Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja
Share Embed Flag
Download ePaper

Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

wiedzaiedukacja.eu
from wiedzaiedukacja.eu More from this publisher
19.02.2015 Views

Monika Banaś – Pogranicza kulturowe. Kultura Samów wobec szans i zagrożeń współczesności 44 przekazując sobie życiową wiedzę, stworzyły niezwykłą skarbnicę. Zaufanie do takiej wiedzy jest powszechne wśród Samów, jednak nie wśród społeczności zewnętrznych. Samowie apelują do władz poszczególnych krajów skandynawskich o uznanie wiedzy tradycyjnej nie wyniesionej z murów formalnych instytucji edukacyjnych. W tym przypadku koniecznym jest prowadzanie rozbudowanej kampanii społecznej dla społeczeństw skandynawskich (i nie tylko) uświadamiającej wiarygodność i ogromny potencjał tradycyjnej wiedzy Samów. 26 * * * Samowie – ongiś nomadyczny lud północy tworzony przez niejednorodne grupy dziś konsoliduje swe siły, upominając się na szerokim już globalnym forum, o należyte mniejszościom prawa. Apelują do władz państwowych o pełne uznanie (i wsparcie procesu rekonstrukcji) samskiej tradycji, obyczajów, języka, kultury i organizacji. Charakterystyczny dla Samów szacunek wobec przyrody, przywiązanie do symboli, wśród których renifer zajmuje szczególne miejsce, jedyne w swoim rodzaju duodji, niepowtarzalny jojk, a nade wszystko deklarowana samoidentyfikacja Samów jako narodu, sprawiają, że północne krańce Europy stają się areną ciekawych procesów społeczno-kulturowych, procesów noszących znamiona przekraczania granic – granic zarówno fizycznych jak i symbolicznych. 26 Punkty 47, 48, 49 Deklaracji.

Bogusława Bodzioch-Bryła – Na pograniczu literatury i mediów, czyli... Bogusława Bodzioch-Bryła 45 Na pograniczu literatury i mediów, czyli medialność na papierowym nośniku Życie w czasach „medialnie przesyconych” często opisywanych za pomocą kategorii „społeczeństwa informacyjnego”, „społeczeństwa sieciowego”, „społeczeństwa medialnego” dowodzi, iż spod wpływu nadwyżki mediów nie sposób uciec nawet najbardziej wyizolowanym sferom kultury humanistycznej. Łatwo znaleźć dowody przekonujące, że poezja współczesna zmierza w dobie zdominowanej przez nowe technologie informacyjno-komunikacyjne w stronę formy wizualnej, stanowiąc „strukturę, która chce/chciałaby być inną strukturą” 1 . Medialność zyskała rangę kategorii charakteryzującej współczesny świat, a w nim współczesnego człowieka, który nie tylko myśli i percypuje rzeczywistość w nieustającym związku z mediami, ale którego percepcja okazuje się przez media zdeterminowana. Pojawienie się hipertekstowych właściwości cyberprzestrzeni umożliwiło twórcom literackim wykorzystywanie nietradycyjnego nośnika i nielinearnego układu. W punkcie zderzenia się literatury i rhizomatycznej internetowej sieci pojawiło się wiele interesujących zjawisk w postaci powieści i opowiadań hipertekstowych, poezji cyfrowej itp., stanowiących bardzo wyraziste konsekwencje symbiozy nowych mediów i dzieła literackiego 2 . 1 Słowa nawiązujące do wypowiedzi P. P. Pasoliniego. Zob.: P. P. Pasolini, Scenariusz jako „struktura, która chce być inną strukturą”, [w:] J. Kossak, Kino Pasoliniego, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1976. 2 W dziejach literatury prób eksperymentów zmierzających do zanegowania tradycyjnych zasad linearności tekstu podejmowali się m.in. Laurence Sterne, Raymond Queneau, a także wielu twórców działających w duchu postmodernizmu. W Polsce autorem podobnych doświadczeń literackich był Stanisław Czycz. Wymienieni twórcy wykorzystywali tradycyjny – papierowy nośnik treści, na którym eksperymentowali, próbując zanegować tradycyjny układ tekstu. Pomysły zerwania z linearnością lektury nie są zresztą wytworem współczesności, lecz sięgają dalekiej przeszłości. W XVII wieku pojawiło się zjawisko ars combinatoria. Rolą poety było dostarczenie odpowiedniej liczby obrazów, metafor, słów, czytelnik natomiast, wykorzystując algorytm – wzór matematyczny lub zasady obowiązujące w grach opartych na przypadku (np. karcianych), uzyskiwał możliwość formowania z nich dużych ilości nowych utworów. Na strukturze hipertekstowej opierają się niektóre księgi święte: Tora, a nawet prastara chińska księga a I-Ching (do jej odczytania konieczne było rzucenie łodyg krwawnika, których układ decydował o sposobie odczytywania, a zatem także przyszłych losów czytających go). (Dokończenie na następnej stronie.)

Monika Banaś – Pogranicza kulturowe. Kultura Samów wobec szans i zagrożeń współczesności<br />

44<br />

przekazując sobie życiową wiedzę, stworzyły niezwykłą skarbnicę. Zaufanie do takiej<br />

wiedzy jest powszechne wśród Samów, jednak nie wśród społeczności zewnętrznych.<br />

Samowie apelują do władz poszczególnych krajów skandynawskich<br />

o uznanie wiedzy tradycyjnej nie wyniesionej z murów formalnych instytucji edukacyjnych.<br />

W tym przypadku koniecznym jest prowadzanie rozbudowanej kampanii<br />

społecznej dla społeczeństw skandynawskich (i nie tylko) uświadamiającej<br />

wiarygodność i ogromny potencjał tradycyjnej wiedzy Samów. 26<br />

* * *<br />

Samowie – ongiś nomadyczny lud północy tworzony przez niejednorodne grupy<br />

dziś konsoliduje swe siły, upominając się na szerokim już globalnym forum, o należyte<br />

mniejszościom prawa. Apelują do władz państwowych o pełne uznanie (i wsparcie<br />

procesu rekonstrukcji) samskiej tradycji, obyczajów, języka, kultury i organizacji.<br />

Charakterystyczny dla Samów szacunek wobec przyrody, przywiązanie do symboli,<br />

wśród których renifer zajmuje szczególne miejsce, jedyne w swoim rodzaju<br />

duodji, niepowtarzalny jojk, a nade wszystko deklarowana samoidentyfikacja Samów<br />

jako narodu, sprawiają, że północne krańce Europy stają się areną ciekawych procesów<br />

społeczno-kulturowych, procesów noszących znamiona przekraczania granic<br />

– granic zarówno fizycznych jak i symbolicznych.<br />

26<br />

Punkty 47, 48, 49 Deklaracji.

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!