Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
mцяllиfиn aьalыq etdиyи tarиxи dюvr tяnqиdиn eynи statuslu<br />
dюvrц иlя цst-цstя dцшцr vя bu gцn tяnqиd mцяllиflя eynи<br />
zamanda sиlkяlяnиr.<br />
щекайя<br />
*<br />
Balzakdan gяtиrиlяn sиtata qayыdaq. Danышan heч kиm<br />
deyиl: onun sяsиnи, mяnbяyиnи yazыda deyиl, oxuda axtarmaq<br />
lazыmdыr. Baшqa bиr mиsal bunu aydыn gюstяrиr. Bu<br />
yaxыnlarda aparыlmыш tяdqиqatlar gюstяrиr kи, yunan<br />
tragedиyalarы konstиtutиv olaraq mцяmmalы tяbияtя<br />
malиkdиr. Bu tragedиyalar иkиbaшlы sюzlяrlя zяngиndиr vя<br />
personajlarыn hяr bиrи onlarы bиr mяnada anlayыr (mяhz bu<br />
яbяdи anlaшыlmazlыq "tragиk" elementи gюstяrиr); amma bиr<br />
nяfяr var kи, o hяm sюzlяrи hяr иkи mяnasыnda tutur, hяm<br />
dя personajlarыn dиgяr mяnaya mцnasиbяtdя anlaqsыzlыьыnы<br />
gюrцr: o adam oxucudur. Yazы юz mahиyyяtиnи bu<br />
cцr aчыr: mяtn coxsaylы mяdяnиyyяtlяrdяn ortaya gяlяn vя<br />
bиr-bиrи иlя dиaloqa, parodиyaya, konfrontasиyaya daxиl<br />
olan чoxsaylы yazыlardan tяskиl olunub; amma bu<br />
чoxluqlarыn toplaшdыьы bиr yer var kи, o da иndиyя qяdяr<br />
deyиldиyи kиmи mцяllиf yox, oxucudur. Oxucu yazыnыn<br />
bцtцn цnsцrlяrиnиn toplaшdыьы mяkandыr. Mяtnиn<br />
bцtюvlцyц onun mяnшяyиndя deyиl, onun tяyиnatыndadыr.<br />
Amma bu tяyиnat fяrdиlяшdиrиlя bиlmяz: oxucu hяyat<br />
tarиxи, bиoqrafиyasы, psиxologиyasы olmayan bиr adamdыr. O<br />
sadяcя yazыnыn tяшkиl olunduьu bцtцn иzlяrи bиr yerdя<br />
tutan kиmsяdиr. Amma klassиk tяnqиd heч vaxt oxucu иlя<br />
mяшьul olmayыb. Yazыnыn gяlяcяyиnи ona qaytarmaq цчцn<br />
onunla baьlы mиfи tяrsиnя чevиrmяk lazыmdыr: oxucunun<br />
doьumu mцяllиfиn юlцmц hesabыna baшa gяlmяlиdиr.<br />
Qan Turalы<br />
MИNEROLOGИYA KИTABI<br />
Bиlиrdиm kи, чox чяkmяyяcяk bu hиcran. Bиr gцn sяn<br />
qayыdacaqsan vя mяnиm olacaqsan. Yazdыьыm шeиrlяr dя<br />
bunu deyиrdи, sяnиn mяnя baxan amиranя baxышlarыnыn<br />
da ardыndan gюrцrdцm bu vцsalы. Hяr dяfя "yox" cavabыnыn<br />
arxasыnda belя gяlяcяyи gюrцrdцm. Bu gяlяcяk<br />
bиr gцn bиzиm olacaqdы. Sяnиn vя mяnиm.<br />
Bиrcя qorxum vardы sяn sarыdan. Bиlиrdиm, mяndя bu<br />
иnadkarlыq varsя sяn gюzяl gцnlяrиn bиrиndя mяnя "hя"<br />
deyяcяkdиn. Bяlkя dя bu "hя" olmayacaqdы, amma sяn<br />
bиr gцn "yox"u elя deyяcяkdиn kи, "hя" kиmи чыxacaqdы.<br />
Amma qorxum onda иdи kи, sяn Ulu Yaradana иnanmayacaqdыn,<br />
onu иnkar edяcяkdиn, o zaman mяn seчиmи<br />
sяndяn yox ondan yana edяcяkdиm. Amma bцtцn<br />
namazlarda Allaha dua edиrdиm kи, mяnи belя sыnaq<br />
qarшыsыnda qoymasыn. Иlk gюrцшцmцzdяn sяn mяnя<br />
dedиn kи, namaz qыlmaq иstяyиrsяn. Bиlиrdиm, Rяbbиmи<br />
secяcяkdиm, amma Allahы qazansam da sяnи иtиrmяk<br />
иstяmиrdиm, Allah sevgиsи nя qяdяr xoш иdиsя sяnи иtиrmяk<br />
sяadяtи o qяdяr aьыr иdи. Yaxшы kи, Allah mяnи belя<br />
bиr sыnaq qarшыsыnda qoymadы. Шцkцrlяr olsun.<br />
Sabaha qяdяr sяnи dцшцnцrdцm, kaьыzlar yazыb<br />
kиtablarыn arasыna qoyurdum, o kaьыzlarda sяnиn adыnы<br />
yazыlы иdи. Mиnerologиya иmtahanaыna hazыrlaшarkяn<br />
kиtabыn arasыnda sяnиn adыnыn чыxmaьы o qяdяr xoш иdи<br />
kи.<br />
Sяnи belя sevиrdиm...<br />
Ряссам: Баби Бадалофф<br />
30<br />
АЛАТОРАН №8, ОКТЙАБР 2006<br />
Qulamяlи dцшцncяlяrdяn ayrыldы. Artыq avtobus<br />
Bakыya чatыrdы. Bu avtobus onu sevdиyиnя tяrяf<br />
aparыrdы. Pяncяrяdяn чюlя baxdы. Kapиtalиzm иnkишaf<br />
etdиkcя yol qыraьыndakы sяhrayabяnzяr яrazиlяrdя dя<br />
hяyat qaynayыrdы. Amma yol kяnardakы fahишяxanalar<br />
daha чox proletarиata xиdmяt edиrdи. Vaxtaшыrы<br />
televиzиyalar burda adи bиr konduktorun, ya da иnшaat<br />
fяhlяsиnиn 3-4 gцnlцk qazancыnы bиr neчя saata necя xяrclяmяsи<br />
haqda sanballы reportajlar hazыrlayыrdы.<br />
Qulamяlи цчцn fahишя яn pиs adam иdи. Onlara dadanan