11-1-son-son-kr-son:Alatoran -11-1-son-son-kr-son.qxd.qxd
11-1-son-son-kr-son:Alatoran -11-1-son-son-kr-son.qxd.qxd
11-1-son-son-kr-son:Alatoran -11-1-son-son-kr-son.qxd.qxd
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
“ЯDЯBи<br />
TANRыLAR!!”<br />
CЯFЯR ЯMиN<br />
Tяbrиz<br />
"<strong>Alatoran</strong>" цч aylыq bяdии jurnalыnыn 9-cu sayыsыnы иzlяdиkdя, jurnalыn sayыn baш<br />
redakoru Rasиm Qaraca mцяllиmdяn "Tullantыlar" baшlыqlы mяqalяyя rast gяldиm. Bu<br />
mяqalяdя Rasиm bяyиn яsas toxunduьu qonu Чиngиz Яlиoьlunun yenиcя nяшr olunan<br />
"Atlantlar" шer kиtabыnыn anlamsыz vя yersиz seчиldиgи цnvanы vя bu цnvanыn, kиtabыn<br />
ичиndя gяlяn шerlяrlя vя habelя Яlиoьlunun шяxsиyyяtи, davranышы, sиyasи-иctиmaи<br />
yaшamыyla uyьun olmadыьыnы aydыncasыna aчыqыlayыr. Mяnи чox maraqlandыran Rasиm<br />
mцяllиmиn get-gedя gяlяmиnиn cиddиlиkdяn, satиraya чevrиlmяsи vя иtиlяшmяsиdиr. Rasиm<br />
bяy Чиngиz Яlиoьlunun hиkkяlиklя юzцnц шer иlahяsи vя etrиaz symvolu bиlmяk psиkolojиk<br />
xяstяlиgиnи tяnqиd atяшиnя dutarq чыrpыr. Яlиnя, qяlяmиnя saьlыq. Bu toxunmaьыn<br />
mяnя marglы olduьunun nяdяnиnи sorsanыz, belя aчыqlayыm: bu mяqalяnи oxumadan<br />
юncя, Чиngиz Яlиoьlunun "Юmцr Aьacы" adlы шer kиtabыnы чevиrmяkdяydиm vя "Иstedadы<br />
yetиrяnlяrиn nяьmяsи" adlы шerиnя чatdыqda Rasиm mцяllиm duyan mяnяmlиgи mяn dя<br />
aydыncasыna duymuшdum:<br />
"Bиz alovun qцdrяtиyиk" / vя ya "bиz sиrrиk, bиz kяшfиk", demяk bu mиsralarda "bиz"<br />
sюzцndяn anlaшыlan Яlиoьlu юzцnц demяk иstяyиr. Юrnяk olaraq yuxarыda gяtиrdиgиm<br />
mиsralarыn шer olduьu-olmadыьы qalsыn, Rasиm mцяllиmин Чиngиz bяyиn шяxsиyyяtи,<br />
davranышы vя etиrazчы olmadan, ora-bura baьlыlыьы, aldыьы mцkafatlar vя яmяkdar иncя<br />
sяnяt xadиmи kиmи lяqяblяrя gюrя verdиgи bиlgиlяrи oxumasaydыm, bяlkя dя Яlиoьlunu<br />
Azяrbaycanыn яn dяrиn vя mцdrиk bиr etиrazчы шaиrи sanardыm. Artыq, Чиngиz<br />
Яlиoьlunun шerlяrиnи oxuduqda vя bu bиlgиlяrи duyduqda, daha doьrusu Яlиoьlunun<br />
yersиz qцrurunu, юzцnц шишиtmяsиnи vя юzцnц poezиa tanrыsы sandыьыnы dцшцndцm.<br />
Mяqalяnиn dяvamыnda, Rasиm mцяllиm, Яlиoьlu kиtabыnыn, sяhиfяlяrиnи artыrmagda,<br />
Zяlиmxan Yaqubla yarышa чыxdыьыnы tutuшdurub, satиrиk deyиmlя tяnqиdя чяkиr vя ha<br />
belя <strong>son</strong>unda onun "bцrkц" шerиnи (kючцrdцgцm, юmцr aьacы" adlы kиtabыnda bu шerи<br />
oxuyub gцlцnc olduьunu duymuшdum) sюzlяrlя boшuna uьraшdыьыnы vя sюz oynatmalarыnы<br />
aчыqlayыb чox yerlи tяnqиd edиr. Vя <strong>son</strong>ucda Чиngиz Яlиoьluna gюrя <strong>son</strong> tяnqиdи<br />
belя olur: "цmumyyяtlя, Чиngиz Яlиoьlu, kюhnя sovyet estetиkasы шaииrиdиr" artыq<br />
Rasиm mцяllиmиn Яlиoьluya yazdыьы bu tяnqиdи-satиrиk gюzяl mяqalяsи mяnи maraqlandыrdыqda,<br />
kюhnя dяrdиmи deшиb aшaьыdakы acы gerчяklяrи dиlя gяtиrmяk zorunda<br />
qoydu:<br />
- Rasиm bяy, Чиngиz Яlиoьlunun taylarы bu tayda az deyиl. Юrnяk olaraq, юzцnц<br />
poezиa tanrыsы sanan, "Daшqыn" taxma adlы bиrиsи var, Чиngиz Яlиoьluya ekиz-tay bиrиsи.<br />
Aralarыndan qыl keчmяz kиmи. Demяk sиz dя bunu bиlmиш olun: Daшqыn bяyиn "Kюlgя"<br />
adlы шer toplusuna юn sюz yazыb, Daшqыn bяyи gюylяrя qaldыran da elя haman Чиngиz<br />
bяy olmuшdur. Bunlar bиr yanda qalsыn, Daшqыn bяyиn hиkkяlи-hиkkяlи danышьы,<br />
duruшuьu, юzцnц Azяrbaycan yox, bяlkя tцrk dцnyasыnыn чaьdaш kцltцr vя яdяbyyatыnыn<br />
lиderи vя tanrыsы kиmи sanmasы, gцney Azяrbaycanda dиllяrdя-dишlяrdяdиr.<br />
АЛАТОРАН № 12, ЙАНВАР 2008 101