Rezime Summary - komunikacija

STRATEGIJA ZA SMANJENJE RODNE NERAVNOPRAVNOSTI U NEKOLIKO KORAKA
(ponovljena istraživanja na istim ispitanicima) kako bismo mogli da merimo
bihejvioralne efekte različitih institucionalnih rešenja.
KORAK BR. 5:
IZGRADNJA RODNO (TEORIJSKI) OSETLJIVE STATISTIKE
Zaključak
Preložena strategija odgovara na problem socio-ekonomske nejednakosti
muškaraca i žena u konkretnim uslovima društvenog razvoja balkanskih zemalja u
kontekstu evropskih integracija. Pošli smo od pretpostavki 1) da lošiji socioekonomski
položaj žena proizlazi iz društvene uloge koja se pripisuje ženama –
“ženskog roda” (porodične obaveze, nega dece, briga o domaćinstvu), a koja žene čini
manje konkurentnim na tržištu radne snage, i 2) da se adekvatnim institucionalnim
rešenjima za problem roditeljstva u organizaciji sfere socio-ekonomskih odnosa (pre
svega na tržištu radne snage i u oblasti socijalne politike) socio-ekonomska
nejednakost izmeñu polova može smanjiti.
Strategija sadrži nekoliko koraka, s obzirom na kompleksnost problema. Prvi i
treći korak odnose se na pravnu i institucionalnu regulaciju odnosa polova. Zakoni
zabranjuju svaku vrstu diskriminacije žena i muškaraca i potenciraju njihovu
ravnopravnost u uslovima jednakih mogućnosti, što jeste preduslov jačanja liberalnog
obrasca društvenog života. Meñutim, svakodnevnica je, na štetu žena, još uvek
nedovoljno rodno osetljiva. Vekovna marginalizacija, uronjenost u sopstveni pol,
predrasude o orijentisanosti žene ka privatnoj sferi i drugo, jesu kočnice efikasnog
delovanja ovih zakona. Strategija zagovara institucionalne garancije kojima se
izjednačavaju šanse roditelja i ne-roditelja – na principima socijalno-tržišne ekonomije,
nasuprot principima liberlno-tržišne ekonomije, koji se mogu prepoznati u
dosadašnjim reformskim naporima. Nastojali smo da pokažemo da u okviru liberalno
zamišljenog tržišta radne snage, svi drugi koraci strategije ostaju nedelotvorni, jer u
potpuno slobodnoj konkurenciji na tržištu radne snage, osobe opterećene porodičnim
obavezama (roditeljstvom), s obzirom na dvostruku opterećenost, imaju lošije šanse.
Kako se kod nas porodične obaveze još uvek smatraju specifičnim za žene, otuda one
na tržištu rada imaju manje šanse, a što je u direktnoj koliziji sa konceptom jednakih
mogućnosti.
Drugi korak naše strategije odnosi se na razobličavanje tradicionalno
ukorenjenih stereotipa o rodnim ulogama, koji se perpetuiraju rodno specifičnom
socijalizacijom u prodici, školi, kroz medije…Četvrti korak podseća na mogućnost
vrednovanja neplaćenog porodičnog rada, po sebi. Konačno, potreba sistematskog
praćenja rezultata primene ovakve strategije, zahteva pristup rodno osetljivim
informacijama. Zato se kao peti korak naše strategije pojavljuje, s jedne strane,
inicijativa za rodno osetljivom statistikom, a s druge strane podsećanje na potrebu za
komparativnim i longitudinalnim istraživanjima u ovoj oblasti.
348