Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

Katarzyna Saniewska-Popiołek – Płynność granic między sztuką a medycyną...
236
Marcin Łukasiewicz – Pnącze
jest ilustracją momentu, kiedy do ludzkiej świadomości niczym kłącza perzu wdzierają
się niechciane, chorobliwe obrazy i na nic zdaje się żmudna walka z nimi? Warto nadmienić,
że w pracy tej pojawia się wyrazista w całej malarskiej twórczości Łukasiewicza
symbolika związana z plastrami miodu i pszczołami – odnosząca się bezpośrednio
do koncepcji społeczeństwa. W omawianej pracy możemy obserwować moment wrastania
choroby w świat umysłu młodej dziewczyny. Schizofrenia pojawia się zazwyczaj
u osób młodych, które, odnosząc to do symboliki plastra miodu, są dopiero przekształcającymi
się w dorosłe osobniki poczwarkami – najbardziej delikatnymi i wrażliwymi.
To nieukształtowanie widoczne jest w androgyniczności sylwetki przedstawionej bohaterki
obrazu. Możemy zastanawiać się, czy snuta przez Łukasiewicza opowieść będzie
miała pomyślne zakończenie. Prawdopodobnie nie, o czym świadczyć może
postać czarnego kruka, posłańca złych wieści – sportretowana nad otworem, przez który
wdzierają się złowieszcze pnącza.
Czy poddany zalewowi obrazów twórca jest w stanie zapanować do końca nad swoją
pracą? Czy obraz nie ma czasem natury podobnej chorobie, w której nikt nie jest w stanie
do końca przewidzieć, jakie będą rokowania? Poza tym, należy postawić sobie pytanie,
na ile proces tworzenia zrośnięty jest z samym twórcą jako osobą prywatną zawieszoną
nie tylko w rzeczywistości danej kultury, ale także w rzeczywistości swoich
wewnętrznych obrazów. Wymaga to przekraczania granic, w tym granicy lęku przed wyobrażeniem/przed
obrazowaniem. Widać to wyraźnie w pracach na poły realistycznych,
jakimi są obrazy Marcina Łukasiewicza. Przełamany zostaje w nich lęk przez upostaciowaniem
tego, co w naszych myślach pozostaje nienazwane. Jakby głośne wypowiedzenie
nazwy danego zjawiska mogło zainfekować naszą świadomość. Widać to
znakomicie w pracy Łukasiewicza zatytułowanej Strach, w której osłonięty tarczą, kawałkiem
zwijającego się szpitalnego linoleum mężczyzna osaczany jest zewsząd przez
budzące lęk fragmenty medycznej aparatury, która zdaje się niczym oko opatrzności
wypatrywać w jego ciele symptomów choroby, których jeszcze tam nie ma. To obrazkowa
kronika zapowiedzianego cyklu nieszczęść i trapiących ludzkie ciała bolączek. Co
ciekawe, sam twórca przyznaje, że nigdy nie zakłada namalowania cyklu obrazów.