Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

Włodzimierz Moch – Przyjaźń międzykulturowa – Trebunie Tutki i Twinkle Brothers
173
przez obie strony bardzo podobnie: Robin Hood jest dla Jamajczyków tak, jak Janosik
dla górali uosobieniem walki o sprawiedliwość i równość społeczną (Outlaw). Motyw
harnasi-zbójników – obrońców góralskiej wolności i strażników społecznej sprawiedliwości
– przeplata się w twórczości Trebuniów z obrazami spokojnej pracy żniwiarzy
i drwali (Zbójnicy z obrazów, Czas żniw).
Podsumowanie
Znawca góralszczyzny Stanisław A. Hodorowicz tłumaczy, w jaki sposób składniki
góralskiej tożsamości łączą się ze sobą i wzajemnie motywują: „Wiara kazuje
rzetelnemu górolowi godnie w zyciu wybiyrać. To tyz koze Boga sie trzimać. (…)
Ode wiary ino krocek ku ślebodzie. To drugo przywilyjo ftoro góralskość znacy. Nie
dziwota, bo przecie wiara stoji miełościom, ta zaś rodzi ślebodę. Obie som sporzone.
Sporzone i bez to, co śleboda (…) mo tyz przecie i boskie znomie. (…) Góralskość
ślebody stoi na wancie rodnyj Skalnicy.” Genius i gratia loci gór zawierają się w ich
mocy i pięknie, w tym, że uczą pokory i odwagi. To one zrodziły śpiew, muzykę, taniec
i góralski obyczaj. Oprócz tego, jak słusznie zauważa Hodorowicz: „Ta góralsko
ojcowizna miyrzono nie ino skibom. To przecie tyz i korzynie obycaju.” Zatem, jego
zdaniem, na tożsamość polskich, bo nie tylko podhalańskich, górali składają się cztery
elementy. To one, czyli „góralskość we wierze, ślebodzie, ku dziedzinie i korzyniom
dajom potrzebe cucio włosnego «Jo». Jo syn, jo dziywka tyj dziedziny. One rodzom
tyz wóle takowego bycio, by sie we zyciu nie zatracić, nie trzonść, byle cemu i byle
komu odpór stawić” (2005, 12-14). Jak widać, zakorzenienie w regionie w wymiarze
etnicznym, geograficznym i kulturowym stanowi jeden z najważniejszych wyznaczników
tożsamości regionalnej i osobistej górali podhalańskich.
Międzykulturowy i międzyregionalny dialog oraz braterska przyjaźń Twinkle Brothers
i Trebuniów Tutków są oparte na podobnym podejściu do kwestii tożsamościowych
i rozumienia treści regionalnych w kulturze. Konstytutywne składniki tożsamości
zarówno Podhalańczyków, jak i Jamajczyków są, jak zostało wcześniej wykazane, następujące:
ojczyzna (mała – regionalna i duża – cały kraj ojczysty), język regionalny,
wyznawana na swój własny, lokalny sposób wiara i tradycje kulturowe związane z regionem
(muzyka, architektura, folklor, obyczaje, postrzeganie przyrody, symbolika
barw, idee wolności i braterstwa). Spośród nich najsilniejsze okazuje się wspólne podejście
do muzyki o źródłach ludowych i regionalnych zarazem. Pieśń (góralska i reggae)
okazuje się uniwersalnym artystycznym nośnikiem podstawowych wartości, których
akceptacja zbliża obie strony ku sobie, tworząc wspólną przestrzeń kulturową, która
funkcjonuje z zachowaniem istniejących różnic. Rzecz jasna, nie doszłoby do tak głębokiego
porozumienia, gdyby nie wzajemne zaakceptowanie tożsamości każdej ze
stron (Pogrebin 2005, 516) i policentryczne nastawienie artystów. Taka postawa zakłada
szacunek dla innej rasy i narodu, akceptację dla odmienności kulturowej i etniczno-regionalnej,
która staje się fascynująca. Twinkle Brothers i Trebunie Tutki stawiają
mosty zamiast murów ponad wszelkimi uprzedzeniami wobec obcych i niezrozumieniem
tego, co odmienne. Oni i im podobni artyści sprawiają, że nie tylko Polska i Europa,
ale i cały świat stają się powoli ojczyznami regionów.