Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

Magdalena Parus-Jaskułowska – Konstruowanie narodu w przemówieniach okolicznościowych prezydentów...
197
o powinność brania odpowiedzialności za jej losy przez współobywateli.
W tym krótkim artykule starałam się wykazać przydatność krytycznej analizy dyskursu
do badania zjawisk związanych z narodem i tożsamością narodową. Metoda ta
pozwala na odkrycie nieujawnionych założeń – ontologicznych i epistemologicznych
– dotyczących narodu. Uwrażliwia tym odbiorcę komunikatów i pozwala na krytyczne
spojrzenie na wypowiedzi do nich kierowanych.
Bibliografia:
B. Anderson, Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu
się nacjonalizmu, Znak, Kraków 1997.
K. Bachmann, Długi cień Trzeciej Rzeszy. Jak Niemcy zmieniali swój charakter narodowy,
ATUT, Wrocław 2005.
M. Bachtin, Dialog, język, literatura, PIW, Warszawa 1983.
P. Berger, T. Luckmann, Społeczne tworzenie rzeczywistości, PIW, Warszawa 1983.
W. Burszta, K. Jaskułowski, Mity, symbole i bohaterowie narodowi z perspektywy antropologicznej,
[w:] Górny Śląsk wyobrażony: wokół mitów, symboli i bohaterów
narodowych, red. J. Haubold-Stolle, B. Linek. Instytut Śląski, Herder Institut
Opole, Marburg 2005.
Dyskurs jako struktura i proces, red. T. A. Dijk van, PWN, Warszawa 2001.
Inventing of Tradition, red. E. Hobsbawm, T. Ranger, Cambridge University Press,
Cambridge 1983.
K. Jaskułowski, M. Parus-Jaskułowska, Nie zginie naród, który w piłkę gra, [w:]
Ekran – mit – rzeczywistość, red. J. W. Burszta, Twój Styl, Poznań 2003.
J. Kilias, Wspólnota abstrakcyjna. Zarys socjologii narodu, Wydawnictwo IFiS PAN,
Warszawa 2005.
M. Lisowska-Magdziarz, Analiza tekstu w dyskursie medialnym, Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków 2006.
K. Wójcicki, Niemiecki rachunek sumienia. Niemcy wobec przeszłości 1933-1945,
ATUT, Wrocław 2004.
Wykaz przemówień:
1. Przemówienie Lecha Wałęsy podczas uroczystości obchodów 15 rocznicy Polskiego
Sierpnia, Gdańsk – Pomnik Poległych Stoczniowców, 31 sierpnia 1994
(1/Wałęsa, Gdańsk, 1994).
2. Ansprache von Bundespräsident Roman Herzog aus Anlass bei einem Festakt aus
Anlass des Tages der Deutschen Einheit im Congress-Centrum Bremen, Bremen,
der 3 Oktober 1994 (2/Herzog, Bremen, 1994).
3. Przemówienie Lecha Wałęsy podczas centralnych uroczystości z okazji 76 rocznicy
odzyskania przez Polskę niepodległości przy Grobie Nieznanego Żołnierza, Warszawa,
11 listopada 1994 (3/Wałęsa, Warszawa, 1994).
4. Przemówienie Lecha Wałęsy podczas centralnych uroczystości z okazji 50 rocznicy