pierwszego stopnia - Instytut Astronomii Uniwersytetu ...
pierwszego stopnia - Instytut Astronomii Uniwersytetu ...
pierwszego stopnia - Instytut Astronomii Uniwersytetu ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
WYDZIAŁ FIZYKI I ASTRONOMII<br />
INSTYTUT ASTRONOMII<br />
KIERUNEK: ASTRONOMIA<br />
STUDIA STACJONARNE<br />
PIERWSZEGO STOPNIA<br />
1
SPIS PROGRAMÓW<br />
1. Laboratorium fizyczne 3<br />
2. Podstawy fizyki III - ELEKTRYCZNOŚĆ i magnetyzm 5<br />
3. Język angielski 7<br />
4. Metody matematyczne fizyki 9<br />
5. Elementy astronomii sferycznej i astrometrii 11<br />
6. Wstęp do mechaniki nieba i system słoneczny 12<br />
7. Laboratorium fizyczne 14<br />
8. Mechanika klasyczna i relatywistyczna 16<br />
9. Instrumenty i metody obserwacji astronomicznych 18<br />
10. Język angielski 19<br />
11. Języki i paradygmaty programowania 19<br />
12. Metody obserwacji i analiza danych astronomicznych 20<br />
13. Podstawy fizyki IV - Optyka, fizyka Współczesna 21<br />
14. Podstawy fizyki KWANTOWEJ 24<br />
15. Metodologia Nauk przyrodniczych 26<br />
16. Fizyka gwiazd i materii rozproszonej 28<br />
17. Język angielski 30<br />
18. Wstęp do analizy astrofizycznych ciągów czasowych 32<br />
19. Wkład monograficzny: astrofizyka wysokiej rozdzielczości czasowej 34<br />
20. Systemy gwiazd, struktura wszechświata i kosmologia 36<br />
21. Elektrodynamika 38<br />
22. Wstęp do astrofizyki obiektów zwartych 40<br />
23. Obliczenia naukowe i metody numeryczne 41<br />
24. Praktyka astronomiczna 42<br />
25. Seminarium licencjackie 44<br />
2
L A B O R AT O R I U M F I Z Y C Z N E<br />
Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-LABF<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: Język polski<br />
Wiedza ogólna z zakresu fizyki i<br />
matematyki na poziomie szkoły średniej,<br />
rachunek wektorowy i podstawy rachunku<br />
różniczkowego<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr Bartosz Brzostowski<br />
Prowadzący: dr Bartosz Brzostowski<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Laboratorium 45 3 III Zaliczenie na ocenę<br />
4<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
1. Badanie pętli histerezy ferromagnetyka.<br />
2. Pomiar mocy w obwodzie prądu przemiennego.<br />
3. Wyznaczanie ładunku i pojemności kondensatora.<br />
4. Badanie transformatora.<br />
5. Sprawdzanie praw Kirchhoffa.<br />
6. Prawo Ohma.<br />
7. Wyznaczanie pojemności kondensatora mostkiem Wheatstone’a.<br />
8. Drgania relaksacyjne.<br />
9. Pomiar indukcyjności metodą techniczną.<br />
10. Rezonans szeregowy i równoległy w obwodach prądu przemiennego.<br />
11. Stała dielektryczna różnych materiałów.<br />
12. Badanie wektora indukcji magnetycznej wzdłuż osi solenoidu metodą magnetronu.<br />
13. Badanie rezonansu elektromagnetycznego.<br />
14. Cechowanie termopary.<br />
15. Ciepło Joule’a – Lenza.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Rozumienie zjawisk i procesów fizycznych w przyrodzie. Pomiar i określenie podstawowych<br />
wielkości fizycznych z zakresu elektryczności i magnetyzmu.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
wykonanie odpowiedniej liczby ćwiczeń laboratoryjnych i wykonanie analizy otrzymanych<br />
wyników<br />
3
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
1. Literatura podana w instrukcjach do ćwiczeń<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
1. D. Halliday, R. Resnik, J. Walker, Podstawy Fizyki, PWN, Warszawa 2005/2006.<br />
2. D. Halliday, R. Resnik, Fizyka, PWN, Warszawa 1994<br />
3. I. Sawielew, Wykłady z fizyki, PWN, Warszawa 2002<br />
4. J. Orear, Fizyka, tom 1-2, WNT, Warszawa 2008<br />
5. C. Bobrowski, Fizyka - krótki kurs, WNT, Warszawa 2004<br />
6. P.G. Hewitt, Fizyka wokół nas, PWN, Warszawa 2008<br />
7. H. Szydłowski, Pracownia fizyczna. PWN, Warszawa 1994<br />
8. T. Dryński, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. PWN, Warszawa 1986<br />
9.<br />
UWAGI:<br />
Zajęcie powinny odbywać się w salach I Pracowni Fizycznej (102d,103 i 104)<br />
4
P O D S TAW Y F I Z Y K I I I I - E L E K T R Y C Z N O Ś Ć I M A G N E T Y Z M<br />
Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-PoF3-EM<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Analiza matematyczna, Metody<br />
algebraiczne i geometryczne w fizyce,<br />
Podstawy fizyki I i II<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Anatol Nowicki, prof. UZ<br />
wykład – Anatol Nowicki, prof. UZ<br />
Prowadzący:<br />
ćwiczenia – dr Henryk Tygielski<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
egzamin<br />
III<br />
Ćwiczenia 30 2 zaliczenie z oceną<br />
6<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Wykład:<br />
Pole elektrostatyczne w próżni: ładunki elektryczne, prawo Coulomba, układy jednostek. Pole elektrosta-tyczne i jego<br />
natężenie. Pola elektrostatyczne układu ładunków. Potencjał, energia oddziaływania układu ładunków. Związek między<br />
natężeniem pola elektrostatycznego i potencjałem. Opis matematyczny własności pól wektorowych, gradient, dywergencja,<br />
rotacja. Strumień natężenia pola i twierdzenie Gaussa. Równanie Laplace'a. Rotacja funkcji wektorowej i twierdzenie<br />
Stokesa..<br />
Zjawiska elektrostatyczne w dielektrykach: polaryzacja dielektryków, pole w dielektryku, objętościowe i powierzchniowe<br />
ładunki związane. Wektor indukcji elektrostatycznej, przykłady obliczenia pola w dielektry-kach. Warunki na granicy dwóch<br />
dielektryków. Siły działające na ładunek w dielektryku.<br />
Przewodniki w polu elektrycznym: przewodnik w zewnętrznym polu elektrycznym, pojemność elektrycz-na, kondensatory.<br />
Energia naładowanego przewodnika, energia kondesatora oraz energia pola elektrycznego.<br />
Prąd stały: prąd elektryczny, równanie ciągłości, siła elektromotoryczna. Prawo Ohma, opór przewodnika, wektor gęstości<br />
prądu. Prawo Ohma dla niejednorodnego obwodu, prawa Kirchhoffa, moc prądu, prawo Joule'a-Lenza. Półprzewodniki,<br />
nadprzewodniki. Obwody RC.<br />
Pole magnetyczne w próżni: oddziaływanie prądów, pole magnetyczne, pole poruszającego się ładunku. Prawo Biota-<br />
Savarta, siła Lorentza, prawo Ampera. Magnetyzm jako zjawisko relatywistyczne. Obwód z prądem w polu magnetycznym<br />
oraz pole magnetyczne obwodu z prądem. Praca przesunięcia prądu w polu magnetycznym. Dywergencja i rotacja pola<br />
magnetycznego. Pole selenoidu i toroidu. Cewka z prądem jako dipol magnetyczny.<br />
Pole magnetyczne w materii: namagnesowanie magnetyka, natężenie pola magnetycznego, warunki na gra-nicy dwóch<br />
magnetyków. Rodzaje magnetyków i zjawiska magnetomechaniczne. Diamagnetyzm, parama-gnetyzm i ferromagnetyzm.<br />
Indukcja elektromagnetyczna: zjawisko indukcji elektromagnetycznej, siła elektromotoryczna indukcji, prawo indukcji<br />
Faradaya, reguła Lenza, indukowane pola elektryczne, cewki i indukcyjność, samoindukcja, obwody RL. Energia pola<br />
magnetycznego i jej gęstość, indukcja wzajemna.<br />
Równania Maxwella: indukowane pola magnetyczne, prąd przesunięcia, równania Maxwella.<br />
Drgania elektromagnetyczne i prąd zmienny: drgania obwodu LC, drgania tłumione w obwodzie RLC. Prąd zmienny,<br />
drgania wymuszone, obwód szeregowy RLC. Moc w obwodach prądu zmiennego. Transformatory.<br />
5
Ćwiczenia:<br />
Zadania i problemy dotyczące następujących zagadnień:<br />
― Wektory, grad, div, rot.<br />
― Elektrostatyka: ładunek elektryczny, prawo Coulomba, natężenie pola elektrycznego, dipol elektryczny, praca w polu<br />
elektrycznym, energia potencjalna, potencjał, prawo Gaussa (pole elektryczne płaszczyzny, kuli, walca), pojemność<br />
przewodników, kondensatory, dielektryki w polu elektrycznym, energia pola elektrycznego.<br />
― Prąd elektryczny: natężenie i gęstość prądu, prawo Ohma, praca i moc prądu, prawa Kirchhoffa, obwód RC.<br />
― Pole magnetyczne: indukcja magnetyczna, siła Lorentza, prawo Biota-Savarta (pole magnetyczne przewodnika prostoliniowego,<br />
prądu kołowego, solenoidu), prawo Ampere’a, oddziaływanie przewodników z prądem, ruch ładunku w polu elektrycznym i<br />
magnetycznym.<br />
― Indukcja elektromagnetyczna: prawo indukcji elektromagnetycznej, zjawisko samoindukcji, indukcja wzajemna, obliczanie<br />
indukcyjności, energia pola magnetycznego.<br />
― Drgania elektromagnetyczne: obwód drgający RLC, drgania wymuszone. Równania Maxwella.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Poznanie i rozumienie zjawisk elektrycznych i magnetycznych. Umiejętność rozwiązywania zadań i problemów w<br />
tym zakresie fizyki.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wykład: Warunkiem zaliczenia wykładu jest zdanie egzaminu.<br />
Ćwiczenia: Przygotowanie do zajęć oraz aktywność na zajęciach, pozytywne oceny z prac pisemnych<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
1. D. Halliday, R. Resnick, J. Walker, Podstawy fizyki, t.3, PWN, Warszawa 2003.<br />
2. I.W. Sawieliew, Wykłady z fizyki, t.2, PWN, Warszawa 2002, (wyd.3).<br />
3. R. Resnick, D. Halliday, Fizyka, t. 2, PWN, Warszawa 1999.<br />
4. B. Jaworski, A. Dietław, L. Miłkowska, Kurs fizyki, t. 2, Elektryczność i magnetyzm, PWN, Warszawa 1971.<br />
5. J. Walker, Podstawy fizyki. Zbiór zadań, PWN, Warszawa 2005.<br />
6
J Ę Z Y K A N G I E L S K I<br />
Kod przedmiotu: 09.0-WFiA-AST-JA<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne: A2<br />
Język nauczania: polski<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Mgr Grażyna Czarkowska<br />
Prowadzący: Mgr Grażyna Czarkowska<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne drugiego <strong>stopnia</strong><br />
Laboratorium 30 2 III Zaliczenie z oceną<br />
1<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Expressing past – Past Simple and Past Continuous;<br />
Forming questions in English - question words; subject and object questions;<br />
Conjuctions – expressing reason and result (because, so), showing a contrast (but, although);<br />
Expressing future – arrangements (Present Progressive), intentions (be going to), predictions (will);<br />
Expressing offers, decisions, promises (will);<br />
Talking about experience (Present Perfect – ever, never, yet, already, just);<br />
Practical English: restaurant problems, asking for information and directions, an informal letter;<br />
Reading numbers – whole numbers, common fractions, decimals;<br />
Powers, roots;<br />
Mathematical calculations – addition, subtraction, division, multiplication;<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
uzyskanie poziomu A2 + w zakresie czytania, pisania, słuchania i mówienia<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
2 kolokwia w trakcie semestru, obecność na zajęciach<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
1. C. Oxenden, C. Latham-Koenig, “New English File Pre-Intermediate” Student’s Book.,<br />
Oxford University Press 2005<br />
2. Oxenden, C. Latham-Koenig, “New English File Pre-Intermediate” Workbook,<br />
Oxford University Press 2005<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
1. R. Murphy “English Grammar in Use”.<br />
2. Internet resources.<br />
7
3. Readings - physics and astronomy.<br />
8
M E T O D Y M AT E M AT Y C Z N E F I Z Y K I<br />
Kod przedmiotu: 11.1-WFiA-AST-MMF<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Kurs analizy matematycznej i algebry z<br />
geometria<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Stanisław Kasperczuk, prof. UZ<br />
wykład – dr hab. Stanisław Kasperczuk,<br />
Prowadzący: prof. UZ<br />
ćwiczenia - dr Bogdan Grabiec<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba<br />
godzin<br />
w seme<br />
strze<br />
Liczba<br />
godzin<br />
w tygo<br />
dniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
egzamin 2<br />
III<br />
Ćwiczenia 30 2 zaliczenie z oceną 4<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Wykład:<br />
Funkcje analityczne – funkcje analityczne, warunki Cauchy’eqo-Riemanna, tw. Cauchyego, tw. Laurenta, residua,<br />
całkowanie zespolone<br />
Równania różniczkowe – równania różniczkowe zwyczajne <strong>pierwszego</strong> i drugiego rzędu, metody rozwiązywania.<br />
Równania różniczkowe cząstkowe fizyki matematycznej, klasyfikacja równań, warunki brzegowe, metody<br />
rozwiązywania<br />
Analiza wektorowa - pola skalarne i wektorowe, gradient, dywergencja, rotacja, tensory<br />
Ćwiczenia:<br />
Rozwiązywanie zadań i problemów będących treścią wykładu<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Umiejętność wykonywania podstawowych rachunków matematycznych oraz zapoznanie się z metodami<br />
rozwiązywania podstawowych równań fizyki matematycznej oraz interpretacja otrzymanych wyników<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wykład: Pozytywna ocena z egzaminu<br />
Ćwiczenia: Frekwencja na zajęciach, przygotowanie do zajęć, zaliczone kolokwia<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
7. F. Byron, R. Fuller - Matematyka w fizyce klasycznej i kwantowej, PWN, Warszawa 1975<br />
8. K. Maurin – Analiza t.3, PWN, Warszawa 1980<br />
9
9. A. Tichonow, A. Samarski – Równania fizyki matematycznej, PWN, Warszawa 1963<br />
10. A. McQuarrie – Matematyka dla przyrodników i inżynierów, PWN, Warszawa 2008<br />
11.<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
1. E. Kęcki – Równania różniczkowe cząstkowe w zagadnieniach fizyki i techniki, WNT, Warszawa 1992<br />
2. H. Margenau, G.M. Murphy – Matematyka w fizyce i chemii, PWN, Warszawa 1962<br />
10
E L E M E N T Y A S T R O N O M I I S F E RY C Z N E J I A S T R O M E T R I I<br />
Wymagania wstępne:<br />
Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-EASA<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Język nauczania: polski<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr W. Lewandowski<br />
Prowadzący: dr W. Lewandowski<br />
Trygonometria na płaszczyźnie. Fizyka układu<br />
słonecznego. Fizyka gwiazd.<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
Egzamin<br />
III<br />
Ćwiczenia 30 2 Zaliczenie z oceną<br />
2<br />
4<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
1. Astronomiczne metody opisu ruchów sfery niebieskiej, oraz Słońca, planet i asteroidów na sferze niebieskiej. Układy<br />
współrzędnych astronomicznych.<br />
2. Rachuba czasu w astronomii.<br />
3. Ruchy własne.<br />
4. Ruch orbitalny planet i asteroidów na sferze niebieskiej. Wyznaczanie parametrów orbitalnych na podstawie obserwacji<br />
położenia i ruchu obiektów na sferze niebieskiej.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Znajomość sposobów opisywania zjawisk zachodzących na sferze niebieskiej. Znajomość podstaw trygonometrii<br />
sferycznej.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wykład – egzamin pisemny<br />
Ćwiczenia – kolokwium zaliczeniowe (uzyskanie minimum 51% możliwych do zdobycia punktów)<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
2. W. Opalski, L. Cichowicz, „Astronomia geodezyjna”, Państwowe Przedsiębiorstwo wydawnictw Kartograficznych,<br />
1980<br />
3. J. Mietelski, „Astronomia w geografii”, PWN, 2009<br />
4. A. Branicki: „Obserwacje i pomiary astronomiczne dla studentów, uczniów i miłośników astronomii”, Wydawnictwa<br />
<strong>Uniwersytetu</strong> Warszawskiego, 2006<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
10. R.M. Green, „Spherical Astronomy”, Cambridge University Press 1999<br />
11. W.M. Smart „Textbook on spherical astronomy”, Cambridge University Press 1999<br />
11
W S T Ę P D O M E C H A N I K I N I E B A I S Y S T E M S Ł O N E C Z N Y<br />
Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-WMNS<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
zaliczone przedmioty: fizyka ogólna,<br />
analiza matematyczna<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Dr Agnieszka Słowikowska<br />
Prowadzący: Dr Agnieszka Słowikowska<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
Egzamin<br />
III<br />
Ćwiczenia 30 2 Zaliczenie z oceną<br />
2<br />
5<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Prawo grawitacji i sformułowanie zagadnienia dwóch ciał. Całki ruchu, całki środka masy i<br />
redukcja do zagadnienia względnego. Całki ruchu zagadnienia względnego dwóch ciał i ich<br />
konsekwencje fizyczne. Prawa Keplera. Ruch po orbitach eliptycznych, hiperbolicznych i<br />
parabolicznych. Obliczanie efemeryd. Składniki Układu Słonecznego. Astrofizyczne własności<br />
planet, księżyców i komet. Magnetosfery. Ewolucja atmosfer. Pochodzenie planet. Poza słoneczne<br />
układy planetarne.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Rozumienie ruchu ciał niebieskich; opis ruchu ciał niebieskich; wykonywanie obliczeń wybranych<br />
torów ruchu; rozumienie fizyki planet i ich atmosfer; stosowanie metod odkrywania poza<br />
słonecznych układów planetarnych.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Ćwiczenia: prace domowe oraz wejściówki<br />
Wykład: egzamin ustny<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
- S. Wierzbiński „Mechanika nieba”, PWN, Warszawa 1973<br />
- P. Artymowicz „Astrofizyka Układów Planetarnych”, PWN, Warszawa 1995<br />
- H. Pollard „Mathematical introduction to celestial mechanics”, Englewood Cliffs, New Jersey<br />
1966<br />
12
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
- Astronomical Society of the Pacific Conf. Series, Vol. 398, „Extreme Solar Systems”<br />
- Internetowa baza danych: „Encyklopedia Pozasłonecznych Układów Planetarnych”<br />
http://www.exoplanet.eu/<br />
13
L A B O R AT O R I U M F I Z Y C Z N E<br />
Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-LABF<br />
Typ przedmiotu: Obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: Język polski<br />
Wiedza ogólna z zakresu fizyki i<br />
matematyki na poziomie szkoły średniej,<br />
rachunek wektorowy i podstawy rachunku<br />
różniczkowego<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Dr Bartosz Brzostowski<br />
Prowadzący: Dr Bartosz Brzostowski<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Laboratorium 45 3 IV Zaliczenie z oceną<br />
3<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
16. Wyznaczanie pracy wyjścia elektronu z metalu metodą pomiaru prądu nasycenia diody.<br />
17. Wyznaczanie stężenia w roztworze wodnym przy pomocy sacharymetru.<br />
18. Wyznaczanie współczynnika załamania światła metodą pomiaru grubości pozornej płytki szklanej.<br />
19. Wyznaczanie współczynnika załamania metodą kąta najmniejszego odchylenia w pryzmacie.<br />
20. Dyfrakcja i interferencja światła laserowego.<br />
21. Pomiar stałej siatki dyfrakcyjnej przy pomocy spektrometru.<br />
22. Wyznaczanie zależności współczynnika załamania światła od temperatury za pomocą refraktometru Abbego.<br />
23. Badanie charakterystyki triody.<br />
24. Badanie charakterystyki diody półprzewodnikowej.<br />
25. Badanie charakterystyki tranzystora.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Nabycie i doskonalenie umiejętności w przeprowadzeniu pomiarów na aparaturze laboratoryjnej oraz w<br />
analizie i prezentacji wyników doświadczalnych.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
wykonanie odpowiedniej liczby ćwiczeń laboratoryjnych i wykonanie analizy otrzymanych<br />
wyników<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
5. Literatura podana w instrukcjach do ćwiczeń<br />
14
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
D. Halliday, R. Resnik, J. Walker, Podstawy Fizyki, PWN, Warszawa 2005/2006.<br />
D. Halliday, R. Resnik, Fizyka, PWN, Warszawa 1994<br />
I. Sawielew, Wykłady z fizyki, PWN, Warszawa 2002<br />
J. Oread, Fizyka, tom 1-2, WNT, Warszawa 2008<br />
C. Bobrowski, Fizyka - krótki kurs, WNT, Warszawa 2004<br />
P.G. Hewitt, Fizyka wokół nas, PWN, Warszawa 2008<br />
H. Szydłowski, Pracownia fizyczna. PWN, Warszawa 1994<br />
T. Dryński, Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. PWN, Warszawa 1986<br />
UWAGI:<br />
Zajęcie powinny odbywać się w salach I Pracowni Fizycznej (102d,103 i 104)<br />
15
M E C H A N I K A K L A S Y C Z N A I R E L AT Y W I S T Y C Z N A<br />
Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-MKiR<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Podstawy algebry liniowej: macierze, przestrzenie<br />
liniowe. Podstawy analizy matematycznej: pochodne<br />
funkcji wielu zmiennych, pochodne cząstkowe,<br />
równania drugiego <strong>stopnia</strong>.<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Anatol Nowicki, prof. UZ<br />
wykład – dr hab. Anatol Nowicki, prof.<br />
Prowadzący: UZ<br />
ćwiczenia – dr Sylwia Kondej<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
egzamin<br />
IV<br />
Ćwiczenia 30 2 zaliczenie z oceną<br />
6<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Wykład:<br />
CZASOPRZESTRZEŃ: Podstawowe wielkości kinematyczne: wektor położenia, prędkości i przyspieszenia. Opis<br />
ruchu po dowolnej trajektorii: przyspieszenie styczne i normalne. Opis ruchu w poruszających się układach<br />
odniesienia: wektor prędkości kątowej. Zasady względności i przyczynowości: przestrzeń i czas, zasada względności<br />
i przekształcenie Galileusza, zasada przyczynowości. Przestrzeń Minkowskiego: wektorowa przestrzeń<br />
Minkowskiego, przekształcenie Poincarégo, obroty Lorentza. Kinematyka relatywistyczna: czas własny, prędkość i<br />
przyspieszenie relatywistyczne.<br />
MECHANIKA NEWTONA I RELATYWISTYCZNA: Równania ruchu: jednorodność przestrzeni, izotropowość<br />
przestrzeni, równanie ruchu Newtona, układ potencjalny - przykłady. Relatywistyczne równanie ruchu, energia-pęd<br />
w mechanice relatywistycznej. Układy o jednym stopniu swobody: płaszczyzna fazowa. Układy o dwóch <strong>stopnia</strong>ch<br />
swobody: układ potencjalny, prawo zachowania energii, przestrzeń fazowa, figury Lissajous. Pola potencjalne: praca<br />
pola sił, warunki potencjalności pola, pole centralne. Przykłady: Ruch drgający: oscylator harmoniczny, oscylator w<br />
polu sił zewnętrznych, rezonans drgań, drgania tłumione. Moment pędu: iloczyn wektorowy, prawo zachowania<br />
momentu pędu, przykład – III prawo Keplera. Badanie ruchu w polu centralnym: sprowadzenie zagadnienia do ruchu<br />
jednowymiarowego, potencjał efektywny, całkowanie równań ruchu, wykres energii efektywnej i orbity ruchu,<br />
zagadnienie Keplera i prawa ruchu planet. Ruch układu n-punktów: siły wewnętrzne i zewnętrzne, prawo<br />
zachowania pędu, środek masy układu, prawo zachowania momentu pędu, prawo zachowania energii, układy<br />
potencjalne, zagadnienie dwóch ciał, masa zredukowana. Kinematyka i dynamika bryły sztywnej: kąty Eulera,<br />
tensor momentu bezwładności, energia kinetyczna, twierdzenie Steinera, równania Eulera – przykłady.<br />
Ćwiczenia:<br />
CZASOPRZESTRZEŃ: Zagadnienia związane z opisem ruchu (wyznaczanie wielkości kinematycznych:położenia,<br />
prędkości, przyspiesznia). Przekształcenia Galileusza. Struktura czasoprzestrzeni (czterowektory). Przekształcenia<br />
Lorentza (zagadnienia: równoczesność, synchronizacja i wydłużenie czasu, skrócenie Lorenza, prawo składania<br />
prędkości, wyznaczanie czasu własnego, itd.).<br />
16
MECHANIKA NEWTONA I RELATYWISTYCZNA: Rozwiązywanie równań ruchu Newtona dla wybranych modeli.<br />
Przykłady układów potencjalnych; zagadnienie Keplera i oscylator harmoniczny. Zagadnienie dwóch ciał.<br />
Kinematyka i dynamika bryły sztywnej. Zastosowanie relatywistycznego równania ruchu.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Zrozumienie podstawowych zjawisk fizycznych z zakresu optyki i fizyki atomu. Poznanie związków<br />
miedzy opisem teoretycznym zjawisk oraz eksperymentem fizycznym. Zrozumienie konieczności<br />
wprowadzenia pojęć kwantowych do opisu zjawisk mikroświata.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wykład:<br />
Warunkiem zaliczenia jest zdanie egzaminu.<br />
Ćwiczenia:<br />
Przygotowanie oraz aktywność na zajęciach. Pozytywne wyniki prac kontrolnych.<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
12. W. Rubinowicz, W. Królikowski ”Mechanika teoretyczna”, PWN Warszawa 1967.<br />
13. W. Kopczyński, A. Trautman ”Czasoprzestrzeń i grawitacja” , PWN, Warszawa 1981.<br />
14. W. Garczyński ”Mechanika teoretyczna” , Wrocław 1978.<br />
15. W. I. Arnold ”Metody matematyczne mechaniki klasycznej” , PWN, Warszawa 1981.<br />
16. L. Landau, E. Lifszic ”Mechanika”, PWN Warszawa 2006.L. Landau, E. Lifszic ”Mechanika”, PWN Warszawa 2006.<br />
17
I N S T R U M E N T Y I M E TO D Y O B S E RWA C J I<br />
A S T R O N O M I C Z N Y C H<br />
Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-IMOA<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr W. Lewandowski<br />
Podstawowe wiadomości z zakresu<br />
optyki i fizyki fal elektromagnetycznych.<br />
Prowadzący: dr W. Lewandowski<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
Egzamin<br />
IV<br />
Ćwiczenia 30 2 Zaliczenie z oceną<br />
1<br />
3<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
1. Metody obserwacji astronomicznych – spektroskopia, fotometria, astrometria.<br />
2. Teleskopy optyczne – optyka aktywna, adaptywna, interferometria optyczna.<br />
3. Obserwacje w promieniowaniu rentgenowskim i gamma.<br />
4. Satelitarne odbiorniki X i gamma.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Znajomość nowoczesnych metod obserwacji astronomicznych, oraz instrumentów w nich wykorzystywanych.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wykład: Egzamin ustny<br />
Ćwiczenia: Kolokwium zaliczeniowe (minimum 51% możliwych do zdobycia punktów)<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
6. A. Branicki: „Obserwacje i pomiary astronomiczne dla studentów, uczniów i miłośników astronomii”, Wydawnictwa<br />
<strong>Uniwersytetu</strong> Warszawskiego, 2006<br />
7. J. Mietelski, „Astronomia w geografii”, PWN, 2009<br />
8. H. Hurnik, „Instrumenty obserwacyjne astrometrii. Od gnomonu do CCD i interferometru optycznego”, Wydawnictwo<br />
Naukowe UAM w Poznaniu, 2000<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
14. E. Rybka, „Astronomia Ogólna”, PWN, 1983<br />
18
J Ę Z Y K A N G I E L S K I<br />
Kod przedmiotu: 09.0-WFiA-AST-JA<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne: A2+<br />
Język nauczania: polski<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Mgr Grażyna Czarkowska<br />
Prowadzący: Mgr Grażyna Czarkowska<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Laboratorium 30 2 IV Zaliczenie z oceną<br />
1<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Comparing people, objects, numbers and actions – comparatives and superlatives (as … as, less … than …, the most …);<br />
Time expressions – spend time, waste time, etc.;<br />
Opposite adjectives – negative prefixes (un-, im-, in-, etc);<br />
Uses of the infinitive – adjectives + infinitive, verbs + infinitive, expressing purpose;<br />
Uses of the gerund – verbs + -ing, subject of a sentence, -ing after a preposition;<br />
Talking about rules, obligations/lack of obligation, prohibitions;<br />
Expressing movement – prepositions of movement<br />
Possible future situations and their consequences – first conditional;<br />
Impossible/improbable or hypothetical future situations and its consequences – second conditional;<br />
Practical English: asking and giving directions, describing emotions, shopping – at a department store, writing e-mails<br />
Comparing numbers – mathematical symbols: less than, greater than;<br />
Basic operations of arithmetic – revision and extension<br />
Readings in astronomy – planets, history of astronomy<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Uzyskanie poziomu B1 w zakresie czytania, pisania, słuchania i mówienia<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Obecność na zajęciach, dwa kolokwia w semestrze<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
1.C. Oxenden, C. Latham-Koenig, “New English File Pre-Intermediate” Student’s Book.<br />
2. Oxenden, C. Latham-Koenig, “New English File Pre-Intermediate” Workbook.<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
1. R. Murphy, “English Grammar in Use”.<br />
2. Internet resources.<br />
3. Readings – physics and astronomy<br />
4. J. Pasternak-Winiarska, “English in Mathematics”<br />
19
J Ę Z Y K I I PA R A D Y G M AT Y P R O G R A M O WA N I A<br />
Kod przedmiotu: 11.3-WFiA-AST-JPP<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr Olaf Maron<br />
Prowadzący: dr Olaf Maron<br />
Podstawy logiki, podstawy programowania,<br />
podstawy algorytmiki<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
Egzamin<br />
IV<br />
Laboratorium 30 2 Zaliczenie z oceną<br />
6<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Składnia i semantyka języków programowania.<br />
Programowanie imperatywne (zmienne, struktura blokowa, organizacja wywołań podprogramów,<br />
przydział pamięci na stosie i na stercie, przykłady z języków C, Pascal).<br />
Programowanie obiektowe( klasy jako abstrakcyjne typy danych, dziedziczenie, polimorfizm,<br />
przykłady z języków C++, Java)<br />
Programowanie funkcyjne (funkcje jako model programowania, uzgadnianie typów, rekursja,<br />
przykłady z języków C, Pascal, Fortran).<br />
Programowanie w logice (rachunek predykatów)<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Znajomość podstawowych paradygmatów programowania, czyli programowanie imperatywne,<br />
obiektowe, funkcyjne i programowanie w logice.<br />
Znajomość cech wspólnych i różnic pomiędzy typowymi dla tych paradygmatów językami oraz metod kompilacji i<br />
realizacji programów zapisanych w tych językach<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wykład: egzamin pisemny<br />
Laboratorium: zaliczenie kolokwium<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
1. A.V. Aho, J.D. Ullman Wykłady z informatyki z przykładami w języku C, Gliwice 2003, Helion.<br />
2. Notatki z wykładu.<br />
3. Zasoby internetu<br />
20
M E TO D Y O B S E RWA C J I I A N A L I Z A D A N Y C H<br />
A S T R O N O M I C Z N Y C H<br />
Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-MOAD<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
znajomość podstawowych praw<br />
rządzących zjawiskami astronomicznymi<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Jarosław Kijak, prof. UZ<br />
Prowadzący: dr hab. Jarosław Kijak, prof. UZ<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 15 1<br />
Zaliczenie z oceną<br />
IV<br />
Ćwiczenia 15 1 Zaliczenie z oceną<br />
4<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Źródła informacji o Wszechświecie, widmo promieniowania elektromagnetycznego, budowa i zasada<br />
działania teleskopów oraz przegląd nowoczesnych instrumentów badawczych, metody obserwacyjne i<br />
pomiarowe w astronomii, metody badawcze współczesnej astronomii oraz analiza danych<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Wiedza na temat działających obserwatoriów astronomicznych, znajomość metodyki pomiarów<br />
astronomicznych, znajomość metod badawczych i analizy danych pomiarowych<br />
umiejętność prezentacji oraz interpretacji wyników obserwacji astronomicznych,<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wykład: wygłoszenie referatu<br />
Ćwiczenia: zaliczenie kolokwium<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
[1] Obserwacje i pomiary astronomiczne, A. Branicki, WUW 2006<br />
[2] Astronomia popularna, WP 1990<br />
[3] Wstęp do analizy błędu pomiarowego, J. R. Taylor, PWN, Warszawa 1999<br />
[4] Analiza danych (Metody statystyczne i obliczeniowe),<br />
S. Brandt, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002<br />
[5] Compendium of Practical Astronomy, Instrumentation and Redaction Techniques, S G.D.<br />
Roth, Springer-Verlag, Berlin 1994<br />
[6] Notatki z wykładu<br />
21
P O D S TAW Y F I Z Y K I I V - O P T Y K A , F I Z Y K A W S P Ó Ł C Z E S N A<br />
Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-PoF4-O,FW<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Podstawowe pojęcia kinematyczne, drgania<br />
mechaniczne i fale. Fale elektromagnetyczne i<br />
równania Maxwella. Podstawy analizy<br />
matematycznej: pochodne funkcji wielu zmiennych,<br />
pochodne cząstkowe, równania drugiego <strong>stopnia</strong>.<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Anatol Nowicki, prof. UZ<br />
wykład – dr hab. Anatol Nowicki, prof.<br />
UZ<br />
Prowadzący:<br />
ćwiczenia – dr Sylwia Kondej<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
egzamin<br />
IV<br />
Ćwiczenia 45 3 zaliczenie z oceną<br />
6<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Wykład:<br />
Optyka geometryczna: odbicie i załamanie światła (zasada Fermata), zwierciadła, soczewki, pryzmaty i dyspersja,<br />
aberacje, przyrządy optyczne. Optyka falowa: periodyczny ruch falowy, interferencja, dyfrakcja i siatki dyfrakcyjne,<br />
dyspersja, pochłanianie i rozpraszanie światła, polaryzacja światła. Kwantowa natura światła: zjawisko<br />
fotoelektryczne, zjawisko Comptona, dualizm korpuskularno-falowy. Kwantowa natura materii: widma emisyjne<br />
atomów, fale de Broglie'a, dyfrakcja elektronów, mikroskop elektronowy. Kwantowe własności materii: modele<br />
atomu, kwantowanie energii i równanie Schroedingera, spin elektronu i zakaz Pauliego, atomy wieloelektronowe,<br />
układ okresowy pierwiastków, jądra atomowe i cząstki elementarne.<br />
Ćwiczenia: Optyka geometryczna i falowa: Przykłady zastosowań prawa załamania i odbicia w pryzmatach,<br />
soczewkach i zwierciadłach. Opis wybranych układów optycznych z zastosowaniem zjawiska interferencji i dyfrakcji<br />
(na przykład: doświadczenie Younga, siatka dyfrakcyjna, itd.). Zagadnienia związane z polaryzacją światła. Dualizm<br />
korpuskularno-falowy: Zagadnienia związane z falową i korpuskularną naturą światła i materii (na przykład<br />
obliczanie długości fali fotonu, długości fali de Broglie'a, itd.). Kwantowa natura materii: Przykłady rozwiązań<br />
równania Schroedingera i ich interpretacja (dla potencjału typu 'studnia', kulombowskiego). Przykłady procesów<br />
jądrowych.<br />
22
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Zrozumienie podstawowych zjawisk fizycznych z zakresu optyki i fizyki atomu. Poznanie związków<br />
miedzy opisem teoretycznym zjawisk oraz eksperymentem fizycznym. Zrozumienie konieczności<br />
wprowadzenia pojęć kwantowych do opisu zjawisk mikroświata.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wykład:<br />
Warunkiem zaliczenia jest zdanie egzaminu.<br />
Ćwiczenia:<br />
Przygotowanie do zajęć, aktywny udział w ćwiczeniach, pozytywne oceny z prac pisemnych.<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
1. B. Jaworski, A. Dietlaf, Kurs fizyki, Tom 3, “Procesy falowe. Optyka. Fizyka atomowa i<br />
jądrowa”, PWN Warszawa, 1984.<br />
2. J. R. Meyer-Arendt, “Wstęp do optyki”, PWN Warszawa, 1979.<br />
3. V. Acosta, C.L. Cowan, B.J. Graham, “Podstawy fizyki współczesnej”, PWN Warszawa,<br />
1 981.<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
1. S. Szczeniowski, Fizyka doswiadczalna Cz. IV, “Optyka”, PWN Warszawa, 1983.<br />
2. D.C. Giancoli, “General Physics” Vol.2, Prentice-Hall. Inc. 1984. (tłum. j. rosyjski).<br />
23
P O D S TAW Y F I Z Y K I K WA N T O W E J<br />
Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-PoFK<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Podstawy fizyki, analiza matematyczne,<br />
metody matematyczne fizyki.<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Krzysztof Urbanowski, prof. UZ<br />
wykład – dr hab. Krzysztof Urbanowski,<br />
Prowadzący: prof. UZ<br />
ćwiczenia – dr Bogdan Grabiec<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
egzamin<br />
V<br />
Ćwiczenia 30 2 zaliczenie z oceną<br />
6<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Wykład: Doświadczalne podstawy fizyki kwantowej. Korpuskularne własności promieniowania. Falowe własności cząstek. Budowa<br />
atomów. Metody matematyczne w mechanice kwantowej –przestrzenie wektorowe, przestrzenie Hilberta, notacja Diraca, operatory –<br />
reprezentacja w bazie ciągłej i dyskretnej. Postulaty mechaniki kwantowej i ich konsekwencje – stan układu kwantowego,<br />
przyporządkowanie wielkościom mierzalnym operatorów, pomiar i wartości własne operatorów, probabilistyczna interpretacja<br />
wyników pomiarów, ewolucja czasowa układu kwantowego. Zasada nieoznaczoności. Mechanika kwantowa punktu materialnego w<br />
jednym wymiarze: swobodny punkt materialny, oscylator harmoniczny. Mechanika kwantowa punktu materialnego w przestrzeni<br />
trójwymiarowej: moment pędu. Symetrie w mechanice kwantowej – symetrie względem przesunięć w przestrzeni i w czasie. Atom<br />
wodoru.<br />
Ćwiczenia: Rozwiązywanie zadań i problemów będących treścią wykładu, a w szczególności: elementy teorii operatorów liniowych<br />
w przestrzeni Hilberta, zasada nieoznaczoności, bariera potencjału, studnia potencjału, symetrie, symetrie względem obrotów –<br />
związek z zasadami zachowania.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Rozumienie istoty zjawisk kwantowych; wykorzystywania formalizmu mechaniki kwantowej do opisu zjawisk<br />
kwantowych w przyrodzie.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wykład – zdanie egzaminu.<br />
Ćwiczenia – aktywność na zajęciach, pozytywna ocena z końcowego sprawdzianu.<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
10. R. L. Liboff, Wstęp do mechaniki kwantowej, PWN, Warszawa 1987.<br />
24
11. M. Grabowski, R. S. Ingarden, Mechanika kwantowa, PWN, Warszawa 1989.<br />
12. L. I. Schiff, Mechanika kwantowa, PWN, Warszawa 1977.<br />
13. I. Białynicki-Birula, M. Cieplak, J. Kaminski, Teoria kwantów, PWN, Warszawa 2001.<br />
14. A. S. Dawydow, Mechanika kwantowa, PWN, Warszawa 1969.<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
17. J. Brojan, J. Mostowski, K. Wódkiewicz, Zbiór zadań z mechaniki kwantowej. PWN, Warszawa 1978.<br />
18. S. Kryszewski, Mechanika kwantowa, Skrypt kursu podstawowego, http://iftia9.univ.gda.pl/~sjk/QM.<br />
25
M E T O D O L O G I A N A U K P R Z Y R O D N I C Z Y C H<br />
Kod przedmiotu: 08.1-WFiA-AST-MNP<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Znajomość podstaw fizyki i astronomii. Elementy<br />
wykształcenia filozoficznego: historii filozofii, logiki i<br />
etyki.<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Anatol Nowicki, prof. UZ<br />
Prowadzący:<br />
wykład – dr hab. Anatol Nowicki, prof.<br />
UZ<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2 V Zaliczenie z oceną<br />
2<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Wprowadzenie: wiedza i nauka, klasyfikacja nauk.<br />
Powstanie cywilizacji oraz rozwój wiedzy naukowej: Starożytny Egipt, Mezopotamia, rachuba czasu w starożytności- kalendarz;<br />
początki matematyki.<br />
Nauka w starożytnej Grecji: początki nauki greckiej, jońska szkoła filozofów przyrody, Pitagoras i jego dzieła, idealizm Platona,<br />
atomizm grecki – Demokryt, fizyka arystotelesa, rozwój matematyki i mechaniki w okresie aleksandryjskim, optyka i akustyka,<br />
Rzym i zmierzch nauki klasycznej.<br />
Nauki przyrodnicze w okresie Średniowiecza: nauka w okresie średniowiecza, wkład filozofów i uczonych arabskich, powstanie<br />
uniwersytetów, Uniwersytet Jagielloński, szkoła paryska, szkoła oksfordzka, rozwój optyki w średniowieczu.<br />
Nauki przyrodnicze w okresie Odrodzenia: początek ery nowożytnej – Leonardo da Vinci, rozwój astronomii – Kopernik, Kepler,<br />
optyka, magnetyzm i hydrostatyka w okresie odrodzenia.<br />
Fizyka przed Niewtonem: Galileusz, Kartezjusz, odrodzenie atomizmu.<br />
Wkład Newtona do nauki: optyka Newtona, stworzenie podstaw mechaniki – rachunek różniczkowy, podstawowe dzieło<br />
„Matematyczne zasady filozofii przyrody”, inne prace Newtona.<br />
Metodologia nauk przyrodniczych na przykładzie fizyki: zjawiska fizyczne i modele, teorie fizyczne: mechanika klasyczna, teoria<br />
kinetyczno-cząsteczkowa budowy materii. Integracja i specjalizacja w naukach przyrodniczych.<br />
Podstawowy model nauki: metoda idealizacji, teoria paradygmatów, przykłady: szczególna teoria względności, teoria<br />
kwantów, cząstki elementarne i kwarki, teoria wszystkiego.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Zdolność rozumienia i umiejętność opisu wybranych grup zjawisk fizycznych w przyrodzie, formułowania problemu<br />
oraz wykorzystywania metodologii badań fizycznych (eksperymentalnych i teoretycznych) do jego rozwiązywania.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Warunkiem zaliczenia wykładu są obecności na wykładzie oraz przedstawienie pisemnego opracowania na temat<br />
historii rozwoju wybranego pojęcia lub zjawiska fizycznego.<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
1. L.N. Cooper, Istota i struktura fizyki, PWN, Warszawa 1975.<br />
26
2. Z. Galasiewicz, Poznanie świata. Z dziejów filozofii i fizyki., Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław<br />
2005.<br />
3. L. Nowak, Wstęp do idealizacyjnej teorii nauki, PWN, Warszawa 1977.<br />
4. A.K. Wróblewski, Historia fizyki, PWN, Warszawa 2007.<br />
5. A. Magryta, Historia fizyki – od prapoczątków nauki do Newtona, Wydawnictwo IKN, Warszawa 1986.<br />
27
F I Z Y K A G W I A Z D I M AT E R I I R O Z P R O S Z O N E J<br />
Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-FGMR<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Znajomość podstaw fizyki klasycznej<br />
(mechanika, fizyka fali<br />
elektromagnetycznej, elektrodynamika<br />
klasyczna)<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr W. Lewandowski<br />
Wykład - dr W. Lewandowski<br />
Prowadzący:<br />
Ćwiczenia – dr K. Maciesiak<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
V<br />
Egzamin ustny<br />
Ćwiczenia 30 2 Zaliczenie z oceną<br />
3<br />
5<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
1. Podstawowe prawa fizyczne i ich zastosowanie w astrofizyce: grawitacja, elektrodynamika, własności fal<br />
elektromagnetycznych. Podstawy mechaniki kwantowej.<br />
2. Budowa wewnętrzna gwiazd. Źródła promieniowania gwiazd. Transfer promieniowania.<br />
3. Ewolucja gwiazd. Własności fizyczne gwiazd w różnych stadiach ewolucji.<br />
4. Końcowe stadia ewolucji gwiazd (białe karły, gwiazdy neutronowe, czarne dziury). Fizyka materii w stanach<br />
ekstremalnych.<br />
5. Własności ośrodka międzygwiazdowego. Absorpcja i poczerwienienie światła gwiazd. Zapadanie się obłoków<br />
międzygwiazdowych a powstawanie gwiazd.<br />
6. Struktura galaktyki Drogi Mlecznej.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Znajomość podstawowych praw fizycznych rządzących budową i ewolucją gwiazd, oraz budową galaktyki Drogi<br />
Mlecznej.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Obecność na zajęciach, zaliczenie kolokwium.<br />
Egzamin ustny.<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
15. F. Shu, „Galaktyki, gwiazdy, życie”, Prószyński i S_ka, 2003<br />
28
16. M. Kubiak, „Gwiazdy i materia międzygwiazdowa”, PWN, 1994<br />
17. J.M. Kreiner, „Astronomia z Astrofizyką”, PWN, 1988<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
19. E. Rybka, „Astronomia ogólna”, PWN, 1983<br />
29
J Ę Z Y K A N G I E L S K I<br />
Kod przedmiotu: 09.0-WFiA-AST-JA<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne: B2<br />
Język nauczania: polski<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Mgr Grażyna Czarkowska<br />
Prowadzący: Mgr Grażyna Czarkowska<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Laboratorium 30 2 V Zaliczenie z oceną<br />
2<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
ENGLISH TENSES – EXPRESSING PRESENT, PAST AND FUTURE,<br />
EXPRESSING CONDITIONS,<br />
MODAL VERBS – EXPRESSING OBLIGATION, DEDUCTION, POSSIBILITY AND ABILITY,<br />
PASSIVE VOICE – ITS USE IN SCIENTIFIC PAPERS,<br />
SAYING NUMBERS – WHOLE NUMBERS, COMMON FRACTIONS, DECIMALS, READING<br />
CALCULATIONS,<br />
MATHEMATICAL SYMBOLS AND EQUATIONS;<br />
BASIC TERMINOLOGY IN ASTRONOMY AND PHYSICS: MECHANICS, OPTICS,<br />
THERMODYNAMICS, ELECTRICITY AND MAGNETICS<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
UZYSKANIE POZIOMU B2+ W ZAKRESIE PISANIA, CZYTANIA, MÓWIENIA,<br />
SŁUCHANIA<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
2 KOLOKWIA W TRAKCIE SEMESTRU, OBECNOŚĆ NA ZAJĘCIACH<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
18. New English File Intermediate Student’s Book by C. Oxenden, V. Latham-Koenig, P. Seligson<br />
19. New English File Intermediate Workbook by C. Oxenden, V. Latham-Koenig, P. Seligson<br />
30
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
20. FCE Use of English by V. Evans<br />
2. Internet articles<br />
31
W S T Ę P D O A N A L I Z Y A S T R O F I Z Y C Z N Y C H C I Ą G Ó W C Z A S O W Y C H<br />
Kod przedmiotu: 11.0-WFiA-AST-WACC<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: dr Olaf Maron<br />
Prowadzący: dr Olaf Maron<br />
Podstawy programowania, podstawy metod<br />
numerycznych, analiza matematyczna<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 15 1<br />
Egzamin<br />
V<br />
Ćwiczenia 15 1 Zaliczenie z oceną<br />
5<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
5. Ogólna charakterystyka sygnałów<br />
6. Analiza widmowa sygnałów okresowych<br />
g. Szereg Fouriera<br />
h. Określenie widma amplitudowego i widma mocy przebiegu okresowego<br />
i. Zastosowanie szeregu Fouriera do wyznaczania widma amplitudowego i widma<br />
mocy wybranych przebiegów okresowych<br />
10. Metody numeryczne analizy widmowej sygnałów<br />
k. zasady przetwarzania analogowo-cyfrowego sygnału<br />
l. filtracja cyfrowa<br />
m. dyskretna postać szeregu Fouriera<br />
n. dyskretna postać przekształcenia Fouriera – DFT<br />
o. szybkie przekształcenie Fouriera – FFT<br />
p. metody numeryczne wyznaczania gęstości widmowej<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Umiejętność zastosowania podstawowych metod numerycznych analizy widmowej sygnałów,<br />
wyznaczanie widm sygnałów, filtrowanie sygnałów cyfrowych<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Zaliczenie na podstawie obecności na wykładach. Zaliczenie 2 sprawdzianów<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
20. E. Ozimek, Podstawy teoretyczne analizy widmowej sygnałów<br />
21. Z. Fortuna, B. Macukow, J. Wąsowski, Metody numeryczne<br />
32
22. J. Izydorczyk, G. Płonka, G. Tyma, Teoria sygnałów<br />
23. notatki z wykładów<br />
33
W Y K Ł A D M O N O G R A F I C Z N Y<br />
A S T R O F I Z Y K A W Y S O K I E J R O Z D Z I E L C Z O Ś C I C Z A S O W E J<br />
Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-WMON<br />
Typ przedmiotu: polski<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Wstępne wiadomości z astronomii,<br />
fizyki ogólnej, teorii grawitacji<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Dr Agnieszka Słowikowska<br />
Prowadzący: Dr Agnieszka Słowikowska<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2 V Egzamin<br />
3<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Astrofizyka wysokich rozdzielczości czasowych. Budowa i działanie instrumentów astronomicznych<br />
pracujących w modzie wysokiej rozdzielczości czasowej.<br />
Fizyka szybkozmiennych obiektów astrofizycznych. Prezentacja bazy danych astronomicznych z<br />
zakresu optycznego, rentgenowskiego oraz gamma widma elektromagnetycznego. Omówienie<br />
podstawowych własności oprogramowania HEASoft służącego do analizy danych astrofizycznych,<br />
głównie rentgenowskich.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
znajomość szybkozmiennych obiektów astrofizycznych, detektorów astrofizycznych działających w<br />
reżimie wysokiej rozdzielczości czasowej, posługiwanie się archiwalna bazą danych oraz<br />
podstawowa umiejętność ich analizy.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
przygotowanie co najmniej dwóch prezentacji dotyczących poruszanych na wykładzie zagadnień.<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
- High Time Resolution Astrophysics, Astrophysics and Space Science Library , Vol. 351<br />
Phelan, Don; Ryan, Oliver; Shearer, Andrew (Eds.) , Springer, 2008<br />
- AIP Conf. Ser. Vol. 984, „High Time Resolution Astrophysics: The Universe at Sub-Second Timescales, New York<br />
2008<br />
34
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
6. dokumentacja dotycząca satelitów astrofizycznych, głównie rentgenowskich i gamma<br />
7. http://heasarc.nasa.gov/docs/software/lheasoft/<br />
35
S Y S T E M Y G W I A Z D , S T R U K T U R A W S Z E C H Ś W I ATA I<br />
K O S M O L O G I A<br />
Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-SGKO<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Elementarne podstawy Ogólnej Teorii<br />
Względności<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Prof. dr hab. Roman Juszkiewicz<br />
Prowadzący: Prof. dr hab. Roman Juszkiewicz<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
Egzamin<br />
VI<br />
Ćwiczenia 30 2 Zaliczenie z oceną<br />
1<br />
4<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Wszechświat jednorodny<br />
Jednorodność i izotropia. Prawo Hubble’a.<br />
1.1. Przesunięcie ku czerwieni.<br />
1.2. Kosmologia Newtonowska. Parametry kosmologiczne.<br />
1.3. Kosmologia relatywistyczna. Krzywizna przestrzeni.<br />
1.4. Kosmiczne równanie stanu i tempo ekspansji.<br />
1.5. Termiczna historia Wszechświata.<br />
1.5.1. Wczesny Wszechświat . Era inflacyjna.<br />
1.5.2. Bariony. Ciemna materia i ciemna energia.<br />
1.5.3. Neutrina i fotony. Promieniowanie tła.<br />
1.5.4. Pierwsze trzy minuty. Nukleosynteza.<br />
1.5.5. Era rekombinacji wodoru.<br />
1.6. Klasyczne testy kosmologiczne.<br />
Wszechświat niejednorodny<br />
1.7. Niestabilność grawitacyjna.<br />
iv. Fluktuacje gęstości.<br />
v. Pole prędkości swoistych.<br />
vi. Fluktuacje temperatury tła.<br />
2. Pola losowe. Statystyczne miary niejednorodności.<br />
3. Wielkoskalowa struktura Wszechświata.<br />
4. Symulacje numeryczne.<br />
5. Teoria i obserwacje kosmologiczne: stan obecny.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Wiedza o obecnym stanie badań naukowych nad strukturą i ewolucją Wszechświata<br />
36
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Zaliczenie ćwiczeń i zdanie egzaminu.<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
1. Liddle, Andrew, Wprowadzenie do kosmologii współczesnej , Prószyński i Ska, 2000.<br />
2. Jaroszyński, Michał, Galaktyki i budowa Wszechświata , PWN, 1993.<br />
3. Hartle, J.B., Gravity: An Introduction to Einstein’s General Relativity , Addison Wesley, 2003.<br />
4. Schutz, Bernard, Wstęp do ogólnej teorii względności , PWN, 2002.<br />
5. Landau, L.D., Lifszyc, E.M., Fizyka teoretyczna – Teoria pola , PWN, 1980.<br />
6. Peebles, P.J.E., The Large-Scale Structure of the Universe , Princeton University Press, 1980.<br />
7. Peebles, P.J.E., Principles of Physical Cosmology , Princeton University Press, 1993.<br />
8. Dodelson, Scott, Modern Cosmology , Academic Press, 2003.<br />
9. Weinberg, Steven, Gravitation and Cosmology , Wiley & Sons, 1972.<br />
10. Weinberg, Steven, Cosmology , Oxford University Press, 2008.<br />
11. Mukhanov, Viatcheslav, Physical Foundations of Cosmology , Cambridge University Press, 2005.<br />
12. Rowan-Robinson, Michael, Cosmology , Clarendon Press, 1998.<br />
13. Binney, James, & Merrifield, Michael, Galactic Astronomy , Princeton University Press, 1998.<br />
14. Binney, James, & Tremaine, Scott, Galactic Dynamics , Princeton University Press, 2008.<br />
15. Heller, Michał, Granice kosmosu i kosmologii , Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 2005.<br />
37
E L E K T R O D Y N A M I K A<br />
Kod przedmiotu: 13.2-WFiA-AST-EDYN<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Odpowiedzialny za przedmiot:<br />
Analiza wektorowa i funkcjonalna,<br />
podstawy fizyki<br />
dr hab. Krystyna Lukierska-Walasek<br />
prof. UZ<br />
wykład – dr hab. Krystyna Lukierska-<br />
Prowadzący: Walasek prof. UZ<br />
ćwiczenia – dr Bogdan Grabiec<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2<br />
egzamin<br />
VI<br />
Ćwiczenia 30 2 zaliczenie z oceną<br />
5<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Wykład:<br />
Analiza wektorowa, podstawowe twierdzenia dla gradientów, dywergencji i rotacji,<br />
Współrzędne kuliste.<br />
Elektrostatyka, prawo Coulomba,prawo Gaussa, równanie Poissona i Laplace'a.<br />
Specjalne metody elektrostatyki: metoda obrazów, metoda rozdzielenia zmiennych, rozwinięcia multipolowe.<br />
Pole elektryczne w materii, dielektryki, polaryzacja.<br />
Magnetostatyka, siła Lorentza, prawo Biotta-Savarta, prawo Ampera, magnetyczny potencjał wektorowy.<br />
Pola magnetyczne w materii, diamagnetyki, paramagnetyki, ferromagnetyki.<br />
Siła elektromagnetyczna, prawo Faradaya.<br />
Równania Maxwella.<br />
Fale elektromagnetyczne w próżni i w ośrodku materialnym.<br />
Potencjał skalarny i wektorowy, cechowanie Coulomba i cechowanie Lorentza.<br />
Promieniowanie dipolowe.<br />
Szczególna teoria względności, mechanika relatywistyczna.<br />
Elektrodynamika relatywistyczna, tensor pola elektromagnetycznego, potencjały elektromagnetyczne.<br />
Ćwiczenia:<br />
Rozwiązywanie zadań i problemów będących treścią wykładu, a w szczególności:<br />
38
-zastosowanie prawa Gaussa, metoda obrazów i metoda rozdzielenia zmiennych w elektrostatyce,<br />
-prawo Ersteda, Ampera, przykłady z klasycznej teorii magnetyzmu.<br />
-prądy stałe i zmienne, wybrane przykłady.<br />
-fale elektromagnetyczne w próżni i ośrodkach. Dyspersja, tłumienie fal elektromagnetycznych w ośrodku,<br />
współczynnik załamania światła.<br />
-podstawowych własności przyrządów optycznych.<br />
-skrócenie Lorentza, relatywistyczne przekształcenie prędkości. Doświadczenie Michelsona i Morleya.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Poznanie klasycznej elektrodynamiki i umiejętność rozwiązywania zadań.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wykład: ocena z egzaminu<br />
Ćwiczenia: aktywność na zajęciach, pozytywna ocena z końcowego sprawdzianu.<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
8. D. J. Gryffiths,”Podstawy elektrodynamiki”, PWN, Warszawa 2001.<br />
2. M. Sufczyński, ”Elektrodynamika”, PWN, Warszawa 1965.<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
21. D. Halliday, R. Restnik, ”Fizyka” T2, PWN, Warszawa 2001.<br />
39
W S T Ę P D O A S T R O F I Z Y K I O B I E K T Ó W Z WA R T Y C H<br />
Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-WAOZ<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Znajomość rachunku różniczkowego i<br />
podstaw fizyki ogólnej<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Krzysztof Krzeszowski<br />
Prowadzący: Krzysztof Krzeszowski<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Wykład 30 2 VI egzamin<br />
1<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Rodzaje zwartych obiektów: białe karły, gwiazdy neutronowe, czarne dziury.<br />
Podstawy ogólnej teorii względności<br />
Rozwiązanie Schwarzschilda i własności sferycznie symetrycznych czarnych dziur.<br />
Powolna rotacja: precesja geodezyjnych i precesja Lense’a-Thirringa.<br />
Czarne dziury Kerra.<br />
Budowa białych karłów.<br />
Budowa gwiazd neutronowych.<br />
Stabilność zwartych obiektów.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Poznanie fizyki zwartych obiektów i rozwiązywania elementarnych zagadnień z zakresu ogólnej teorii<br />
względności.<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Udział w zajęciach i zdanie egzaminu<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
1. Gravity, James B. Hartle, Addison Wesley 2003<br />
2. Black Holes, White Dwarfs and Neutron Stars, S. Shapiro, S. Teukolsky, Wiley-VCH 2004<br />
3. Wstęp do ogólnej teorii względności, B. Schulz, PWN Warszawa 2002<br />
4. Astrofizyka relatywistyczna, M. Demiański, PWN Warszawa 1991<br />
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:<br />
1. Zasoby internetowe<br />
40
O B L I C Z E N I A N A U K O W E I M E T O D Y N U M E R Y C Z N E<br />
Kod przedmiotu: 11.0-WFiA-AST-Mnum<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: polski<br />
Programowanie w dowolnym języku programowania,<br />
analiza matematyczna i algebra<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Dr Krzysztof Maciesiak<br />
Prowadzący: Dr Krzysztof Maciesiak<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Ćwiczenia 75 5 VI Zaliczenie z oceną<br />
7<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
1. Interpolacja<br />
2. Aproksymacja<br />
3. Przybliżone rozwiązywanie równań nieliniowych i ich układów<br />
4. Całkowanie numeryczne<br />
5. Rozwiązywanie układów algebraicznych równań liniowych<br />
6. Obliczanie wartości własnych i wektorów własnych macierzy<br />
7. Metody rozwiązywania zagadnień początkowych dla równań różniczkowych zwyczajnych<br />
8. Metody rozwiązywania zagadnień brzegowych dla równań różniczkowych cząstkowych<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Umiejętność zastosowania podstawowych metod numerycznych w rozwiązywaniu problemów z<br />
astronomii i astrofizyki<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Obecność na zajęciach, zaliczenie co najmniej 60% wejściówek, zaliczenie kolokwium, aktywność<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
24. Z. Fortuna, B. Macukow, J. Wąsowski, Metody numeryczne, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1993<br />
25. R. L. Burden, J. D. Faires, Numerical Analysis, PWS-KENT Publishing Company Boston 1985<br />
41
P R A K T Y K A A S T R O N O M I C Z N A<br />
Kod przedmiotu: [ Kliknij i wpisz kod przedmiotu ]<br />
Typ przedmiotu: obowiązkowy<br />
- Podstawowa znajomość systemu linux<br />
Wymagania wstępne: - Podstawowa wiedza astronomiczna<br />
- Znajomość języka angielskiego<br />
Język nauczania: polski<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Dr Krzysztof Maciesiak<br />
Prowadzący: Dr Krzysztof Maciesiak<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Prakt yka 160 V i VI Zaliczenie z oceną<br />
5<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
CZĘŚĆ TEORETYCZNA:<br />
- Podstawowe astronomiczne układy współrzędnych<br />
- Typy teleskopów ich wady i parametry optyczne<br />
- Klasyfikacja widmowa gwiazd. Diagram H-R<br />
- Gwiazdy zmienne (pojedyncze, podwójne)<br />
- Teoria astronomicznych zdjęć cyfrowych<br />
- Teoria przeprowadzania obserwacji astronomicznych. Efekty atmosferyczne<br />
- Fotometria<br />
- Obliczanie jasności wizualnej<br />
- Pisanie projektów obserwacyjnych<br />
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA:<br />
- Obsługa podstawowych pakietów programu analizy zdjęć IRAF<br />
- Nauka obsługi teleskopu optycznego<br />
- Przeprowadzenie obserwacji astronomicznych<br />
- Redukcja i analiza zdjęć z przeprowadzonych obserwacji<br />
- Sporządzenie sprawozdania z obserwacji<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Umiejętność zaplanowania i przeprowadzenia obserwacji oraz dokonanie analizy wykonanych zdjęć<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
- zaliczenie egzaminu teoretycznego<br />
- napisanie projektu obserwacyjnego<br />
- przeprowadzenie obserwacji<br />
- napisanie sprawozdania z obserwacji<br />
42
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
- Instrukcja techniczna pakietu IRAF (wersja elektroniczna załączona do pakietu)<br />
- An introduction to Astronomical Photometry Using CCDs, W.Romanishin,<br />
University of Oklahoma 2001 (wersja elektroniczna)<br />
- Handbook of CCD Astronomy, Steve B.Howell, Cambridge 2006<br />
- Introduction to Astronomical Photometry, E.Budding & O. Demircan, Cambridge 2007<br />
- Observing Variable Stars, Novae and Supernovae, Gerald North, Cambridge 2004<br />
- Observational Astronomy, D.S.Birney, G.Gonzales, D.Oesper, Cambridge 2006 (2nd edition)<br />
- How to Use a Computerized Telescope, M.A.Convington, Cambridge 2005<br />
- Celestial objects for modern telescopes, M.A. Convington, Cambridge 2002<br />
43
S E M I N A R I U M L I C E N C J A C K I E<br />
Kod przedmiotu: 13.7-WFiA-AST-SEML<br />
Typ przedmiotu: Obowiązkowy<br />
Wymagania wstępne:<br />
Język nauczania: Polski<br />
Zaliczenie podstawowych<br />
przedmiotów z poprzednich lat<br />
studiów<br />
Odpowiedzialny za przedmiot: Prof. Giorgi Melikidze<br />
Prowadzący: Prof. Giorgi Melikidze<br />
Forma<br />
zajęć<br />
Liczba godzin<br />
w semestrze<br />
Liczba godzin<br />
w tygodniu<br />
Semestr<br />
Forma<br />
zaliczenia<br />
Punkty<br />
ECTS<br />
Studia stacjonarne<br />
Seminarium 45 3 VI Zaliczenie z oceną<br />
12<br />
ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU:<br />
Dyskusja, pomoc i wyjaśnianie wszelkich wątpliwości związanych z gromadzeniem literatury potrzebnej do<br />
egzaminu licencjackiego. Zreferowanie i przedyskutowanie zagadnień z zakresu tematyki egzaminu<br />
dyplomowego. Zasady przygotowania i wygłoszenia referatu.<br />
EFEKTY KSZTAŁCENIA:<br />
Przygotowanie do egzaminu licencjackiego<br />
WARUNKI ZALICZENIA:<br />
Wygłoszenie referatów<br />
LITERATURA PODSTAWOWA:<br />
Literatura jest podawana przez prowadzącego, stosownie do tematu i zakresu referatów.<br />
44