You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
axыrdыm kи, hяtta yabancыlarыn ичиndя nяsя yaramaz<br />
olabиlяcяyиnя belя иnanmaq иstяmиrdиm. Tяsяvvцr edиrdиm,<br />
bu иdeal юlkяnиn yяqиn иdeal bиr araшdыrma mяrkяzи vardыr,<br />
hяrhansы baшdan xarabыn bиrиsиnи юlkяyя buraxmaz.<br />
Norveчlиlяrиn kцчя bazarda nяdяn danышdыqlarыnы<br />
anlamыrdыm tяbиkи, ancaq belя tяsяvvцr edиrdиm kи, onlar<br />
yяqиn dцnyada baш verяn юnяmlи hadиsяlяrdяn danышыrlar!<br />
Nяdя olsa bleяnчи юlkяnиn vяtяndaшы vaxtыnы axmaq-axmaq<br />
sюzlяrlя keчиrяn иnsan ola bиlmяz. Иngиlиscяm яn bяdяvи<br />
sюhbяtlяrя yetяr-yetmяzиdи, Norveч dиlиnи dя юmrцmdя иlk<br />
dяfя eшиdиrdиm. Aьlыmdakы bu иntelиgent mиllяtlя olduqcan<br />
tez иlишgи qura bиlиm deyя, cиddиcяsиnя Norveч dиlиnи юyrяnmяyя<br />
baшladыm. Balыq dolu чaya dиzяcяn gиrmиш ac иnsanы<br />
tяsяvvцr edиn, qarmaьы yoxdur deyя, lяzzяtlи яtи olan<br />
sandыьы balыqlarыn gюzц юnцndя цzmяsиnя шahиd olsun !<br />
Яtrafыmda hяrnя Norveчlи gюrцrdцmsя aьlыmda onu<br />
savadlы vя dяrиn иnsan hesab edиrdиm. Bu fиlosoflarla danышmaq<br />
иstяyиrdиm. Nяdя olsa mяndя bиr иkи kяlmя fяlsяfяdяn<br />
qыrыldadacam deyя sяbиrsиzlяnиrdиm. Ara sыra daha юncя<br />
gяlяn qaчqыnlarыn dиlиndяn onlarыn bu юlkяdяn heч dя razы<br />
olmadыqlarыnы eшиdиrdиm. Яn azы Юrstadan! Ancaq mяn<br />
olarыn sюzцnя heч qulaq vermиrdиm. Deyиrdиm, yяqиn bu<br />
onlarыn sяhvиdиrkи bu иnsanlarыn dцшцncя tяrzиndяn baш aчa<br />
bиlmиrlяr. Dиlи юyrяnиm, onlara sяhv etdиklяrиnи subut<br />
edяrяm. Bu sayaq dцшцnmяyя dяvam etmяyиn sяbяbи<br />
varыdы. Hяlя Norveчlиynяn tanыш olmamышdыm. Ancaq Fars<br />
vя Tцrk dиlиnи bиldиyиmчцn demяk olarkи bиr чox юlkяdяn<br />
gяlяn qaчqыnlarla danышыb vя tanыш olmaq шansыm varыdы.<br />
Яfqan etnиklяrиlя, Иran etnиklяrиlя, Tцrkиyя vя Tцrkиstan<br />
юlkяlяrиndяn gяlяnlяrlя tam olaraq vяya azacыq anlaшa<br />
bиlиrdиk. Kцrdlяrиn bиr чoxu Tцrkcя vяya Farsca bиlиrdиlяr.<br />
Bu иnsanlarla tanыш olduqcan hиss edиrdиmkи nяsя burda bиr<br />
yanlышlыq olmalыdыr! Ya mяn hяdsиz иdeal dцшцnцrяm vяyaxud<br />
nяsя bu sиstemdя bиr anlaшыlmazlыq olub. Hяr halda<br />
belяnчи tanышlыqlar artdыqcan mяn яmиn olurdumku bunlarыn<br />
sюzlяrиnя иnanmaq aьыldan deyиl. Яgяr onlar razы<br />
deyиllяrsя, Norveчlи taqsыrkar ola bиlmяz. Yяqиn kи,<br />
Norveчlи dя bulardan razы olmamalыdыr. Burasыn dцz<br />
anlamышdыm! Sonra anladыm kи, Norveч vяtяndaшlarы ичиndя<br />
yabancы sevmяmяk sayы vя dяrиnlиyи иldяn иlя artыrmыш.<br />
Ancaq mяn o zaman heч иnanmazdыm bиr gцn mяn dя eynи<br />
sюzlяrи dиlиmя gяtиrяcяm !<br />
***<br />
Bяlяdиyyя yaшamam gяrяkяn evиn aчarыnы verdи.<br />
Hardasa 50-55 kvm. bюyцklцkdя bиr yataq otaqlы<br />
evиdи. Norveчdя buna иkи otaqlы deyиrlяr. Etajlarы saymalarыda<br />
bиzdяn fяrqlиydы. Norveчdя иkиncи etaj dedиyиn,<br />
bиzdя bиrиncи etaj sayыlыr. Mяncя mяnиm evиm иkиncи etajda<br />
vя bиr otaqlыydы ama Norveчdя ona цчцncц etaj vя иkи<br />
otaqlы deyиrdиlяr. Bunu иlk dяfя eшиdяndя asla razы olmaq<br />
иstяmиrdиm. Mяntиqя uyqun subutlar gяtиrиrdиm vя иkиncи<br />
qatda, bиr otaqlы evdя yaшadыьыmы subut etmяk иstяyиrdиm.<br />
Bцtцn ev яшyalarы yenи alыnmышdы. Hяtta pяrdяlяrи belя yenи<br />
asmышdыlar. Mяtbяx яшyalarы hamыsы yerиndяydи, hяtta bиr<br />
neчя tяzя dяstmal. Dolabыnda meyvя dolu ev alan qaчqыn<br />
da olmuшdur. O zaman ayda 400 $ kиrayяsиydы. Ышыq pulu<br />
яlavя olanda hardasa 500 $ yaxыn olurdu. Hamыsыnы<br />
bяlяdиyyя юdяyиrdи. Bu юlkяdя su havayыdыr. Hяtta bиrиncи<br />
иlиn TV abonentиnи dя bяlяdиyyя юdяyиrdи. Яlavя olaraq<br />
yemяk ичmяk xarcиnиdя 500 $ verиrdиlяr. Ыkи dяfя paltar<br />
pulu da verdиlяr. Hяr dяfя 200 $. Qaчqыnыn иlk vя son<br />
gюrяvи mяktяbя gedиb vя Norveч dиlи юyrяnmяyиdи. Bяzи<br />
bяlяdиyyяlяrdя bunu cиddи tuturdular. Mяktяbя getmяdиyиn<br />
gцnlяrиn pulunu aylыqdan kяsиrdиlяr.<br />
Ev sahиbи olmuшdum! Цstяlиk dahи иnsanlarla danышmaьы<br />
юyrяdяn dиl mяktяbиnя getmяyя belя baшladыm. Aldыьыm<br />
aylыqla Bakыda qazandыьыm borclarы belя юdяyя bиlиrdиm.<br />
Daha nя dяrdиm ola bиlяrdиkи!<br />
Иlk hяfяtяldя kяsиnlиklя юzцmи yad bиr юlkяdя vяya yad<br />
иnsanlar toplumunda hиss elяmиrdиm. Чevrяmdяkи иnsanlarыn<br />
hamыsыyla dostluq шansыm var deyя dцшцnцrdцm.<br />
Ortada olan sadяcя bиrcя problem vardыr sanыrdыm : Dиl !<br />
Norveч dиlиnи bиlmяdиyиmчцn юzцmц qыnamыrdыm tяbиkи.<br />
Ancaq vaxtыnda Иngиlиs dиlиnя lazыmы dяyяrи vermяdиyиmчцn<br />
юzцmdяn zяhlяm gedиrdи. Mяktяbdя 7 иl tamam bu dиlи<br />
oxuduьuma baxmayaraq, Иranda orta mяktяbи bиtиrяn<br />
bцtцn юyrяncиlяr kиmи bu dиldя danышmaqdan acиzиdиm.<br />
Hяlя unиversиtяdя oxuduьumuz Иngиlиscяnи dя hesaba<br />
salanda, durumun nя qяdяr utandыrыcы olduьu tam olaraq<br />
ortaya чыxыrdы. Bu dиlи normal danышa bиlmяkчцn Bakыda da<br />
bиr dяfя adыmы юzяl kurslara yazdыrdыm ama 3-4 dяfяdяn<br />
чox sиnиfdя otura bиlmяdиm. Sankи bu mиras problem tиlsиmя<br />
dцшmцшdц. Hesab edиrdиm kи, яgяr vaxtыnda bu чatышmazlыqla<br />
mяшqul olsaydыm, Norvecя addыm basan kиmи<br />
юzцmя bиr sцrц dost tapacaqdыm. Ancaq daha чox gec<br />
olmuшdu vя yeganя шans Norvec dиlиnи tez юyrяnmяyиdи.<br />
Lalыdыm ama kor vя kar deyиldиm. Чalышdиm kи, bu иkи<br />
hиssdяn olduqcan faydalanыm. Юzяllиklя чevrяmdя baш<br />
verяnlяrи tam dиqqяtlя gюz altыna alыrdыm. Sиmbollardan<br />
faydalanыb vя onlarыn arxasыnda yatan anlayышlarы baшa<br />
dцшmяyя чalышыrdыm. Hansы rяnglяrdяn daha чox иstиfadя<br />
edиrlяr, nя sayaq paltarlar geyиrlяr, yemяklяrи necяdиr, bиr<br />
bиrlяrиlя danышanda heч nя anlamыrdыm ama hansы tonla<br />
danышmalarыna dиqqяt edиrdиm. Sankи dиlиnи bиlmяdиyиnиz<br />
kиnoya baxыrdыm, юz dиlиmdя alt yazыsы da yoxdur.<br />
Sиfяtlяrиndяkи mиmиklяr, яl ayaq hяrяkяtlяrи vя bиr kяlmя<br />
dя desяm, gюrцntцlяrиnя baxыb vя nя haqda danышdыqlarыnы<br />
bиlmяk иstяyиrdиm. Яmиnиdиm kи, baшa dцшя bиlmяdиyиm<br />
sюzlяrdяn danышmыrlar, sadяcя konuyu bиlmяkчцn bцtцn<br />
nишanяlяrи araшdыrmaьa чalышыrdыm. TV programlarы da<br />
yardыmcы olurdu. Bu medиa vasиtяsиnя чox bel baьlamышdыm<br />
ama demяk olar kи, иlk шoku bu medиa vasиtяsи mяnя yaшatdы.<br />
Norvecdя gцnцn bu gцnц 5 dяnя TV kanalы vardыr. 2<br />
dяnяsи devlяt kanalыdыr vя 3 dяnяsи юzяldиr. Devlяt kanallarы<br />
axшam saat 4-5 cиvarы baшlыyыr vя gecя saat 12-01 olur<br />
olmaz programlarы bиtиr. Bu kanallara baxmaqчцn o<br />
zaman иldя 400 $ cиvarыnda pul юdяmяk gяrяkиrdи. Evиnиzиn<br />
qapыsыnы dюyцb vя TV.nиz vardыr ya yox dиyя yoxlamalar<br />
aparыla bиlяr. Kanallara baxыb baxmadыьыnыz devlяtиn umurunda<br />
belя deyиldиr. Gцndя 6-7 saat program yayыnlanыr<br />
deyя TV varыnыzdыrsa юdяmяn gяrяk. Юzяl kanallar<br />
bedavadыr vя hяmишя programlarы vardыr. Ancaq mяnиm<br />
yaшadыьыm шяhяrcиkdя иkи dяnя kanala baxmaq olurdu. Bиrи<br />
devlяtиn vя bиrи dя юzяl. Qalan kanallara baxa bиlmяkчцn<br />
36<br />
АЛАТОРАН №8, ОКТЙАБР 2006