You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
olacaьmыш. Uчaqdan endиyиm zaman gюrdцm юlkяnиn torpaьыna<br />
addыm basmaqчцn bиr keчиdиn юnцndя sыraya durmalыyamkи<br />
bцtцn mцsafиrlяr orda toplanыr. Sыra mяnя<br />
чatanda яlиmdя normal pasaport olmadыьи цzцndяn,<br />
yoxlayan cяnab kиmяsя telefon aчdы vя bиraz sonra bиr<br />
яfяndи bяy gяldи vя mяnи aиrportun polиs шюbяsиnя apardы.<br />
Orda mяnиm gиrиш vиzamы vя bцtцn яшyalarыmы yoxladыlar vя<br />
sonra gцlяr цzlя buraxdыlar. Mяn tяsяvvцr etmишdиmkи<br />
ardыmcan gяlяn bяy яfяndи BMT ишчиsиdиr vя mяnя<br />
yolчuluq etmяk qяsdиlя gяlиb. Sonralar bиldиmkи gиrиш<br />
keчиdиndяkи bяy яfяndи mяnиm sяnяdlяrиmdяn шцpяlяnиb<br />
vя polиsя zяng edиbdиr! Bu цzdяn dя mяn Norveч юlkяsиnя<br />
addыm basmadan belя polиs tяrяfиndяn yoxlanыb vя<br />
buraxыlmышam. Daha BMT ишчиsиnиn gяlmяsиnи gюzlяmяdиm<br />
vя gedяcяyиm rayonun цnvanыnы lиstяlяrdяn tapыb vя<br />
yolчuluьuma dяvam etmяk qяrarыnы verdиm.<br />
Oslodan Flora шяhяrиnя uчmalыydыm. Aиrportda getmяm<br />
gяrяkяn "gate".иn harda yerlяшdиyиnи soruшduьum<br />
zaman, gцlяr цzlя bиlgиlяr verяn иnsanlarla qarшыlaшdыqcan<br />
sankи dцnyanыn hяqиqяtяn dя яn gюzяl юlkяsиndя olduьuma<br />
иnanmaьa baшladыm. Kиmsя kиmsяnиn ишиnя burun soxmurdu,<br />
kиmsя kиmsяnи fыrlatmaqla mяшqul deyиldи, sankи hяr шey<br />
qaydasыnda olduьu kиmи gюrцnцrdц. Яtraf olduqcan tяmиz<br />
gюrцnцrdц. Иnsanlarыn sиfяtиndя hиrs, qяzяb gюrцnmцrdц.<br />
Adres soruшduьum zaman sankи onlar maaш alacaqlarы ишlя<br />
mяшqul olduqlarы kыmы, olduqcan soruya cиddиcяsиnя<br />
yanaшыrdыlar. Uчaq oturmadan юncя pяncяrяdяn шяhяrя<br />
baxыrdыm. Avropa юlkяlяrиnиn шяhяrlяrиnя uчaqdan<br />
baxdыьыn zaman, uшaqlыqda qurmaq иstяdиyиmиz evcиklяrи<br />
xatыrlayыrdыm. Sankи юlчц metrяsиnи яlя alыb vя hяr шeyи<br />
metrиlя юlчцb bюlцblяr. Necя dя maraqlыdыr Avropa<br />
шяhяrиndя иlk dolanыш vя яtrafы olduqcan optиmиst baxышlarla<br />
gюrцb vя posиtиv dцшцncяlяrlя analиz etmяk! O anlar tяkrar<br />
olmayasы qяdяr dяyяrlи sevиnc dolu hиsslяr yaradыr иnsanda.<br />
Sevdиyиn иnsanlarыn boш yerиnи gюrцrsяn vя bu sevиncи onlarla<br />
paylaшa bиlmяdиyиnчцn цzцlцrsяn. Tяk baшыma юzgцrlцk<br />
hиssиnи yaшayыrdыm. Юzgцr, hяmdя tяk!<br />
Юrsta шяhяrcиyиnя uчmalыydыm. BMT-nиn aиlя bиrlяшmяsи<br />
qanununa яsasяn, bacыmыn yaшadыьы юlkяyя<br />
gюndяrиlmишdиm. Tяbиkи шяhяr dя eynи olmalыydы. Oslonun<br />
aиrportundan baшqa heч yerиn gюrmяyя иmkan olmadы.<br />
Uчaьы qaчыrsaydыm avara sяrgяrdan qalacaьdыm. Иkи dяfя<br />
uчaq dяyишmяlиydиm. Юmrцmdя иlk dяfя olaraq mиnиuчaqla<br />
uчmaьы tяcrubя elяdиm. Sonralar bиldиmkи<br />
Norveчlиlяr юlkяnиn hяr yerиndя sяpяlяnиb yaшadыqlarыna<br />
gюrя, ancaq bюyцk шяhяrlяr arasыnda uчan uчaqlar nиsbяtяn<br />
bюyцk olur. Qalan xиrda шяhяrcиklяrя 20-30 nяfяr<br />
yerlяшяn uчaqlarla yolчuluq etmяk olur. Bяzяn 5 000<br />
nяfяrlиk шяhяrcиklяrиn dя aиrportu olur. Юrstanыn 8 000<br />
nяfяr nцfusu olduьun bиlиrdиm. Zatяn bu mяkan haqqыnda<br />
bacыmdan aldыьыm bиlgиlяr dя bundan artыq deyиldи !<br />
***<br />
Юlkяyя addыm basalы иlk gцn olduьuna baxmыyaraq,<br />
nяsя hиss olurdu kи Oslo aиrportunda цzlяшdиyиm<br />
adamlar, Юrstaya uчan uчaqda oturanlardan bиraz<br />
fяrqlяnиrdи. Uчaqlar kичиldиkcяn, иnsanlarыn sosиal davranыш<br />
яhatяlяrи dя kичиlиrdи !<br />
Nяhayяt иkи mиnи-uчaq dяyишяndяn sonra mяqsяdя<br />
чatdыm. Bяlяdиyyя (Kommun) tяrяfиndяn bиr nяfяr qarшыlamaьa<br />
gяlmишdи. Tяbиkи bacыm da orda mяnи gюzlяyиrdи. Hяr<br />
yan qar doluydu. Aиrport шяhяrcиyиn tam doьu tяrяfиndя<br />
yerlяшиrdи. Bacыm da batы tяrяfиndя yaшayыrdы. Evя чatana<br />
qяdяr yolun baшa baшыnda шяhяrcиyиn tam ortasыndan keчяn<br />
kцчяdя 10 nяfяrdяn чox saya bиlmяdиm. Havanыn<br />
soyuqluьunu sяbяb bиlиb vя bu haqda heч nя soruшmadыm.<br />
Sonra anladыm kи, 8 000 nяfяr dedиyиn nцfus, шяhяrcиyиn<br />
bцtцn яtrafыnda yaшыyanlarы nяzяrя alaraq yazыlыb. Ancaq<br />
olduqcan maraqlы tяbияtя malиk yerиdи. Maraqlы deyиrяm<br />
ona gюrяkи bиr чoxlarыna gюzяl adыna layиq tяbияt olsaydы<br />
da, mяnиmчцn sadяcя maraqlыydы. Yaшыl daьlar, meшяlяr vя<br />
bиr yandan da dяnиzя qovuшan kичиk kюrfяz, mяndя bиr o<br />
qяdяr dя daиmи maraq tюrяtmиrdи. Bu maraq da иlk ayda<br />
vяya hяftяdя иtиb getdи. Nяdя olsa omцr boyu yaшadыьыm<br />
yerlяrиn hamыsыnda daь olmuшdur. Yaшыl, qayalы, meшяlи vя<br />
axar чaylarы olan daьlarы gюrdцyцm иlk dяfя deyиldи.<br />
Яslиndя mяn daha gюzяl tяbияtdя yaшamaqчцn юlkяnи tяrk<br />
etmяmишdиm kи, tяbияtlя maraqlanыm. Eшиdиrdиm, bяzи<br />
Afrиkadan gяlяn qaчqыnlar юmцrlяrиndя иlk dяfиyя qarыn nя<br />
olduьunu Norveчdя gюrцblяr. Yяqиn bu цzdяndиr kи,<br />
Norveчlиlяrиn yabancыlardan soruшduьu иlk sual belя olur: "<br />
Sиzиn юlkяdя Qar olur !" Tяkcя qar deyиl, иndиkи<br />
tяcrubяlяrиmя яsasяn arxayыnlыqla deyя bиlяrяm kи, bиr чox<br />
Norveчlиnиn dцшцncяsиndя цчцncц vя hяtta иkиncи dцnyadan<br />
olan yabancыnыn юlkяsиndя heч nя yoxdur. Cиblяrи vя<br />
baшlarы boш иnsanlardыlar kи, юlkяlяrиnиn tяbияtи dя kasыbdыr.<br />
Nя zaman bиzdяn sиvиlиzasиyadan nишanя gюstяrяn<br />
davranышlar gюrsяlяr gюzlяrи dюrd olur vя иnanmaьa чяtиnlиk<br />
чяkяrlяr. Tяbrиzdя qarыn olduьunu sцbut etmяkчцn<br />
dяrиdяn qabыqdan чыxыrdыm. Sonralar anladыm kи, Norveчlы<br />
юz medиasыndan yayыnmayan bиlgиlяrя иnanmaqda olduqcan<br />
шцbhяlи yanaшыr.<br />
Иlk иkи hяftяnи bacыma qonaq oldum. BMT tяrяfиndяn<br />
gяlяn qaчqыnlara vя ya юlkяnиn юzцndя sыьыnacaq яrиzяsи<br />
qяbul olan шяxslяrя gяrяkяn яшyalarla dolu ev vermяk<br />
devlяtиn borcu sayыlыr. Bяzи шяhяrlяrdя яшyanыn pulunu<br />
verиb vя alыb daшыmasыnы qaчqыnыn юz юhdяsиnя qoyurlar.<br />
Юrstada qayda belяydиkи bяlяdиyyя юzц alыb vя evи<br />
dюшцyяndяn sonra qaчqыna verиr. Bu цzdяndя иkи hяftяnи<br />
gюzlяmяlи oldum. Norveч dиlи юyrяnmяk qaчqыnыn иlk<br />
gюrяvиdиr, "gюzяl" tяbияtи bиr yana buraxыb hяmяn dиlи<br />
юyrяnmяyя baшladыm.<br />
Bиr чox Azяrbaycan gяnclяrи kиmи Avropaya addыm<br />
basmadan юncя bu qиtя haqqыnda bиr чox utopиst<br />
иnanclarыm varыdы. Юzяllиklя Avropanыn Skandиnavиya<br />
adlanan юlkяlяrи mяnиm dцшцncяmdя иkи qat Moderen<br />
юlkяlяr sayыlыrdы. Sankи bu юlkяlяrиn vяtяndaшlarы hяr bиrи<br />
bиr fиlosof olmalыdыr sanыrdыm. Skandиnavиya юlkяsи olmaqdan<br />
яlavя, BMT tяrяfиndяn "dцnyanыn яn gюzяl юlkяsи"<br />
adыyla юdцllяnяn Norveч, mяnиm rюyamda яn иntelиgent<br />
vяtяndaшlar юlkяsи olmalыydы. Bu юlkяyя oqяdяr иdeal<br />
АЛАТОРАН №8, ОКТЙАБР 2006 35