IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA @IVOTNATA SREDINA

IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA 

@IVOTNATA SREDINA 

UP ZA SELO ILINDEN, BLOK 18, 

OP[TINA ILINDEN 

NACRT VERZIJA 

Skopje, juli 2012

So cel navremeno da se sogledaat mo`nite negativni vlijanija vrz 

ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto, kako i socio - ekonomskite aspekti 

od realizacija na UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden, soglasno 

~len 65, stav 2 od Zakonot za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 

81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 47/10 i 51/11), se naloì potrebata za sproveduvawe 

na Strategiska ocena na ìvotnata sredina. 

Izve{tajot za Strategiska ocena e potpi{an od Ekspert za 

Strategiska ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina (videno od Kopija 

na potvrda, dadeno vo prilog). 

Vo podgotovkata na Izve{tajot za Strategiska ocena na vlijanie vrz 

ìvotnata sredina u~estvuvaa: 

Qup~o Avramovski, dipl. ekonomist, 

Emil Stojanovski, dipl. in`. po za{tita na ìvotna sredina, 

Igor Kukulovski, dipl. in`. po za{tita na ìvotna sredina, 

Keti Andonova, administrator. 

Gorenavedeniot izve{taj za strategiska ocena na ìvotnata sredina 

soglasno ~len 65 stav (5) od Zakonot za ìvotna sredina e potpi{an od lice 

koe e vklu~eno vo listata na eksperti za strategiska ocena na vlijanieto vrz 

ìvotnata sredina koja ja vodi Ministerstvototo za ìvotna sredina i 

prostorno planirawe. Kako dokaz za istoto vo prilog na izve{tajot e dadena 

kopija na Potvrdata so broj 07-23/21 od 14.01.2011 godina dadena od strana na 

Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe. 

Enviro Resursi, DOO Skopje 

Upravitel 

Emil Stojanovski 

2

Imaj}i predvid potrebata od izrabotka na Izve{taj za strategiska ocena 

vrz ìvotnata sredina za UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden 

kako i odredbite od Zakonot za ìvotna sredina donesuvam: 

R E [ E N I E 

Za opredeluvawe na ekspert za izrabotka na Izve{taj za strategiska ocena 

na ìvotnata sredina 

Qup~o Avramovski, diplomiran ekonomist, se opredeluva za ovlasten 

Ekspert za izrabotka na strategiska ocena na ìvotna sredina za UP za selo 

Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden. 

Obrazloènie: 

Qup~o Avramovski, diplomiran ekonomist, gi ispolnuva uslovite 

propi{ani so ~len 68 stav (3) od Zakonot za ìvotna sredina na Republika 

Makedonija so toa {to ima poloèn ispit za Ekspert za strategiska ocena 

na ìvotnata sredina kako i e vklu~en vo Listata na eksperti za 

strategiska ocena vrz ìvotnata sredina {to ja vodi Ministerstvoto za 

ìvotna sredina i prostorno planirawe. 

Enviro Resursi, DOO Skopje 

Upravitel 

_________________ 

Emil Stojanovski 

3

Sodrìna 

Voved .............................................................................................. 11 

1. Celi na Planskiot dokument ................................................... 15 

1.1 Celi na za{tita na ìvotnata sredina ................................ 21 

1.2 Specifi~ni celi na Strategiskata ocena ........................... 23 

1.3 Upotrebena metodologija ......................................................... 20 

1.4 Zakonodavna ramka ..................................................................... 26 

1.5 Institucionalna ramka ............................................................ 28 

1.6 Sodrìna na Izve{tajot za Strategiska ocena na 

ìvotnata sredina ...................................................................... 30 

1.7 Rezime ............................................................................................ 31 

2. Pregled na planskiot dokument .............................................. 32 

2.1 Osnovi na Planskiot dokument ............................................... 32 

2.2 Planski opfat ............................................................................. 33 

2.2.1 Geografska i geodetska mestopolo`ba ................................. 33 

2.2.2 Namena na upotreba na zemji{teto ............................. .......... 34 

3. Kratok opis i obrazloènie na planskite re{enija za 

izgradba na komunalna i soobra}ajna infrastruktura...... 35 

3.1 Soobra}ajno povrzuvawe ........................................................... 35 

3.2 Vodosnabditelna mreà ............................................................ 36 

3.3 Fekalna i atmosferska kanalizacija ..................................... 37 

3.4 Elektroenergetska infrastruktura i PTT instalacija ... 40 

Karakteristiki na prostorot i sega{na sostojba so 

ìvotnata sredina ...................................................................... 

Karakteristiki na prostorot ................................................. 

4. 

4.1 

43 

43 

4.1.1 Soobra}ajna povrzanost ............................................................ 44 

4.1.2 Reqefni uslovi, naklon i ekspozicija na terenot ............ 44 

4.1.3 Geolo{ki karakteristiki ........................................................ 44 

4.1.4 Seizmolo{ki karakteristiki na terenot............................. 45 

4.1.5 Hidrotehni~ka struktura .......................................................... 45 

4.1.6 Hidrotehni~ka infrastruktura ............................................. 45 

4.1.7 Stopanstvo .................................................................................... 47 

4.1.8 Klimatski i mikroklimatski karakteristiki ................... 50 

4.1.9 Koristewe i za{tita na zemjodelsko zemji{te ................... 50 

4.1.10 Energetski izvori i energetska struktura ........................... 51 

4.1.11 Naselenie ...................................................................................... 51 

4.1.12 Prirodno nasledstvo .................................................................. 52 

4.1.13 Kulturno-istorisko nasledstvo .............................................. 52 

4.1.14 Industrija ..................................................................................... 53 

4.2 

Opis na sega{nata sostojba so ìvotna sredina vo 

planskiot opfat .......................................................................... 54 

4.3 

Sega{na sostojba so ìvotnata sredina vo i okolu 

planskiot opfat .......................................................................... 58 

5. Sostojba bez implementacija na planskiot dokument ....... 60 

9

6. Alternativi i ~initeli za izbor na alternativa ............. 61 

7. 

Pretpostaveni vlijanija vrz mediumite na ìvotnata 

sredina ........................................................................................... 62 

8. Merki za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe 

na zna~ajnite vlijanija vrz ìvotnata sredina od 

implementacija na planskiot dokument ................................ 68 

9. Plan na merki za monitoring na ìvotnata sredina ......... 77 

10. Netehni~ko rezime ..................................................................... 79 

11. Prilozi ......................................................................................... 85 

Dodatok ........................................................................................... 88 

Koristena literatura ................................................................. 89 

10

Voved 

Predmetniot planski opfat e definiran kako blok 18, soglasno GUP 

za sedi{te na op{tina Ilinden e so slednite granici: 

Sever-osovina na ul. 19; 

Jugoistok-osovina na ul. 21; 

Jugozapad-osovina na planirana ulica soglasno GUP za sedi{te na 

 

op{tina Ilinden, granica na blok 18; 

Zapad-osovina na pat za s. Jurumleri. 

Vkupnata povr{ina na planskiot opfat iznesuva 12,2 ha i se 

razlikuva od povr{inata spored GUP za sedi{te na op{tina Ilinden koja 

iznesuva 11,5 ha, no treba da se zeme vo predvid toa {to planovite vo 1998 

godina ne se izrabotuvani vrz aùrirani podlogi, kako i izvedenata 

sostojba na lice mesto. 

So samoto realizirawe na ovaa planska zada~a se dobivaat podatoci 

za po~vata, vozduhot, vodata, klimatskite faktori, naselenieto, zdravjeto na 

lu|eto, materijalnite dobra i dr. i se sozdavaat uslovi za iznao|awe na 

pri~inite vrz osnova na koja se odbiraat alternativite i se predviduvaat 

merki za za{tita i namaluvawe na vlijanijata. So identifikacijata na 

mo`nite problemi treba da se racionaliziraat tro{ocite i da se napravi 

11

najsoodveten izbor na merkite za za{tita na ìvotnata sredina. Rezultatot 

od u~estvoto na javnosta treba da se zeme {to e mo`no pove}e. 

Ocenata na vlijanieto na opredeleni strategii, planovi i programi 

vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto e postapka so koja se 

procenuvaat efektite vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto od 

sproveduvaweto na predloènite dokumenti. Celta e mo`nite efekti da 

bidat zemeni vo predvid vo ranata faza na podgotovkata na dokumentite 

vklu~uvaj}i gi i promenite na istite. 

Cel na Strategiskata ocena e da se integrira za{titata na ìvotnata 

sredina i zdravjeto na lu|eto vo procesot na podgotvuvawe i donesuvawe na 

planskite dokumenti preku ekspertska procenka i procenka na javnosta pred 

donesuvawe na istite. 

Podgotovkata na planskiot dokument gi definira i jasno gi utvrduva 

osnovnite, a so tek na vreme i realnite celi i pravci vo domenot na 

zemjodelstvoto, {umarstvoto, energetikata, industrijata, turizmot, 

upravuvawe so otpadot, upravuvawe so vodite, prostornoto i urbanisti~ko 

planirawe i koristewe na zemji{teto, kako i Nacionalniot akcionen plan 

za ìvotna sredina i lokalnite akcioni planovi za ìvotna sredina koi ja 

nalaga potrebata soglasno ~len 65 od Zakonot za ìvotna sredina od 

sproveduvawe na Strategiskata ocena na vlijanieto na ovie planski i 

programski re{enija i celi. 

12

Strategiskata ocena na vlijanieto na ìvotnata sredina se sostoi od 

nekolku fazi na planirawe: 

- proverka; 

- opredeluvawe na opfat; 

- osnovni podatoci na ìvotnata sredina; 

- ocena; 

- podgotovka na izve{tajot za ìvotna sredina; 

- konsultacija so zasegnatata javnost; 

- prifa}awe na strategijata i 

- monitoring. 

Pri opredeluvawe na obemot i detalnosta na informaciite vo 

Izve{tajot za ìvotna sredina, lokalnata samouprava na op{tina Ilinden 

e dol`na da pobara mislewe od organite koi se zasegnati od planskiot 

dokument. Isto taka, spored Arhuskata Konvencija i Uredbata za u~estvo na 

javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i drugi akti, kako i planovi i 

programi od oblasta na ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08 i 

45/11) ~len 8, op{tinata e dol`na da go vklu~i u~estvototo na javnosta 

preku: 

- }e treba da se utvrdi dinamikata i rokovite {to }e bidat realni za 

efikasno u~estvo na zasegnatata javnost; 

- nacrt-pravilata }e treba da bidat javno raspolo`livi, i 

- na javnosta }e treba da i se ovozmoì da dade komentar. 

13

Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe jasno gi 

definira osnovnite, a so vreme i ostvarlivite celi i pravci na razvojot, 

osobeno vo pogled na neophodnite kvalitativni strukturni promeni i za niv 

relevantni i adaptibilni re{enija i opcii. Neposrednata povrzanost i 

me|usebnata uslovenost pome|u planskiot opfat i vlijanieto na ìvotnata 

sredina nametnuva ednovremen, integralen tretman na prostorot i 

definirawe na dolgoro~na strategija za ureduvawe, opremuvawe i 

koristewe na prostorot i efikasna za{tita na ìvotnata sredina, 

prirodata i kulturno-istoriskoto nasledstvo vo regionot. 

Posebno vnimanie e posveteno na karakteristikite na koristewe na 

zemji{teto. Pravnata i administrativna ramka, koja gi opfa}a osnovnite 

zakoni, strate{ki planovi i standardi na ìvotnata sredina, kako i 

procedurite za Strategiska ocena na ìvotna sredina obraboteni se vo 

posebno poglavje od ovoj Izve{taj. 

Analizata na alternativite koi se opfateni so ovoj Izve{taj 

ukaùva na potrebata od neminovno sproveduvawe na Strategiskata ocena na 

vlijanieto vrz ìvotnata sredina vo procesot na planirawe zaradi 

pravilna i poefikasna izbrana alternativa. O~ekuvanite rezultati vrz 

ìvotnata sredina, preporakite i merkite za namaluvawe na vlijanijata, 

kako i planot za monitoring se prikaàni i objasneti vo posebni segmenti 

od ovoj Izve{taj. 

14

1. Celi na Planskiot dokument 

Urbanisti~kiot plan za s. Ilinden, blok 18 op{tina Ilinden 

pretstavuva osnova za izrabotka na dokumentacija i izrabotka na 

arhitektonsko-urbanisti~ki proekti za oformeni grade`ni parceli vo 

soglasnost so ovaa planska dokumentacija, spored koi }e se izdadat 

odobrenija za gradewe. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Planot koj e osnoven razvoen dokument, ima krajna cel preku: 

racionalno koristewe na zemji{teto; 

maksimalno vklopuvawe na infrastrukturata i objektite so terenot; 

oformuvawe prepoznatliva ambientalna celina; 

oformuvawe na urbanisti~ka i arhitektonska celina; 

po~ituvawe i valorizacija na kulturnoto i graditelsko nasledstvo; 

vgraduvawe na za{titni merki; 

po~ituvawe na zakonskite propisi, standardi i normativi vo 

planiraweto; 

predviduvawe na merki za za{tita i spasuvawe; 

da gi utvrdi parametrite koi se potrebni za realizacija na UP za 

selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden i da gi dade nasokite za 

izrabotka na proektna dokumentacija za namenska upotreba na 

zamji{teto spored grade`ni parceli so povr{ina za gradewe, kade 

15

{to sekoja grade`na parcela }e pretstavuva edna, del od katastarska 

parcela ili pove}e katastarski parceli. 

Planiranite nameni vo planskiot opfat soglasno Pravilnikot za 

standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 

142/10, 64/11, 98/11 i 169/11) se slednite: 

1. Domuvawe (grupa na klasa na namena A), A1-domuvawe vo stambeni 

ku}i; 

2. Proizvodstvo, distribucija i servisi (grupa na klasa na namena G), 

G2-lesna i nezagaduva~ka industrija i G3-servisi; 

3. Zelenilo, sport, rekreacija i memorijalni prostori (grupa na klasa 

na namena D), D2-za{titno zelenilo i D3-sport i rekreacija; 

4. Infrastruktura (grupa na klasa na namena E), E1-komunalna 

infrastruktura, E2-komunalna suprastruktura i E3-nekompatibilna 

infrastruktura (pre~istitelna stanica). 

Osnova za izrabotka na planot e izvod od GUP za sedi{te na op{tina 

Ilinden od 1998 godina. 

Dokumentacionata osnova, koja e prilog kon planskata dokumentacija, 

e bazniot analiti~ko-planski dokument vrz koj e izraboten UP za selo 

Ilinden, blok 18, op{tina Ilinden. 

UP e izraboten vrz osnova na Zakonot za prostorno i urbanisti~ko 

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 51/05, 137/07, 91/09, 124/10, 18/11 i 53/11). 

16

Postapkata za donesuvawe na planot }e se vodi soglasno Zakonot za 

prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 51/05, 137/07, 

91/09, 124/10, 18/11 i 53/11). 


za sedi{te na op{tina Ilinden. Lokacijata e vo ju`niot del na sedi{te na 

op{tina Ilinden i grani~i so zemjodelski povr{ini i gi ima slednite 

granici: 




op{tina Ilinden, granica na blok 18 (jugozapadna granica na KP 

2542, 2522/2, 2520/1, 2519/1, 2518/2 KO Ilinden); 


Granicata na gorenavedeniot planski opfat iznesuva 12,2 ha i se 

razlikuva od povr{inata spored GUP za sedi{te na op{tina Ilinden, koja 




Soglasno GUP za sedi{te na op{tina Ilinden predvideni se odredbi 

za realizacija na istiot, obvrzuva~ki pri izrabotka na planovite od 

ponisko nivo kako i pri realizacija na istite. Generalno, ovie odredbi se 

sveduvaat na slednoto: 

17

Planiraweto i gradbata na objektite da se odviva soglasno 

pozitivnite zakonski propisi; 

Namenata na prostorot, pri izrabotkata na planot da se respektira 

soglasno GUP-ot; 

Soobra}ajniot sistem da obezbedi lesen pristap na protivpoàrni 

vozila; 

Pri gradba na objekti neophodno e investitorot da obezbedi merki za 

za~uvuvawe na stabilnosta na sosednite gradbi; 

Pri gradba na objekti da se vodi smetka za izbegnuvawe na barieri za 

dvièwe na invalidizirani lica; 

Pri formirawe na grade`ni parceli da se vodi smetka za za~uvuvawe 

na ìvotnata sredina so ureduvawe na zelenilo. 

Planot koj e osnoven razvoen dokument ima krajna cel preku: 




oformuvawe na urbanisti~kata i arhitektonska celina; 




planiraweto; 


da gi utvrdi parametrite za realizacija na UP za selo Ilinden, Blok 

18, op{tina Ilinden. 

Namenite vo planskiot opfat soglasno GUP za sedi{te na op{tina 

Ilinden se slednite: 

stopanstvo; 

stanovawe vo objekti so gradini; 

sport i rekreacija. 

Analizata na mo`nostite za prostoren razvoj go izdvojuva slednoto: 

Povrzanosta na predmetniot prostor so sistemot na primarnata 

soobra}ajna mreà; 

Mo`nosti za povrzuvawe na infrastrukturnite vodovi za snabduvawe 

so elektroenergija i telekomunikacii; 

Mo`nosti za povrzuvawe na sistemot za vodosnabduvawe; 

Mo`nosti za iznesuvawe na otpadnite vodi od lokalitetot; 

îsta ìvotna sredina; 

Dobri mikroklimatski uslovi. 

Isto taka, vo planiraweto posebno treba da se ima predvid i 

slednoto: 

Prioriteti i potrebi; 

Korelativni uslovenosti; 

Proto~nost na soobra}ajot; 

Ekonomska isplatlivost. 

18

Vo definirawe na planskiot koncept va`ni se slednite kriteriumi: 

Definirawe na soobra}ajna mreà; 

Zadovoluvawe na sovremenite normi za gradewe i rabota vo ramkite 

na vaè~kite za urbanisti~ko planirawe; 

Uslovuvawe na soobra}ajna infrastruktura za bezbeden pristap do 

sekoj objekt; 

Uslovuvawe na pe{a~koto dvièwe vo funkcija na invalidizirani 

lica bez barieri; 

Uslovuvawe na potrebite za parkirawe da se re{at vo sopstvenite 

parceli; 

Zadovoluvawe na potrebite od energija preku adekvatna i racionalna 

infrastrukturna mreà; 

Zadovoluvawe na potrebite od vodosnabduvawe preku adekvatna i 

racionalna infrastrukturna mreà; 

Adekvatno i racionalno prifa}awe na otpadni vodi (fekalni i 

atmosferski oddelno) preku adekvatna i racionalna 

infrastrukturna mreà. 

Analizata pokaùva deka na ovoj lokalitet e mo`na realizacija na 

planiranite klasi na namena so celosno po~ituvawe i implementirawe na 

soodvetni kriteriumi, {to zna~i deka e moèn prostoren razvoj na 

lokalitetot. 

19


Ilinden. Planot }e se izraboti vrz osnova na metodologijata, koja 

proizleguva od odredbite utvrdeni so Zakonot za prostorno i urbanisti~ko 

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 51/05, 137/07, 151/07, 91/09, 124/10, 18/11, 

53/11 i 53/11) kako i Pravilnikot za pobliska sodrìna, razmer i na~in na 

grafi~ka obrabotka na urbanisti~kite planovi („Sl. Vesnik na RM” br. 

78/06) i Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe 

(„Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64/11, 98/11 i 169/11) i slednite to~ki: 

Da se po~ituva namenata na zemji{teto utvrdena so planot od 

povisoko nivo-GUP za sedi{te na op{tina Ilinden; 

Zaradi fleksibilnost na planot pri odreduvawe na namenata na 

zemji{teto kako planska opredelba da se utvrdi maksimalen procent 

na u~estvo na kompatibilni klasi na nameni vo ramkite na osnovnata 

klasa na namena odredena so planot od povisoko nivo; 

Da se po~ituva sistemot na soobra}ajnici utvrden so GUP za sedi{te 

na op{tina Ilinden; 

Da se planira soobra}ajna infrastruktura vo soglasnost so 

zakonskata regulativa i bezbednost vo soobra}ajot i da se predvidi 

parkirawe vo sopstvenite parceli; 

Da se planira komunalna infrastruktura vo soglasnost so zakonskata 

regulativa i site vodovi da se vodat podzemno vo jasno definirani 

infrastrukturni koridori. 

20

1.1 Celi na za{tita na ìvotnata sredina 

Za{titata na ìvotnata sredina podrazbira mnoèstvo na razli~ni 

postapki i merki koi go spre~uvaat zagrozuvaweto na ìvotnata sredina. 

Pod za{tita na ìvotnata sredina se podrazbira ne samo za{tita na 

~ovekot tuku i za{tita na bilnata vegetacija i ìvotinskiot svet. Celite 

na za{titata na ìvotnata sredina se za{tita na zdravjeto na lu|eto, 

kvalitetot na ekosistemite, za{tita na rastitelniot i ìvotinskiot svet i 

kulturni dobra ~ij tvorec e ~ovekot, za~uvuvawe na ramnoteàta i 

ekolo{kata stabilnost na prirodata, racionalno i adekvatno koristewe na 

prirodnite resursi. 

Deklaracijata za ìvotnata sredina e donesena na Svetskata 

konferencija na Obedinetite dràvi vo 1972 godina. Stokholmskata 

konferencija za ~ovekovata sredina, odràna 1972 godina ja razbudila 

svesta i go ozna~ila po~etokot na ekolo{kata era i istovremeno ja 

inicirala Pariskata konvencija na Pretsedateli na Dràvi i Vladi na 

zemjite od Evropskata ekonomska zaednica, odràna istata godina. Vo 

usvoenata deklaracija kako osnovna cel na ekolo{kiot razvoj se naveduva 

smaluvawe na rizikot vo pogled na uslovite na ìvot, podobruvawe na 

kvalitetot na ìveewe i da se vo ostvaruvawe na ovie celi posebno 

vnimanie obrati na za{titata na ìvotnata sredina. Spored toa, 

Evropskoto zakonodavstvo koe go ima usvoeno Sovetot na Evropskite 

ekonomski zaednici se naglasi garancijata na pravoto na sekoj gra|anin na 

~ista i zdrava ìvotna sredina. 

Vo tekot na 1992 godina vo sila stapi Bazelskata Konvencija, ~ija 

{to cel e smaluvawe na supstanciite odredeni kako opasen otpad. Vo Maj 

2004 godina stapi vo sila i Stokholmskata konvencija za perzistentni 

organski zagaduva~i, so koi gi definira 12 ekstremno otrovni organski 

zagaduva~i, baraj}i nivna redukcija ili nivno celosno eliminirawe. 

Me|unarodnata pravna za{tita na ìvotnata sredina se sveduva vo 

najgolem del na me|unarodno - pravna akcija protiv zagaduvaweto. Sepak, 

me|unarodnata regulativa vo oblasta na ìvotnata sredina seu{te ne 

dostignala na nivo koj bi ovozmoìl miren ìvot na site ìvi su{testva na 

na{ata planeta. Se donesuvaat razni protokoli, konvencii, deklaracii i dr. 

Republika Makedonija, vo ramkite na evrointegraciskite procesi vo 

ìvotnata sredina ima potpi{ano golem broj na me|unarodni konvencii, 

bilateralni dogovori i protokoli i koi zaedno so nacionalnite propisi ja 

so~inuvaat pravnata ramka koja go ureduvaat upravuvaweto so mediumite na 

ìvotnata sredina. Vo procesot na aproksimacijata na EU asquis 

communautaire (EU zakonodavstvo) od oblasta na ìvotnata sredina preku 

transponirawe na EU zakonodavstvoto Republika Makedonija gi ima 

doneseno slednite zakoni: 

Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 

159/08, 83/09, 48/10, 124/10 i 51/11); 

Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 

67/04, 92/07, 35/10 i 47/11); 

21

Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 71/04, 

107/07, 102/08, 143/08, 124/10 i 51/11); 

Zakon za upravuvawe i pakuvawe i otpad od pakuvawe („Sl. Vesnik na 

RM” br. 161/09, 17/11, 47/11, 136/11, 6/12 i 39/12); 

Zakon za upravuvawe so baterii i akumulatori i otpadni baterii i 

akumulatori („Sl. Vesnik na RM” br. 140/10, 47/11 i 148/11); 

Zakon za elektri~na i elektronska oprema i opadna elektri~na i 

elektronska oprema („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 

51/11 i 6/12); 

Zakon za za{tita od bu~avata vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na 

RM” br. 79/07); 

Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 

84/07, 35/10, 47/11 i 148/11), i 

Zakon za hemikalii („Sl. Vesnik na RM” br. 145/10 i 53/11). 

Procesot na usoglasuvawe so zakonodavstvoto na EU i vo sega{no 

vreme e vo tek, posebno vo tehni~kite barawa dadeni vo aneksite na EU 

Direktivite. Listata na relevantni zakoni i relevantni EU Direktivi i 

me|unarodni dogovori se dadeni vo to~kata 11 od ovoj Izve{taj. Site 

obvrski {to proizleguvaat od ovie zakonski i nacionalni strate{ki 

dokumenti, bea analizirani i zemeni vo predvid pri definirawe na 

osnovnite celi za za{tita na ìvotnata sredina vo planskiot opfat pri 

izgotvuvawe na ovoj Izve{taj. 

Kako generalni celi utvrdeni po ovie zna~ajni osnovi se slednite: 

- Obezbeduvawe na preventivni merki na za{tita na vodnite resursipodzemnite 

vodi od mo`nite zagaduva~ki emisii na materii od 

realizirawe na planskiot opfat; 

- Iskoristuvawe na solarnata energija - kako ~ista energija, preku 

implementirawe na konceptot po~ista sredina; 

- Vospostavuvawe na permanenten monitoring na kvalitetot na vodata, 

po~vata i vozduhot; 

- Zbogatuvawe na {umskiot fond preku zasaduvawe na pojas od 

soodvetni drvni rastenija; 

- So~uvuvawe na postojniot biodiverzitet i eliminirawe na mo`nite 

kontaminacii na istiot i negovo is~eznuvawe; 

- Vospostavuvawe na permanentna sorabotka vo sledeweto na sostojbite 

vo oblasta na kvalitetot na vodata, po~vata i drugite mediumi vo 

ìvotnata sredina od strana na lokalnite i Republi~kite zdrastveni 

institucii od aspekt na so~uvuvawe na zdravjeto na naselenieto; 

- Vklu~uvawe na javnosta vo procesot na monitorirawe na sostojbite i 

donesuvawe na odluki za mediumite vo ìvotnata sredina; 

- Vospostavuvawe na baza na podatoci za sostojbata vo sekoj medium vo 

ìvotnata sredina po principot DPSIR (dviè~ka sila-pritisoksostojba 

na ìvotnata sredina-vlijanie-odgovor) na lokalno i 

regionalno nivo. 

22

Vo ovoj proces se predlaga pocelosno implementirawe na gore 

navedenite celi preku realizirawe sistem na predlog merki za za{tita, 

odbegnuvawe, namaluvawe, neutralizirawe ili kompenzacija na negativnite 

vlijanija od realizacija na predvidenite sodrìni soglasno urbanisti~kiot 

plan. Za taa cel vo ponatamo{niot tekst na sodrìnata na ovoj dokument se 

predlagaat: 

Tehni~ki merki koi treba da se prevzemat za vreme na sproveduvawe 

na planot; 

Preporaki za podgotvuvawe, donesuvawe i dopolnuvawe na planovite 

i programite vo ramkite na sproveduvaweto na zakonskite obvrski vo 

ìvotnata sredina. 

1.2 Specifi~ni celi na Strategiskata ocena 

Specifi~nite celi na Strategiskata ocena na ìvotnata sredina se 

definirani soglasno nacionalnata i me|unarodna legislativa i se 

prikaàni preku statusot na biolo{ka raznovidnost, naselenieto, zdravjeto 

na lu|eto, materijalnite dobra, kulturnoto nasledstvo i predelot: 

- Za{tita na ìvotnata sredina so implementacija na planskiot 

dokument; 

- Podobruvawe na ekonomskite uslovi i zgolemuvawe na ìvotniot 

standard; 

- Pravilno upravuvawe so prostorot zaradi odrùvawe na postojanoto 

nivo na flora i fauna; 

- Obezbeduvawe na za{titni zeleni pojasi i formirawe na 

hortikulturni nasadi od aspekt na pojava na bu~ava i vibracii; 

- Podobruvawe na kvalitetot na vozduhot; 

- Za~uvuvawe na kvalitetot na vodata; 

- Integralno upravuvawe so komunalniot otpad i negova selekcija za 

za~uvuvawe na po~vata, a so toa i minimizirawe na otpadot; 

- Minimizirawe na pojavite od nesre}i i havarii; 

- Za~uvuvawe na karakteristikite na predelot i ìvotnata sredina. 

23

1.3 Upotrebena Metodologija 

Grafi~ki prikaz na metodologijata za izrabotka na Izve{tajot za 

ocena na ìvotna sredina 

Pri podgotovka na Izve{tajot za Strategiska ocena se kreira{e 

metodologija kompatibilna na karakteristikite na prostorot opfaten so 

planskiot dokument, planskata zada~a, dostapnite strategii i dokumenti, 

izvr{eniot uvid na lice mesto i realiziranite razgovori so zasegnatata 

javnost. Pri toa se prevzedoa slednite ~ekori: 

- Pojdovna osnova bea definiranite celi za za{tita na ìvotnata 

sredina utvrdeni vo strate{kite dokumenti na lokalno, nacionalno i 

me|unarodno nivo; 

- Se ostvari sredba so pretstavnici od lokalnata samouprava i se 

realizira razgovor za celite na investicionite aktivnosti i 

sodrìni koi }e bidat opfateni vo prostorot; 

- Se poseti lokacijata i se napravi uvid na planskiot opfat so 

generalno snimawe i sogleduvawe na sostojbata; 

24

- Podetalno se prou~ija sodrìnite {to se predvideni da se lociraat 

vo planskiot opfat, urbanisti~kiot proekt, kako i prostornata 

urbanisti~ka dokumentacija, namenata i kategorijata na zemji{teto; 

- Se napravi prvi~en uvid na sega{nite sostojbi vo ìvotnata sredina 

vo analiziraniot planski opfat, negovata okolina i po{iroko; 

- Detalno se razgledaa tehni~kite re{enija predvideni za realizacija 

na proektnata zada~a; 

- Sogleduvawe na mo`nite negativni vlijanija po ìvotnata sredina od 

realizacija na sodrìnite predvideni so urbanisti~kiot proekt; 

- Nadminuvawe na negativnite vlijanija po ìvotnata sredina od 

realizacija na sodrìnite predvideni so urbanisti~kiot proekt; 

- Predlagawe na preventivni i korektivni merki za ublaùvawe od 

negativnite vlijanija po ìvotnata sredina; 

- Vklu~uvawe i zapoznavawe na site zainteresirani strani vo procesot 

na izgotvuvawe na dokumentot i utvrduvawe na sostojbite vo 

ìvotnata sredina so realizacija na planot. 

25

Pri izgotvuvawe na planskiot dokument koristena e stru~na 

literatura od ovaa oblast, EU Direktivite, nacionalnite strate{ki 

dokumenti, relevantna zakonska regulativa, me|unarodni dogovori, 

prostorni i urbanisti~ki planovi, katastarski skici i drugi relevanti za 

izrabotka na dokumentot. 

1.4 Zakonodavna ramka 

Izve{tajot za Strategiska ocena na ìvotnata sredina na UP za selo 

Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden, e izraboten soglasno postojnata 

zakonska regulativa vo ìvotnata sredina i priroda vo Republika 

Makedonija: 

Zakon za @ivotna sredina 

1. Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 

159/08, 83/09, 48/10, 124/10 i 51/11). 

Strategiska ocena na ìvotnata sredina 

1. Uredba za kriteriumite vrz osnova na koi se donesuvaat odlukite 

dali opredeleni planski dokumenti bi moèle da imaat zna~itelno 

vlijanie vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na 

RM” br. 114/07); 

2. Uredba za sodrìnata na izve{tajot za strategiska ocena na 

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07); 

3. Uredba za strategiite i programite, vklu~uvaj}i gi i promenite na 

tie strategii, planovi i programi, za koi zadolìtelno se sproveduva 

postapka za ocena na nivnoto vlijanie vrz ìvotnata sredina i vrz 

ìvotot i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07 i 45/11); 

4. Uredba za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i 

drugi akti, kako i planovi i programi od oblasta na ìvotnata 

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08 i 45/11); 

5. Pravilnik za formata, sodrìnata i obrazecot na Odlukata za 

sproveduvawe, odnosno nesproveduvawe na strategiska ocena i na 

formularite za potrebata od sproveduvawe odnosno nesproveduvawe 

na strategiska ocena („Sl. Vesnik na RM” br. 122/11); 

Za{tita na prirodata 

Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 84/07, 

35/10 i 47/11). 

26

Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh 

Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 

92/07, 35/10 i 47/11). 

Upravuvawe so otpadot 

Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 9/11-pre~isten 

tekst i 51/11). 

Za{tita od bu~ava 

Zakon za za{tita od bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 

79/07, 124/10 i 47/11). 

Indikatori za bu~ava 

1. Pravilnik za primena na indikatorite za bu~ava, dopolnitelni 

indikatori za bu~ava, na~inot na merewe na bu~ava i metodite za 

ocenuvawe so indikatorite za bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. 

Vesnik na RM” br. 107/08); 

2. Pravilnik za grani~ni vrednosti na nivoto na bu~ava vo ìvotnata 

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08). 

Monitoring za bu~ava 

1. Pravilnik za lokaciite na mernite stanici i mernite mesta („Sl. 

Vesnik na RM” br. 120/08); 

2. Pravilnik za pobliskite uslovi vo pogled na potrebnata oprema koja 

treba da ja poseduvaat ovlasteni nau~ni stru~ni organizacii i 

institucii kako i drugi pravni i fizi~ki lica za vr{ewe na 

opredeleni stru~ni raboti za monitoring na bu~ava („Sl. Vesnik na 

RM” br. 152/08). 

Zakon za voda 

1. Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 51/11 i 

44/12); 

2. Zakon za snabduvawe so voda za piewe i odveduvawe na urbani otpadni 

vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 28/06 i 103/08); 

3. Uredba za klasifikacija na vodite („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99); 

4. Uredba za kategorizacija na vodotecite, ezerata, akumulaciite i 

podzemnite („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99). 

Nacionalna strategija za upravuvawe so otpad (2008-2020) 

Nacionalen plan za upravuvawe so otpad (2009-2015) 

27

Zakon za za{tita i spasuvawe 

Zakon za za{tita i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 36/04, 49/04, 86/08, 

124/10 i 18/11). 

Prostorno planirawe 

Prostoren plan na Republika Makedonija („Sl. Vesnik na RM” br. 39/04). 

Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe 

Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 

51/05, 137/07, 91/09, 124/10, 18/11, 53/11 i 60/11). 

Pravilnik za ureduvawe na prostorot („Sl. Vesnik na RM” br. 78/06). 

1.5 Institucionalna ramka 

Zakonot za organi na upravata gi definira odgovornostite na 

Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe, kako {to sledi: 

Podgotovka na re{enie vo onie slu~ai vo koi ne se soglasuva so 

odlukata za sproveduvawe, odnosno nesproveduvawe na SOV@S ili so 

opredeleniot obem na SOV@S vo odlukata; 

Podgotovka na re{enie za soodvetnosta na izve{tajot na SOV@S za 

planskiot dokuement, i; 

Vospostavuvawe i aùrirawe na listata na eksperti za SOV@S. 

Organi na dràvnata uprava/edinicite na lokalna samouprava koi gi 

podgotvuvaat - usvojuvaat planskite dokumenti imaat obvrska za: 

Podgotovka na izve{tajot za SOV@S; 

Objavuvawe na informacii za otpo~nuvaweto na podgotvuvaweto na 

planskite dokumenti i za u~estvo na javnosta vo procesot na 

konsultacii; 

Objavuvawe na informacii za nacrt planskiot dokument koj se 

podgotvuva i za predlog izve{tajot za SOV@S; 

Podgotovka na izve{tajot od konsultacijata so javnosta vrz osnova na 

dobienite komentari i mislewa od javnite konsultacii; 

Kompletirawe na izve{tajot za SOV@S i na planskite dokumenti so 

dobieni mislewa i komentari, i 

Monitoring na vlijanijata od implementacijata na planskiot 

dokument i vo slu~aj na negativni efekti i informirawe na 

M@SPP. 

28

Ministerstvoto za nadvore{ni raboti e odgovorno za sproveduvawe 

na prekugrani~ni konsultacii za SOV@S vo odnos na dostavuvawe na 

izvestuvawe do sosednata dràva koja moè da bide zasegnata od 

podgotovkata na planskiot dokument ili koga Republika Makedonija moè 

da bide zasegnata od podgotovka na planski dokument vo sosedna dràva. 

Drugi ministerstva i dràvni institucii so odredeni nadle`nosti 

na poleto na za{tita na ìvotnata sredina se: 

Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo; 

Ministerstvo za transport i vrski; 

Republi~ki Zavod za zdravstvena za{tita; 

Ministerstvo za zdravstvo; 

 

 

Uprava za hidrometerolo{ki raboti; 

Edinicite na lokalna samouprava. 

Zna~ajna uloga vo procesot na donesuvawe na zakonite vo oblasta na 

ìvotnata sredina ima i Sobraniskata komisija za transport, vrski i 

ekologija. 

29

1.6 Sodrìna na Izve{tajot za Strategiska ocena na 

ìvotnata sredina 

Sproveduvaweto na Strategiskata ocena na ìvotnata sredina e 

interaktiven proces koj treba da se sprovede paralelno so razvojot na 

planot ili programata. Strategiskata ocena na ìvotnata sredina e proces 

za da se osigura deka zna~itelen efekt vrz ìvotnata sredina {to 

proizleguvaat od politiki, planovi i programi se identifikuvaat, 

ocenuvaat i namaluvaat. Vaèn instrument za da im se pomogne vo 

postignuvawe na odr`liv razvoj i kreirawe na politikata e Strategiskata 

ocena na ìvotnata sredina. Posebni beneficii vo Strategiskata ocena 

vklu~uvaat: 

– Poddr{ka na odr`liviot razvoj; 

– Da se podobrat dokazite kako dobra osnova za strate{kite 

odluki; 

– Da se konsultiraat site zainteresirani strani vo procesot na 

izgotvuvawe na dokumentot i utvrduvawe na sostojbite vo 

ìvotnata sredina so realizacija na planot; 

– Da se naso~at na drugi procesi, kako {to se vlijanieto vrz 

ìvotnata sredina na ocenkite vrz oddelni razvojni proekti. 

Strategiskata ocena sledej}i gi odredbite za sodrìnata na ovoj 

Izve{taj, gi obrabotuva slednite sodrìni: 

– Karakteristiki na ìvotnata sredina vo oblastite koi bi bile 

zna~itelno zasegnati; 

– Problemi od oblastite koi se od posebno zna~ewe za ìvotnata 

sredina, a osobeno od aspekt na za{tita na divite ptici i 

habitatite; 

– Celite na za{tita na ìvotnata sredina, odredeni na nacionalno 

ili me|unarodno nivo, koi se relevantni za planskiot dokument i 

na~inot na koj ovie celi i site aspekti na ìvotnata sredina se 

zemeni vo predvid za vreme na nivnite podgotovki; 

– Verojatnite zna~ajni vlijanija vrz ìvotnata sredina vo celina, 

vklu~itelno i vrz biodiverzitetot, naselenieto, zdravjeto na 

lu|eto, florata, faunata, vodata, vozduhot, po~vata, klimatskite 

faktori, kulturnoto nasledstvo, pejsaòt i materijalnite 

pridobivki. Ovie vlijanija vklu~uvaat sekundarni, kratkoro~ni, 

dolgoro~ni, trajni i privremeno pozitivni i negativni efekti; 

– Rezime/kratok pregled na pri~inite na alternativite, opis za toa 

kako e napravena procenkata, vklu~uvaj}i gi site pote{kotii 

(kako {to se tehni~kite nedostatoci ili nedostigot na know-how) 

do koi se do{lo pri sobiraweto na potrebnite informacii; 

– Opis na predvidenite merki koi se odnesuvaat na monitoringot vo 

soglasnost so zakonskite obvrski; 

– Ne-tehni~ko rezime na informaciite dadeni vo soglasnost so 

barawata navedeni vo prethodnite to~ki. 

30

1.7 Rezime 

Vrz osnova na sprovedenata Strategiska ocena na ìvotnata sredina 

za UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden, istiot moè da se 

izraboti soglasno izbranata alternativa i kako takov e prifatliv za 

implementacija. 

31

2. Pregled na Planskiot dokument 

2.1 Osnovi na Planskiot dokument 

Planskiot koncept e postaven vrz osnova na analizata na prostorot, 

analizata na mo`nostite za prostoren razvoj i Planskata programa. 

Planskiot koncept e vo direktna zavisnost od sozdadenite i prirodnite 

faktori, kompozicija, odnosno estetsko oblikuvawe na prostorot. 

Odr`liviot razvoj e principot vrz koj se bazira planskiot koncept. Istiot 

e usloven i od merkite za za{tita i spasuvawe. 

Celta na planskiot koncept e da se izvr{i harmonizacija na 

prostornite ~initeli vo edinstven prepoznatliv ambient so definirani 

funkcii, odnosno namenski upotrebi na zemji{teto. 

Planiranite nameni za neizgradenoto grade`no zemji{tekoe spored 

GUP za Ilinden e stopanstvo, predvideno e da bidat G2-lesna i 

nezagaduva~ka industrija i G3-servisi, od pri~ini {to namenata stopanstvo 

soglasno Tabela 1 od Pravilnikot za standardi i normativi za 

urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64/11, 98/11 i 169/11) 

soodvetstvuva i so dvete. Za izgradeniot gradeèn fond so namena G2-lesna i 

nezagaduva~ka industrija, dadena e mo`nost za kompatibilni klasi na 

nameni vo soglasnost so pravilnikot za standardi i normativi za 

urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64,11, 98/11 i 

169/11). Vo ramki na namenata A1-domuvawe vo stambeni ku}i, a soglasno 

32

Tabela 1 od Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko 

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64/11, 98/11 i 169/11) vklu~ena e i 

namenata na zemjodelski doma}instva i selski stopanski dvorovi. 

Za grade`nite parceli so namena G2-lesna i nezagaduva~ka industrija 

koi se potvrdeni so informativna linija kako postoe~ki objekti ne se 

predviduvaat uslovi za gradba bidej}i soglasno postoe~kata sostojba 

realizirani se mo`nostite vo ramki na planiranite grade`ni parceli. Za 

grade`nite parceli nameneti za individualno domuvawe planirani se 

maksimalni visini od P+2+Pk so kota na venec od 10.2 m soglasno 

Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe. Vo 

soglasnost so kompatibilnite klasi na nameni na namenata domuvawe vo 

stambeni ku}i, planirana e namenata B1-mali komercijalni i delovni 

nameni, za grade`nite parceli 18.46, 18.48, 18.75 i 18.77 so katnost P+1 i 

visina na venec od 6.8 m. Planirana e edna grade`na parcela so namena E3- 

pre~istitelna stanica, so soodveten za{titen zelen pojas kon ostanatite 

grade`ni parceli za pre~istuvawe na otpadnite vodi od blokot. 

2.2 Planski opfat 

2.2.1 Geografska i geodetska mestopolo`ba 



33


granici: 





 

2542, 2522/2, 2520/1, 2519/1, 2518/2 KO Ilinden); 







2.2.2 Namena na upotreba na zemji{teto 



142/10, 64/11, 98/11 i 169/11) se slednite: 

1. Domuvawe (grupa na klasa na namena A), A1-domuvawe vo stambeni 

ku}i; 

2. Proizvodstvo, distribucija i servisi (grupa na klasa na namena G), 


3. Zelenilo, sport, rekreacija i memorijalni prostori (grupa na klasa 


4. Infrastruktura (grupa na klasa na namena E), E1-komunalna 



34

3. Kratok opis i obrazloènie na planskite re{enija za 

izgradba na komunalna i soobra}ajna infrastruktura 

3.1 Soobra}ajno povrzuvawe 

Soobra}ajnicite koi go definiraat opfatot se slednite: 

Postoe~ki ulici: 

- servisna ulica 19 so popre~en profil od 10 m (trotoar 1.5 

m+kolovoz 7 m+trotoar 1.5 m); 


m+kolovoz 7 m+trotoar 1.5 m); 


m+kolovoz 7 m + trotoar 1.5 m); 

- servisna ulica Novoplanirana 2 (pat za s. Jurumleri) so popre~en 

profil od 10 m (trotoar 1.5 m+kolovoz 7 m + trotoar 1.5 m. 

Novoplanirani ulici: 

Novoplaniranite ulici se definirani spored Pravilnikot za 


142/10, 64/11, 98/11 i 169/11). 

- servisna ulica Novoplanirana 1 so popre~en profil od 10 m 

(trotoar 1.5 m+kolovoz 7 m+trotoar 1.5 m); 

- pristapna ulica Novoplanirana 3 so popre~en profil od 11- 

14.5 m (kolovoz 5.5 m+parking 5 m+trotoar 0.5-4 m); 

- pristapni ulici Novoplanirani 4, 5, 6 i 7 so popre~en profil 

od 5.5 m. 

35

Postoe~kite ulici se zadràni vo celost so popre~ni profili 

utvrdeni vo prethodnata planska dokumentacija. Novoplaniranite ulici se 

definirani spored Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko 

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64/11, 98/11 i 169/11), i samo za 

pristapnata Novoplanirana ul. 3 ima otstapuvawe na dimenzijata na 

trotoarot, zaradi postoe~kiot yid na igrali{teto. 

So planskiot koncept se predviduva site planirani grade`ni 

parceli da imaat soodveten soobra}aen pristap vo soglasnost so zakonskata 

regulativa. 

Stacionaren soobra}aj 

Parkiraweto e predvideno da se re{ava vo sopstvenite parceli i na 

planiraniot javen parking prostor (samo za GP 18.8), soglasno Pravilnikot 

za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” 

br. 142/10, 64/11, 98/11 i 169/11), so po~ituvawe na potreben broj na parking 

mesta kako uslov za izgradba do maksimalno dozvolenata visina i povr{ina 

za gradba. 

Definiraweto na potrebnite parking prostori za sekoja 

urbanisti~ka parcela }e se utvrdi so izrabotkata na proektnata 

dokumentacija i arhitektonsko-urbanisti~ki proekti i za opredeluvaweto 

na potrebniot broj na parking mesta spored namenata na gradbite i nivnata 

golemina }e se primenuva ~len 59 i ~len 61 od Pravilnikot za standardi i 

normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64/11, 

98/11 i 169/11). Predviden e eden javen parking prostor so 20 parking mesta. 

3.2 Vodosnabditelna mreà 

Za vodosnabduvawe na del selata od op{tinite Gazi Baba, Petrovec i 

Ilinden zapo~nata e izgradbata na regionalen sistem Jurumleri. So 

36

proektna dokumentacija za Regionalniot vodosnabditelen sistem Jurumleri 

predvideno e da se izvedat tri cevasti bunari i primarna vodovodna mreà 

vo dolìna od 25.315 m. Realizacijata na ovoj sistem e vo tek i do sega 

izveden e eden bunar i del od primarnata vodovodna rmeà. Od bunarskoto 

podra~je vo atarot na selo Jurumleri predvideno da se vodosnabduvaat 

selata: Idrizovo, Jurumleri i Goce Del~ev - op{tina Gazi Baba, Ràni~ino, 

Petrovec, ]ojlija i Ogwanci - op{tina Petrovec, Ajvatovci, Bunarxik, 

Ilinden, Kadino, Mralino i Marino, op{tina Ilinden. Dosega se 

priklu~eni 8 sela: Jurumleri, Goce Del~ev, Ajvatovci, Bunarxik, Ilinden, 

Kadino, Mralino i Marino i rafinerijata OKTA. Od ovoj izvornik se 

predviduva i vodosnabduvawe na slobodnata zona Bunarxik. 

Evidentirana e vodovodna linija za opfatot od sistemot i toa: 

F90 po soobra}ajniot koridor na ul. 19; 



 

F90 po soobra}ajniot koridor na patot za s. Jurumleri. 

Kako i priklu~oci za stambenite objekti vo opfatot so F63. 

So planskiot koncept za vodosnabduvawe na planiraniot prostor se 

planira istiot da se re{i so postavuvawe na nova primarna vodovodna 

mreà izvedena od cevki so minimalen pre~nik od 110 mm postavena vo 

koridorot na Novoplanirana ul. 1 i ul. 21 i F63 vo koridorot na 

Novoplanirani ul. 6 i 7. 

Sekundarnata vodosnabditelna mreà, nejzinata povrzanost so 

primarnata vodosnabditelna mreà i nejzinata postavenost vo granicite na 

grade`nite parceli posebno }e bide definirana so izrabotkata na 

proektnata dokumentacija. 

Za protivpoàrna za{tita predvideno e postavuvawe na hidrantska 

mreà so nadvore{ni hidranti. 

Vo slu~aj na poàr se obezbeduva koli~ina na voda za istovremena 

rabota na dva hidranti so poedine~en kapacitet od 5 l/s, vkupno 10 l/s. 

Merodavniot pritisok (za gasnewe na poàr) na priklu~niot hidrant 

se utvrduva vo soglasnost so Pravilnikot za tehni~ki normativi za 

hidrantska mreà za gasnewe na poàr kako veli~ina ne pomala od 2,5 bari. 

Ostanatite uslovi za izgradba na PP mreà spored Pravilnikot se: 

maksimalno rastojanie pome|u dva hidranti 80 m; 

 

 

najmal pre~nik vo prstenestata PP mreà F100 mm; 

najmal pre~nik na priklu~nata cevka na hidrantot e F80 mm. 

3.3 Fekalna i atmosferska kanalizacija 

Vo planskiot opfat ne e evidentirana kanalizaciona instalacija, 

objektite poseduvaat septi~ki jami, a atmosferskite vodi ne se regulirani. 

So planskiot koncept za odveduvawe na otpadni vodi na planiraniot 

prostor se planira istiot da se re{i so postavuvawe na nova primarna 

kanalizaciona mreà za fekalna kanalizacija izvedena od cevki so 

37

minimalen pre~nik od 250 mm postaveni vo soobra}ajnite koridori na 

postoe~kite i planiranite ulici. 

Koli~inite na tehnolo{kata i fekalnata otpadna voda, sekundarnata 

kanalizaciona mreà nejzinata povrzanost so primarnata kanalizaciona 

mreà i nejzinata postavenost vo granicite na grade`nata parcela posebno 

}e bide definirana so izrabotka na proektnata dokumentacija. 

Hidrauli~kite presmetki za dobivawe na to~nite dimenzii na 

fekalnata kanalizaciona mreà }e bidat dadeni vo narednite osnovni 

proekti, so {to }e se dobijat i potrebni parametri za dimenzionirawe na 

mreàta so potrebni preseci i padovi. 



kanalizaciona mreà za atmosferska kanalizacija izvedena od cevki so 

minimalen pre~nik: 

300, 400 mm po soobra}ajniot koridor na ul. 19; 

300, 400 mm po soobra}ajniot koridor na ul. Novoplanirana 2; 

400 mm po soobra}ajniot koridor na ul. 27; 

400, 500 mm po soobra}ajniot koridor na ul. 21; 

400 mm po soobra}ajniot koridor na ul. Novoproektirana 1; 

 

300 mm po soobra}ajniot koridor na pristapnite ulici. 


atmosferskata kanalizaciona mreà }e bidat dadeni vo narednite osnovni 

proekti, so {to }e se dobijat i potrebnite parametri za dimenzionirawe na 


Za sekoja grade`na parcela e zadolìtelno da se vr{i tretman na 

fekalnite vodi i otpadnite vodi od tehnolo{kiot proces. Planirano e 

kako recipient na pre~istenata otpadna voda da bide postoe~kiot otvoren 

kanal koj se vleva vo r. Vardar, a kvalitetot na pre~istenata voda ne smee da 

bide ponizok od klasata na recipientot. 

So izgradba na planiranata pre~istitelna stanica vo s. Marino, 

moèn e priklu~ok na otpadnite fekalni vodi preku kolektorski sistem. 

Za pravilno rabotewe na pre~istitelnite stanici potrebno e da se 

izvede oddelna kanalizaciona mreà i toa: 

- Kanalizaciona mreà od sanitarna otpadna voda; 

- Kanalizaciona mreà od tehnolo{ka otpadna voda; 

- Atmosferska mreà od krovovi na objekti; 

- Atmosferska mreà od ulici, parkinzi i manipulativen 

prostor so zavr{no pre~istuvawe vo maslofa}a~. 

Kanalizacionata otpadna voda potrebno e da se tretira so 

pre~istitelnite stanici dodeka atmosferskite vodi direktno se ispu{taat 

vo krajniot recipient. 

38

Vo ramkite na planot na ureduvaweto na industriskite parceli treba 

da se izvr{i sobirawe i odveduvawe na otpadnite vodi so razdelen sistem i 

toa kanalizacija (industriska) i atmosferska. 

Industriski otpadni vodi se vodite koi {to se upotrebuvaat vo 

tehnolo{kite procesi, pa zaradi toa se optereteni so razli~ni vidovi na 

zagaduvawe ili se vodi koi se upotrebuvaat za razladuvawe na opremata i 

voglavno predizvikuvaat toplinsko zagaduvawe na recipientite, pa takvata 

voda pred ispu{tawe vo kanalizacionata mreà treba da se pre~isti sekoja 

vo sopstveniot del na kompleksot. Zaradi poednostavuvawe pod industriski 

vodi }e se podrazbiraat i onie vodi ~ie poteklo e od magacini i 

neproizvodni zanaeti, zna~i voda koja se koristi voglavno vo sanitarni 

potrebi i }e bide tretirana vo istiot sistem na pre~istuvawe. 

Isklu~ok se vodite so koi se vr{i miewe na prostorite na koi se 

izvr{uva pregled, popravka i miewe na motornite vozila kade ima pojava na 

masla i nafteni derivati. Ovie vodi pred ispu{tawe vo kanalizacionata 

mreà treba da se pre~istuvaat so maslofa}a~ i talo`nik a potoa da se 

ispu{tat vo nea. 

Atmosferskite vodi od krovovi preku sistem na slivnici i cvovodi i 

posle izvr{eno taloèwe da se odvedat do atmosferskata mreà. 

Celta na objektite za sobirawe na atmosferskite vodi e: 

Da se spre~i izlevaweto i formiraweto na vodeni povr{ini na 

pe{a~kite povr{ini za odvivawe na normalen pe{a~ki soobra}aj; 

Da se spre~i sozdavawe na sloj voda na soobra}ajnite povr{ini za 

 

odvivawe na siguren soobra}aj; 

Da se sobere atmosferskata voda od gradskite povr{ini i taka da se 

spre~i poplavuvawe na gradskite objekti i prostori. 

Objekti za sobirawe na atmosferskite vodi i nivno odveduvawe od 

gradskiot prostor i soobra}ajnici voglavno se rigoli pokraj ulicite, mali 

trapezni kanali i kanali so drug oblik koi se postavuvaat na pe{a~kite i 

drugi povr{ini. 

Od kanalite i rigolite vodata se ispu{ta vo kolektorite preku 

slivnici. 

Spojot so kolektorite se vr{i: 

 

direktno (ako atmosferskata voda e ~ista, bez pesok i sli~ni 

suspenzii koi moàt da predizvikaat taloèwe vo kolektorite) ili 

39

posredni preku pomali bazeni (dokolku treba da se spre~i 

vnesuvaweto na krupni suspenzii pa se gradat mali retenzioni bazeni 

ili talo`nici). 

Osnovni delovi na objektite za sobirawe na povr{inskite vodi se: 

vlezen del (re{etki, vodolovni grla-bo~en slivnik ili nivna 

kombinacija); 

telo; 

talo`nik; 

pruklu~ok na kanalizacija. 

Dimenziite na do`dovnite re{etki se 40/40 sm, a vodolovnite grla 

20/10 sm. Talo`nikot e smesten na dnoto na objektot 1 m pod odvodnata cevka 

koja e so minimalen profil 100 mm. 

Vo uslovi kade povr{inskite vodi nemoàt da se soberat so 

poedina~ni objekti, se postavuvaat liniski objekti, liniski re{etki, 

liniski sobirni kanali isl. Ovie obejkti se postavuvaat vertikalno na 

nasokata na te~ewe na vodata. Vo slu~aj na odvodnuvawe na golemi povr{ini 

(parkirali{ta, plo{tadi, aerodromi) se gradat liniski sobira~i na 

atmosferska voda vo oblik na neprekinati vodolovni grla, re{etki i 

otvori. Priklu~uvaweto na objektite na kanalizacionite kolektori e isto 

kako i na poedinite objekti. 

Pumpnite stanici se koristat za transport na vodata od edno mesto na 

drugo, naj~esto od poniska kota na povisoka kota na teren. Sega{nite uslovi 

za za{tita na okolinata baraat odveduvawe na site otpadni i zagadeni vodi 

vo uredi za pre~istuvawe i nivno ispu{tawe vo recipientot otkako }e se 

izvr{i to~no opredelen proces na pre~istuvawe. 

Retko moè site otpadni vodi da se odvedat po gravitaciski pat do 

uredite za pre~istuvawe, pa vo uslovi kade toa ne e mo`no, se koristat 

pumpnite stanici. Pumpnite stanici prete`no se koristat za odveduvawe na 

otpadnite vodi (od doma}instvo, insustriski ili me{oviti), dodeka kaj 

odveduvaweto na atmosferskite vodi se izbegnuvaat zaradi zna~ajnite 

tro{oci za izgradba i odrùvawe na istite. êsto pati porentabilno e 

kanalite da se postavat na pomala dlabo~ina so koristewe na pumpni 

stanici otkolku da se vr{i kompletno gravitaciono odveduvawe kade 

kanalite moàt da dostignat golemi dlabo~ini (preku 6-7 m). 

3.4 Elektroenergetska infrastruktura i PTT instalacii 

Napojna trafostanica za s. Ilinden e TS Belimbegovo 35/10 kV. 

Vo planskiot opfat evidentirani se dve trafostanici: Belimbegovo 

6 i 10, kako i 10 kV podzemna instalacija koja gi povrzuva vo mreàta na 

EVN. 

40

Vo planskiot opfat evidentirani se i niskonaponski elektri~ni 

instalacii po soobra}ajnite koridori na ul. br. 19, 21 i 27, patot za s. 

Jurumleri, kako i vo neizgradenoto grade`no zemji{te i se izvedeni so 

vozdu{ni elktri~ni vodovi. Planirani se tri novi grade`ni parceli za 

novoplaniranite trafostanici po 1000 kV koi vo celost }e gi zadovolat 

idnite potrebi za elektri~no napojuvawe na opfatot. 

41

Instaliranata i ednovremenata elektri~na mo}nost kako i 

potro{uva~kata na elektri~na energija za korisnicite od predmetniot 

prostor }e se izvr{i po se spored dobienata soglasnost koja investitorot 

treba da ja pobara od EVN Makedonija. Baraweto treba da sodrì to~no 

definirani elektri~ni parametri kako {to se: naponsko nivo, maksimalna 

instalirana i ednovremena mo}nost, faktor na mo}nost, na~in na 

zatopluvawe, na~in na ladewe i sli~ni podatoci koi vo ovaa faza na 

izrabotka na planot ne se definirani. Ovie podatoci }e moàt da bidat 

definirani so izrabotuvaweto na proektnata dokumentacija za grade`nata 

parcela posebno. 

Priklu~niot vod do distributivnite trafostanici e 10 kV 

elektrovod koj }e bide postaven vo infrastrukturen koridor, zaedno so 

ostanatite infrastrukturni vodovi. 

Na~inot na priklu~uvawe na tehni~ki elementi }e bidat definirani 

od stru~nite slu`bi na EVN Makedonija. Niskonaponskoto napojuvawe se 

planira da se izvede so kabli postaveni vo rov vo zemja, za{titeni i 

obeleèni, do priklu~ni ormari vo objektite. 

Za ovoj planski opfat predvidena e telefonska instalacija so 

podzemen kabel koja gi zadovoluva potrebite za podolg vremenski rok. 

42

4. Karakteristiki na prostorot i sega{na sostojba 

so ìvotnata sredina 

4.1 Karakteristiki na prostorot 

Op{tina Ilinden se nao|a vo neposredna blizina na Skopje, odnosno 

na 10-15 km od potesnoto gradsko podra~je, a go zafa}a isto~niot del na 

Skopskata kotlina, na trome|ata Skopje-Kumanovo-Veles. Sedi{teto na 

Op{tinata se nao|a vo n.m. Ilinden, porane{no Belimbegovo. Od zapad se 

grani~i so op{tina Gazi Baba, od severozapad so op{tina Ara~inovo, od 

severoistok so Kumanovo, a od istok i jug so op{tina Petrovec. Vkupnata 

povr{ina iznesuva 106,7 km 2 od koja 1.240 ha e grade`no zemji{te, a 9.340 ha 

agrarno zemji{te, od koe: 6.980 ha (74%) se obrabotlivo zemji{te; pasi{tata 

i livadite zafa}aat 2.400 ha (25%), dodeka pod {umi ima samo 50 ha. Spored 

toa, jasno e deka vo Op{tinata postojat povolni uslovi za razvoj na 

zemjodelstvoto, kako poledelstvo i gradinarstvo taka i sto~arstvo. 

43

4.1.1 Soobra}ajna povrzanost 

Op{tina Ilinden ima mnogu dobra soobra}ajna povrzanost, bidej}i 

preku nejzinata teritorija minuvaat delnicite M-1, M-3 i M-4 od 

me|unarodnite avtopati i toa: koridorot 8 (E-65) Istok-Zapad i koridorot 

10 (E-75) Sever-Jug, èlezni~kata linija Belgrad-Skopje-Atina i 

me|unarodniot Aerodrom „Aleksandar Veliki”. 

4.1.2 Reqefni uslovi, naklon i ekspozicija na terenot 

Teritorijata na Op{tina Ilinden se nao|a me|u 230 i 550 m.n.v. Vo 

osnova ima ramni~arska morfologija na terenot {to pretstavuva 80% od 

povr{inata, a so 20% e zastapen mal ridest del vo severnata i isto~nata 

oblast. 

4.1.3 Geolo{ki karakteristiki 

Od geolo{ka gledna to~ka zastapeni se prete`no deluvijalni po~vi 

nastanati so erozija i transportirawe na mati~niot substrat na po~vata od 

povisokite ridski predeli so pomo{ na povr{inskite vodi i vodoteci 

nastanati od porojni vrneì. Po~vata naj~esto e pesoklivolesta, lesno 

cedliva, propustliva, topla i dobro aerirana. Sodrì nizok procent na 

inertna vla`nost i e so nizok voden kapacitet, poradi {to e podlo`na na 

su{a. Isto taka, zastapeni se raznovidni glini, sivobeli laporci, pesoci, 

slabo vrzani peso~nici, krupno zrnesti pesoci, glinoviti pesoci. 

Prose~niot litolo{ki sostav pretstavuva glina so tenki proslojki i 

mlazevi od pesoklivi i pra{nesti glini koi se dobro zbieni i 

vodonepropustlivi. 

44

4.1.4 Seizmolo{ki karakteristiki na terenot 

Spored inènerisko-geolo{kite uslovi terenot, spored stabilnosta, 

e kategoriziran kako prete`no nestabilen kade se mo`ni pojavi na site 

deformacii vo prirodni uslovi, ili pri deluvaweto na ~ovekot. Spored 

dosega nabquduvanite zemjotresi vo 1963 godina e registriran epicentar so 

intenzitet nad 6 0 po MCS skalata i dlabo~ina na àri{teto od 10 km. 

Spored o~ekuvanite seizmi~ki intenziteti ovaa lokacija e izloèna na 

potresi nad 8 0 po MCS skalata. Namaluvaweto na seizmi~kiot rizik moè 

da se izvr{i so primena na soodvetni ekonomski merki za za{tita na 

sozdadenite vrednosti (grade`nata intervencija na nosivata konstrukcija 

na postojnite objekti, zaradi doveduvawe na otpornost protiv najsilnite 

zemjotresi), odnosno zadolìtelna primena na normativno-pravnata 

regulativa, so koja se uredeni postapkite, uslovite i barawata za 

postignuvawe na tehni~ki konzistenten i ekonomski odr`liv stepen na 

seizmi~ka za{tita kaj izgradbata na novite objekti. 

4.1.5 Hidrotehni~ka struktura 

Op{tina Ilinden ima skromna hidrografija, bidej}i na svojata 

teritorija nema postojani prirodni vodoteci, osven slivot na Suva Reka koj 

go so~inuvaat dve pomali reki koi se vo pogolemiot del od godinata 

presu{eni. Ovaa sostojba ja menuvaat kanalite za odvodnuvawe na 

povr{inskata i visokata podzemna voda koi se koristat i za navodnuvawe na 

zemjodelskite povr{ini. Postojat dva glavni kanali i nekolku pomali, 

sporedni kanali za odvodnuvawe na povr{inite, ~ija vkupna dolìna 

iznesuva okolu 60 km. 

Isto taka, postoi i mala ve{ta~ka akumulacija na Suva Reka kaj n.m. 

Bu~inci so povr{ina od okolu 2 ha i dlabo~ina 3 do 4 metri koja se koristi 

za sobirawe na nadojdenite vodi od padinite na Skopska Crna Gora i 

za{tita od poplava na naselenite mesta po slivot na rekata (Mr{evci, 

Bujkovci i Miladinovci). Isto taka, se koristela za navodnuvawe na 

zemjodelskite povr{ini vo okolinata. 

Vo tek na podolgotraen su{en period i ovaa akumulacija presu{uva. 

Vodosnabduvawe 

4.1.6 Hidrotehni~ka infrastruktura 

Za potrebite na vodosnabduvaweto na naselenieto na Op{tina 

Ilinden dosega se izgradeni i sé u{te se vo izgradba: regionalen 

vodosnabditelen sistem i lokalni sistemi, a se koristat i individualni 

bunari i pumpi. Poradi sé pointenzivniot urban i stopanski razvoj, kako i 

zgolemuvaweto na vkupniot broj ìteli, a i poradi koristeweto na vodata 

za piewe za industriski i zemjodelski celi, verojatno vo kratok vremenski 

period }e bide dostignat maksimalniot kapacitet na postoe~kite 

vodosnabditelni sistemi. Edinstven resurs za vodosnabduvawe na 

45

Op{tinata se podzemnite vodi koi poradi visokoto nivo i vkupnite 

sostojbi na teritorijata na Op{tinata izloèni se na zagaduvawe i 

namaluvawe na kvalitetot i upotreblivosta. Pri~ina za toa se: 

ramni~arskata konfiguracija na terenot so lokalni depresii, vlijanieto od 

rekata Vardar, prisustvoto na golem broj septi~ki jami kaj doma}instvata i 

industrijata, ispu{taweto otpadni vodi direktno na povr{inata i vo 

kanalite za odvodnuvawe, slevaweto na atmosferskite vodi po povr{inata 

na terenot, koristeweto na hemiski preparati vo zemjodelstvoto itn. 

Vo ovoj moment realiziran e samo eden del od regionalniot 

vodosnabditelen sistem i toa za naselenite mesta vo Op{tina Ilinden. Od 

regionalniot vodovod so voda za piewe se snabduvaat 12.859 ìteli od {est 

naseleni mesta i toa: Ilinden, Marino, Kadino, Mralino, Bunarxik i 

Ajvatovci. Na ovoj vodovod se planira priklu~uvawe na Mr{evci i 

Bu~inci, a od nego koristat voda i pove}e industriski kapaciteti vo 

Op{tinata. So ovoj vodosnabditelen sistem stopanisuva JKP „Ilinden”. 

Spored Proektot za regionalen vodovod, na sistemot za 

vodosnabduvawe treba da se priklu~at i naseleni mesta od Op{tina 

Petrovec. Kako izvori{te na voda, ovoj sistem koristi voda od bunari 

locirani vo atarot na n.m. Jurumleri (op{tina Gazi Baba), pokraj 

ragionalniot pat kon Petrovec i rekata Vardar od drugata strana. Postojat 

dva bunara so kapacitet od okolu 30 l/sek. Vo momentov vo izgradba se u{te 

dva bunari. So pumpi, preku hlorinatorna stanica i potisen cevkovod 

vodata se potisnuva do zaedni~kite rezervoari locirani vo naselenite 

mesta Bunarxik (2 rezervoara so zapremina od po 500 m) i Ajvatovci (1 

rezervoar so zapremina od 500 m). Vo neposredna blizina na bunarite se 

iskopuva pesok i se vr{at intenzivni stopanski i zemjodelski aktivnosti, 

poradi {to e potrebno sproveduvawe za{tita na vodonosnoto podra~je, 

spored postapkite predvideni so zakon. Isto taka, za{titnata zona okolu 

rezervoarite za voda vo Bunarxik i Ajvatovci e neogradena, neuredena i 

neza{titena, zaradi {to neophodno e da se prezemat merki spored 

zakonskata regulativa za nadminuvawe na ovaa sostojba. 

Lokalen sistem za vodosnabduvawe koristi Rafinerijata „OKTA“. 

Vodata se zafa}a od 5 bunari locirani, isto taka, vo atarot na n.m. 

Jurumleri. Na ovoj sistem priklu~eni se i naselenite mesta Bujkovci i 

Miladinovci i avto-bazata na „Mlaz“. Od juni 2004 g., vodosnabditelniot 

sistem na OKTA (sistem Miladinovci-Bujkovci) premina vo nadle`nost na 

JKP „Ilinden“. Naselenoto mesto Mr{evci se snabduva so voda preku 

lokalen vodosnabditelen sistem, so zafa}awe na podzemnite vodi od bunari, 

vo blizina na naselenoto mesto i pumpawe vo rezervoar so kapacitet od 400 

m. Naselenoto mesto Bu~inci e so nere{eno pra{awe za vodosnabduvawe. 

Distributivnata vodovodna mreà niz naselenite mesta vo golema merka e 

izvedena i gi zadovoluva momentalnite potrebi, pri {to treba da se ima vo 

predvid brziot porast na naselenieto i industriskite kapaciteti. Vo tek e 

izvedbata na distributivnata vodovodna mreà vo n.m. Mralino. Postoi i 

lokalen sistem za porane{nata @ivinarska farma „Belimbegovo”. Zafa}a 

voda od bunar lociran vo n.m. Ilinden, vo mesnosta [amak. Denes voda od 

46

ovoj sistem koristi kravarskata farma i drugi objekti vo sklop na DZS 

„Ilinden“. 

Aerodromot „Aleksandar Veliki” ima svoj lokalen sistem za 

vodosnabduvawe. Voda zafa}a od bunari vo neposredna blizina na n.m. 

Kadino, koja so pumpi, preku rezervoar {to se nao|a vo blizina na 

Miladinovci, se distribuira do objektite na aerodromot. 

Od regionalniot vodovod so voda se snabduvaat 12.859 ìteli, a od 

lokalni sistemi i izvori se snabduvaat 3.035 ìteli. Vkupnata 

potro{uva~ka na voda od regionalniot vodovod za 2004 godina iznesuva 

okolu 650.000 m/god. Zagubite vo distribucijata dostignuvaat nad 25% ili 

okolu 160.000 m/god. Lokalniot vodovod na Rafinerijata „OKTA“ obezbeduva 

1.710.000 m/god, od koi 974.000 m/god za tehnolo{kiot proces, 438.000 m/god za 

vrabotenite, 288.000 m/god za naselenite mesta Miladinovci i Bujkovci i 

10.000 m/god za avto-bazata na „Mlaz“. Lokalniot vodovod vo Mr{evci 

obezbeduva okolu 90.000 m/god. Za potrebite na industrijata se zafa}a okolu 

1.200.000 m/god. 

Spored dobienite podatoci, vo Op{tinata ima vkupna potro{uva~ka 

na voda (za piewe, za doma}instvata, za industrijata i dr.) nad 2.700.000 

m/god, od {to moè da se o~ekuva deka koli~inata na otpadnite vodi e 

najmalku 1.800.000 m/god. 

4.1.7 Stopanstvo 

Konceptot na planiran stopanski razvoj utvrden so Prostorniot plan 

na Republika Makedonija }e se realizira so izrabotka na prostorni i 

urbanisti~ki planovi od regionalno i lokalno nivo koi }e se temelat na 

osnovnite uslovi i pretpostavki za ostvaruvawe na celite i opredelbite 

postaveni vo oblasta na razvojot i razmestenosta na stopanskite dejnosti. 

Stopanstvoto na Republikata, a sledovatelno i stopanstvoto na 

poodelnite op{tini, so ogled na ograni~enata sopstvena akumulacija i 

potrebata za pointenziven stopanski razvoj i menuvawe na nepovolnata 

stopanska struktura i natamu }e bide upateno na koristewe na dopolnitelna 

akumulacija od stranstvo. 

Vo investicionite odluki za materijalnoto proizvodstvo, striktno 

treba da se po~ituvaat lokacionite, tehni~ko-ekonomskite i kriteriumite 

za za{tita na ìvotnata sredina, koi se usvoeni na nacionalno nivo. 

Osnovnata strategija vo organizacijata i koristeweto na prostorot, 

vo smisla na poddr{ka na razvojot na stopanstvoto, ja so~inuvaat takvi 

re{enija vo prostorot koi ovozmoùvaat: pogolema atraktivnost na 

prostorot; za{tita na prirodnite i sozdadenite resursi i bogatstva; 

soobra}ajno, informati~ko i upravuva~ko povrzuvawe; razvoj na 

informacionen sistem za prostorot i ìvotnata sredina; lokaciona 

fleksibilnost vo donesuvawe na investicionite odluki. 

Osnova na idniot razvoj i razmestenost na stopanskite aktivnosti vo 

prostorot na Republika Makedonija se definiranite celi na ekonomskiot 

razvoj Nacionalanata strategija na ekonomskiot razvoj, opredelbite za 

47

acionalno koristewe na potencijalite i pogodnostite na razvojot i 

postavenosta na sistemot na naselbi, kako i politikata za poramnomerna i 

proporcionalna prostorna organizacija na stopanstvoto. Objektivno, 

idniot razvoj treba da se naso~i kon: proizvodstvo nameneto za izvoz; 

tehnolo{ko osovremenuvawe na kapacitetite; investicioni proekti 

prete`no so trudointenzivni karakteristiki poradi obemnata ponuda na 

relativno evtinata rabotna sila; investirawe vo mreàta na lokalnata i 

regionalnata infrastruktura. 

Razmestuvaweto na stopanskite dejnosti, spored objektivnite 

faktori se vr{i na dva na~ina: spontano, so izbor na lokacijana oddelni 

firmi, pretprijatija, kapaciteti, pogoni, spored odlukite oddelnite 

sopstvenici ili menaxeri i programirano, so izgradba spored 

predviduvawata i odlukite na op{todràvnite organi ili na organite vo 

lokalnata samouprava. 

Dvete metodi zaedno ja izrazuvaat prostornata organizacija na 

stopanstvoto. So ove dve metodi na odlu~uvawe, prostornata organizacija se 

ostvaruva, so tekot na vremeto, kako disperzija vo prostorot i kako 

koncentracija na stopanstvoto na oddelni mesta. 

So Prostorniot plan na Republika Makedonija definirani se pet 

oski na razvoj od koi relevantni za analiziraniot prostor za stopanskata 

zona e t.n. razvojna oska Sever-Jug koja minuva po sredinata na teritorijata 

na zemjata. Taa go sledi Skopje na jug te~enieto na rekata Vardar. 

Formirana e istoriski vo tekot na celiot HH vek, pa i porano, a na jug, 

48

preku granicata stignuva do Solun. Po Prvata Svetska vojna taa prodolì i 

na sever, pa se spoi so oskata po te~enieto na rekata Morava. Denes, na 

teritorijata na zemjata gi povrzuva gradovite: Kumanovo - Skopje - Veles - 

Negotino (i Kavadarci) - Demir Kapija - Valandovo - Gevgelija. Na sever od 

Skopje ima i eden krak do Pri{tina. Kakvi promeni i da se slu~at, vo 

narednite decenii ovaa oska }e ostane glavna. 

Site oski koi se zacrtani so Prostorniot plan na Dràvata }e se 

imaat predvid za prostornata organizacija, a vo prv red za modernizacijata 

na pati{tata, za izgradba na dalekuvodi, gasovodi i.t.n. 

Zna~aen impuls vo razvojot i napredokot na nacionalnata ekonomija 

obezbeduvaat mo`nite formi na specifi~nite stopanski prostorni 

inovacii bazirani vrz strate{kite celi koi {to treba da se postignat so 

nivnata promocija. 

Poradi svojata geografska polo`ba i bogata infrastruktura: struja, 

vodovod, telefonska mreà, lokalni i regionalni pati{ta, èlezni~ka 

linija, aerodrom, blizina na glavniot grad, op{tina Ilinden pretstavuva 

odli~na sredina za industriski i ekonomski razvoj, a toa go potvrduvaat i 

prisustvoto na golem broj pogolemi i pomali industriski kapaciteti. 

Spored Popisot od 2002 godina, na teritorijata na op{tina Ilinden 

registrirani se 682 delovni subjekti od koi 240 se aktivni. Kako pozna~ajni 

stopanski subjekti na teritorijata na op{tinata se: Rafinerija „Okta”, 

Aerodromot „Aleksandar Veliki”, Slobodnata ekonomska zona „Bunarxik”, 

Mesnata industrija „Nikas”, Skladi{teto na AD „Makpetrol”, 

@ivinarskata farma „Belimbegovo”, Hotelot „Belvi i dr. 

49

4.1.8 Klimatski i mikroklimatski karakterisitki 

Klimata e subtropska so karakteristi~ni topli i suvi leta i vla`ni 

i ponekoga{ ostri zimi. Srednata godi{na temperatura na vozduhot 

iznesuva 12,5°C. Apsolutnata maksimalna temperatura iznesuva 41,5°C, a 

apsolutniot minimum iznesuva minus 25,6°C. Vo letnite meseci sredniot 

mese~en maksimum iznesuva 30,9°C, a dnevniot 35,8°C. Minimalni 

temperaturi se registriraat vo januari so sredno mese~en prosek od +0,2°C i 

sreden mese~en minimum od minus 3,4°C. 

Visinata na atmosferskite vrneì se dviì okolu 500 mm godi{no, a 

sredno godi{nata relativna vla`nost na vozduhot iznesuva 70%. Vrneìte, 

glavno, se zastapeni so do`d, dodeka sne`nata pokrivka se zadrùva 

prose~no 25 dena vo godinata. Ima prose~no 63 dena so magla, a godi{nata 

insolacija iznesuva prose~no 2.102 son~evi ~asovi. 

Vetrovi se javuvaat od site pravci i me|upravci, a preovladuva 

Vardarecot koj duva od severozapaden pravec. Srednata brzina na veterot e 

skoro ista vo site pravci i se dviì od 6 do 8 m/sek, a maksimalnata brzina e 

izmerena od severoisto~en pravec i iznesuva 23 m/sek. 

Ruà na vetrovi 

4.1.9 Koristewe i za{tita na zemjodelskoto zemji{te 

Za~uvuvaweto, za{titata i racionalnoto koristewe na zemjodelskoto 

zemji{te e osnovna planska opredelba i glaven preduslov za efikasno 

ostvaruvawe na proizvodnite i drugite funkcii na zemjodelstvoto, a 

konfliktnite situacii, koi }e proizleguvaat od razvojot na drugite 

stopanski i op{testveni aktivnosti, }e se re{avaat vrz osnova na 

kriteriumi za globalna op{testveno ekonomska racionalnost i 

opravdanost. 

Za optimalno iskoristuvawe na ekolo{kite i drugi uslovi so 

Prostorniot plan na R. Makedonija do 2020 godina, se predlaga da se koristi 

reonizacija spored koja Republika Makedonija e podelena vo 6 zemjodelskostopanski 

reoni i 54 mikroreoni. 

Teritorijata na op{tina Ilinden zafa}a 106,7 km 2 od koi vkupna 

agrarna povr{ina e 9430 ha. Vo obrabotlivo zemji{te spa|aat 6980 ha 

50

(poljodelstvo 4500 ha, gradinarstvo 1000 ha, ovo{tarstvo 500 ha), pasi{ta 

2400 ha i 50 ha e pod {umi. Povr{inite podlo`ni na erozija se 5 do 10 ha. 

Okolu 88% od vkupnata povr{ina na atarot e agrarno zemji{te, so 

{to op{tinata Ilinden pretstavuva podra~je so mo`nost za razvoj na 

zemjodelstvoto. Kako neplodno, grade`no zemji{te i zemji{te pod objekti, 

evidentirani se vkupno 1240 ha ili 12% od vkupnata povr{ina na 

op{tinata. Pod obrabotlivi povr{ini (nivi, lozja, gradini, bav~i i sl.) 

pripa|aat vkupno 6980 ha, odnosno 74% od vkupnata povr{ina na agrarnoto 

zemji{te. 

4.1.10 Energetski izvori i energetska struktura 

Od aspekt na energetikata i energetskata infrastruktura so 

Prostorniot plan na Republika Makedonija se definiraat sostojbite, 

potrebite i na~inite na zadovoluvawe na potro{uva~kata na raznite vidovi 

na energija, odnosno zadovoluvawe na potro{uva~kata so doma{no 

proizvodstvo. 

Razmenata na elektri~na energija pome|u balkanskite 

elektroenergetski sistemi (~ii zemji naj~esto se uvoznici) e mnogu zna~aen 

faktor za natamo{niot razvoj. Elektro energetskite sistemi na 

balkanskite zemji treba da bidat povrzani so konektivni vodovi koi {to 

nema da pretstavuvaat tesno grlo vo transmisija na potrebnite koli~ini na 

elektri~na mo}nost. Makedonija dosega ima 400 kV konektivni vodovi so 

Grcija (kon Solun i Amindeo), Kosovo (Kosovo-B) i Bugarija (Crvena 

Mogila) a vo plan e gradbata na vodovi kon Srbija i Albanija. Vo ovoj 

region minuva 400 kV vodot [tip-Crvena Mogila. 

4.1.11 Naselenie 

Vo sostav na Op{tinata vleguvaat 12 naseleni mesta i toa: Ilinden, 

Marino, Kadino, Mralino, Ajvatovci, Bunarxik, Miladinovci, Bujkovci, 

Mr{evci, Bu~inci, Tekija i Deqadrovci. 

Spored popisot na naselenieto od 2002 godina, vkupniot broj ìteli 

iznesuva 15.894, koi ìveat vo 4.298 doma}instva ili prose~no po 3,7 ~lenovi 

vo doma}instvo. Gustinata na naselenost iznesuva 150 ìteli/km. 

Spored nacionalnata pripadnost, na teritorijata na Op{tina 

Ilinden ìvee prete`no makedonsko pravoslavno naselenie i toa 13.959 

ìteli (87,82%); Srbi 912 (5,73%); Romi 428 (2,69%); Albanci 352 (2,01%); 

Turci 17 (0,10%) i drugi 226 (1,41%). Spored polovata zastapenost ima 8.180 

maì ili 51,5%, a 7.714 se èni ili 48,5%. 

Spored obrazovnata struktura, 95,7% od naselenieto na vozrast nad 10 

godini e pismeno. 

Kako rabotosposobno naselenie, na vozrast nad 15 godini, ima vkupno 

12.639 gra|ani, od koi aktivni se 6.486, a neaktivni 6.153. Stapkata na 

nevrabotenost iznesuva 34,6%. Od vkupniot broj rabotosposobno naselenie, 

stapkata na vrabotenost e 37,7%. 

51

Najgolem del se vraboteni vo grade`ni{tvoto (preku 50%), potoa vo 

industrijata (35%), vo nestopanskite dejnosti (5%), vo zemjodelstvoto (5%) 

i drugo. 

Bruto doma{niot proizvod (BDP) po ìtel iznesuva 11.964 SAD $. Vo 

poslednite pet godini prirodniot prirast na naselenieto iznesuva 

prose~no 1% godi{no. 

4.1.12 Prirodno nasledstvo 

Od oblasta na za{tita na prirodata (prirodno nasledstvo i 

biolo{kata i predelskata raznovidnost), urbanisti~kite planovi i 

proekti treba da se usoglasat so Prostorniot plan na Republikata na toj 

na~in {to, vrz osnova na reìmot za za{tita, }e se organizira raspored na 

aktivnosti i izgradba na objekti koi }e se usoglasat so barawata koi gi 

postavuva odr`livoto koristewe na prirodata i sovremeniot tretman na 

za{tita. 

Posebno vnimanie pri za{titata na prirodata, treba da se obrne na 

na~inot, vidot i obemot na izgradbata {to se predviduva vo za{titenite 

prostori za da se odbegnat ili da se nadminat sudirite i koliziite so 

inkompatibilnite funkcii. Za taa cel e neophodno po~ituvawe na slednite 

principi: 

- optimalna za{tita na prostorite so isklu~itelna vrednost; 

- optimalna za{tita na proizvodnite prirodni potencijali i 

unapreduvawe na priodnite bogatstva; 

- za~uvuvawe na dominantnite karakteristiki na postojanata 

sostojba; 

- racionalna izgradba na infrastrukturata; 

- koncentracija i ograni~uvawe na izgradbata; 

- optimalna izgradba na rekreativnata infrastruktura; 

- pravilen izbor na soodvetna lokacija. 

4.1.13 Kulturno - istorisko nasledstvo 

Vo svoeto mileniumsko postoewe, ~ovekovata civilizacija od 

praistorijata do denes, na teritorijata na Republika Makedonija, ostavila 

zna~ajni tragi od vonredni kulturi, istoriski i umetni~ki vrednosti, koi 

go potvrduvaat postoeweto, kontinuitetot i indentitetot na makedonskiot 

narod na ovie prostori. 

Prostorniot aspekt na nedvi`noto kulturno nasledstvo e predmet na 

analiza vo korelacija so dolgoro~nata strategija za ekonomski, op{testven 

i prostoren razvoj, odnosno strategija za za~uvuvawe i za{tita na toa 

nasledstvo vo uslovi na pazarno stopanstvo. 

Republi~kiot zavod za za{tita na spomenicite na kulturata, za 

potrebite na Prostorniot plan na Republikata, izgotvi Eksperten 

elaborat za za{tita na nedvi`noto kulturno nasledstvo od posebno 

zna~ewe. 

52

Inventarot sodrì spisok na registrirani i evidentirani nedvi`ni 

kulturni dobra, {to podrazbira spisok na nedvi`nite parametri so 

utvrdeno svojstvo spomenik na kultura, odnosno na nedvi`nite predmeti za 

koi osnovano se pretpostavuva deka imaat spomeni~no svojstvo. Toa se: 

arheolo{ki lokaliteti, crkvi, manastiri, xamii, bawi, bezisteni, kuli, 

saat kuli, turbiwa, mavzolei, konaci, mostovi, zgradi, ku}i, stari ~ar{ii, 

stari gradski jadra i drugi spomenici so nivnite imiwa, lokacii, bliskite 

naseleni mesta, period na nastanuvawe i op{tinite vo koi se nao|aat 

spomenicite. 

Soglasno so Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl. 

Vesnik na RM” br. 20/04), vidovi na nedvi`no kulturno nasledstvo se: 

spomenici, spomeni~ki celini i kulturni predeli. 

Zna~aen del od nedvi`noto kulturno nasledstvo (okolu 45%), se nao|a 

vo ruralnite naselbi i ridsko-planinskite podra~ja, koi se celosno ili 

delumno napu{teni, {to zna~itelno ja uslo`nuva nivnata za{tita i 

koristewe. 

Vo Arheolo{kata karta na Republika Makedonija, koja gi prou~uva 

predistoriskite i istoriskite sloevi na ~ove~kata egzistencija, od 

najstarite vremiwa do docniot sreden vek, na analiziranoto podra~je nema 

evidentirani arheolo{ki lokaliteti. 

4.1.14 Industrija 

Razvojot i prostornata razmestenost na industrijata pretstavuva 

klu~en faktor i dviè~ka sila za pottiknuvawe na razvojot na vkupnoto 

stopanstvo i modernizacija na drugite oblasti od stopanskiot i 

op{testveniot ìvot. Efikasnoto i uspe{noto sproveduvawe na nasokite i 

opredelbite za pottiknuvawe na razvojot na proizvodnite industriski 

dejnosti i nivno racionalno razmestuvawe vo prostorot gi determinira 

pozitivnite promeni i vo drugite segmenti na ekonomijata: porast na 

vrabotenosta, zgolemuvawe na bruto doma{niot proizvod, podobruvawe na 

ìvotniot standard i dr. 

Vo oblasta na industrijata, vo periodot po osamostojuvaweto na 

zemjata, nastanaa va`ni promeni vo pogled na sopstvenosta, organiziranosta 

na rabotite i prestruktuiraweto na proizvodstvoto {to se od osobeno 

zna~ewe za poefikasnoto stopanisuvawe i zgolemuvawe na proizvodstvoto. 

Vrz osnova na soznanijata i opredelbite na nacionalnata strategija 

za ekonomski razvoj na Republika Makedonija (MANU, 1997), kako i vrz 

osnova na dosega{niot razvoj, a osobeno konceptot na odr`liv razvoj, 

osnovnite nasoki i strate{ki opredelbi na dolgoro~niot razvoj na 

industrijata se slednite: tehnolo{ko prekonstruktuirawe, izvozna 

orientacija na vode~kite faktori i granki; po{iroko voveduvawe i razvoj 

na ekolo{ki-prostorno prifatlivo industrisko proizvodstvo so razvoj na 

{tedlivi tehnologii (vo odnos na prirodnite resursi, energijata i 

gorivoto i rabotnata sila) i/ili malootpadni (bezotpadni) tehnologii; 

zgolemuvawe na efikasnosta na proizvodstvoto; po~ituvawe na 

53

investicionite kriteriumi vrz baza na kontinuirano planirawe i 

prifa}awe na pazarnite kriteriumi na stopanisuvawe; strategija na 

razmestenost na industriskite kapaciteti koja ja respektira prostornata 

struktura na faktorite na razmestenosta, racionalniot raspored na 

materijalnite proizvodstveni fondovi, od aspekt na vkupniot prostor na 

Republikata i potrebite od kompleksen razvoj na odelni teritorijalni 

edinici; razvoj na malite pretprijatija, zaradi ostvaruvawe na konceptot na 

decentaraliziraniot razvoj i razmestenost na industrijata. 

Razvojot na industrijata po oddelnite op{tini, osobeno pomalite, se 

o~ekuva da se ostvaruva so gradba na mali, fleksibilni kapaciteti i 

pogolema zastapenost me|u drugoto i na agroindustriskiot sektor. 

Vrz ovie osnovi, vo naredniot period, industriskoto proizvodstvo se 

o~ekuva da bide zastapeno vo site op{tini i da ostvaruva raste` koj }e 

pridonese za zgolemuvawe na vrabotuvaweto, podobruvawe na uslovite za 

ìveewe na gra|anite na po{irokiot prostor na zemjata. 

Soglasno opredelbite na Prostorniot plan na Republika Makedonija 

izgradbata i funkcioniraweto na prerabotuva~kite kapaciteti treba da 

bidat postaveni vrz principite za za{tita na ìvotnata sredina i 

istovremeno racionalno koristewe na zemji{teto. 

Industrijata koja e vode~ka stopanska dejnost i dvigatel na razvojot 

na vkupnoto stopanstvo ima zna~ajno vlijanie vrz kvalitetot na ìvotnata 

sredina. Vo uslovi na usvoenata razvojna paradigma na odr`liv razvoj, 

naporite treba da se naso~at kon su{testveni promeni vo strategijata i 

politikata za razvoj i prostorna lokacija na industriski granki zasnovani 

na principite na ekolo{kata za{tita. 

4.2. Opis na sega{nata sostojba so ìvotnata sredina 

vo planskiot opfat 

Osnoven preduslov za identifikacija na problemite so ìvotnata 

sredina i postavuvawe na strate{ki celi za nadminuvawe i unapreduvawe na 

istite e identifikacijata i ocenata na sega{nata sostojba so mediumi na 

ìvotnata sredina (vozduh, voda, otpad, po~va, biodiverzitet, bu~ava), kako 

i so koristeweto na zemji{teto i prirodnite resursi vo op{tinata. 

Vozduh 

Soglasno Direktivite na Evropskata Unija, zagaduvaweto e 

neposredno ili posredno vnesuvawe, kako rezultat na ~ovekovite dejstvija, 

na materii, vibracii, toplina ili bu~ava vo vozduhot, vodata ili vo 

po~vata, koi {to moàt da bidat {tetni po ~ovekovoto zdravje ili po 

kvalitetot na ìvotnata sredina, od koi {to moè da proizleze {teta po 

materijalniot imot ili koi {to gi naru{uvaat ili vlijaat vrz prirodnite 

ubavini i drugite legitimni na~ini na koristewe na ìvotnata sredina. 

54

Kvalitetot na vozduhot e eden od pova`nite ~initeli na koi treba da 

se vnimava pri planirawe na prostorot zaradi spre~uvawe na degradacija na 

istiot so implementacija na planskiot dokument. 

Pogolema grupa na polutanti vo ambientalniot vozduh se emitiraat 

preku sistemot za odveduvawe na otpadni gasovi od soobra}ajnite sredstva 

kako: CO, VOC (volatilni organski soedinenija), NO 2 , TSP (vkupni 

suspendirani ~esti~ki), SO 2 , CO 2 , olovni soedinenija. Toa nastanuva preku 

sogoruvawe na fosilnite goriva vo motorite i VOC emisiite zaedno so 

isparuvawe na gorivata vo soobra}ajnite sredstva. 

Emisijata na CO, VOC i TPS se posledica od nekompletno sogoruvawe 

na gorivata, a isto taka i kako posledica na promenlivata optovarenost i 

uslovite na vozewe. Tie zavisat od na~inot na vozewe, tipot na motorot, 

goleminata i sostojbata na motorot. 

Visokata vnatre{na temperatura vo motorite pri sogoruvawe na 

gorivoto e pri~ina za formirawe na NO 2 emisijata i CO 2 i olovoto se 

posledica na prisustvoto na sulfurni i/ili olovni soedinenija vo 

motornite goriva. 

Se smeta deka vo izduvnite gasovi na vozilata ima duri 180 organski 

komponenti kako {tetni materii ~ija koncentracija e najgolema na mesta so 

zgolemen broj na vozila i rabota na motorite vo mesto ili zapirawe, koga 

emisijata na toksi~ni materii vo odnos na brzinata na dvièwe od 70 km/~ e 

pogolema za 2,5 pati. Spored istraùvawata vo ovoj domen, se smeta deka na 

1000 litri sogoren benzin vo motornite vozila, vo atmosferata emitira 98 

kg jaglen monoksid, 6-8 azotni oksidi, 4-5 kg sulfurni soedinenija i 0,5 kg 

olovo. 

Emisionite faktori na zagaduva~ki materii se pretstaveni vo 

slednata tabela: 

Soedinenie Benziski motori Dizel motori 

Sulfur dioksid 0,4 4,5 

Azotni oksidi 20 90 

Organski volatili 40 110 

Vkupni suspendirani ~esti~ki 3 15 

Jaglenoroden monoksid 220 90 

Olovo 0,45 0 

Vlijanieto na toksi~nite gasovi moè da ostavi posledici na lu|eto 

koi se direktno i dolgovremeno izloèni na istite i toa preku nivnoto 

direktno dejstvo (vdi{uvawe) i indirektno. âdot, na primer, dejstvuva 

prete`no na di{nite organi, na koàta i sli~no, a jaglerodnite oksidi 

deluvaat kako silni otrovi i antioksidanti. 

Maksimalno dozvoleni koli~ini na {tetni materii spored 

zakonskata regulativa treba da se dviàt vo slednite granici: 

55

Komponenti Emisiono koli~estvo Emisioni koncentracii 

MKD (g/h) MKD (mg/m 3 ) 

olovo 25 5 

azotni oksidi 5000 500-800 

jaglevodorodi / 500 

formaldehid 100 20 

cvrsti ~esti~ki / 130 

jaglen monoksid / 650 

jaglen dioksid / 2,5 

Kako zagaduva~i na vozduhot na teritorijata na op{tinata se javuvaat: 

Rafinerijata „Okta”, organizaciite koi imaat kotlari i individualnite 

loì{ta. Merewata na kvalitetot na vozduhot vo op{tinata ne se vr{at, 

osven preku mernata stanica vo krugot na Rafinerijata. 

Uslovite za za{titata na kvalitetot na vozduhot i drugite segmenti 

na ìvotnata sredina {to se zagrozeni so zagaduvaweto na vozduhot se 

obebzeduvaat so primena na na~elata za odr`liv razvoj, na~elata za celosno 

planirawe i primena na najdobro dostapnite i primenlivi tehnologii, 

tehni~ki re{enija i merki. 

Voda 

Kolku vodite vo odreden prostor moè da se smetaat za voden resurs 

zavisi od mo`nosta za nivno iskoristuvawe, odnosno od mo`nosta za 

realizirawe na vodostopanski re{enija so koi vodite }e se iskoristat za 

pokrivawe na potrebite od voda za naselenieto, zemjodelstvoto, 

industrijata i za{titata na ìviot svet. Vodata kako resurs ja ima mnogu 

pomalku od prisutnite vodi {to treba da se ima sekoga{ vo predvid pri 

planiraweto za nejzino iskoristuvawe. 

Za podmiruvawe na potrebite na voda najzna~ajni se povr{inskite 

vodi, bidej}i tie se najrasprostraneti, najbliski se do mestata na 

~ovekovata aktivnost, obezbeduvaat ìvot i razvoj na ekosistemot. 

Izda{nosta na podzemnite vodi zavisi od klimatskite, 

morfolo{kite i hidrogeolo{kite karakteristiki na prostorot. Ovie vodi 

poradi posebniot kvalitet se zna~ajni i moè da bidat korisni za 

pokrivawe na potrebite od voda. 

Na celata teritorija na op{tina Ilinden, vo naselenite mesta, nema 

izgradeno kanalizacionen sistem za zafa}awe i odveduvawe na fekalnite i 

atmosferskite otpadni vodi, a problemot so otpadnite vodi kaj 

doma}instvata i stopanskite subjekti e re{avan individualno. 

Seto ova pretstavuva seriozen izvor na zagaduvawe na ìvotnata 

sredina, osobeno na po~vata i podzemjeto i oformuva àri{ta na 

najrazli~ni zarazni zaboluvawa. 

56

4.2.3 Otpad 

Komunalen otpad pretstavuva sekakov vid na otpad {to se producira 

od doma}instvata, javnite i ekonomskite ustanovi i pretprijatija i 

instituciite na edna urbana sredina. Otpadot {to se producira od 

industrijata, zemjodelieto i rudarstvoto, kako i patogenite ostatoci od 

izumreni ìvotni ne spa|aat vo ovoj vid na otpad. 

Vo minatoto, otpadot {to go sozdaval ~ovekot od zadovoluvaweto na 

svoite ìvotni potrebi bil vo koli~ini i oblik {to prirodata bila 

sposobna sama da go razgradi do oblik na izvorna materija, so {to se 

vospostavila ramnoteà pome|u ~ovekot i negovata okolina. Me|utoa, vo 

ponovo vreme na intenziven industrisko tehnolo{ki razvoj od edna strana i 

demografskata eksplozija i pregolema gustina vo naselenost od druga, 

svedoci sme na superprodukcija na cvrst otpad vo koli~ini i oblik koj 

prirodata nemoè samostojno da go razgradi so {to se naru{uva 

ramnoteàta pome|u ~ovekot i negovata ìvotna okolina. Cvrstiot otpad se 

pove}e gi osvojuva zemjenite povr{ini, ja zagaduva po~vata, vozduhot i 

povr{inskite i podzemnite vodi. 

Sobiraweto i transportiraweto na komunalniot otpad se vr{i so 

specijalni vozila za taa cel. Javnoto komunalno pretprijatie „Ilinden” 

vr{i usluga na sobirawe, transportirawe i deponirawe na komunalniot 

otpad na teritorija na Op{tina Ilinden. Deponiraweto na komunalniot 

otpad i drugi vidovi na neopasen otpad se vr{i vo lokalnata deponija 

Drisla. 

Problemot so formiraweto, obnovuvaweto i upornoto koristewe na 

divi deponii na podra~jeto na op{tinata e zagriùva~ko. Od vkupno 16000 

m 2 povr{ina pod |ubri{ta sanirani se 10000 m 2 ili 60%. 

Od vkupnite tro{oci za upravuvawe so otpadot, 31% otpa|a na 

sobirawe od korisnicite, 13% sobirawe od ulicite, 27% transport, 29% 

odlagawe vo sanitarna deponija. 

Ne postoi lokalna mreà za sledewe i upravuvawe so neopasen otpad. 

Od parametrite za otpadot se sledat samo parametrite: koli~estvo sozdaden 

otpad i kolki~estvo otstranet otpad. 

Prisustvoto na otpadot i postapuvaweto so nego producira negativni 

efekti vrz kvalitetot na ìvotnata sredina, osobeno vrz kvalitetot na 

vozduhot, zemji{teto, vodite, ìviot svet a preku niv i vrz zdravjeto na 

lu|eto i vkupniot kvalitet na ìvotot. Od divite deponii i neza{titenite 

deponii se raznesuvaat positni delovi od otpadot, pra{ina i neprijatna 

mirizba, a goreweto na otpadot vo divite deponii producira ~ad so {tetni 

produkti na sogoruvawe, a vo vozduhot postojano se osloboduva deponiski gas 

(metan). 

Bu~ava 

Na nivo na Republika Makedonija mereweto na nivoto na bu~ava se 

meri od strana na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno 

57

planirawe i Republi~kiot Zavod za zdravstvena za{tita so svojata mreà 

na regionalni zavodi. 

Problemot na bu~ava na podra~jeto na op{tina Ilinden dosega ne e 

analiziran i istraùvan. Vo ovoj region izvorite na sozdavawe na bu~ava ne 

se od takov vid da ovoj problem vo ìvotnata sredina pretstavuva 

zna~itelna zakana za zdravjeto na lu|eto. 

Bu~avata proizleguva od urbanite aktivnosti i toa: 

Soobra}aj; 

 

 

Proizvodni i delovni procesi; 

Bu~ava od enterierno poteklo (stambeni zgradi, trgovsko delovni 

centri i sl). 

4.3. Sega{ni problemi so ìvotnata sredina 

vo i okolu planskiot opfat 

Problemite so ìvotnata sredina vo op{tina Ilinden i 

predmetniot opfat, bea identifikuvani preku analiza na postoe~kata 

sostojba so ìvotnata sredina za op{tina Ilinden i se evidentirani 

klu~nite problemi i predloèni se merki vo oblik na Akcionen plan za 

nivno nadminuvawe. 

Najosetlivi elementi na ìvotnata sredina vo predmetniot opfat (Elementi na SOV@S) 

Vodi Vozduh Otpad Klimatski Naselenie Materijalni 

faktori 

dobra 

Elementi na SOV@S 

Problemite so generirawe na otpadot se razgleduvaat kako vlijanie 

vrz povr{inskite i podzemnite vodi, vlijanie na zagaduvaweto na po~vite i 

indirektno kako vlijanie vrz kvalitetot na vozduhot i po~vite i 

sozdavaweto na stakleni~ki gasovi (klimatski promeni). 

Vrz osnova na evidentirawe na najosetlivite elementi na ìvotnata 

sredina vo planskiot opfat koi se narekuvaat i elementi na Strategiska 

ocena na ìvotnata sredina (Elementi na SOV@S) se vospostavuvaat celi 

na strategiska ocena na ìvotna sredina (Celi na SOV@S) i se definirani 

mo`ni indikatori za sekoja cel. 

Vo procesot na Strategiska ocena na vlijanie na planskiot dokument 

vrz ìvotnata sredina va`no e da se vidi kako, na koj na~in, so koja ja~ina i 

intenzitet celite na planskiot dokument vlijaat vrz celite na SO@S so 

cel da se predvidat merki za spre~uvawe na vlijanijata i da se predloì 

soodveten plan za monitoring na indikatorite za sekoja cel na SO@S. 

Na slednata tabela se prikaàni sega{nite problemi so elementite 

na ìvotnata sredina: 

58

Elementi na Strategiskata Problem Relevantno opften 

ocena na ìvotna sredina 

problem 

Vozduh 

Naru{en kvalitet na vozduhot od 

zgolemen soobra}aj 

h 

Nemawe kvalitetna medicinska baza na 

podatoci vo odnos na zaboluvawata 

predizvikani od zagaduvaweto na 

vozduhot 

h 

Voda 

Broj na postaveni filtri soglasno 

otpadnite materii 

h 

Necelosen monitoring za kvalitetot i 

kvantitetot na povr{inskite, 

podzemnite i otpadnite vodi 

h 

Otpad Postoewe na divi deponii h 

Nepostoewe deponija za otpad {teten po 

zdravjeto na lu|eto 

h 

Po~va 

Zagaduvawe na po~vata so hemiski 

sredstva (osobeno vo industriskata zona 

na op{tinata) 

h 

Divi deponii na teritorijata 

h 

Predel Uzurpacija i degradacija na prostorot h 

Nedovolna zastapenost na parkovi i 

zeleni povr{ini 

h 

Naselenie 

Niska ekolo{ka svest kaj gra|anite vo 

op{tinata 

h 

Nevrabotenost 

h 

Klimatski faktori 

Koristewe na ogrevno drvo za 

zatopluvawe 

h 

Nepostoewe strategija za iskoristuvawe 

na alternativni izvori na energija 

h 

Materijalni dobra Postoewe na bespravni gradbi h 

Sega{nite problemi so elementite na ìvotnata sredina 

59

5. Sostojba bez implementacija na planskiot dokument 

Pri realizacija na Planskiot dokument za UP za selo Ilinden Blok 

18, op{tina Ilinden, se razgleduva opcijata bez da se sprovede (bussiness as 

usual) planska aktivnost, odnosno rabotite da ostanat vo prvobitnata 

polo`ba. 

Vo konkretniov slu~aj dokolku UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina 

Ilinden ne se sprovede, se o~ekuvaat slednive posledici: 

Pojava na nekompatibilni dejnosti; 

Zemji{teto i ponatamu }e ostane zemji{te so pomala ekonomska 

vrednost; 

Nekontrolirana izgradba na bespravni objekti; 

Naru{uvawe na kvalitetot na mediumite vo ìvotnata sredina; 

Intenzivno zagaduvawe so otpadni materii (cvrst, komunalen i drugi 

vidovi otpad) i postoewe na divi deponii; 

Intenzivno zagaduvawe na podzemnite vodi i po~vata; 

Namaleni prihodi vo op{tinskiot buxet; 

Otsustvo na finansiski investirawa {to bi se dovelo do slab 

ekonomski razvoj na stopanstvoto; 

Porast na migracija; 

 

 

Namalen ìvoten standard; 

Nerealizacijata na planskiot opfat }e se ispu{ti mo`nosta za 

ekonomski-odr`liv razvoj. 

60

6. Alternativi i ~initeli za izbor na alternativa 

Realizacijata na UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden e od 

osobeno zna~ewe za realizirawe namenski sodrìni i funkcionalna 

operacionalizacija za razvoj na planskiot opfat i op{tinata. 

So izrabotkata na ovoj UP prostorot dobiva nova mo`nost za 

urbanisti~ka razrabotka i realizacija. 

Od osobeno zna~ewe za izgotvuvawe na Strategiskata ocena, a voedno 

i standardna postapka e da se izanalizira varijantata (Bussines as usual 

scenario), odnosno opcijata od nesproveduvawe na planskoto re{enie so {to 

sostojbata bi ostanala vo prvobitnata sostojba. Vo toj slu~aj se o~ekuva deka 

fakti~kata sostojba na terenot voop{to nema da se promeni, i ekonomskata 

pasivnost }e prodolì. 

Vo slu~aj na nerealizirawe na planskiot opfat se o~ekuva da: 

Socijalno-ekonomskiot status na naselenieto }e inicira 

pogolema stagnacija; 

Prodolùvawe na trendot migracija na naselenieto; 

Namaluvawe na vrednosta na zemji{teto; 

Uzurpacija na prostorot so divogradbi i drugi neplanski i 

 

nekompatibilni sodrìni; 

Neplansko i neorganizirano ureduvawe na prostorot so {to 

negativno }e se odrazi vrz mediumite vo ìvotnata sredina; 

Vo slu~aj na realizirawe na planskiot opfat se o~ekuvaat nekolku 

pozitivni aspekti: 

- Povolna geografska polo`ba; 

- Dobri mikroklimatski uslovi; 

- Odli~na dispozicija vo odnos na soobra}ajnata povrzanost so 

gradot Skopje; 

- Blizina na èlezni~ka mreà; 

- Izgradbata na predvidenite sodrìni }e ovozmoì 

ostvaruvawe na stopanski i drug vid funkcija so direktni 

ekonomski efekti. 

So realizacija na planot se ovozmoùva lokacijata da prerasne kako 

edinstvena prostorna i funkcionalna celina koja }e dade golem doprinos za 

razvojot na lokalnata i nacionalna ekonomija, istovremeno imaj}i go za cel 

animiraweto na interesot na stranski investitori za realizacija na 

predloènata programa kako orientacija vo aktuelnite ekonomski 

tendencii na dràvata. 

61

7. Pretpostaveni vlijanija vrz mediumite 

na ìvotnata sredina 

Pojavite koi kako pretpostavka moè da se javat od implementacijata 

na UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden, moè da se analiziraat 

od negativen i pozitiven aspekt. Izve{tajot za Strategiska ocena gi zema 

vo predvid vlijanijata vrz site mediumi na ìvotnata sredina, biolo{kata 

raznovidnost, prirodata, predelot, kulturnoto nasledstvo, lu|eto kako i 

vlijanijata vrz socio-ekonomskite mo`nosti vo op{tina Ilinden. 

Izve{tajot za strategiska ocena na ìvotnata sredina ne gi 

analizira poedine~nite razvojni proekti, tuku vlijanijata vrz mediumite na 

ìvotnata sredina od generalen aspekt. Zna~i, so izve{tajot se pravi samo 

procenka na mo`nite vlijanija vrz ìvotnata sredina, dodeka vo 

podocne`nite fazi, preku Studiite za ocena na vlijanie vrz ìvotnata 

sredina ili Elaboratite za za{tita na ìvotnata sredina {to se zakonska 

obvrska na osnova na ukaànite rizici se pravat detalni analizi i 

preporaki. 

Soglasno Zakonot za ìvotna sredina i Uredbata za opredeluvawe na 

kriteriumite vrz osnova na koi se utvrduva potrebata za sproveduvawe na 

postapkata za ocenka na vlijanijata vrz ìvotnata sredina potrebno e da se 

utvrdi potreba za sproveduvawe na postapka za ocenka na vlijanieto na 

proektot vrz ìvotnata sredina. Potrebata od ocena na vlijanijata vrz 

ìvotnata sredina ja donesuva Organot na dràvnata uprava nadleèn za 

rabotite od oblasta na ìvotnata sredina. Soglasno Zakonot za ìvotna 

sredina, kako i Zakonot za za{tita na prirodata, pravnite ili fizi~kite 

lica koj vr{at dejnosti ili aktivnosti koi ne spa|aat vo proektite za koi 

se sproveduva postapka za ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina se 

dol`ni da izgotvat Elaborat za za{tita na ìvotnata sredina, so cel da se 

oceni vlijanieto na dejnostite ili aktivnostite vrz ìvotnata sredina, 

pred da zapo~nat so sproveduvawe na proektot i istiot da go dostavat do 

organot nadleèn za odobruvawe na sproveduvaweto na proektot. 

Vlijanie vrz demografskiot faktor 

Realizacijata na predvidenite sodrìni od planskiot opfat ne samo 

{to }e ja zapre ekonomskata migracijata na lokalnoto naselenie tuku i }e 

pretstavuva pozitiven stimul za demografskiot razvoj. Isto taka, }e ima 

pozitivni vlijanija na dolgoro~na osnova i na zgolemuvawe na natalitetot, 

kako u{te eden pozitiven element na demografskiot razvoj. Ova od pri~ina 

{to investicionite vloùvawa za realizacija na ovaa planska sodrìna }e 

zna~at otvarawe na novi rabotni mesta i zgolemuvawe na ìvotniot 

standard i kvalitetot na ìveeweto. 

62

Vlijanie vrz ~ovekovoto zdravje 

Zaradi namenata na objektite ne se o~ekuva istite da predizvikaat 

negativni vlijanija vrz zdravjeto na lokalnoto naselenie. Vo odnos na 

vlijanieto vrz ~ovekovoto zdravje ne se o~ekuvaat negativni vlijanija 

imaj}i ja, pred se vo predvid namenata. Mo`ni vlijanija bi imalo pri 

izgradba na opfatot, no toa }e bide samo vo period na izgradbata za {to }e 

se predvidat posebni merki vo ponatamo{nite dokumenti za vlijanie vrz 


So implementacijata na planot moè da se predizvikaaat eventualno 

odredeni vlijanija vrz zdravjeto na lu|eto od aspekt na: 

 

 

Nepravilno upravuvawe so ìvotnata sredina; 

Nepravilno postapuvawe so otpadot od ras~istuvaweto na terenot vo 

podgotvitelnite aktivnosti. 

Poradi transportot na gradeèn materijal, rabotnata sila, kako i 

bu~avata predizvikana od zgolemeniot soobra}aj koja moè da se poka~i, no 

samo vo periodot na grade`nata faza. Emisijata na pra{ina i izduvni 

gasovi od motornite vozila i te{kata mehanizacija }e se poka~at poradi 

izveduvawe na grade`ni aktivnosti. 

Obezbeduvaweto na parkovsko i za{titno zelenilo i ostanato 

hortiklulturno ureduvawe na prostorot }e bide vo funkcija na 

podobruvawe na zdravjeto na lu|eto. 

Podetalna analiza od eventualnite vlijanija vrz ~ovekovoto zdravje 

}e se razgledaat vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na studiite za 

ocenka za vlijanieto na ìvotnata sredina ili elaboratite za za{tita na 

ìvotnata sredina od razli~ni aspekti na mediumite na ìvotnata sredina 

{to e i zakonska obvrska. 

Vlijanie vrz socio-ekonomskata sostojba 

Implementacijata na UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden 

}e ima pozitivno vlijanie vrz socio-ekonomskite razvoj na op{tinata, 

otvarawe na novi rabotni mesta, zgolemuvawe na stapkata na ekonomski 

rast, stimulirawe na razvojot na ostanatite dejnosti, proektiraweto, 

komunalnite dejnosti, grade`ni{tvoto, trgovijata i sl., zgolemuvawe na 

prihodite na lokalnata samouprava, podobruvawe na komunalnata 

infrastruktura i uredenost na prostorot. 

Vlijanie vrz kvalitetot na ambientniot vozduh 

So UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden ne se o~ekuvaat 

osobeni vlijanija vrz ambientniot vozduh. Odredeni kratkoro~ni vlijanija 

vrz kvalitetot na vozduhot se o~ekuvaat vo vreme na gradba-izvedbata na 

zemjeni i grade`ni raboti pri {to se o~ekuva pojava na pra{ina, kako 

fugitivna emisija na najsitni ~esti~ki na pra{ina i pesok. 

63

Odredeni kratkoro~ni vlijanija vrz kvalitetot na vozduhot se 

o~ekuvaat i vo vreme na gradbata-izvedbata na zemjeni i grade`ni raboti 

pri {to se o~ekuva pojava na pra{ina, kako fugitivna emisija na najsitni 

~esti~ki na pra{ina i pesok. Treba da se napomene deka vo ramkite na 

planskiot opfat se o~ekuva zgolemena frekvencija na vozila, no ne se 

o~ekuva deka toa }e bide dopolnitelno naru{uvawe na kvalitetot na 

ambientalniot vozduh. So novite ekolo{ki goriva i sovremenite 

tehnologii i tehniki na sogoruvawe na istite namaluvaweto na emisiite }e 

bidat reducirani ili svedeni na minimum. 

Eventualnite vlijanija vrz kvalitetot na ambientniot vozduh }e 

bidat detalno analizirani pri izrabotkata na studiite za ocenka za 

vlijanieto vrz ìvotnata sredina ili elaboratite za za{tita na ìvotnata 

sredina {to se zakonska obvrska. 

Vlijanie vrz klimatski promeni 

So ogled na lokacijata na koja se predviduva realizacijata na ovaa 

planska sodrìna ne se o~ekuva deka }e ima naru{uvawe na kvalitetot na 

vozduhot vo po{irokiot region ili klimatski promeni. 

Postoi opcija od iskoristuvawe na obnovlivi izvori na energija, 

solarnata energija kako energetski resurs koj }e gi koristat 

komercijalnite i stambenite objekti. 

Vlijanie predizvikano od zgolemena bu~ava 

Vo faza na implementacija na planiranite aktivnosti za 

infrastrukturno opremuvawe na planskiot opfat i izgradba na 

infrastrukturnata mreà treba da se o~ekuva zgolemena bu~ava. Kako 

izvori na bu~ava }e se javi grade`nata mehanizacija. 

Na lokalitetot vo ovaa faza ne se predvideni sodrìni koi bi 

moèle da bidat izvori na {tetna bu~ava. 

Dokolku pri implementacija na planskiot opfat se primenat 

merkite definirani soglasno Сtrategiskata ocena na vlijanijata vrz 

ìvotnata sredina od sekoja posebna aktivnost }e se namalat o~ekuvanite 

efekti od zgolemena bu~ava i }e se svedat na dozvolenite nivoa, vo 

soglasnost so Zakonot za bu~ava. 

Vlijanie od vibracii 

Vo planskata zada~a za realizacija ne se predvideni dejnosti koi }e 

produciraat postojani izvori na vibracii, osven vo periodot na izgradba na 

objektite. Ovie vlijanija se od nezna~itelen karakter i so ograni~en 

intenzitet i vremetraewe. 

Pocelosna analiza od site aspekti na vlijanijata od vibracii }e 

bidat predmet na posebni studii ili elaborati soglasno Zakonot. 

64

Vlijanie vrz kvalitetot na vodite 



mreà. Sekundarnata vodosnabditelna mreà, nejzinata povrzanost so 




Identifikuvani izvori na emisii na otpadni vodi vo opfatot se 

sanitarnite i otpadnite vodi. Ako nepravilno se upravuva so istite moè 

negativno da vlijaat vrz povr{inskite i podzemnite vodi i da go zagrozat 

kvalitetot na okolnoto zemji{te. Za sekoja grade`na parcela zadolìtelno 

e da se vr{i tretman na fekalnite vodi i otpadnite vodi od tehnolo{kite 

procesi. Planirano e kako recipient na pre~istenata otpadna voda da bide 

postoe~kiot otvoren kanal koj se vleva vo r. Vardar, a kvalitetot na 

pre~istenata voda ne smee da bide ponizok od klasata na recipientot. 

Vo nareden period so izgradba na planiranata pre~istitelna stanica 

vo s. Marino, moèn e priklu~ok na otpadnite fekalni vodi preku 

kolektorski sistem. 

Vo ovaa faza, pri izveduvawe na grade`nite raboti, ne se o~ekuvaaat 

emisii na otpadni vodi, a isto taka i vo celina pri izveduvawe na 

predvidenite grade`ni raboti na celokupniot opfat na lokacijata ne se 

o~ekuva sozdavawe na otpadni vodi koi moè da vlijaat negativno kako na 

lokacijata taka i po{iroko vrz ìvotnata sredina. 

Isto taka, vo ovoj opfat }e se sozdava atmosferska voda od pokrivite 

i parking prostorite. Atmosferskata voda koja }e se sozdava od pokrivite 

na objektite ne pretstavuva opasnost da ja zagadi okolinata. 

Vodata od asfaltnata povr{ina koja }e se sozdava na prostorot koj }e 

bide namenet za manipulativen prostor za vozilata i parking prostor }e 

ima pojava na istekuvawe od masti i masla od avtomobilite, pri {to moè 

da predizvika zagaduvawe na povr{inskite i podzemni vodi. 

Podetalna analiza od eventualnite vlijanija vrz kvalitetot na 

vodite }e se razgledaat vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na 

studiite za ocenka za vlijanieto na ìvotnata sredina ili elaboratite za 

za{tita na ìvotnata sredina {to se zakonska obvrska. 

Vlijanie vrz po~vata 

Vlijanija vrz po~vata moè da proizlezat od nesoodvetno upravuvawe 

so otpadnite vodi, generiraniot otpad, izduvnite gasovi od prevoznite 

sredstva i sl. 

Zna~ajni vlijanija vrz po~vata ne se o~ekuvaat, bidej}i vo Planot se 

predvideni merki i aktivnosti za upravuvawe so otpadnite vodi i otpadot. 

So funkcioniraweto na opfatot, izduvnite gasovi od transportnite 

sredstva i emisiite vo vozduh od kapacitetot moè da vlijaat vrz 

zagaduvaweto na po~vata. 

65

Obemot i intenzitetot na vlijanijata vrz po~vata }e bidat 

analizirani pri izrabotkata na studiite ili elaboratite za za{tita na 


Vlijanie vrz predelot 


ne se o~ekuvaat negativni vlijanija vrz predelot. 

Implementacijata na planot }e ima pozitivno vlijanie na predelot, 

pred se, od pri~ina {to deluva kako edna osmislena urbana celina vo koja 

pokraj stopanskite i stambenite objektite da se predvidat i zeleni 

povr{ini so hortikulturno ureduvawe i drugi za taa cel i funkcija planski 

sodrìni. 

Vlijanie vrz kulturnoto nasledstvo 

Kulturnoto nasledstvo na regionot e simbioza na neprocenlivi 

materijalni i duhovni vrednosti vo edna urbanisti~ko-arhitektonska 

celina so~inuvaj}i neraskinlivo edinstvo na tradicionalni i umetni~ki 

vrednosti i knièvni, dokumentacioni fondovi, po~nuvaj}i od 

praistorijata do denes. 

Na samiot planski opfat ne se evidentirani arheolo{ki ili 

kulturni spomenici i spored toa ne se o~ekuvaat negativni vlijanija vrz 

kulturnoto nasledstvo. 

Spored Zakonot, dokolku se pojavi nekoe arheolo{ko nao|ali{te }e 

se postapi soglasno odredbite od ~len 65 od Zakonot za za{tita na 

kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 20/04, 115/07 i 18/11). 

Vlijanie vrz biodiverzitetot (flora i fauna) 

So UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden ne moè da se 

predizvikaat odredeni vlijanija vrz florata i faunata bidej}i dosega ne se 

identifikuvalo postoewe na posebni primeroci. 

Vlijanie vrz materijalnite dobra 

Implementacijata na UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden, 

}e ja zgolemi ekonomskata vrednost na zemji{teto. 

Vlijanie po odnos na generirawe na otpad 

Pri realizacija na UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden za 

o~ekuvawe e genererirawe na gradeèn i zemjen otpad. So planskiot 

dokument da se predvidi otpadot pri gradbata soodvetno da se sobira i 

66

prevzema, a del od nego da se iskoristi vo tamponirawe na pristapnite 

delovi i pokrivawe na iskopite. 

Primarnata selekcija na komunalniot otpad da bide predvideno kako 

kontinuirana aktivnost. 

Se prepora~uva site ovie aktivnosti da bidat opfateni so 

izrabotkata na studiite ili elaboratite soglasno Zakonot. 

Vlijanie od nesre}i i havarii 

Mo`ni nesre}i i havarii koi bi nastanale od implementacijata na 

ovoj planski opfat e pojava na poàr, elementarni nepogodi i drugi 

havarii. Vo planskiot opfat se razraboteni merki za za{tita na ~ovekot, 

materijalnite dobra i ìvotnata sredina od prirodnite katastrofi. 

Za uspe{no funkcionirawe na za{titata od nesre}i i havarii 

predvideni se merki za za{tita od poàri, odnosno site objekti se locirani 

taka da se pristapni za poàrnite vozila, a {irinata na pristapot da 

ovozmoùva lesna podgotovka i stavawe vo dejstvo na potrebnata oprema za 

borba protiv poàrot i spasuvawe na lu|eto. Ivi~nicite na pristapniot 

pat mora da bidat zakoseni poradi lesen pristap na poàrnite vozila do 

objektite. 

Planiraweto i izrabotkata na tehni~kata dokumentacija treba da e 

vo soglasnost so zakonot za za{tita na poàr. 

Detalnata analiza na ovie vlijanija }e bide so studiite ili 

elaboratite soglasno Zakonot i se obvrska da se izgotvat vo podocne`nite 

fazi na realizacija na investicijata. 

67

8. Merki za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe na 

zna~ajnite vlijanija vrz ìvotnata sredina od 

implementacija na planskiot dokument 

So Zakonot na ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 

24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10 i 51/11) kako i ostanatite zakoni i 

podzakonski akti se uredeni pravata i dol`nostite na Republika 

Makedonija i na Op{tina Ilinden, kako i pravata i dol`nostite na 

pravnite i fizi~kite lica, vo obezbeduvaweto uslovi za za{tita i za 

unapreduvawe na ìvotnata sredina, zaradi ostvaruvawe na pravoto na 

gra|anite na zdrava i ìvotna sredina. 

Ovoj Izve{taj, koj se bazira na relevantnite podatoci od 

Prostorniot plan, Nacionalniot Ekolo{ki Akcionen Plan, sektorskite 

studii, za odredeni oblasti, kako i podatoci utvrdeni na samiot lokalitet, 

predviduva i merki za za{tita na ìvotnata sredina od vlijanijata koi se 

o~ekuvaat so implementacijata na planskata dokumentacija. 

Za realizacija na sistemot za za{tita na ìvotnata sredina potrebno 

e da se po~ituva: 

- Selektirano i organizirano deponirawe na otpadot; 

- Soodveten tretman na tehnolo{kite otpadni vodi; 

- Ozelenuvawe na dvornite povr{ini; 

- Za~uvuvawe na ambientalnite, estetskite i rekreativnite 

potencijali na prostorot; 

- Izgradba na sovremena infrastruktura; 

- Zagaduva~ot e dolèn da gi nadomesti tro{ocite za otstranuvawe na 

opasnosta od zagaduvawe na ìvotnata sredina, da gi podnese 

tro{ocite za sanacija, kako i da ja stavi vo funkcija ìvotnata 

sredina vo sostojba kako pred o{tetuvaweto; 

- Dosledno sproveduvawe na planot. 

Vo pogled na ozelenuvaweto, da se planiraat soodvetni profili na 

drvoredi pokraj soobra}ajnicite i objektite za da go spre~at negativnoto 

vlijanie na kvalitetot na ìvotnata sredina. Izborot na zelenilo treba da 

se usoglasi so uslovite za za{tita i negova namena. Dispozicijata na 

visokite drvja da bide usoglasena so trasite na podzemnite instalacii, 

dodeka izborot na vidot na ozelenuvaweto da bide vo soglasnost so uslovite 

vo rabotnata sredina, odnosno sposobnosta na pove}e apsorpcija na {tetni 

gasovi i koi nemaat poseben tretman za odrùvawe. 

Vo pogled na sozdavawe na otpad, bu~ava, zagaduvawe na vozduhot, 

zagaduvawe na po~vata od rabotata na trafostanicata, podetalna analiza }e 

se razgleda vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na studiite za ocenka 

za vlijanieto na ìvotnata sredina ili elaboratite za za{tita na 

ìvotnata sredina {to se zakonska obvrska. 

68

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz demografskiot faktor 

Implementacijata na planskiot dokument pozitivno }e vlijae na 

demografskiot razvoj i zatoa ne se predviduvaat merki za za{tita. 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz ~ovekovoto zdravje 

Integralnata realizacija na predloènite merki vo site fazi na 

investicioniot ciklus e vo nasoka na namaluvawe na mo`nite negativni 

vlijanija vrz ìvotnata sredina koi moè na direkten ili indirekten 

na~in da se reflektiraat vrz zdravjeto na lu|eto. Cvrstiot otpad {to bi se 

javil vo ramkite na planiraniot opfat e potencijalna opasnost. Zatoa se 

predlaga (integrirano upravuvawe), organizirano sobirawe i 

transportirawe do mestoto nameneto za otpad. Kanalizacionata otpadna 

voda i tehnolo{kite otpadni vodi potrebno e da se tretiraat so 

pre~istitelnata stanica. Doslednoto sproveduvawe na planskite re{enija 

}e dovede do direktna za{tita na ~ovekovoto zdravje. Primenata na site 

merki }e ovozmoì eliminirawe na eventualnite negativni vlijanija vrz 

ìvotnata sredina koi moè da se reflektiraat na direkten ili 

indirekten na~in vrz zdravjeto na ~ovekot. 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz socio-ekonomskata 

sostojba 

Realizacijata na planskiot dokument pozitivno }e vlijae na socioekonomskata 

sostojba na naselenieto preku otvarawe na novi rabotni mesta, 

}e go podobri kvalitetot na ìveeweto i }e go zgolemi standardot na 

naselenieto. So planskiot prostor }e se zgolemi ekonomskiot rast i }e se 

namali brojot na nevraboteni vo regionot. 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz ambientniot vozduh 

Pri proektirawe i realizacija na planot potrebno e da se primenat 

sovremeni tehnologii koi go za{tituvaat vozduhot od zagaduvawe. Objektite 

od aspekt na ekolo{ka za{tita ne smee da ja naru{i postojnata ekolo{ka 

ramnoteà i istiot e potrebno da bide izveden soglasno site standardi i 

normativi od vakov vid. 

Vo sega{nata sostojba kako zagaduva~i na vozduhot se javuvaat 

izduvnite gasovi od vozilata. Se pretpostavuva deka zagaduvaweto {to }e 

bide predizvikano od na~inot na greeweto na objektite, nema da pretstavuva 

zagriùva~ka opasnost po zagaduvaweto na ìvotnata sredina. 

Za namaluvawe na vlijanijata vrz kvalitetot na ambientniot vozduh 

od implementacijata na UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden se 

predlagaat slednite merki: 

69

Zadolìtelna za{titna oprema na rabotnicite koi }e bidat 

izloèni na pra{ina pri izvedba na objektite vo planskiot opfat; 

Mehanizacijata da bide vo faza na miruvawe (isklu~eni motori) vo 

periodot koga ne se izveduvaat nikakvi aktivnosti na terenot; 

Podigawe na zeleni zoni okolu grani~nata linija na planskiot 

opfat; 

Vo kompleksot da se predvidi formirawe na pojasi so za{titno 

zelenilo, nisko i sredno, so dolg vegetaciski period se so cel nivno 

funkcionalno razvivawe kako i dodatno namaluvawe na 

aerozagaduvaweto; 

Pri planiraweto i izgradbata na kapacitetite prioritet da se dava 

na najdobro dostapnite tehniki i instalacii; 

Izbegnuvawe na koristeweto na fosilnite goriva kako energetski 

resurs; 

Koristewe na elektri~na energija kako energens za zatopluvawe pri 

{to nema da ima nikakvi zagaduva~ki emisii; 

Monitoring na emisii na zagaduva~ki materii vo vozduhot; 

Za podobruvawe na kvalitetot na vozduhot vo lokalitetot, na site 

slobodni povr{ini da se predvidat zeleni povr{ini. 

Na za{titata i unapreduvaweto na kvalitetot na vozduhot, pokraj 

odredbite od ovoj zakon treba da se primenuvaat i odredbite na Zakonot za 

kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 92/07, 35/10 i 

47/11). 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz kvalitetot na vodite 

Za{titata na vodata se tretira kako preventivna za{tita. 

Preventivnata za{tita na vodata pri podzemno vodewe na 

infrastrukturnite vodovi za vodosnabduvawe i prifa}awe na otpadnite 

vodi, kako podzemni instalacii se odnesuva na nivna montaà, 

eksploatacija, odrùvawe i intervencija. Vodovite da se postavat vo se 

prema tehni~kite normativi i standardi koi }e ja obezbedat nivnata 

sigurnost, bezbednost i dolgotrajnost vo eksploatacijata, rakuvaweto i 

odrùvaweto. 

Tretmanot na komunalnite otpadni vodi i vodite od proizvodstvenite 

kapaciteti }e pridonese kon spre~uvawe na zagaduvaweto od ovoj tip 

otpadni vodi. 








70

Za pravilno rabotewe na pre~istitelnata stanica potrebno e da se 










Za namaluvawe na vlijanijata se prepora~uva: 

- Izgradba na posebna kanalizaciona mreà za atmosferski vodi kako 

i posebna kanalizaciona mreà za fekalna kanalizacija; 

- Za sekoja grade`na parcela e zadolìtelno da se vr{i tretman na 

fekalnite vodi i otpadnite vodi od tehnolo{kiot proces. Planirano 

e kako recipient na pre~istenata otpadna voda da bide postoe~kiot 

otvoren kanal koj se vleva vo r. Vardar, a kvalitetot na pre~istenata 

voda ne smee da bide ponizok od klasata na recipientot; 

- So izgradba na planiranata pre~istitelna stanica vo s. Marino, 

moèn e priklu~ok na otpadnite fekalni vodi preku kolektorski 

sistem; 

- Potencijalnite zamasteni atmosferski vodi, vo krugot na rabotnite 

zoni, od manipulativnite povr{ini, soobra}ajnici i parkinzi preku 

slivnite re{etki, preku posebni drena`ni sistemi da se sprovedat do 

talo`nikot (separatorot) na masla i posle niven predtretman da se 

ispu{tat vo najbliskiot odvoden kanal. Separatorot da e izveden 

kako armirano-betonski so dve komori, od koi oddeluvaweto na 

mastite i maslata se vr{i vo prvata komora, a pre~istenite vodi se 

prelevaat vo vtorata komora kade se ispu{taat vo kanalizacionata 

mreà; 

- Kontinuirano sledewe na kvalitetot na ispu{tenite vodi; 

- Integralno upravuvawe so komunalniot otpad i negova selekcija, i 

- Zapazuvawe na celite na ìvotnata sredina i po~ituvawe na 

postavenite standardi. 

- Merki za namaluvawe od zgolemena bu~ava 

Vo ovoj region, izvorite na sozdavawe na bu~ava ne se od takov vid da 

ovoj problem vo ìvotnata sredina pretstavuva zna~itelna zakana za 

zdravjeto na lu|eto, odnosno i pokraj nedovolnata opfatenost so monitoring 

na bu~ava, se smeta deka bu~avata ne gi nadminuva dozvolenite standardi. 

Na lokalitetot ne se predvideni sodrìni koi bi moèle da bidat 

izvori na {tetna bu~ava. 

Pra{aweto za namaluvawe na problemite so bu~ava treba da se 

re{ava so obezbeduvawe na za{titni zeleni pojasi i formirawe na 

71

hortiklulturni nasadi vo lokalitetot. Vo funkcija na za{tita od bu~ava se 

predviduva zelen za{titen pojas so pokraj patot. 

- Merki za za{tita od vibracii 

Implementacijata na planskata dokumentacija nema da predizvika 

zna~itelni vibracii poradi {to nema da se vovedat nekoi posebni merki za 

za{tita od vibracii. 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz po~vata 

Za namaluvawe na vlijanijata vrz po~vata se predlagaat slednite 

elementi: 

Pred zapo~nuvaweto na sekoj gradeèn zafat na planskiot opfat 

investitorot da go organizira sobiraweto na grade`niot otpad, 

negovo deponirawe ili iskoristuvawe vo investicionite aktivnosti; 

Soodveten tretman na otpadni vodi; 

Integralno upravuvawe so komunalniot otpad i negova selekcija; 

Postavuvawe kontejneri sprema vidot na otpadot na soodvetni 

betonski povr{ini; 

Potencijalno zamastenite vodi vo krugot na rabotnite zoni, koi {to 

imaat manipulativni povr{ini, soobra}ajnici i parkinzi, preku 

prelivni re{etki, so poseben drenaèn sistem da se sprovedat do 

talo`nik na separator na maslo i masti i posle niven tretman da se 

sprovedat vo najbliskiot odvoden kanal; 

Milta od talo`nicite, preku predviden i odreden vremenski 

interval da se iznese, i da se postapi soglasno Glava V od Zakonot za 

upravuvawe so otpad („Sl. Vesnik na RM” br. 09/11); 

Selektirano i organizirano deponirawe na komunalniot otpad so 

kontroliran transporten sistem vo deponija; 

So planovite za hortikultura da se utvrdat isklu~ivo dekorativni 

nasadi za da ne se o~ekuva zna~ajno zagaduvawe na po~vata. 

Za prifa}awe na mo`ni istekuvawa od transformatorskoto maslo 

treba da se postavat betonski korita za prifa}awe na istoto, a se 

dimenzionirani za prifa}awe na celokupnoto maslo. Kadite za prifa}awe 

na masloto treba da se armirano - betonski i vodootporni, na dnoto da ima 

postavena metalna mreà so eden sloj ~akal so dlabo~ina od 150 mm, 

granulacija od 30 mm do 50 mm. 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz florata i faunata 

Osnoven uslov za namaluvawe na vlijanijata vrz florata i faunata se 

primenata na predvidenite merki za pravilno upravuvawe so prostorot, 

otpadnite vodi, otpadot, bu~avata, po~vata, vozduhot i sl. Na prostorot za 

izrabotka na planot nema evidentirano prirodno nasledstvo. Dokolku pri 

72

izrabotkata na planot ili pri ureduvawe na prostorot se dojde do odredeni 

novi soznanija za prirodnoto nasledstvo koi moàt da bidat zagrozeni so 

urbanizacijata na ovoj prostor, potrebno e da se prevzemat slednite merki 

na za{tita na prirodnoto nasledstvo: 

- Utvrduvawe na granicite i ozna~uvawe na objektite proglaseni i 

predloèni kako prirodno nasledstvo; 

- Vo podra~jata i zonite so stroga za{tita da se dozvolat samo nau~noistraùva~ki 

aktivnosti; 

- Na mestata so karakter na prirodno nasledstvo dozvoleno e 

koristewe na rastitelni i ìvotinski vidovi samo vo sanitarnozdravstveni 

celi so specijalna dozvola od nadleèn organ; 

- Na podra~jata koi se predloèni za za{tita kako prirodno 

nasledstvo, izgradbata i ureduvaweto do proglasuvaweto na istite 

mora da se vr{i samo so specijalna dozvola od nadleèn organ; 

- Magistralnata i ostanatata infrastruktura (nadzemna i podzemna) da 

se vodi nadvor od objektite so prirodni vrednosti, a pri pomali 

zafati potrebno e nejzino estetsko vklopuvawe vo prirodniot pejsa`; 

- Vospostavuvawe na monitoring, permanentna kontrola i nadzor na 

objektite so prirodni vrednosti i prevzemawe na stru~ni i upravni 

postapki za sanirawe na negativnite pojavi; 

- Vospostavuvawe na stru~na sorabotka so soodvetnite institucii vo 

okruùvaweto. 

[to se odnesuva do izrabotkata UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina 

Ilinden eventualnite vlijanija }e se namalat so formirawe na za{titni 

zeleni zoni so visoka vegetacija i hortikulturnoto ureduvawe na prostorot. 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz predelot 

Predvidenite aktivnosti vo planskata dokumentacija }e bidat vo 

nasoka na za~uvuvawe i podobruvawe na estetskite potencijali na predelot 

poradi toa {to prostorot koj treba da se obrabotuva denes e vo degradirana 

sostojba. So izrabotka na UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden 

prostorot dobiva nova mo`nost za urbanisti~ka razrabotka i realizacija. 

Osobeno vnimanie pri za{titata na prirodata, treba da se obrne na 

na~inot i vidot na planskata sodrìna {to se predviduva da se realizira vo 

prostorot od aspekt na negovo ukonponirawe vo predelot. Za taa cel e 

neophodno po~ituvawe na slednite principi: 

Optimalna za{tita na prostorite so isklu~itelna vrednost; 

Optimalna za{tita na proizvodnite prirodni potencijali i 

unapreduvawe na prirodnite blaga; 

Za~uvuvawe na dominantnite karakteristiki na postojnata sostojba; 

Racionalna izgradba na infrastrukturata; 

Optimalno ureduvawe so hortikulturni povr{ini i zelenila na 

prostorot; 

Spored Zakonot za za{tita na prirodata („Sl.Vesnik na RM” br. 

67/04, 14/06, 84/07, 35/10 i 47/11) i Zakonot za ìvotnata sredina („Sl. Vesnik 

73

na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10 i 51/11) potrebno e 

vnesuvawe na merki za za{tita na prirodata pri planiraweto i 

ureduvaweto na prostorot koi treba strogo da se po~ituvaat. 

Implementacijata na planot }e ima pozitivno vlijanie na predelot, 

}e deluva kako edna osmislena urbanizirana celina vo koja pokraj objektite 

se predvideni zeleni povr{ini so hortikulturno ureduvawe. 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz materijalnite dobra 


ima pozitivno vlijanie vrz materijalnite dobra i zatoa ne se prepora~uvaat 

merki za namaluvawe na vlijanijata vrz materijalnite dobra. 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz kulturnoto nasledstvo 

Soglasno Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik 

na RM” br. 20/04, 115/07 i 18/11) se ureduvaat vidovite, kategoriite, 

identifikacijata, na~inot na stavawe pod za{tita i drugite instrumenti za 

za{tita i koristeweto na kulturnoto nasledstvo, pravata i dol`nostite na 

imatelite i ograni~uvawata na pravata na sopstvenost na kulturnoto 

nasledstvo vo javen interes. 

Vo prostorot za koj se raboti ovaa planska dokumentacija ne e 

evidentirano kulturno nasledstvo. Vo tekot na realizacija na predvidenite 

povr{ini za gradba od ovoj plan pri nivnoto temelewe dokolku se naide na 

arheolo{ki statoci zaradi prevzemawe na za{titni merki, potrebno e da se 

informiraat slu`bite nadle`ni za za{tita na kulturno-istoriskoto 

nasledstvo koi }e propi{at posebni uslovi i reìm za nivna za{tita. 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata od upravuvawe so otpad 

Soglasno Zakonot za upravuvawe so otpad sozdava~ite na otpad se 

dol`ni vo najgolema mera da go izbegnat sozdavaweto na otpad i da gi 

namalat {tetnite vlijanija na otpadot vrz ìvotnata sredina, ìvotot i 

zdravjeto na lu|eto. 

Analizata na pogodnosta pokaùva deka lokacijata kako sega{na 

op{tinska deponija za smet ne e povolna. So cel da se ostvari bezbedno 

deponirawe na smetot potrebno e lokacijata zadolìtelno da se uredi i 

soodvetno opremi, da se primenuva standardna postapka za deponirawe koja 

se sostoi od kompaktirawe na otpadot, dnevno prekrivawe i evakuacija na 

atmosferskite vodi. 

Opfatot tretiran vo ovoj plan e pod monitoring i grià na 

komunalnoto pretprijatie od Ilinden koe ima zada~a samostojno da go 

orgnizira dnevnoto ili nedelnoto pribirawe na smetot i istoto da go 

evakuira vo deponija. 

Vo pogled na sozdavawe na otpad od rabotata na transformatorskata 

stanica, nema da ima. Pojava na otpad, mo`na e samo pri promena na 

74

funkcijata na transformatorskata stanica (promena na o{teten ili pojava 

na defekt na nekoj element od stanicata). Istite tie delovi }e bidat 

soodvetno deponirani od lokacijata od strana na ~lenovite koi }e ja vr{at 

nivnata promena i odrùvawe. 

- Merki za namaluvawe na vlijanijata od nesre}i i havarii 

Za namaluvawe na mo`nite vlijanija predizvikani od nesre}i i 

havarii se prepora~uva implementacija na merkite dadeni vo planskata 

dokumentacija, vo fazata na izgradba, {to }e ovozmoàt minimizirawe na 

eventualnite pojavi za nesre}i i havarii vo operativnata faza. 

- Merki za za{tita i spasuvawe 

Merkite za za{tita i spasuvawe zadolìtelno se primenuvaat pri 

planiraweto i ureduvaweto na prostorot, a na~inot na primena so uredba go 

ureduva Vladata. Kako poseben vid na za{tita treba da se tretira i 

zasolni{teto koe treba da se predvidi vo objektite kako vtorostepena 

funkcija na nekoj prostor dovolno dimenzioniran po site standardi i lesno 

pristapen i adaptabilen za kus period. 

Soglasno Zakonot za za{tita i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 

36/04, 49/04, 86/08, 124/10 i 18/11) zadolìtelno treba da se primenuvaat 

merkite za za{tita i spasuvawe pri planirawe i ureduvawe na prostorot. 

Toa opfa}a pred se: izgradba na objekti otporni na seizmi~ki dejstvija, 

regulirawe na vodotecite i izgradba na sistem na odbrambeni nasipi, 

izgradba na snegoza{titni pojasi i po{umuvawe na golinite, obezbeduvawe 

na protivpoàrni pre~ki, izgradba na objekti i za{tita i izgradba na 

potrebnata infrastruktura vo soglasnost so ~len 54 od Zakonot za za{tita 

i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 36/04, 49/04, 86/08, 124/10 i 18/11). 

- Merki za za{tita od poàr 

Predvideni se slednite planski merki za za{tita od poàr: 

Objektite vo ramkite na planot da se predvideni so ognootporni 

materijali; 

Objektite da bidat locirani taka da se pristapni za poàrnite 

vozila so {to se ovozmoùva lesna podgotovka i stavawe vo dejstvo na 

potrebnata oprema za borba protiv poàrot i spasuvawe na lu|eto; 

Soobra}ajnicite da se so dovolna {irina, a potrebno e da se izvedat 

so zadovoluva~ki osovinski pritisok {to ovozmoùva nepre~eno i 

brzo dvièwe na protivpoàrnite vozila; 

Pri planirawe na hidrantskata mreà potrebno e da e obezbedeno 

dovolno koli~ina na voda za gasnewe na poàri; 

Vo odnos na za{titata od poàri potrebno e so proektite da se re{i 

gromobranskata instalacija so cel da nema pojava na zgolemeno poàrno 

optovaruvawe. 

75

Planiraweto i izrabotkata na tehni~kata dokumentacija treba da e 

vo soglasnost so Zakonot za za{tita i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 

36/04, 49/04, 86/08, 124/10 i 18/11), Zakonot za poàrnikarstvo („Sl. Vesnik na 

RM” br. 67/04) i drugite pozitivni propisi so koi e regulirana ovaa oblast. 

- Merki za za{tita od tehnolo{kite katastrofi 

Pod tehni~ki katastrofi se podrazbiraat poàri, eksplozii, 

kontaminacija na vozduhot i vodata, hemiski zagaduvawa i drugi nesre}i i 

drugi pri~ini koi moàt da dovedat do masovni nesre}i, gubitoci na 

~ove~ki ìvoti i materijalni bogatstva. 

Po odnos na za{tita od tehnolo{ki katastrofi treba da se prevzemat 

site merki za za{tita so izrabotka na proektna dokumentacija i 

izgotvuvawe na soodvetni elaborati za za{tita. 

So zakonot za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 

67/04, 14/06, 84/07, 35/10 i 47/11) se ureduva za{titata na prirodata preku 

za{tita na biolo{kata i predelskata raznovidnost i za{titata na 

prirodnoto nasledstvo vo za{titeni podra~ja i nadvor od za{titeni 

podra~ja. 

76

9. Plan na merki za monitoring na ìvotnata sredina 

Za izrabotka na efektiven plan za upravuvawe, neophodno e najnapred 

da se sprovede ocena na statusot na site prirodni vrednosti vklu~uvaj}i go i 

zdravjeto na ~ovekot. Vo sledniot ~ekor se opredeluvaat celi i prioriteti 

za upravuvawe. Dali prevzemenite merki i aktivnosti gi davaat 

posakuvanite rezultati se utvrduva preku kontinuiran monitoring. 

Podatocite od monitoringot }e bidat osnova za izrabotka na sledniot plan 

za upravuvawe. Spored toa, monitoringot e sostaven del od kru`niot proces 

na planirawe na upravuvaweto. 

Osnovni celi na planot za monitoring se: 

Podobruvawe na kvalitetot na ìveewe i zgolemuvawe na ìvotniot 

standard; 

Za{tita na ìvotnata sredina so implementacija na Planot; 

Odrùvawe na postojano nivo na flora i fauna; 

Podobruvawe na kvalitetot na vozduhot; 

Za~uvuvawe na kavalitetot na po~vata i povr{inskite i podzemnite 

vodi; 

 

 

Minimizirawe na otpadot, reciklirawe i negova povtorna upotreba; 

Minimizirawe na pojavi od nesre}i i havarii. 

Sepak, toa naj~esto se postignuva niz osmisleni nau~ni istraùvawa 

~ija glavna cel e da gi opi{at procesite na ekosistemite vklu~uvaj}i gi i 

zakonite koi vlijaat vrz niv. 

Ekolo{kiot monitoring se odnesuva na posledovatelni merewa vo 

ekosistemite so glavna cel opredeluvawe na trendovi vo komponentite, 

procesite ili funkciite. 

So sekoj predlog merki za za{titata na ìvotnata sredina potrebno e 

da se izgotvi plan za monitoring na predloènite merki i monitoring na 

ìvotnata sredina. Vo sovremenoto planirawe na prostorot, zada~ite na 

za{tita na prirodata se usmereni osobeno na aktivno ureduvawe i za{tita 

na prirodata i ìvotnata sredina, sanirawe na mo`nite {teti i povtorno 

vospostavuvawe na prirodnata sredina. 

[to se odnesuva do izrabotkata na UP za selo Ilinden Blok 18, 

op{tina Ilinden osobeno treba da se ima vo predvid blizinata na 

obrabotuvaniot prostor so gradot Skopje. Dokolku pri izrabotka na planot 

i ureduvaweto na prostorot se dojde do odredeni novi soznanija za prirodni 

retkosti koi moè da bidat zagrozeni potrebno e da se prezemat merki za 

za{tita soglasno Zakonot. 

Planot na monitoring predviduva sledewe na slednite parametri vo 

ìvotnata sredina: 

- Sledewe na kvalitetot i kvantitetot na vodite; 

- Sledewe na kvalitetot na vodite; 

- Sledewe na kvalitetot na po~vata; 

- Sledewe na kvalitetot na bu~ava. 

So ovoj plan }e se ovozmoì: 

77

Potvrda deka dogovorenite uslovi pri odobruvawe na proektot se 

soodvetno sprovedeni; 

Upravuvawe so nepredvideni vlijanija i promeni; 

Potvrda deka vlijanijata vrz mediumite na ìvotnata sredina se vo 

ramkite na predvideni ili dozvoleni grani~ni vrednosti; 

Potvrda deka so primena na merkite se vr{i za{tita na ìvotnata 

sredina, odnosno namaluvawe na negativnite vlijanija. 

78

10. Netehni~ko rezime 


za sedi{te na op{tina Ilinden e so slednite granici: 




op{tina Ilinden, granica na blok 18; 


Vkupnata povr{ina na planskiot opfat iznesuva 12,2 ha i se razlikuva od 

povr{inata spored GUP za sedi{te na op{tina Ilinden koja iznesuva 11,5 

ha, no treba da se zeme vo predvid toa {to planovite vo 1998 godina ne se 

izrabotuvani vrz aùrirani podlogi, kako i izvedenata sostojba na lice 

mesto. 

So samoto realizirawe na ovaa planska zada~a se dobivaat podatoci 

za po~vata, vozduhot, vodata, klimatskite faktori, naselenieto, zdravjeto na 

lu|eto, materijalnite dobra i dr. i se sozdavaat uslovi za iznao|awe na 

pri~inite vrz osnova na koja se odbiraat alternativite i se predviduvaat 

merki za za{tita i namaluvawe na vlijanijata. So identifikacijata na 

mo`nite problemi treba da se racionaliziraat tro{ocite i da se napravi 

najsoodveten izbor na merkite za za{tita na ìvotnata sredina. Rezultatot 

od u~estvoto na javnosta treba da se zeme {to e mo`no pove}e. 

Ocenata na vlijanieto na opredeleni strategii, planovi i programi 

vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto e postapka so koja se 

procenuvaat efektite vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto od 

sproveduvaweto na predloènite dokumenti. Celta e mo`nite efekti da 

bidat zemeni vo predvid vo ranata faza na podgotovkata na dokumentite 

vklu~uvaj}i gi i promenite na istite. 

Urbanisti~kiot plan za s. Ilinden, blok 18 op{tina Ilinden 

pretstavuva osnova za izrabotka na dokumentacija i izrabotka na 

arhitektonsko-urbanisti~ki proekti za oformeni grade`ni parceli vo 

soglasnost so ovaa planska dokumentacija, spored koi }e se izdadat 

odobrenija za gradewe. 

Planot koj e osnoven razvoen dokument, ima krajna cel preku: 




oformuvawe na urbanisti~ka i arhitektonska celina; 




planiraweto; 


79

da gi utvrdi parametrite koi se potrebni za realizacija na UP za 

selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden i da gi dade nasokite za 

izrabotka na proektna dokumentacija za namenska upotreba na 

zamji{teto spored grade`ni parceli so povr{ina za gradewe, kade 

{to sekoja grade`na parcela }e pretstavuva edna, del od katastarska 

parcela ili pove}e katastarski parceli. 



142/10, 64/11, 98/11 i 169/11) se slednite: 

Domuvawe (grupa na klasa na namena A), A1-domuvawe vo stambeni 

ku}i; 

Proizvodstvo, distribucija i servisi (grupa na klasa na namena G), 


Zelenilo, sport, rekreacija i memorijalni prostori (grupa na klasa 

 


Infrastruktura (grupa na klasa na namena E), E1-komunalna 




Ilinden od 1998 godina. 

Celta na planskiot koncept e da se izvr{i harmonizacija na 

prostornite ~initeli vo edinstven prepoznatliv ambient so definirani 

funkcii, odnosno namenski upotrebi na zemji{teto. 

Planiranite nameni za neizgradenoto grade`no zemji{tekoe spored 

GUP za Ilinden e stopanstvo, predvideno e da bidat G2-lesna i 

nezagaduva~ka industrija i G3-servisi, od pri~ini {to namenata stopanstvo 

soglasno Tabela 1 od Pravilnikot za standardi i normativi za 

urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64/11, 98/11 i 169/11) 

soodvetstvuva i so dvete. Za izgradeniot gradeèn fond so namena G2-lesna i 

nezagaduva~ka industrija, dadena e mo`nost za kompatibilni klasi na 

nameni vo soglasnost so pravilnikot za standardi i normativi za 

urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64,11, 98/11 i 

169/11). Vo ramki na namenata A1-domuvawe vo stambeni ku}i, a soglasno 

Tabela 1 od Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko 

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64/11, 98/11 i 169/11) vklu~ena e i 

namenata na zemjodelski doma}instva i selski stopanski dvorovi. 

Za grade`nite parceli so namena G2-lesna i nezagaduva~ka industrija 

koi se potvrdeni so informativna linija kako postoe~ki objekti ne se 

predviduvaat uslovi za gradba bidej}i soglasno postoe~kata sostojba 

realizirani se mo`nostite vo ramki na planiranite grade`ni parceli. Za 

grade`nite parceli nameneti za individualno domuvawe planirani se 

maksimalni visini od P+2+Pk so kota na venec od 10.2 m soglasno 

Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe. Vo 

soglasnost so kompatibilnite klasi na nameni na namenata domuvawe vo 

stambeni ku}i, planirana e namenata B1-mali komercijalni i delovni 

nameni, za grade`nite parceli 18.46, 18.48, 18.75 i 18.77 so katnost P+1 i 

80

visina na venec od 6.8 m. Planirana e edna grade`na parcela so namena E3- 

pre~istitelna stanica, so soodveten za{titen zelen pojas kon ostanatite 

grade`ni parceli za pre~istuvawe na otpadnite vodi od blokot. 




granici: 





 

2542, 2522/2, 2520/1, 2519/1, 2518/2 KO Ilinden); 









142/10, 64/11, 98/11 i 169/11) se slednite: 

 

 

 

 

Domuvawe (grupa na klasa na namena A), A1-domuvawe vo stambeni 

ku}i; 

Proizvodstvo, distribucija i servisi (grupa na klasa na namena G), 


Zelenilo, sport, rekreacija i memorijalni prostori (grupa na klasa 


Infrastruktura (grupa na klasa na namena E), E1-komunalna 



Sevkupnata analiza na sostojbite na infrastrukturata gi opfa}a 

slednite oblasti: 

Soobra}ajna infrastruktura; 

Hidrotehni~ka infrastruktura; 

Toplovodni instalacii; 

Elektri~na infrastruktura. 

Postoe~kite ulici se zadràni vo celost so popre~ni profili 

utvrdeni vo prethodnata planska dokumentacija. Novoplaniranite ulici se 

definirani spored Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko 

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64/11, 98/11 i 169/11), i samo za 

pristapnata Novoplanirana ul. 3 ima otstapuvawe na dimenzijata na 

trotoarot, zaradi postoe~kiot yid na igrali{teto. 

So planskiot koncept se predviduva site planirani grade`ni 

parceli da imaat soodveten soobra}aen pristap vo soglasnost so zakonskata 

regulativa. 

81

Parkiraweto e predvideno da se re{ava vo sopstvenite parceli i na 

planiraniot javen parking prostor (samo za GP 18.8), soglasno Pravilnikot 

za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” 

br. 142/10, 64/11, 98/11 i 169/11), so po~ituvawe na potreben broj na parking 

mesta kako uslov za izgradba do maksimalno dozvolenata visina i povr{ina 

za gradba. 

Definiraweto na potrebnite parking prostori za sekoja 

urbanisti~ka parcela }e se utvrdi so izrabotkata na proektnata 

dokumentacija i arhitektonsko-urbanisti~ki proekti i za opredeluvaweto 

na potrebniot broj na parking mesta spored namenata na gradbite i nivnata 

golemina }e se primenuva ~len 59 i ~len 61 od Pravilnikot za standardi i 

normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/10, 64/11, 

98/11 i 169/11). Predviden e eden javen parking prostor so 20 parking mesta. 

Za vodosnabduvawe na del selata od op{tinite Gazi Baba, Petrovec i 

Ilinden zapo~nata e izgradbata na regionalen sistem Jurumleri. So 

proektna dokumentacija za Regionalniot vodosnabditelen sistem Jurumleri 

predvideno e da se izvedat tri cevasti bunari i primarna vodovodna mreà 

vo dolìna od 25.315 m. Realizacijata na ovoj sistem e vo tek i do sega 

izveden e eden bunar i del od primarnata vodovodna rmeà. Od bunarskoto 

podra~je vo atarot na selo Jurumleri predvideno da se vodosnabduvaat 

selata: Idrizovo, Jurumleri i Goce Del~ev - op{tina Gazi Baba, Ràni~ino, 

Petrovec, ]ojlija i Ogwanci - op{tina Petrovec, Ajvatovci, Bunarxik, 

Ilinden, Kadino, Mralino i Marino, op{tina Ilinden. Dosega se 

priklu~eni 8 sela: Jurumleri, Goce Del~ev, Ajvatovci, Bunarxik, Ilinden, 

Kadino, Mralino i Marino i rafinerijata OKTA. Od ovoj izvornik se 

predviduva i vodosnabduvawe na slobodnata zona Bunarxik. 

Evidentirana e vodovodna linija za opfatot od sistemot i toa: 




 

F90 po soobra}ajniot koridor na patot za s. Jurumleri. 

Kako i priklu~oci za stambenite objekti vo opfatot so F63. 



mreà izvedena od cevki so minimalen pre~nik od 110 mm postavena vo 

koridorot na Novoplanirana ul. 1 i ul. 21 i F63 vo koridorot na 

Novoplanirani ul. 6 i 7. 

Sekundarnata vodosnabditelna mreà, nejzinata povrzanost so 




Za protivpoàrna za{tita predvideno e postavuvawe na hidrantska 

mreà so nadvore{ni hidranti. 

Vo slu~aj na poàr se obezbeduva koli~ina na voda za istovremena 

rabota na dva hidranti so poedine~en kapacitet od 5 l/s, vkupno 10 l/s. 

82

Merodavniot pritisok (za gasnewe na poàr) na priklu~niot hidrant 

se utvrduva vo soglasnost so Pravilnikot za tehni~ki normativi za 

hidrantska mreà za gasnewe na poàr kako veli~ina ne pomala od 2,5 bari. 

Ostanatite uslovi za izgradba na PP mreà spored Pravilnikot se: 

maksimalno rastojanie pome|u dva hidranti 80 m; 

 

 

najmal pre~nik vo prstenestata PP mreà F100 mm; 

najmal pre~nik na priklu~nata cevka na hidrantot e F80 mm. 

Vo planskiot opfat ne e evidentirana kanalizaciona instalacija, 

objektite poseduvaat septi~ki jami, a atmosferskite vodi ne se regulirani. 



kanalizaciona mreà za fekalna kanalizacija izvedena od cevki so 

minimalen pre~nik od 250 mm postaveni vo soobra}ajnite koridori na 

postoe~kite i planiranite ulici. 

Koli~inite na tehnolo{kata i fekalnata otpadna voda, sekundarnata 

kanalizaciona mreà nejzinata povrzanost so primarnata kanalizaciona 

mreà i nejzinata postavenost vo granicite na grade`nata parcela posebno 

}e bide definirana so izrabotka na proektnata dokumentacija. 


fekalnata kanalizaciona mreà }e bidat dadeni vo narednite osnovni 

proekti, so {to }e se dobijat i potrebni parametri za dimenzionirawe na 









Za pravilno rabotewe na pre~istitelnite stanici potrebno e da se 










Napojna trafostanica za s. Ilinden e TS Belimbegovo 35/10 kV. 

Vo planskiot opfat evidentirani se dve trafostanici: Belimbegovo 

6 i 10, kako i 10 kV podzemna instalacija koja gi povrzuva vo mreàta na 

EVN. 

Vo planskiot opfat evidentirani se i niskonaponski elektri~ni 

instalacii po soobra}ajnite koridori na ul. br. 19, 21 i 27, patot za s. 

Jurumleri, kako i vo neizgradenoto grade`no zemji{te i se izvedeni so 

83

vozdu{ni elktri~ni vodovi. Planirani se tri novi grade`ni parceli za 

novoplaniranite trafostanici po 1000 kV koi vo celost }e gi zadovolat 

idnite potrebi za elektri~no napojuvawe na opfatot. 

Instaliranata i ednovremenata elektri~na mo}nost kako i 

potro{uva~kata na elektri~na energija za korisnicite od predmetniot 

prostor }e se izvr{i po se spored dobienata soglasnost koja investitorot 

treba da ja pobara od EVN Makedonija. Baraweto treba da sodrì to~no 

definirani elektri~ni parametri kako {to se: naponsko nivo, maksimalna 

instalirana i ednovremena mo}nost, faktor na mo}nost, na~in na 

zatopluvawe, na~in na ladewe i sli~ni podatoci koi vo ovaa faza na 

izrabotka na planot ne se definirani. Ovie podatoci }e moàt da bidat 

definirani so izrabotuvaweto na proektnata dokumentacija za grade`nata 

parcela posebno. 

Priklu~niot vod do distributivnite trafostanici e 10 kV 

elektrovod koj }e bide postaven vo infrastrukturen koridor, zaedno so 

ostanatite infrastrukturni vodovi. 

Na~inot na priklu~uvawe na tehni~ki elementi }e bidat definirani 

od stru~nite slu`bi na EVN Makedonija. Niskonaponskoto napojuvawe se 

planira da se izvede so kabli postaveni vo rov vo zemja, za{titeni i 

obeleèni, do priklu~ni ormari vo objektite. 

Za ovoj planski opfat predvidena e telefonska instalacija so 

podzemen kabel koja gi zadovoluva potrebite za podolg vremenski rok. 

Izve{tajot na ovoj planski dokument gi opfa}a podatocite za: 

 

 

 

 

 

 

Postojnata sostojba na planskiot opfat; 

Potencijalnite vlijanija vrz naselenieto, zdravjeto na lu|eto, 

florata, faunata, po~vata, vozduhot, vodata, klimatskite faktori, 

materijalnite dobra, kulturnoto nasledstvo i dr.; 

Merkite za za{tita i namaluvawe na vlijanijata; 

Kratok pregled za pri~inite vrz osnova na koj se odvivaat 

alternativite; 

Sostojbata na ìvotnata sredina bez implementacijata na planot; 

Planot za monitoring na ìvotnata sredina. 

Realizacijata na ovoj planski opfat e vo nasoka na zajaknuvawe na 

kapacitetite na samata op{tina preku novi finansiski izvori koi }e se 

obezbedat so realizacijata na stopanskite i stambenite objekti (danoci, 

komunalii, dava~ki i sl.). 

Najgolem benefit vo sproveduvaweto na strategiskata ocena na 

ìvotnata sredina e vo vklu~uvawe na aspektite od poleto na socijalata, 

ekonomijata i ìvotnata sredina, me|usebnata sorabotka, razvoj na 

regionalnite celi i celite za odr`liv razvoj i za{tita na ìvotnata 

sredina i lu|eto. 

84

11. Prilozi 

1. Lista na nacionalna zakonska regulativa 

1. Zakon za ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 

159/08, 83/09, 48/10, 124/10 i 51/11). 

2. Uredba za kriteriumite vrz osnova na koi se donesuvaat odlukite 

dali opredeleni planski dokumenti bi moèle da imaat zna~itelno vlijanie 

vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 144/07). 

3. Uredba za sodrìnata na izve{tajot za strategiska ocena na 

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07). 

4. Uredba za strategiite i programite, vklu~uvaj}i gi i promenite na 

tie strategii, planovi i programi, za koi zadolìtelno se sproveduva 

postapka za ocena na nivnoto vlijanie vrz ìvotnata sredina i vrz ìvotot 

i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07 i 45/11). 

5. Uredba za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i 

drugi akti, kako i planovi i programi od oblasta na ìvotnata sredina 

(„Sl. Vesnik na RM” br. 147/07 i 45/11). 

6. Pravilnik za informaciite {to treba da gi sodrì izvestuvaweto za 

namerata za izveduvawe na proektot i postapkata za utvrduvawe na 

potrebata od ocena na vlijanieto na proektot vrz ìvotnata sredina („Sl. 

Vesnik na RM” br. 33/06). 

7. Pravilnik za sodrìnata za izve{tajot za sostojbata na ìvotnata 


8. Pravilnik za vospostavuvawe na listata na eksperti za SO@S, 

procedurata za sproveduvawe na ispitot za eksperti za SO@S, 

vospostavuvawe na komisijata za ocenka za znaeweto na ekspertite za SO@S 

(„Sl. Vesnik na RM” br. 144/07). 

9. Pravilnik za na~inot na sproveduvawe na prekugrani~ni konsultacii 

(„Sl. Vesnik na RM” br. 110/10). 

10. Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 

84/07, 35/10 i 47/11). 

11. Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 

67/04, 92/07, 35/10 i 47/11). 

12. Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 71/04, 

107/07, 102/08, 143/08, 124/10 i 51/11). 

13. Lista na vidovi na otpad („Sl. Vesnik na RM” br. 100/05); 

14. Zakon za upravuvawe so pakuvawe i otpad od pakuvawe („Sl. Vesnik na 

RM” br. 161/09, 17/,11, 47/11 i 136/11). 

15. Zakon za upravuvawe so baterii i akumulatori i otpadni baterii i 

akumulatori („Sl. Vesnik na RM” br.140/10, 47/11 i 148/11). 

16. Zakon za elektri~na i elektronska oprema i otpadna elektri~na i 

elektronska oprema („Sl. Vesnik na RM” br. 6/12). 

17. Zakon za za{tita od bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na 

RM” br. 79/07, 124/10 i 47/11). 

85

18. Pravilnik za primena na indikatorite za bu~ava, dopolnitelni 

indikatori za bu~ava, na~inot na merewe na bu~ava i metodite za ocenuvawe 

so indikatorite za bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 

117/08). 

19. Pravilnik za grani~ni vrednosti na nivoto na bu~ava vo ìvotnata 


20. Pravilnik za lokaciite na mernite stanici i mernite mesta („Sl. 


21. Pravilnik za pobliskite uslovi vo pogled na potrebnata oprema koja 

treba da ja poseduvaat ovlasteni nau~ni stru~ni organizacii i institucii 

kako i drugi pravni i fizi~ki lica za vr{ewe na opredeleni stru~ni 

raboti za monitoring na bu~ava („Sl. Vesnik na RM” br. 152/08). 

22. Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM“ br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10 i 51/11). 

23. Zakon za snabduvawe so voda za piewe i odveduvawe na urbani otpadni 

vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 28/06 i 103/08). 

24. Uredba za klasifikacija na vodite („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99). 

25. Zakon za za{tita i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 36/04, 49/04, 

86/08, 124/10 i 18/11). 

26. Zakon za sproveduvawe na prostoren plan („Sl. Vesnik na RM” br. 

39/04). 

27. Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” 

br. 51/05, 137/07, 91/09, 124/10, 18/11 i 53/11). 

28. Pravilnik za ureduvawe na prostorot („Sl. Vesnik na RM” br. 78/06). 

29. Pravilnik za standardi i normativi za planirawe na prostorot („Sl. 


30. Zakon za gradewe („Sl. Vesnik na RM” br. 130/09, 124/10, 18/11, 36/11 i 

54/11). 

31. Zakon za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 

20/04, 71/04, 115/07, 18/11 i 148/11). 

32. Zakon za blagosostojba na ìvotnite („Sl. Vesnik na RM” br. 113/07). 

33. Zakon za blagosostojba na rastenijata („Sl. Vesnik na RM” br. 25/98 i 

06/00). 

34. Zakon za za{tita na rastenijata („Sl. Vesnik na RM” br. 25/98 i 

06/00). 

2. Lista na relevantni EU direktivi 

Direktivi na EU ipfateni vo Nacionalna strategija za aproksimacija vo 

ìvotnata sredina (2008). Relevantni se i nivnite izmeni i dopolnuvawa: 

1. Ramkovna direktiva za otpad (2006/12/ES) 

2. Direktiva za deponii (99/31/ES) dopolneta so Regulativa (ES) 

1882/2003 

3. Regulativa za prenos na otpad (EES) 259/93 dopolneta so Odlukite 

94/721/ES, 96/660/ES, 98/368/ES i 99/816/ES, i Regulativite (ES) 2408/98, 

(ES) 120/97 i (ES) 2557/2001 

86

4. Direktiva za upravuvawe so otpadot od industrija za ekstrakcija na 

mineralni surovini (2006/21/ES) 

5. Ramkovna direktiva za kvalitet na ambienten vozduh (96/62/ES), 

dopolneta so Regulativata (ES) 1882/2003 

6. Direktiva za nacionalni plafoni na emisii (2001/81/ES) 

7. Direktiva za benzen i jaglerod monoksid (2000/69/ES) 

8. Direktiva za ozon vo ambientniot vozduh 2002/3/ES 

9. Direktiva 2004/107/ES za arsen, kadmium, ìva, nikel i policikli~ni 

jaglevodorodi vo ambientniot vozduh 

10. Direktiva za informirawe na korisnici (1999/94/ES) dopolneta so 

Direktivata 2003/73/ES 

11. Ramkovna Direktiva za voda (2006/60/ES) dopolneta so Odlukata 

2455/2001/ES 

12. Direktiva za urbani otpadni vodi (91/271/EES) dopolneta so 

Direktivata 98/15/ES i Regulativata (ES) 1882/2003 

13. Direktiva za voda za piewe (98/83/ES) dopolneta so Regulativata (ES) 

1882/2003 

14. Direktiva za povr{inska voda za apstrakcija (75/440/ES) dopolneta 

so Direktivite 79/869/EES i 91/692 EES (}e bide otpovikana so Ramkovnata 

direktiva za vodi (2006/60/ES) od 22.12.2007 

15. Direktiva za voda za kapewe (2006/7/ES) 

16. Direktiva za ispu{tawe na opasni supstancii vo vodite (76/464/EES) 

dopolneta so Direktivata (91/692/EES i 2000/60/ES) e bide otpovikana so 

Ramkovnata direktiva za vodi (2000/60/ES) od 22.12.2007, osven ~len 6, koj 

be{e otpovikan na 22.12.2000. 

17. Direktiva za merewe na kvalitetot na vodata za piewe (79/869/EES) 

dopolneta so Direktivite 81/855/EES, 91/692/EES, i Regulativata (ES) 

807/2003 }e bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2000/60/ES) od 

22.12.2007) 

18. Direktiva za podzemni vodi (80/68/EES) dopolneta so Direktivata 

91/692/EES 

19. Direktiva za voda za ribi (78/659/EES) dopolneta so Direktivata 

91/692/EES i Regulativata (ES) 807/2003 

20. Direktiva za Strate{ka ocena na ìvotna sredina (2001/42/ES) 

21. Direktiva za pristap na informacii za ìvotnata sredina 

(2003/4/ES) 

22. Direktiva za Ocenka na vlijanieto vrz ìvotnata sredina 

(85/337/EES) dopolneta so Direktivite 97/11/ES i 2003/35/ES 

87

Dodatok 

Izvestuvawa 

88

Koristena literatura 

Prostorniot plan na RM, 2004; 

UP za selo Ilinden Blok 18, op{tina Ilinden; 

Pregled na za{titni podra~ja vo RM (2008) i Izve{taj na 

me|unaroden konsultant za za{titeni podra~ja vo ramki na 

UNDP/GEF/M@SSP proektot: Zajaknuvawe na ekolo{kata, 

institucionalnata i finansiskata odr`livost na sistemot na 

za{titeni podra~ja vo Makedonija; 

Nacionalna strategija za odr`liv razvoj, 2009; 

Vtor Nacionalen izve{taj za klimatski promeni, 2008; 

Nacionalna strategija za mehanizmot za ~ist razvoj za prviot period 

na obvrski spored protokolot od Kjoto 2008-2012, 2007; 

Vtor Nacionalen Ekolo{ki akcionen plan na RM, 2006 

Nacionalna strategija za biolo{ka raznovidnost, 2004; 

Strategija za upravuvawe so otpad vo RM 2008-2020; 

Nacionalna transportna strategija za patniot prevoz, 2008; 

Strategija za demografski razvoj na RM 2008-2015; 

Nacionalna programa za usvojuvawe na pravoto na EU (NPPA II, 

2007); 

Nacionalna strategija za monitoring na ìvotnata sredina, 2004; 

Strategija za upravuvawe so ìvotnata sredina, 2005; 

Strategija za podigawe na javnata svest vo ìvotnata sredina, 2005; 

Strategija i akcionen plan za implementacija na Arhuskata 

konvencija, 2005; 

Nacionalen zdrastveno-ekolo{ki akcionen plan (NZEAP), 1999; 

Direktiva za stani{ta (92/43/EES); 

Direktiva za divi ptici (79/409/EES); 

Ramkovna direktiva za voda (2000/60/ES); 

Ramkovna direktiva za kvalitet na ambienten vozduh (96/62/ES); 

Ramkovna direktiva za otpad (2006/12/ES); 

Ramkovna direktiva za bu~ava (2002/49/ES); 

Direktiva za ocenka na vlijanieto vrz ìvotnata sredina 

(85/537/EES); 

Direktiva za strategiska ocena na ìvotna sredina (2001/42/ES); 

EU [estiot Akcionen Plan za ìvotna sredina (2001/42/ES); 

Direktivata na sovetot 96/61/ES od 24.09.1996 god. za integrirana 

kontrola i prevencija od zagaduvaweto; 

Dostapni iskustva i praktiki. 

89

IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA @IVOTNATA SREDINA

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?