Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja
Share Embed Flag
Download ePaper

Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

wiedzaiedukacja.eu
from wiedzaiedukacja.eu More from this publisher
19.02.2015 Views

Włodzimierz Moch – Przyjaźń międzykulturowa – Trebunie Tutki i Twinkle Brothers 166 mówią własnym głosem, jak mówi Trebunia – od serca, a nie za pomocą wykreowanych podmiotów literackich. Przypatrzmy się składnikom, z których budowana jest owa tożsamość, ograniczając się do materiału płyty Pieśni Chwały / Songs of Glory. Dla Trebuniów pojęcie ojczyzny łączy się ściśle z odniesieniem do związków pokrewieństwa w rodzinie. Ojczyzna jest identyfikowana z patriotyczną figurą Matki- -Polski, ale równocześnie nierozerwalnie wiąże się z pojęciem ojcowizny rozumianej jako mała regionalna ojczyzna, którą współtworzy gniazdo nad Dunajcem, Giewontowe skały, Małołącka Hola (dolina Małej Łąki) i Wielkie Turnie (utwory Nasza ojcowizna, Gniazdo nad Dunajcem i W Małej Łące). Taka wizja małej ojczyzny koreluje z szerszym widzeniem Polski – jako ojczyzny regionów, ugruntowanym w tradycji i kulturze ludowej, nieoczekiwanie bliskim polityce regionalnej Unii Europejskiej. Pojęcie ojczyzny u górali jest bardzo pojemne i obejmuje coraz szersze kręgi geograficzno-kulturowe. Od ojczyzny w skali lokalnej (Biały Dunajec z okolicami) bohater zbiorowy tej pieśni przechodzi do całego regionu podhalańskiego, a potem do innych, aby skonstatować, że „zwycięzyła Polska w nasyk sercak”, czyli identyfikuje się z innymi rodakami jako mieszkaniec wspólnej (narodowej) ojczyzny: Orawo i Śpisu – ciardasia krainy Chebojciy z Podholem zadziwić równiny Niek siy dziwi górom Pomorze, Mazowse Niekze wyśpiywujom hymny Matce – Polsce Niek w sercu i cynie Ojcyzna zwycięzy Niek miyłość siy staniy nolepsym z oręzy Niek siy zacudujom: Śląsk i Wielkopolska Od Tater po Bałtyk – śleboda góralsko Zwycięzyła Polska w nasyk sercak, cynie Bedziy rosła w siyłe i nigdy nie zginie Ojczyzna Norman Grant w swoim podejściu do ojczyzny jest, podobnie jak jego rodacy, rozdwojony: obrazy rodzinnej Jamajki – oazy szczęśliwości – przeplatają się w jego tekstach ze wspomnieniem Afryki jako kraju przodków. Wydawać by się mogło, że dla niego jako osoby bywałej w świecie, a mieszkającej głównie na obczyźnie, w Londynie, kwestia tożsamości etnicznej, a tym bardziej kulturowej, nie stanowi większego problemu. Tak chyba jednak nie jest. W jednym z utworów zwraca się bowiem ku swoim korzeniom, ku rajskiej niemal krainie, którą utracił. Jeśli wierzyć słowom pieśni, jego rodzice pochodzą z gór leżących w środkowej części Jamajki – jest to jeszcze jeden wspólny punkt łączący go z polskimi góralami. Sentymentalne wycieczki do miejsc korzeni rodowych zastępują mu codzienne życie w opuszczonej ojczyźnie: (Dokończenie z poprzedniej strony) 5 Klasyfikację i opis tożsamości przyjmuję za M. Szopskim, który spośród wielu tożsamości wyróżnia osiem ich podstawowych rodzajów: tożsamość płciową (gender), seksualną, grupy wiekowej, etniczną i rasową, religijną, klasową, narodową (obywatelską) oraz regionalną – tę ostatnią traktuje jako rodzaj tożsamości kulturowej (2005, 26-38).

Włodzimierz Moch – Przyjaźń międzykulturowa – Trebunie Tutki i Twinkle Brothers 167 I'm going to the country Where my mama come from And I'm going to the mountain in the middle of the country So I take the minibus And we drive over the river At the foot of the hill you will find dis village Where my mama and my papa come from At the top of the mountain You can dig fi yam and casava And pick breadfruit and mango In this village near the mountain Near by the river and the sea You can pick fresh fruits and vegetable And eat fresh fish In the village where me mada and me fada come from I'm Going to the Country U podhalańskich górali, którzy bardzo silnie odczuwają swoją tożsamość regionalną 6 , łączy się ona ściśle z poczuciem tożsamości narodowej i etnicznej, ale nadal zachowuje swój wyjątkowy status. Jego wyrazem jest troska o zachowanie tożsamości kulturowej Podhala podkreślanej przez odrębność stroju, obyczaju, kuchni, architektury, mowy, piękno krajobrazu. Oto, w jaki sposób Krzysztof Trebunia wyraża swój zachwyt dla wytworów kuchni regionalnej: Hej, nie było i nie bedzie Nad tyn moskolik grulany Ciepłom klusecke owsianom Zyntycke słodkom z kotlika Kie syrek juz odwarzony W Małej Łące i oddaje hołd góralom – mistrzom budownictwa drewnianego, którzy w tatrzańskiej przyrodzie szukają inspiracji: Jak starzy majstrowie Trza mieć w ocach miare Pozierać ku górom Dać naturze wiare Nopiekniejso rzeźba Dachu krokwiowanie Te gonty i scyty Zachowoj nom Panie Mój Dom Także Norman Grant opiewa budowę rodzinnego domu (The Day I Build My House), jednak jego położenie i architektura nie mają odniesień do kultury materialnej regionu, mimo że wiele budynków w Falmouth jest utrzymanych w charakterystycznym kolonialnym stylu, importowanym tu przez Anglików. Grant widocznie nie utożsamia się z brytyjskim dziedzictwem w zakresie kultury materialnej. Wybudowany własnymi 6 M. Szopski tak pisze o charakterze tożsamości regionalnej: Znana w Polsce tożsamość śląska czy góralska (podhalańska) jest wynikiem związków z tymi regionami (2005, 38).

Włodzimierz Moch – Przyjaźń międzykulturowa – Trebunie Tutki i Twinkle Brothers<br />

167<br />

I'm going to the country<br />

Where my mama come from<br />

And I'm going to the mountain in the middle of the country<br />

So I take the minibus<br />

And we drive over the river<br />

At the foot of the hill you will find dis village<br />

Where my mama and my papa come from<br />

At the top of the mountain<br />

You can dig fi yam and casava<br />

And pick breadfruit and mango<br />

In this village near the mountain<br />

Near by the river and the sea<br />

You can pick fresh fruits and vegetable<br />

And eat fresh fish<br />

In the village where me mada and me fada come from<br />

I'm Going to the Country<br />

U podhalańskich górali, którzy bardzo silnie odczuwają swoją tożsamość regionalną<br />

6 , łączy się ona ściśle z poczuciem tożsamości narodowej i etnicznej, ale nadal<br />

zachowuje swój wyjątkowy status. Jego wyrazem jest troska o zachowanie tożsamości<br />

kulturowej Podhala podkreślanej przez odrębność stroju, obyczaju, kuchni, architektury,<br />

mowy, piękno krajobrazu. Oto, w jaki sposób Krzysztof Trebunia wyraża<br />

swój zachwyt dla wytworów kuchni regionalnej:<br />

Hej, nie było i nie bedzie<br />

Nad tyn moskolik grulany<br />

Ciepłom klusecke owsianom<br />

Zyntycke słodkom z kotlika<br />

Kie syrek juz odwarzony<br />

W Małej Łące<br />

i oddaje hołd góralom – mistrzom budownictwa drewnianego, którzy w tatrzańskiej<br />

przyrodzie szukają inspiracji:<br />

Jak starzy majstrowie<br />

Trza mieć w ocach miare<br />

Pozierać ku górom<br />

Dać naturze wiare<br />

Nopiekniejso rzeźba<br />

Dachu krokwiowanie<br />

Te gonty i scyty<br />

Zachowoj nom Panie<br />

Mój Dom<br />

Także Norman Grant opiewa budowę rodzinnego domu (The Day I Build My House),<br />

jednak jego położenie i architektura nie mają odniesień do kultury materialnej regionu,<br />

mimo że wiele budynków w Falmouth jest utrzymanych w charakterystycznym kolonialnym<br />

stylu, importowanym tu przez Anglików. Grant widocznie nie utożsamia się<br />

z brytyjskim dziedzictwem w zakresie kultury materialnej. Wybudowany własnymi<br />

6<br />

M. Szopski tak pisze o charakterze tożsamości regionalnej: Znana w Polsce tożsamość śląska<br />

czy góralska (podhalańska) jest wynikiem związków z tymi regionami (2005, 38).

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!