You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ï î ñ ò ì î ä å ð í<br />
FUAD<br />
ZЯRBИYEV<br />
1977-cи иlиn sentyabrыnda Masallы rayonunun Bяdяlan kяndиndя doьulub. 1998-cи<br />
иldя Bakи Dюvlяt Unиversиtиtиnи "Beynяlxalq hцquq" иxtиsasы цzrя fяrqlяnmя dиplomu<br />
иlя bиtиrиb. Hяmиn иldяn tяhsиlиnи Fransada davam etdиrиb.<br />
Fransanыn Qrenobl шяhяrиndя Pyer-Mandes Frans Unиversиtetиndя "Beynяlxalq<br />
sиyasяt vя beynяlxalq иdarячиlиk" иxtиsasы цzrя bakalavr, Strasburqun Robert Шuman<br />
Unиversиtetиndя "Beynяlxalq hцquq" vя "Иnsan hцquqlarы" иxtиsaslarы цzrя magиst<br />
dяrяcяlяrи alыb. Haaqa Beynяlxalq Hцquq Akademиyasыnыn vя Strasburqun Rюne<br />
Kasяn adыna Beynяlxalq Иnsan Hцquqlarы Иnstиtutunun dиplomчusudur. Hazыrda<br />
Иsveчrяnиn Cenevrя шяhяrиndя yerlяшяn "Beynяlxalq mцnasиbяtlяr Иnstиtutu"nda doktorluq<br />
ишиnи hazыrlayыr vя hяmиn Иnstиtutda elmи asиstent kиmи чalышыr.<br />
Ашаьыда Фуадын орижиналдан тяръцмясиндя юнямли постмодернист философларын<br />
ясярляриндян нцмуняляри дяръ едирик.<br />
Bиr qяdяr qяrиbя gюrцnя bиlяcяk bu mюvzunu seчmяyиm<br />
иlk nюvbяdя vaxtы иlя yazdыьыm bяzи шeylяrи tяnqиd etmяk<br />
vя yol verdиyиm bяzи ehtиyatsыzlыqlarыn цzяrиnя qayыtmaq<br />
иstяyиmlя baьlыdыr. "Sюzlяr vя шeylяr" яsяrиmdя mяn<br />
kиtab, яsяr vя mцяllиf kиmи юyrяшdиyиmиz vahиdlяrя bюlцnmяyяn<br />
dиskursиv praktиkalarы, verbal kцtlяlяrи tяhlиl<br />
etmяyя cяhd gюstяrmишяm. Bu яsяrdя konkret olaraq<br />
яsяrlяrdяn yaxud mцяllиflяrdяn deyиl, цmumи bиr шяkиldя<br />
"tяbии tarиx"dяn, "sяrvяtlяrиn analиzи"ndяn, yaxud "sиyasи<br />
иqtиsad"dan danышыram. Amma bцtцn bu mяtn boyu mяn<br />
sadяlюvhcяsиnя mцяllиf adlarи иstиfadя edиr, Bцfondan,<br />
Kцvyedяn, Rиkardodan vя baшqalarыndan danышыr vя bu<br />
adlarы qeyrи-mцяyyяn bиr atmosferdя ишlяdиrяm. Buna<br />
gюrя mяnя tamamиlя haqlы olaraq иkи иrad etmяk olardы<br />
vя hяqиqяtяn dя bu иradlar olundu. Bиr tяrяfdяn mяnя<br />
иrad tutdular kи, nя Bцfonu, nя dя onun yaradыcыlыьыnы<br />
lazыmи шяkиldя tяsvиr etmиrяm, yaxud Marks haqqыnda<br />
yazdыqlarыm Marksыn fиkиrlяrиnя mцnasиbяtdя hяddяn<br />
artыq azdыr. Tamamиlя яsaslы olsalar da bu иradlar qarшыma<br />
qoyduьum layиhяyя mцnasиbяtdя mяnя relevant<br />
gюrцnmцr. Чцnkи mяnиm nиyyяtиm Bцfon ya Marksы<br />
tяsvиr etmяk, yaxud onlarыn dedиklяrи ya demяk иstяdиklяrиnи<br />
tяqdиm etmяk olmayыb. Mяnиm mяqsяdиm onlarыn<br />
mяtnlяrиndя rast gяlиnяn bиr sыra konseptlяrиn vя nяzяrи<br />
sиstemlяrиn formalaшmasыnы tяnzиmlяyяn qaydalarы tapmaq<br />
olub. Mяnя edиlяn baшqa иrad иsя bиr-bиrиndяn чox<br />
uzaq olan Bцfon vя Lиne, Kцvye vя Darvиn kиmи adlarы<br />
yaxыnlыq vя tяbии oxшarlыьыn яn elementar qaydalarыnи<br />
pozaraq eynи kateqorиyalarda tяqdиm etmяyиmdиr.<br />
Amma bu иrad da mяnя adekvat gюrцnmцr, чцnkи mяn<br />
heч vaxt ayrы-ayrы fиkиr adamlarыnыn genealojи cяdvяlиnи<br />
tяrtиb etmяk, yaxud XVИИ, XVИИИ яsrlяrиn alиm yaxud<br />
tяbияtшцnaslarыnыn tиpиk portretlяrиnи tяqdиm etmяk<br />
MИШEL FUKO<br />
"Mцяllиf" nяdиr<br />
nиyyяtиndя olmamышam. Mяnиm<br />
mяqsяdиm daha sadя olub, bu da<br />
spesиfиk dиskursиv praktиkalarыn fяalиyyяt шяrtlяrиnи axtarmaqdan<br />
иbarяtdиr.<br />
Mяndяn soruшula bиlяr kи, belя olan tяqdиrdя nя цчцn<br />
"Sюzlяr vя шeylяr" яsяrиndя mцяllиf adlarы ишlяtmишяm; ya<br />
bunlarи ишlяtmяmяlи иdиm, ya da ишlяtdиyиm halda onlardan<br />
иstиfadя tяrzиnи mцяyyяn etmяlи иdиm. Mяncя bu иrad<br />
tamamиlя яsaslыdыr vя bиzи "mцяllиf" anlayышы haqda<br />
dцшцnmяyя dяvяt edиr. Bu anlayыш fиkиr, bиlиk, яdяbиyyat,<br />
fяlsяfя vя elm tarиxиndя fяrdиlяшmяnиn mцhцm bиr anыnы<br />
tяcяssцm etdиrиr. Hяtta bu gun belя hяr hansы konseptиn,<br />
яdяbи janrыn, yaxud fяlsяfя tиpиnиn tarиxиnи tяsvиr edяrkяn<br />
bu adычяkиlяn bюlgцlяrи иlkиn, sяbatlы vя fundamental<br />
vahиdlяr olan mцяllиf vя яsяrя mцnasиbяtdя иkиncи<br />
dяrяcяlи sayыrlar.<br />
Mяn mцяllиfиn personajыnыn tarиxи-sosиolojи tяhlиlиnи<br />
kяnara qoyuram. Bиzиm mяdяnиyyяtиmиzdя mцяllиf necя<br />
fяrdиlяшиb, ona hansы status verиlиb, nя zamandan<br />
etиbarяn autentиklиk vя mяnsubetmя axtarышlarы baшlanыb,<br />
nя zamandan etиbarяn daha qяhrяmanыn deyиl, mцяllиfиn<br />
hяyatы danышыlmaьa baшlanыb - bцtцn bunlar sюzsцz kи,<br />
tяdqиq olunmaьa layиq mяsяlяlяrdиr. Amma mяn hяlяlиk<br />
dиqqяtи mяtn vя hяr halda иlk baxышda ona kяnar olan vя<br />
zaman etиbarы иlя ondan яvvяl gяlяn bu fиqurun -mцяllиfиn<br />
mцnasиbяtиnя yюnяltmяk иstяyиrяm.<br />
Tяhlиl etmяk иstяdиyиm mюvzunun qoyuluшunu mяn<br />
Beketdяn gюtцrmяk иstяrdиm: "Kиmиn danышmasы heч bиr<br />
яhяmиyyяt kяsb etmиr". Mяncя bu etиnasыzlыqda mцasиr<br />
yazыnыn яn fundamental etиk prиnsиplяrиndяn bиrиnи gюrmяk<br />
lazыmdыr. Mяn "etиk" sюzцnц ишlяdиrяm, чцnkи bu etиnasыzlыq<br />
danышыq yaxud yazы tяrzиnи xarakterиzя edяn bиr<br />
22<br />
АЛАТОРАН №8, ОКТЙАБР 2006