DEFINICJE Pojęcie definicji W najszerszym tego słowa rozumieniu ...

D e f i n i c j ą z a w ą s k ą jest definicja, w której zakres
definiensa nie obejmuje wszystkich przedmiotów należących do
zakresu definiendum. Przykładem definicji za .wąskiej może być
definicja: "Zwykły ołówek to przyrząd do pisania złożony. z
pręcika grafitu umieszczonego w niebieskiej oprawce z cedrowego
drzewa". Niepotrzebnie powiedziano tu o kolorze oprawki i o
rodzaju drzewa; zbyt bogatą podano tu treść, a więc za wąski jest
zakres definiensa. Nie obejmuje. on bowiem np. ołówków polakierowanych
na żółto, na czarno, na zielono, które przecież też są
nazywane ołówkami i nasze sprawozdanie z dzisiejszego sposobu
mówienia musi i ten fakt stwierdzać.
Jeśli zakres definiensa i definiendum krzyżują się, mówimy, że
definicja taka jest i z a s z e r o k a i z a w ą s k a jednocześnie.
Definicja sprawozdawcza: "kusztyka znaczy tyle co: chodzi
utykając" odpowiada temu, jak się dziś używa słowa "kusztyka".
Natomiast definicja: "kusztyka to znaczy: chodzi utykając na lewą
nogę" byłaby za wąska, a definicja: "kusztyka to znaczy: chodzi niesprawnie"
byłaby za szeroka, bo . dziecko, choć z początku chodzi
niesprawnie, przecież nie kusztyka, jeśli tylko ma zdrowe nóżki.
Zdarzyć się może, że zakres definiensa i definiendum wykluczają
się, jeżeli przy definiowaniu popełnimy b ł ą d p r z e s u n i ę c i a
k a t eg o r i a l n e g o. W rozważaniach dotyczących zagadnień
praktycznych rzadko się popełnia przy definiowaniu błąd
przesunięcia kategorialnego, dlatego nie będziemy go bliżej
omawiać.