Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

Roman Bromboszcz – Pewne przejście przez granicę między etyką i teorią chaosu
Roman Bromboszcz
61
Pewne przejście przez granicę
między etyką i teorią chaosu
I
Wniniejszym tekście poświęcę uwagę kulturze indywidualnej, inaczej mówiąc,
kulturze jednostki, kulturze świadomości. Nie oznacza to, że zawarte
tutaj rozważania nie mają znaczenia dla zbiorowości. Tak nie jest.
Niemniej, droga, jaką będzie zachodził transfer wiedzy pomiędzy zaproponowaną
teorią, a rzeczywistością społeczną, powinna wychodzić od jednostki i kierować się
w stronę środowiska, w tym, środowiska ludzkiego, mając ciągłe oparcie w jednostkowej
jaźni. Jest to kluczowe dla głoszonego przeze mnie podejścia. Jednostka
tworzy jedność ze światem, jedność, która powstaje dzięki drodze, która biegnie
w sieci, która jest labiryntem.
Czym jest droga z punktu widzenia jednostki? Na ile silna jest opozycja między
drogą pokonywaną przez stopy lub środki transportu a drogą wewnątrz świadomości?
Chciałbym skorzystać z dwóch tradycji filozoficznych przy badaniu tych pytań. W pytaniu
o drogę skorzystam z pomocy taoizmu, a dokładnie z tekstu Droga Lao Tsy
oraz z Księgi Przemian znanej również pod nazwą chińską I Cing. Oprócz tych odniesień
spróbuję wykorzystać projekt fenomenologii Edmunda Husserla do nieco odmiennych
celów aniżeli pierwotnie przez niego zamierzone. Jak wiadomo, jego
wysiłki skierowane były ku temu, by wypracować naukowy typ wiedzy pewnej pozwalający
na uprawomocnienie epistemologii oraz wiedzy nauk szczegółowych. Innymi
słowy jego pomysł dotyczył podstaw poznania i meta teorii mającej wypracować
fundamenty dla badań wewnątrz psychologii, językoznawstwa, matematyki,
przyrodoznawstwa itd.
Moje wysiłki będą szły w tę stronę, by z fenomenologii stworzyć projekt egzystencjalny,
idąc śladem Martina Heideggera, ale również estetyczny, tak jak tego zarysy
zaproponował Maurice Merleau-Ponty. Łącząc obydwie perspektywy i odnosząc
egzystencjalizm do życia wewnętrznego, za najważniejszy moment fenomenalny
uznam „bycie-w-strumieniu-świadomości”, a więc, stan, w którym dokonuje się przeglądanie
treści wewnętrznych i przyglądanie się życiu wewnętrznemu. Jednakże, jak
zakładam, ten zwrot w stronę świadomości nie ma mieć na celu dotarcie do istoty
pewnych pojęć. Jego celem będzie porządkowanie siebie, przeglądanie siebie, a więc,