Granice w kulturze - Wiedza i Edukacja

Elżbieta Alina Jakimik – Kultura romska – monolit czy różnorodność?
131
języku, po pewnym czasie od tego odstąpiono.
Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost zainteresowania edukacją wśród młodych
Cyganów z jednoczesnym szukaniem własnej tradycji oraz wzorców godnych eksponowania.
Początkowe obawy, że w miarę podnoszenia poziomu wykształcenia w środowisku
cygańskim będzie następowała asymilacja wartościowych jednostek, nie
sprawdziły się. Obecnie nie tylko w Polsce, ale na świecie możemy zaobserwować zjawisko
powrotu, przyznawania się do swej „cygańskości” przez ludzi, których przodkowie
porzucili tabor i ulegli asymilacji. To zjawisko jest przez część tradycyjnych
Cyganów przyjmowane niechętnie, lecz prawdopodobnie będzie ono narastało.
Uczestniczyłam niedawno na spotkaniu Sintów w Warszawie, w którym wszyscy
uczestnicy legitymowali się wykształceniem wyższym, a niektórzy niemałym dorobkiem
naukowym. Niektórzy z nich nie znają języka, ale za punkt honoru przyjęli
sobie naukę języka swoich przodków.
Jak wynika z tego krótkiego szkicu, kultura Cyganów sama w sobie stanowi mozaikę
różnych zapożyczeń, co niewątpliwie świadczy o jej bogactwie. Ta różnorodność,
jak też tendencje integracji międzygrupowej, mogą w przyszłości zaowocować
bogactwem wartości wnoszonych przez tę społeczność do kultury powszechnej.
Rosnąca ilość intelektualistów cygańskich gwarantuje, że dokonają oni rejestracji
treści swej kultury i w ten sposób ocalą ją jako element kultury światowej.
A warto, bo do tej pory badacze kultury cygańskiej z zewnątrz nie zawsze zwracali
uwagę na te jej elementy, które dla Sinta lub Roma są priorytetowe. Ich specyficzny
stosunek do dzieci, ludzi starych, rodziny i godności śmierci ludzkiej może być
wzorcem do wielu innych, ulegających dehumanizacji społeczeństw.