Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

Krzysztof Arcimowicz – Wizerunki mężczyzn w najpopularniejszych polskich serialach obyczajowych...
22
Ramy teoretyczne i metodologiczne badań
W niniejszym śródrozdziale chciałbym zwrócić uwagę na problemy związane
z analizą męskości w operach mydlanych. Spośród wielu seriali do analizy wytypowałem
najpopularniejsze w latach 1990-2010 produkcje: Klan, Na dobre i na złe,
M jak miłość i Barwy szczęścia.
Stacja Czas emisji Średnia
Tytuł Lata emisji 9 Liczba odcinków
Rekordowa
niu 10 IX-XI 2009
w tygod-
oglądalność 11 oglądalność 12
Klan IX 1997- 5 TVP 1 17.35-18.00
pon.-piąt.
3253365 ok. 10000000
(1999 r.)
Na dobre i na
złe
XI 1999- 1 TVP 2 20.10-21.15
piąt.
M jak miłość XI 2000- 2 TVP 1 20.45-21.35
pon.-wt.
Barwy IX 2007- 4 TVP 2 20.05-20.45
szczęścia
pon.-czw.
4426815 ok. 10000000
(29 XI 2002 r.)
8042732 12580560
(1 III 2005 r.)
4650020 5115255
(I 2010 r.)
Tabela 1. Najpopularniejsze wieloodcinkowe polskie seriale obyczajowe w latach 1990-2010
Polskie wieloodcinkowe („tasiemcowe”) seriale okresu transformacji to filmy
specyficzne, osadzone w polskich realiach społeczno-kulturowych. Mają sporo cech
charakteryzujących opery mydlane (wielowątkowość, duża liczba protagonistów,
brak narracyjnego zamknięcia), ale nie są kalką gatunków powstałych w krajach
kulturowo odmiennych od Polski. Zgadzam się z opinią Wiesława Godzica i Pawła
Nowickiego, którzy uważają, iż najpopularniejsze polskie seriale są bardziej podobne
do oper mydlanych niż telenowel 13 .
Należy zauważyć, iż wśród medioznawców i filmoznawców toczy się – właściwie
nierozstrzygnięty – spór dotyczący taksonomii gatunków telewizyjnych. Dynamiczna
natura produkcji telewizyjnej sprawia, że stare gatunki i podgatunki ustawicznie konstruowane
są i rekonstruowane w nowych kombinacjach 14 . Opera mydlana może być
postrzegana jako gatunek o zasięgu globalnym, ale nie oznacza to wcale, że pod każdą
szerokością geograficzną mamy do czynienia z tym samym/takim samym gatunkiem 15 .
9
Internetowa Baza Filmu Polskiego, adres: filmpolski.pl [data odwiedzenia strony: 29 grudnia 2009].
10
Liczba odcinków emitowanych w tygodniu oraz czas emisji w okresie od stycznia do marca 2010 roku.
11
Oglądalność polskich i zagranicznych seriali TVP1, TVP2, Polsat, TVN we wrześniu, październiku,
listopadzie 2009 ze szczególnym uwzględnieniem nowości jesiennej ramówki, 2009. Warszawa:
Biuro Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Departament Programowy.
12
Na podstawie różnych źródeł: M. Halawa, Opery mydlane; opowieść w 5. odcinakach, [w:] 30
najważniejszych programów TV w Polsce, Wyd. Trio, TVN S.A., red. W. Godzic, Warszawa 2005, s. 96;
AGB Nielsen Media Research: Oglądalność serialu Barwy szczęścia w tygodniu 5-11 stycznia 2010,
adres internetowy: www.barwyszczescia.pl/news:436:399.html; AGB Nielsen Media Research:
Oglądalność serialu M jak miłość, adres internetowy: serwisy.gazeta.pl/tv/1,47060,3721066.html; AGB
Nielsen Media Research: Oglądalność serialu Na dobre i na złe, adres internetowy: film.onet.pl/0,0,
2079332,wiadomosci.html [data odwiedzenia w/w stron: 19 marca 2010].
13
Zob.: W. Godzic, Telewizja jako kultura, Rabid, Kraków 1999, s. 130-131; P. Nowicki, Co to jest
telenowela, Biblioteka Laboratorium Reportażu, Warszawa 2006, s. 38-71.
14
S. Hall, Serial telewizyjny albo obłaskawianie świata (kilka wstępnych uwag krytycznych), Przekazy
i Opinie, nr 2 1979; D. Hobson, Soap Opera, Polity Press, Cambridge 2003.
15
Podobnie rzecz się ma z telenowelami, które powstają na różnych kontynentach i mogą odbiegać
od produkowanych w Iberoameryce. Por.: A. Nacher, Telepłeć. Gender w telewizji doby globalizacji,
Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, s. 106.