Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

More documents

Recommendations

Info

Joanna Spalińska-Mazur – Ślepe pole sztuki. <strong>Granice</strong> sztuki – granice dyskursu 294 jest konsekwencją twórczej pracy. Kto zatem lepiej niż artyści może czuć tragiczny wymiar postępu? Powinniśmy wspólnie pracować nad zrozumieniem roli wypadków, musimy je obserwować bez lęku, aby móc przewidywać groźniejsze katastrofy. Trzy lata wcześniej Virilio napisał: W rzeczywistości „widoczna prędkość” substancji – czy prędkości poruszania się środków transportu, rachunków czy przepływu informacji, stanowi tylko dostrzegalny czubek góry lodowej, „prędkości niewidzialnej” – prędkości WYPADKU, co dotyczy zarówno ruchu drogowego, jak ruchu wartości. 47 Prędkość pozostawia nas bezradnymi wobec naszych wewnętrznych katastrof, kryzysów czy realnej śmierci. Te fakty zostały odnotowane przez francuskie kino neobaroku lat 80. XX w., otwarcie głoszące nasze małe śmierci u schyłku epoki. Twórcy kina neobarokowego – Luc Besson, León Carax, a przede wszystkim Jean-Jacques Beineix kojarzyli estetykę reklamy z estetyką śmierci. Świat bohaterów ich filmów pławi się w reklamie, ale reklama staje się tutaj pustym znakiem, etykietą, za którą nie ma już nic, znakiem, który do niczego już nie odsyła. Wszystkie elementy wdzięku (neony, szamerowane stroje, pieśni operowe, ekstrawaganckie fryzury, wysokiej klasy aparatura hi-fi) mają negatywną konotację. To już nie są przedmioty zbytku, ale znaki śmierci, Parafrazując reklamę Canada Dry („To ma smak, kolor i wygląd alkoholu, ale nim nie jest”) można powiedzieć na temat SUB- WAY lub ZŁEJ KRWI: to ma wszelkie pozory reklamy młodości, Paris by night, nie uczęszczanych obiektów turystycznych, ale są to rozpaczliwe wizje jednostek, które się duszą, antyreklamy „nieszczęścia”. 48 Bohaterowie filmów neobarokowych znikają przed własną śmiercią i przed śmiercią sztuki. Mayol z Wielkiego błękitu bardziej niż z rasą ludzką czuje się związany z delfinami. Choroba kesonowa – skutek oddania się sztuce (!) nurkowania – uwalnia go od dylematu związanego z tożsamością. Alex z filmu Caraxa Boy meets girl (1984) spotyka Mireille w chwili, gdy ta jest już wewnętrznie martwa, kiedy nie jest zdolna podjąć jakiegokolwiek wysiłku, aby odszukać w sobie miłość. Ta para nie może się spotkać, bo funkcjonuje w różnych trybach czasowych. On, który cale życie czekał na tę miłość pomaga w końcu jej umrzeć. W tym obrazie życie staje się sztuką, jest jak ciemny kryształ, który petryfikuje wszystkie role życiowe, aby uwolnić świadomość, oświetlić ją i pozwolić unieść się ponad duszną atmosferę świata, który już niczego nie ma do zaoferowania. Mireille popełnia samobójstwo dużo wcześniej niż jest zdolny zaobserwować Alex. I to jest największy dramat, który przeoczył. Miłość znika przed swoją śmiercią. Sztuka jest rewaloryzowana przez filmowy neobarok, bo stanowi ostatnie schronienie przed barbarzyństwem miejskich metropolii 49 . W Divie Beineixa (1981) sztukę symbolizuje niezwykły głos divy operowej, która nie pozwala rejestrować swego głosu, nie nagrywa płyt, a przez to zmusza swoich fanów do przeżywania najwyższej jakości sztuki natychmiast, bezinteresownie i bezgranicznie. Przeżywania we własnym czasie, niezależnie od zewnętrznego chaosu i przyspieszania świata. Prędkość to niebezpieczny nawyk przemieniający nas w automaty. Virilio pisze, że człowiek zaślepiony samym sobą tworzy swojego sobowtóra, swoje inteligentne 47 P. Virilio, Wypadek pierworodny…, s. 23. 48 R. Bassan, Filmowy neobarok (Beineix-Besson-Carax), „Film na Świecie” 1993, nr 2, s. 16. 49 Zob. Ibidem, s. 15.
Joanna Spalińska-Mazur – Ślepe pole sztuki. <strong>Granice</strong> sztuki – granice dyskursu 295 widmo, powierzając tezauryzację swojej wiedzy odbiciu. Ma na myśli pozostawanie w domenie iluzji kinematograficznej, w mirażu szybkiej informacji pozbawionej wrażeń; to jest apatheia, pewien rodzaj obojętności, który ułatwia rozprzestrzenienie informacji, ale utrudnia jej czytanie, bo ta ostatnia operacja zależy od prędkości światła (wewnętrznego) i (światła) spojrzenia 50 . A dopóki kluczowe operacje światła pozostają poza zasięgiem naszej świadomości, dopóty tajemnice umiejscowienia czy ślepego pola sztuki również są dla nas niedostępne. 50 Zob. P. Virilio, Esthétique de la disparition…, s. 52-53.
Page 2 and 3:
Granice w kulturze Redakcja Andrzej
Page 4 and 5:
SPIS TREŚCI: Agnieszka Adamowicz-P
Page 6 and 7:
Agnieszka Adamowicz-Pośpiech - Cyw
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Krzysztof Arcimowicz - Wizerunki m
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Monika Banaś - Pogranicza kulturow
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Bogusława Bodzioch-Bryła - Na pog
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Roman Bromboszcz - Pewne przejście
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Jolanta Dąbkowska-Zydroń - Powrot
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Bogusław Dziadzia - Prawda i zaufa
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Piotr Jakub Fereński - O tym czy a
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Magdalena Grenda - Teatr przekroczo
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Małgorzata Gruchoła - Służba sp
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Elżbieta Alina Jakimik - Kultura r
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Marcin Kowalczyk - Profanacje, detr
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Adriana Kunka - Język w polskiej d
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Justyna Laskowska-Otwinowska - Real
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Tomasz Misiak - Muzyka a dźwięk.
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Włodzimierz Moch - Przyjaźń mię
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Grzegorz Pańkowski - Konstanty Sie
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Magdalena Parus-Jaskułowska - Kons
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Beata Popczyk-Szczęsna - Dramaturg
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Jarosław Przychoda - Teorie społe
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Andrzej Radomski - Kultura - „Bó
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Katarzyna Saniewska-Popiołek - Pł
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245: Katarzyna Saniewska-Popiołek - Pł
Page 246 and 247: Jan Wiktor Sienkiewicz - Pół wiek
Page 258 and 259: Agnieszka Skrobas - Sztuka radykaln
Page 266 and 267: Jan Sowa - Sztuka - estetyka - poli
Page 280 and 281: Judyta Steffek - Przekraczanie gran
Page 286 and 287: Joanna Spalińska-Mazur - Ślepe po
Page 296 and 297: Agata Strządała - Zderzenie kultu
Page 308 and 309: Justyna Szlachta-Misztal - Czy istn
Page 320 and 321: Antonina Szybowska - Humanoetologia
Page 328 and 329: Renata Tańczuk - „Mała ojczyzna
Page 344 and 345:
Lidia Wiśniewska - Kultura i kontr
Page 346 and 347:
Page 348 and 349:
Page 350 and 351:
Page 352 and 353:
Page 354 and 355:
Page 356 and 357:
Page 358 and 359:
Page 360 and 361:
Page 362 and 363:
Page 364 and 365:
Magdalena Zamorska - Butō: rubież
Page 366 and 367:
Page 368 and 369:
Page 370 and 371:
Agnieszka Ziętek - Media wobec (hi
Page 372 and 373:
Page 374 and 375:
Page 376 and 377:
Page 379:
ISBN 987-83-61546-16-0
show all

Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?