You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
verяnlяr dя kampda qaldыqlarы zaman bu xиdmяtdяn<br />
havayы olaraq faydalanыrdыlar. Ancaq artыq bu шяraиt<br />
onlarчцn yaradыlmыr. Keflяrи иstяrsя юzlяrи юyrяnmяlиdиrlяr.<br />
Gяldиyиm gцndяn 3-4 gцn sonra Norveccя-Farsca<br />
sюzlцyцnц яldя etdиm. Hяlя Norveccя-A.Tцrkcя sюzlцyцn<br />
bazara gяlmяsи barяdя bиr sюz eшиtmяdиm. Quzeylиlяrdя<br />
Norveccя-Rusca sюzlцyцnя qяnaяt etdиklяrиnи duydum.<br />
Norveccя-T.Tцrkcяsиndя sюzlцyцn olmasыnы dцz 3 иldяn<br />
sonra bиldиm. Farsca sюzlцk olduqcan sяvиyyяsиzиdи. Bunu<br />
Tцrk olduьuma gюrя demиrяm. Doьurdan da belяydи. Son<br />
zamanlarda bиr dяnя abыrlыsыn чыxarыblar. Sюzlцyц 4 gцn gec<br />
яldя edяbиldиyиmчцn чox яsяblяnmишdиm. Nя dя olsa<br />
Norveчlиlя danышa bиlmяkdя 4 gцn dalы qalmышdыm! Bu<br />
fasиlяdя bяlяdиyyяdяn чaьыrdыlar. Bu gюrцшя bцtцn qaчqыnlar<br />
иlk gяldиklяrиndя dяvяt olurlar. Bяlяdиyyяnиn qaчqыnlarla<br />
mяшьul olan bиr neчя gюrяvlиsи olur. Sayыlarы baxыr<br />
шяhяrиn bюyцk-kичиk olmasыna. Sayыlarы bиr qыraqda dursun<br />
ama шцbhяm yoxdurkи hamыsы yenи qaчqыnы olduqcan gцlяr<br />
цzlя qarшыlayыrlar. Mяn dя Norveчlиlя иlk gюrцшdя bunu<br />
tяcrцbя etdиm tяbиkи. Sankи юlkя haqqыnda яskиdяn olan<br />
bцtцn tяsяvvцrlяrиmя tяsdиq peчatы vuruldu. Bacыm tяrcцmячи<br />
olaraq mяnиmlя gяldи. Bu шansы olmayanlarчцn<br />
devlяt xяrcиnя tяrcцmячи ишя alыnыr. Adam varkи 10 иldиr bu<br />
юlkяdя vя hяlя dя devlяt xяrcиnя tяrcцmячиdяn иstиfadя<br />
etmяlи olur.<br />
Gцlцшц dodaqlarыndan цzцlmяyяn bиr yaшlы qadыn bиzи<br />
qarшыladы. Sankи uzun иllяr boyu юz balasыnы gюrmяyиb! Hиss<br />
elяdиmkи hяlя sandыьыmdan da 2 qat чox Sцt gюlц olan<br />
юlkяdяyяm vя чevrяmdяkи иnsanlar hamыsы mяlяkdиr. Яn<br />
pиsи bяlkя 1 qanadlы mяlяk ola bиlяr sanыrdыm. Hяlя baшqa<br />
qaчqыnlarla tanыш olmamышdыm. Hяtta onlarы da иdeal<br />
qaчqыnlar hesab edиrdиm.<br />
Haxlarыmы bиr bиr saymaьa baшladы vя axыrda dedиkи<br />
yenя dя hяr nя lazыm olsa gяl yanыma danышaq. Sonralar<br />
bиldиmkи qaчqыnlarыn bиr чoxu иlk aylarda vя bяlkя иllяrdя,<br />
dяfяlяrcя ora gedиb vя яlavя yardыmlar da alыrlar. Tяbи kи<br />
yardыmlarыn яn sevиmlи vя populяr hиssяsи, яlavя maddи<br />
yardыmlardыr. Heч olmasa юzцmцz юdяmяsи gяrяkяn faktoralarыn<br />
bиr hиssяsиnи dя devlяtиn baшыna salmaq чяtиn иш<br />
deyиlmиш. Mиsalчцn telefon vя ya иnternet faktoralarы. Bunu<br />
gec юyrяnmяyиmя baxmыyaraq, mяn dя bu bacadan bиraz<br />
faydalandыm.<br />
Иkи hяftя иstиrahяt et vя sonra mяktяbя gedяrsяn dedи.<br />
Nяdяnsя hиss elяdи kи mяn bиraz tutqunam. O saat soruшdu:<br />
yяqиn kи buranыn qarы vя dяyишиk havasы sяnи sыxыr!<br />
Dedиm axы! Norveclи иlk danышmada konuyu bиr tяhяr qara<br />
baьlыyacaq. Ama bиr tяrяfdяn dя dцz deyиrdи bяlkя. Kичиk<br />
aьaclarыn цstцndяkи qarы belя eшшяyя yцklяsяydиn, heyvanыn<br />
belи sыnardы …<br />
Hamы юmrцnцn иlk mяktяb gцnцnц bиr dяfя uшaxlыxda<br />
yaшasa da, qaчqыn bunu 2 dяfя yaшыyыr ! …<br />
Aman tanrыm ! Utopиa sandыьыn юlkяdя yaшamaq шansыn<br />
яldя etmяk vя hяr шeyи yenиdяn vя цstяlиk иstяdиyиn kиmи<br />
qurmaq gцcцnц яldя etmяyя иnanmaq, nя gюzяl bиr<br />
duyьudur. Yetяr kи planыn olsun. Skandиnavиa юlkяlяrиndя<br />
tяhsиl almaqчцn yaranan иmkanlar, olduqcan yetяrlи vя<br />
hяrtяrяflиdиr. Mяnиm amacыm Antropology fakultяsиndя<br />
yer almaqdan иbarяtиdи. Humanиtar elmlяrdя tяhsиl<br />
almaqчцn, юlkяnиn dиlиnи иkи qat yaxшы bиlmяn gяrяkиr. Adи<br />
ишlяrdя ишlяmяkчцn gцndяlиk sюzlяrи bиlmяk yetяrlиdиr.<br />
Hяtta tяbии elmlяrdя tяhsиl almaqчцn dя юlkяnиn dиlиnи<br />
mцkяmmяl bиlmяk gяrяkяn deyиl. Bunu bиldиyиm zaman<br />
Norveч dиlиnи юyrяnmяkчцn иkи qat чaba gюstяrmяyя<br />
baшladыm.<br />
Mяktяbиn иlk gцnц maraqlыydы. Altыdan altmышa, hяr<br />
rяngdя vя dцnyanыn bиr neчя fяrqlи юlkяlяrиndяn gяlяn<br />
qaчqыnlar varыdы. Qaчqыnlar hamыsы Septamber ayыnda bu<br />
юlkяyя gяlmиr tяbиkи. Bu цzdяndиr kи иlиn baшы vя yaxud<br />
sonu olmasыna baxmayaraq, yenи юyrяncи sиnиfя яlavя ola<br />
bиlяr. Bиzиm mяktяbdя цч gruppa varыdы. Tam yenи<br />
юyrяncиlяr, orta sяvиyyяlи vя bиr dя dиlи nиsbяtяn danышa<br />
bиlяnlяr. Tяbии kи tam amator grupun sиnиfиndя oturmlы<br />
oldum. Mart ayыnыn ortalarыydы vя tяxmиnяn цч ay sonra<br />
tяtиllяr baшlayacaqdы. Karи adlы bиr orta yaшlы qadыn bиzя<br />
mяllиmlиk edиrdи. Sиnиfdя bиr neчя mиllяtdяn юyrяncи varыdы,<br />
ama Яfqanlar vя Kцrdlяr demяk olarkи mяktяbdя hamыdan<br />
чoxudu. Gцnцydяn olduьuma baxmayaraq, юmrцmdя<br />
иlk dяfиyя canlы olaraq Яfqanlы bиr иnsanla tanыш oldum.<br />
Иranda яn azы иkи mиlyon Яfqan yaшыyыr ama Gцnцydя saylarы<br />
olduqcan azdыr. Sonralar bu иnsanlarla tanыш olduqcan,<br />
onlarыn Иran adlы юlkяdя nяlяr yaшadыqlarыnы юz aьыzlarыndan<br />
eшиtdиm. Hяtta dяfяlяrcя onlara Tцrk olduьumu<br />
dedиyиmя baxmayaraq, yenя dя hиss edиrdиm kи yaxыnlaшmaqdan<br />
чяkиnиrlяr vя bиr чox zюlяrиnи ичlяrиndя udub vя<br />
mяnя demиrlяr. Hesab edиrdиlяr kи Иranlыyam vя bu<br />
sюzlяrdяn xoшlanmaram! Bu haqda яtraflы yazmaьы sonraya<br />
saxlыyыram.<br />
***<br />
Mяn o zamanlarda иndиkи kиmи Иngиlиs dиlиndяn heч<br />
nя anlamыrdыm. Ancaq Karиlя mцqayиsяdя bu dиlи<br />
mцkяmmяl bиlиrdиm sankи. Bununчцn dя sюzlяrи vя dяrsи<br />
anlamaqчцn, mяnиmlя onun arasыnda yeganя alternatиv<br />
Pantomиm ишarяtlяr yardыmcы olurdu. Mяndяn юncя gяlяn<br />
Яfqanlar vя Fars dиlиnи bиlяn Kцrdlяrиn yardыmыnы яlavя<br />
edяndя, sюhbяt nяdяn gedиr dиyя bиr шeylяr anlыyыrdыm.<br />
Яvvяllяr belя hesab edиrdиm kи, yяqиn bu grupdakиlar<br />
hamыsы uzaq baшы keчяn иlи tяtиllяrdяn sonra gяlяn qaчqыnlardыr.<br />
Sonra bиldиmkи иkи vя hяtta цч иl mяndяn юncя<br />
юlkяyя gяlяnlяrdяn dя bu sиnиfdя vardыr. Neчя yaшda<br />
olmaq vяya neчя иl юlkяdя yaшamaq, grupun sяvиyyяsиn<br />
tяyиn etmиrdи. Eynи sиnиfdя belя olanlarыn sяvиyyяsи dя<br />
yetяrиncяk fяrqlи gюrцnцrdц. Baшqa formada olmasыnы<br />
dцшцnmяk dя чяtиn иdи bяlkя. Axы иlиn baшыndan sonunacan<br />
qapыsы aчыqolan sиnиfиn юyrяncиlяrи necя bиr sayaqda dяrs<br />
ala bиlяrdиlяr kи Gцneydя bиr чox kичиk kяndlяrdя ancaq<br />
bиr dяnя mяllиm olardы. Sanыram иndи dя belяdиr. Onlar bиr<br />
otaqda bиrиncи sиnиfdяn ta beшиncи sиnиfяdяk olan mяktяb<br />
шagиrdlяrиn toplayarmышlar. Hяr sиnиfя baшqa baшqa dяrslиklяr<br />
verиb vя obиrиsиlяrlя mяшqul olarmышlar. Bиzиm bu dиl<br />
sиnиfиdя olara bяnzиyиrdи. Ancaq hяtta o kяnd mяktяbиnиn<br />
шagиrdlяrи bиr otaqda olsaydыlarda, fяrqlы sиnиflяrя bюlцnцb<br />
vя fяrqlи dяrslиklяr alыrdыlar. Bиrdяkи bиr шagиrd yenи иl<br />
baшlayandan ta bиtяnяcяn, hansы sиnиfdя olduьun bиlиrdи.<br />
38<br />
АЛАТОРАН №8, ОКТЙАБР 2006