konsideruan si mjeti më i shpejtë dhe më efektiv për të mbrojtur prodhimet bujqësore nga parazitët. Megjithatë, mjaft pesticide do të konsideroheshin të dëmshme për mjedisin, për shkak të ndikimeve negative në florën, faunën dhe shëndetin e njerëzve. Pesticidet në vendin tonë, prej shumë kohësh kanë zënë vendin kryesor për luftimin e parazitëve të bimëve në bujqësi. U fillua me pesticidet klororganike DDT, heptaklor, lindan etj., të cilat u përdorën për dezinfektimin e tokës, dezinfektimin e farërave dhe spërkatjen e shumë kulturave bujqësore kundër dëmtuesve të ndryshëm. Rreth viteve ’67–’70 në vendin tonë, krahas prodhimeve me bazë bakri (oksiklorur bakri) dhe me bazë squfuri (polisulfuri i kalciumit), filloi puna për formulimin e pesticideve klororganike duke përdorur lëndë aktive importi. Pranë ish Ndërmarrjes Kimike në Durrës janë formuluar pesticidet: DDT, heptaklor, melipaks (toksafen) etj., dhe prodhuar heksakloran dhe lindan, të cilat nga Konventa e Stokholmit janë cilësuar si pesticide NOQ. Lëndët aktive për këto formulime janë importuar nga Kina, Rumania, Franca etj. Duke studiuar krahas përparësive të klororganikëve edhe mangësitë e tyre, rezultoi që ato ishin shumë të qëndrueshme në mjedis. Ato akumulohen në yndyrat e organizmave të gjalla. Në vitin 1970 në SHBA u krijua Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit (EPA) dhe tre vjet më vonë ajo ndaloi përdorimin e DDT. Në vitin 1975 u 6[4] PCDD/PCDF, hekzaklorbenzen, PCB
- Page 57 and 58: pesticide që i përkasin grupit t
- Page 59 and 60: Përqendrimi i HCH i gjetur në qum
- Page 61 and 62: Në kuadrin e projektit për përga
- Page 63 and 64: Të ndryshme 0 0 0 0 0 Vend-depozit
- Page 65 and 66: mësipërm. Kështu janë inventari
- Page 67 and 68: Problemet përparësore Nivel i ul
- Page 69 and 70: edhe problematikën e Ndotësve Org
- Page 71 and 72: venddepozitimeve dhe parandalimi i
- Page 73 and 74: MTKRS NA NjAM/NjMM NjZP NKD NOQ PKP
- Page 75 and 76: tokë, liqene, lumenj, peshq, kafsh
- Page 77 and 78: mjedisore” Procesi i përgatitjes
- Page 79 and 80: Fig. 1. Harta e Shqipërisë Te rri
- Page 81 and 82: shpyllëzimet, tharja e kënetave d
- Page 83 and 84: Tabela 2: Treguesit kryesorë të a
- Page 86 and 87: Fig. 3: Harta administrative e Repu
- Page 88 and 89: tregjeve të shpërndarjes, etj. Sh
- Page 90 and 91: përbashkët, 12 banka me kapital p
- Page 92 and 93: Fig. 4. Hartë e zonave të nxehta
- Page 94 and 95: zonën e nxehtë të Vlorës (300.0
- Page 96 and 97: Për mbrojtjen e mjedisit detar nga
- Page 98 and 99: të faktit që Ministria e Mjedisit
- Page 100 and 101: administrimi i kimikateve toksike,
- Page 102 and 103: Konventa e Stokholmit për Ndotësi
- Page 104 and 105: këtyre kimikateve. Konventa mbulon
- Page 106 and 107: të mjedisit; Hartimi dhe miratimi
- Page 110 and 111: ndaluan edhe përdorimi i aldrinës
- Page 112 and 113: Problemet përparësore dhe objekti
- Page 114 and 115: Të gjitha Palët që përfitojnë
- Page 116 and 117: NjAM në KESH/OST ka realizuar test
- Page 118 and 119: Tabela 9: Të dhëna mbi transforma
- Page 120 and 121: cili mund të ndotë mjedisin përr
- Page 122 and 123: jene të ndotur: 173 ton Duhet thek
- Page 124 and 125: në mjedis, veçanërisht në tokë
- Page 126 and 127: DDT-ja filloi të përdorej në Shq
- Page 128 and 129: Nr Rrethi Vendndodhja Sasia DDT Sas
- Page 130 and 131: (ii) Një vlerësim të efikasiteti
- Page 132 and 133: Tabela 18: Shkarkimi i PCDD/PCDF n
- Page 134 and 135: nga sektori i transportit. Megjitha
- Page 136 and 137: duhet të përfshijë gatishmërin
- Page 138 and 139: Shënim: Rehabilitimi nuk përfshih
- Page 140 and 141: nxehtë N r 1. 2 3 4 Fabrika/ vendi
- Page 142 and 143: 4 Durrës Porto-Romano (zona e ishn
- Page 144 and 145: teknike që kanë të bëjnë me me
- Page 146 and 147: qytete të Shqipërisë, MMPAU dhe
- Page 148 and 149: kapërcyer normat e lejueshme. Uzin
- Page 150 and 151: Strategjia dhe Elementet e Planit K
- Page 152 and 153: Përfshirja e monitorimit të NOQ-v
- Page 154 and 155: treguesve dhe i skemës së monitor
- Page 156 and 157: 2. 3 2. 4 sektorin e energjisë ele
vitit 1993, kanë qenë 2.700 ton pesticide stok të trashëguara nga kooperativat dhe<br />
ndërmarrjet bujqësore. 465 ton e kësaj sasie ka qenë stok apo pothuajse e derdhur.<br />
Kjo sasi erdhi nga Gjermania Lindore, në vitet 1991 – 1992 si ndihmë dhe u ruajt<br />
kryesisht në Bajzë (Shkodër) dhe në stacionin hekurudhor Milot. Në fund të Tetorit<br />
1994 këto pesticide nga Shqipëria u kthyen mbrapsht për në Gjermani.<br />
Në të njëjtin vit, janë evidentuar të pranishme 1.500 ton pesticide, krahas 500<br />
ton gjendje në Ndërmarrjen Kimike Durrës, (mbeturina të prodhimit të lindanit)<br />
Në vitet 2000-2002 projekti PHARE largoi nga Shqipëria të gjitha pesticidet<br />
stok të depove të Sektorit të Bujqësisë dhe i asgjësoi ato në Gjermani.<br />
Nga inventari i kryer në vitin 2005 në kuadrin e PKI të NOQ-ve ka rezultuar<br />
që në Shqipëri nuk ka pesticide të këtij grupi. Kontingjenti me rreth 3 ton DDT dhe<br />
heksakloran/lindan të cilat kanë qenë të pranishme në depot e Ministrisë së<br />
Shëndetësisë, janë riamb<strong>al</strong>azhuar dhe larguar nga Shqipëria në muajin Korrik 2006,<br />
nga projekti i MMPAU: “Riamb<strong>al</strong>azhimi dhe largimi nga Shqipëria i pesticideve dhe<br />
i kimikateve të tjera nga Bishti i P<strong>al</strong>lës”, financuar nga qeveria Holandeze.<br />
Problem tani është përcaktimi i kostos së ndotjeve eventu<strong>al</strong>e nga përdorimi i<br />
mëparshëm i pesticideve NOQ.<br />
Hyrje<br />
Pas vitit 1990, pesticidet organike të qëndrueshme (heks<strong>al</strong>orbenzen, DDT,<br />
klordan, heptaklor, <strong>al</strong>drin, dieldrin, endrin dhe toksafen) janë administruar me<br />
kujdes. MBUMK sistematikisht ka punuar për heqjen nga qarkullimi dhe nd<strong>al</strong>imin e<br />
importit të pesticideve NOQ. Në këtë kuadër është përmirësuar legjislacioni për<br />
përdorimin e Produkteve për Mbrojtjen e Bimëve (PMB) dhe me VKM është formuar<br />
Komisioni për Regjistrimin e Pesticideve. Importi dhe eksporti i pesticideve është nën<br />
kontroll. Komisioni gjithnjë ka punuar për nd<strong>al</strong>imin e përdorimit të NOQ-ve në<br />
bujqësi në përputhje me rekomandimet e organizmave ndërkombëtare.<br />
Gjatë dekadës së fundit, nuk ka asnjë rast të përdorimit të NOQ-ve në bujqësi<br />
dhe Komisioni Shtetëror i Regjistrimit të Pesticideve nuk ka lejuar regjistrimin dhe<br />
importin e produkteve të tilla në bujqësi.<br />
Ekzistojnë vetëm disa studime sporadike të këtyre produkteve në mjedis. Këto<br />
studime janë kryer në vendet që konsiderohen si pika të nxehta mjedisore dhe nuk ka<br />
ndonjë studim të plotë për situatën në vend në lidhje me ndotjet e tokës dhe ujit nga<br />
pesticidet NOQ. Në këtë kontekst, sugjerohet të planifikohet monitorimi i këtyre<br />
pesticideve kryesisht në ish – depot, hapësirën tokësore dhe ujore rreth tyre dhe, në<br />
raste të veçanta, kafshët shtëpiake dhe njerëzit.<br />
Kërkesat e lidhura me Konventën e Stokholmit<br />
P<strong>al</strong>ët: [Neni 3, parag. 1]<br />
(a) “nd<strong>al</strong>ojnë dhe/ose marrin masat e nevojshme administrative dhe ligjore<br />
për të eliminuar”:<br />
(i) kimikatet e prodhuara dhe të përdorura në Aneksin A4[2] dhe<br />
(ii) importimin dhe eksportimin e kimikateve në Aneksin A<br />
p.sh., tregti e kufizuar [shih paragrafin (2)]<br />
(b) “kufizojnë prodhimin dhe përdorimin e kimikateve në Aneksin B5[3]<br />
Specifikimet për “qëllimet e pranimit” për këto kimikate<br />
4[2] <strong>al</strong>drin, klordan, dieldrin, endrin, heptaklor, heksaklorobenzen, mireks, toksafene, poliklori bifenil (PCB)<br />
5[3] DDT
Change language