Kilimo bora cha zao - Ministry Of Agriculture, Food and Cooperatives

eneo analotaka kulima soya hususani mahitaji ya mvua. Kwa
sababu hiyo ni muhimu kwa mkulima kupata ushauri toka kwa
mtaalam aliyekaribu naye kabla ya kuamua kulima soya. Aidha,
mkulima anashauriwa kununua na kutumia mbegu kutoka katika
sehemu ambazo chanzo cha mbegu hizo kinaeleweka. Mfano
wa sehemu hizo ni pamoja na maduka ya pembejeo, wakala
wa mbegu, mashamba ya mbegu na vituo vya utafiti. Hii ni kwa
sababu mbegu ya soya hupoteza nguvu ya uotaji katika msimu
mmoja hasa katika sehemu za joto. Kwa hiyo mkulima anatakiwa
kuhakikisha kuwa anapanda mbegu itakayoota. Kama mkulima
hana uhakika na chanzo cha mbegu au ana wasiwasi wa kuota
kwa mbegu alizonazo anaweza kufanya majaribo ya uotaji
(germination test) kabla ya kupanda. Njia rahisi ni kuzilowesha
mbegu kwa maji na kisha kuziweka kwenye kitambaa mahali
penye joto la kutosha. Mbegu ziloweshwe na maji kila siku mpaka
zitakapoota. Hesabu mbegu zilizoota na iwapo mbegu zilizoota
ni chini ya 75 kati ya mbegu 100 yaani asilimia 75, mkulima
anashauriwa kutopanda mbegu hizo.
Wakati wa kupanda
Upandaji wa soya unategemea na aina na mahali husika. Kwa
aina za soya zinazokomaa mapema, soya ikipandwa mwanzoni
mwa msimu wa mvua katika maeneo yanayopata mvua kwa
kipindi kirefu itakomaa wakati mvua bado zinaendelea kunyesha
na hivyo kufanya uvunaji na ukaushaji kuwa mgumu na kuhitaji
nguvu kazi na muda wa ziada la sivyo mbegu zitaoza au kuanza
kuota na kupoteza ubora wake. Kwa hiyo ni budi kujua mwenendo
wa mvua mahali husika ili kupanda kwa wakati na aina ya soya
kulingana na mahali hapo. Jambo la muhimu ni kuhakikisha
kuwa soya inakomaa wakati hakuna mvua ili kurahisisha uvunaji
11
kijitabu hitimisho.indd 17
5/17/06 11:36:23 PM