You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
gerиyя aparыr.<br />
Tяnqиdчиyя nя lazыmdыr Heч шцbhяsиz иlk nюvbяdя<br />
иstedad яsasdыr, lakиn onu narahat edяn яdяbи problemlяr<br />
nюqsanlыdыr vя hяqиqяtяn uzaqdыr, suи-иstиfadяyя<br />
aludя olmasыdыr kи, bu da doьru яdяbи nяtиcяyя<br />
gяlmяkdя ona mane olur vя sonda tяnqиd vя onun<br />
nяtиcяsи tamam basqa aspektdя, yяnи tяnqиdчиnиn юzunя<br />
sяrf etdиyи kиmи araшdыrыlыr vя o bu yolda<br />
G.Mayakovskиsayaьы var sяsиylя hayqыrыr.<br />
Яsяd Cahangиrиn tяnqиdиndя heч шцbhяsиz mцasиrlиk<br />
чatышmыr vя bununla da Azяrbaycan oxucusu чaьыn<br />
estetиk mюvqeyиndяn qяsdяn uazaqlaшdыrыlыr vя tяnqиdчи<br />
borclu olduьu sozц demяkdяnsя oxucunun gюzц<br />
qarшыsыnda bяdии tяsяrrцfatыn lazыmsыz peyzajыnы canlandыrыr.<br />
"Alma"qяzetиnиn 001-cи sayыnda Яsяd Cahangиrиn<br />
"Plaqиat" yazыsыnы oxuyarkяn onun necя qeyrи-cиddи tяnqиdчи<br />
olduьunun шahиdи oldum vя bu mцlalиzяlяr basdan-ayaьa<br />
sяhv vя qeyrи obyektиv vя qяrяzlиdиr. Burada<br />
hяqиqяt иfadя olunmadыьы цcцn oxucular tяrяfиndяn<br />
qяbul edиlmиr, чцnkи burada qaranlыq meyar чoxdur,<br />
tяnqиdчи obyektиvlиyи иsя yoxdur. Qяrяzlи tяnqиdиn dя<br />
qяdяrи olmalыdыr, yoxsa bu sonda яdяbи mцhиtя dя<br />
mяnfи tяsиr gюstяrяcяkdиr vя nяtиcяdя belя prиnsиpsиzlиk<br />
чaьdaш saьmal яdяbи tяnqиdи nцfuzdan salacaq, yяnи bu<br />
gцn Azяrbaycan яdяbи tяnqиdиndя yuxarыda qeyd<br />
etdиyиmиz kиmи saьlam abи-hava yoxdur vя qeyrи saьlam<br />
яdяbи tяnqиdи tяnzиmlяmяk чagыn яsas mяsяlяsи<br />
olmalыdыr.<br />
Belя qeyrи normal mцnasиbяt Яsяd Cahangиrиn яdяbи<br />
tяnqиdи nцfuzuna zяrbя vurur vя bu gun o bunun<br />
fяrqиndя deyиldиr.<br />
Tяnqиddя obyektиvlиk son dяrяcя vacиbdиr. Ucuz<br />
шюhrяt цчцn yazыlan tяnqиdи yazыlar tяnqиdчиnи hюrmяtdяn<br />
salыr.<br />
Basqa sюzlя tяnqиdиn юzцnц dя tяnqиd etmяsяn bu<br />
sonda ancaq zиyan gяtиrяcяkdиr. Tяnqиdчи o zaman<br />
sяmиmи olur kи, юz qяlяmиndяn чыxan bяdии yazыlarы<br />
яdяbи tяnqиddяn keчиrиr. Яsяd Cahangиrиn<br />
"Azяrbaycan" jurnalыnda чap olunan шerlяrиnи oxuyarkяn<br />
orada xeylи ruhu tяsиrlяnmяlяrи vя kюcцrmяlяrи<br />
aydыn gordцm, yяnи folkloru vя aшыq яdяbиyyatыnы,<br />
klassиk vя mцasиr яdяbиyyatы yaxшы bиldиyиmdяn hansы<br />
sюzun hardan gяldиyи mяnиm цчцn gцn kиmи aydыndыr,<br />
lakиn Яsяd Cahangиr poezиyasы belя deyяk яdяbиyyatda<br />
heч bиr aktuallыq kяsb etmиr vя caьdaш oxucunun maraq<br />
daиrяsиndя deyиldиr, odur kи, onlarыn цstцndяn ancaq<br />
sцkutla keчиrяm.<br />
Professиonal яdяbи fиkrи azdыrmaq tяnqиdчи sяnяtиnя<br />
ucalыq gяtиrmиr. Яdяbи dunyaya qeyrи-fяal mцnasиbяt,<br />
bюyцk яdяbиyyat uьrunda mцbarиzя aparan vя caьdaш<br />
Azяrbaycan яdяbиyyatыnы sonda xиlas edяcяk yazarlarы<br />
иnkar, qeyrи hяqиqяtpяrяstlиkdяn baшqa heч nя deyиldиr<br />
vя Яsяd Cahangиrиn bu yazыsыnda tяnqиdчиnиn tяsdиq<br />
ruhu чatыsmыr.<br />
Vaxtы иlя N.A.Dobrolyubov "Oblomovчuluq nя<br />
demяkdиr"adlы mяqalя yazmышdы, яgяr o saь olsaydы vя<br />
Яsяd Cahangиrиn "Plagиat"yazыsыnы oxusaydы, heч шцbhяsиz<br />
"Яsяd Cahangиrlиk nя demяkdиr" adlы cox sanballы<br />
mяqalя yazardы. Hяr halda tяnqиdчиnиn meydanы boш<br />
gюrяrяk baш gиrlяmяsи bu mяqalяnиn яsas mюvzusu<br />
olardы. Nя qяdяr qяrиbя gюrцnsя dя, Яsяb Cahangиrиn<br />
tяnqиdи partиyalы tяnqиddиr. Marksиzm-Lenиnиzm metodologиyasы<br />
onun яsasыnы tяskиl edиr vя mяhz bu yazыda<br />
kommunиst шцuru vardыr kи, bu da яdяbиyyatыmыzыn yenи<br />
yцksяlишиnя manияdиr vя bu yazыda tяnqиdlя hяyatыn<br />
яlaqяsи иtmишdиr hяm dя.<br />
Tяnqиdиn dиgяr aktиv nцmayяndяsи Vaqиf Yusиflиdя<br />
иsя tяnqиdи tяfяkkцr var vя o иstяsя mяlumat zяngиnlиyи<br />
vя чaьdaшlыьы иlя dиgяr tяnqиdчыlяrdяn daha чox fяrqlяnя<br />
bиlяr, ancaq o da яskи sovet tяnqиd mюvqeyиndяn яl чяkя<br />
bиlmиr, bu mиnvalla o da gиrlи ola bиlmиr. Onun<br />
rцbabыnыn tяrяnnцm etdиyи яdяbи tяranяlяr чox kюhnяdиr.<br />
Bu яlbяttя kи, sяrt desяk facияvи tяqlиdчиlиkdиr,<br />
baьышlayыn..., tяnqиdчиlиkdиr.<br />
Saьlam яdяbи tяnqиdlя onun arasыnda dяrиn bиr<br />
uчurum vardыr. Яskи bяdии яhval -ruhиyyя yenи яdяbи<br />
estetиk dяyяrlяrlя sяslяшиr. Hansыsa yazarlara цnvanlanan<br />
tяmtяraqlы яdяbи tostlar, sиmvolиka, dayaz яdяbиfяlsяfи<br />
dцшцncяlяrиn яksи. Bu hяmиn canlы, яslиndя юlц<br />
yazarlara eqoиzиmdяn baшqa heч nя vermиr.Kюhnяnи<br />
uчurmaq vя bundan иlhamlanыb yenиnи yaratmaq.<br />
Яslиndя яsas qayя bu olmalыdыr. Tяnqиdчи Vaqиf<br />
Yusиflиyя elя gяlиr kи, kюhnяlяrи чox yazmaqla юzunяxas<br />
fяdakarlыq gюstяrиr. Axы o fasиlяsиz yazыr vя onun aydыn,<br />
yenи estetиk kredosu olsa, o bundan qaчa bиlяr.<br />
Professor Nиzamи Cяfяrovda fяal tяnqиdчи mюvqeyи<br />
yoxdur, belя olmasaydы o da yazdыqlarыnыn hяlя ozц<br />
tяrяfиndяn yazыlmasы mцbahиsя olan Hцseyиnbala<br />
Mиrяlяmova "Cяza mцяllиfиnя aчыq mяktub" yazmazdы<br />
vя onu tяbrиk etmяzdи.<br />
Bu gцn чaьdaш яdяbиyyatыn daxиlи alяmиnиn vя иdeallarыnыn<br />
dцzgцn yazыlmasы Nиzamи Cяfяrovu qяtиyyяn<br />
maraqыandыrmыr.<br />
Sentyabыrыn 26 da rayon tяhsиl шюbяsиndя metodиstlяrdяn<br />
bиrи mяnя Nиzamи Cяfяrovun 11-cи sиnиf цчun<br />
яdяbиyyat dяrslиyиndя getmиш, 20-cи яsrиn ortalarыndan<br />
bu gцnя qяdяr Azяrbaycan яdяbиyyatы"(sяh. 145)<br />
иcmalыnы oxudu vя mяn onu qeyd dяftяrиnя kючцrdцm vя<br />
mяsяlя burasыndadыr kи, hяmиn qeydlяr Hцseynbala<br />
Mиrяlяmov haqqыndadыr vя elя hяmиn gцn rayona 2 gцn<br />
gec gяlиb чыxmыш "Alma"qяzetиnи 002 sayыnы aldыm vя<br />
qяzetиn 17-cи sяhиfяsиndя Elnur Astanbяylиnиn "Bиr az da<br />
dюz 2" kюшя yazыsыnda 11-cи sиnfиn яdяbиyyat<br />
dяrslиyиndяn Hцseyиnbala Mиrяlяmov haqda olan qey-<br />
44<br />
АЛАТОРАН №8, ОКТЙАБР 2006