Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

Krzysztof Arcimowicz – Wizerunki mężczyzn w najpopularniejszych polskich serialach obyczajowych...
Krzysztof Arcimowicz
20
Wizerunki mężczyzn w najpopularniejszych polskich
serialach obyczajowych na początku XXI wieku
Wprowadzenie
Mimo rosnącej popularności Internetu oglądalność telewizji utrzymuje się na
wysokim poziomie. Co więcej, w ostatnich latach w niektórych państwach
odnotowano wydłużenie się czasu spędzanego przez ludzi przed odbiornikami
telewizyjnymi. Podobną tendencję zauważono też w naszym kraju. Statystyczny
Polak w 2009 roku poświęcił na oglądanie telewizji 3 godziny i 35 minut dziennie, blisko
20 minut więcej niż w 2005 roku 1 . W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach
świata, najpopularniejszymi programami są seriale telewizyjne, a wśród nich rodzime
produkcje typu soap opera. W literaturze anglojęzycznej pojawiło się określenie dobrze
oddające ten fenomen – soapmania 2 . Jak sądzę, opery mydlane stanowią interesujący
materiał badawczy nie tylko ze względu na ich duży zasięg, ale również siłę oddziaływania.
Dla pokaźnej grupy odbiorców seriale telewizyjne są istotnym źródłem wiedzy
o świecie, o problemach społecznych, a także o relacjach między płciami.
Zdaniem Davida Gauntletta i Annette Hill studia nad płcią kulturową (gender)
w przekazach telewizyjnych można podzielić na trzy zasadnicze typy badań. Pierwszy
typ studiów obejmuje badania nad reprezentacją płciową (gender representation).
Dotyczy sposobów portretowania kobiet i mężczyzn w przekazach telewizyjnych.
Drugi rodzaj wiąże się z rozpoznawaniem preferencji, zainteresowań oraz tego, w jaki
sposób kobiety i mężczyźni posługują się telewizją. Studia trzeciego typu zajmują się
sposobami uczenia się, a także przejmowania wzorców zachowań płciowych pochodzących
z telewizji przez żeńską i męską część widowni 3 .
Można powiedzieć, że dopiero od lat 80. XX wieku zaczęto poważnie traktować
1
Dane pochodzą z elektronicznych pomiarów widowni telewizyjnej prowadzonych przez TNS
OBOP w latach 2005-2009. Próba wynosiła 3042 osoby powyżej 4 roku życia. Cyt. za: B. Ratuszniak,
Rynek telewizyjny w 2009 r., adres internetowy: http://media2.pl/badania/60543-rynek-telewizyjnyw-2009-roku.html
[data odwiedzenia strony: 11 marca 2010].
2
R. C. Allen, Introduction, [w:] To Be Continued. Soap Opera Around the World, red. R. C. Allen,
Routledge, London-New York 1995, s. 2.
3
D. Gauntlett, A. Hill, TV Living. Television, Culture and Everyday Life, Routledge, London-New
York 1999, s. 209.