Ky shkrim këshillohet të lexohet në formatin PDF - Lajme / News ...

Një jetë në shërbim të vegjëlisë.
-Në shenjë të 83-vjetorit të vdekjes së humanistit,
Xheladin Strazimiri dhe 11-vjetorit të zhdukjes së
nipit të tij, Prof. Burhan Strazimiri.
Xheladin Strazimiri Hamide Egriu ( e bija ) Qamil Strazimiri ( i biri )
1845-1925 1910-1974 1904-2004
Nipi i tij atdhetar i ndjerë, Din Egriu dhe biri i Dinit,stërnipi poashtu i ndjerë i
Xheladinit, luftëtar
i shquar në betejën e lavdishme legjendare të Koshares-dëshmori Naxhi Egriu.
Xheladin Strazimiri, lindi më 1845, në fshatin Pocest të
Peshkopisë dhe ndërroi jetë në maj të vitit 1925. Me profesion bujk
dhe i ka takuar shtresës së vegjëlisë;këshilltar dhe delegat në
kuvendet e Nëntë Maleve të Dibrës, mendjemprehtë, fjalëzjarrtë
dhe patriot i shquar shqiptar.
I brumosur me ndjenjën e humanizmit patriotik, me urtësi e fisnikëri,
jetoi dhe veproi në periudhat më të errëta të intrigave, dallavereve,
të shfrytëzimit e të eksploatimit të popullit tonë nga ana e
anadollakëve
e të veglave të të tyre, marioneta të pushtetit osman.

Tërë jetën, duke sakrifikuar moralisht e materialisht, Xheladini
veproi për një të ardhme më të ndritur e të pavarur të popullit të
popullit shqiptar.
Ky burrë sypatrembur, kurrë s’i përfillte ligjet e osmanlinjve dhe
asnjëherë s’u pajtua me krerët shqiptarë servilë e kapadahi,
pavarësisht se i mungonte Sofra. Emri i Xheladin Strazimirit jehoi
anë e kënd Krahinës së Dibrës, veçanërisht tek shtresat e ulta
të vegjëlisë. Andaj, duke depërtuar thellë në shpirtin e vegjëlisë, atij
i besuan tre poste:
1.-Këshilltar për zgjedhjen e të drejtave të popullit të
Maqellarës me rrethinë.
2.-Anëtar në Këshillin e Organizatës së Abetares.
3.-Delegat në Kuvendin e Nëntë Maleve të Dibrës.
Sipas të dhënave të pleqve, në Kuvendin e Nëntë Maleve, që u
mbajt në
Maqellarë, fjala e tij përshëndetej e përqafohej nga të gjithë të
pranishmit. Në Kuvend janë parashtruar çështje mjaft të
rëndësishme, siç janë: -marrja e të rinjve shqiptarë ushtarë në
ushtrinë turke, pagesa e taksave dhe e tatimeve dhe hapja e
shkollave në gjuhën tonë.
Siç dihet, në atë kohë, vëllavrasja si plagë e kahmotshme, ka
ekzistuar edhe në Krahinën e Dibrës së Madhe. Kjo veti e ka
shqetësuar pa masë këtë plak mentar, i cili ishte i lidhur ngushtë
me popullin, si thoji me mishin, veçanërisht me shtresat e
varfëra, të cilët nuk kanë gëzuar kurrfarë të drejtash morale e
materiale, jetësore e ligjore. Ai. me plot vigjilencë, fleksibilitet e
matutri,diti si ta mbështesë e ta marrë në mbrojtje vegjëlinë nga
kurthet e intrigat e osmanlinjve e të bajraktarëve të ndryshëm.
Siç bëjnë të ditur disa pleq të moshuar, derisa Paria e atëhershme
përdorte hurin e zjarrit në popull, Xheladin Strazimiri, me ibrik uji
përpiqej të shuante çdo konflikt e të pajtonte sa më shumë gjaqe,
ashtu siç veproi në vitet e’90-ta në Kosovë, Anton Çeta.
Si shembull konkret, rrëfejnë dëshmitarët për dy vëllezërit:
-Haxhi dhe Ramadan Burnazi, të cilët për nevojat familjare shkojnë
në Dibër të Madhe tek Maliq Begu dhe huazojnë një sasi të hollash
me kamatë (interes) për një kohë të caktuar. Mirëpo, me plotësimin e
afatit, të dy vëllezërit s’ishin në gjendje që ta paguajnë borxhin
gjatë asaj periudhe, atëherë, Maliq Begu shkon në fshatin Pocest
që t’ua konfiskojë pasurinë e tundshme me përdhunim
vëllezërve -Burnazi. Mirëpo, kur Begu në fjalë e përfundon
konfiskimin në tërësi, mandej e nis karvanin me sende t e
konfiskuara në drejtim të Dibrës; në ato çaste, vetëtimthi, me armë
në dorë, del në pritë plaku gojëmbël dhe mendjemprehtë, Xheladin
Strazimiri me disa fshatarë të tjerë trima, ndaloi karvanin, duke iu

drejtuar Maliq Begut me këto fjalë: ”Deri sa të kemi frymën e fundit,
kurrë s’do lejojmë të kryhet konfiskimi i djersës së fshatarëve, por sa
më parë të kthehet karvani me bagëti, se për ndryshe do të bëhet
gjaku deri në gjunj”. Maliq Begu, me të vërejtur vendosmërinë dhe
këmbëngulësinë e trimit Xheladin me shokë, ai dorëzohet pa kushte.
duke mbetur duarthatë si Ali Çiçja me lëkurat, pa kamatë, pa para
e pa plaçka të konfiskuara. Raste dhe shembuj të tillë kanë
ndodhur edhe me bejlerët e Maqellarës, të cilët poashtu u jepnin
fshatarëve fukarenjë para me fajde (me kamatë). Këto forma të
aplikuara nga beglerët e Dibrës së Madhe e të Maqellarës,
vendosmërisht i kundërshtuan këshilltarët e Zonës së parë nga
Xheladin Strazimiri, i cili me elikuencën dhe oratorinë e fortë që ia
kish falë natyra, gjatë debateve me bajraktarë të ndryshëm,
fajësonte beglerët për dhënien e të hollave me fajde (me interes)
fshatarëve të varfër, të cilët s’dispunonin pasuri të tundshme, por
çdonjëri prej tyre ka pasur nga një bisht dhie apo deleje, lope apo
kali. Ai, i sugjeronte bejlerët që të dinë se kujt t’ia japin paratë me
interes (kamatë).
Gjatë sundimit të Austrisë në Shqipëri, bejlerët e Maqellarës së
bashku me një oficer austriak, shkojnë në fshatin Pocest për të
grabitur ujin e burimit ”Cercec”. Me atë rast, me të marrë të dhënat
për një veprim të tillë, këshilltari Xheladin, menjëherë mobilizoi
fshatarët:burra e gra, pleq e të rinj, me armë në dorë e zhbllokuan
burimin. Kështu që nga ajo forcë e madhe mobilizuese e masës,
pushtetmbajtësit në fjalë, kthyen me turp nga patën ardhur.
Po të njëjtët bejlerë, kryen edhe një veprim tjetër të shëmtuar tek
popullata e Zonës së Maqellarës me rrethinë. Ata, pa pëlqimin e
masës vendosën që nga 4 - 5 veta nga çdo fshat t’ua dorëzonin
autoriteteve austriake, të cilët do t’i dërgonin të kryenin punë tepër të
vështira, diku larg në Serbi. Në listën e fshatarëve, që duhej të
shkonin ishte edhe Ragip Gjoni, babai i Osmanit e të tjerë. Mirëpo,
pasi informohet Xheladini për një aksion të tillë, ai, si këshilltar
pengoi dërgimin e fshatarëve në Serbi.
Për të gjitha ato merita e sakrifica që i bëri Xheladini për t’i
dalë në ndihmë vegjëlisë, këngëtari popullor ia thurri këto vargje:
Kush e mblodhi Xhelizin
( Kuvendin ) e tretë,
Strazimiri me Pocestë.
Ky burr’ burri dai,
e ka idealin për Shqipëri.
Sa madhështor ky Xhelisë,
I dha dritë gjith’ naisë.
Kur kuvendoi ai Xhelis’
i dridhej zemra gjith’ Turqis’.

Siç rrëfeu kryeplaku i zgjuar, Aqif Rustem Spahia dhe shumë pleq të
tjerë, bëjnë të ditur se nëpër konaqe dhe oda burrash, flitet dhe sot
e kësaj dite me respekt e krenari për plakun e zgjuar, trim e
fjalëzjarrtë, Xheladin Strazimirin, i cili, jo vetëm që i dha emër fisit
Strazimiri, por emri i tij përmendet anë e kand Shqipërisë e
Kosovës.
Në vitet e pas luftës, pleqtë e Maqellarës e të Pocestit,
parashtruan kërkesën tek përgjegjësi i Muzeumit të Maqellarës
-Tosum Xhemili, që kooperativa e Maqellarës të pagëzohet me
emrin e Xheladin Strazimirit, mirëpo kërkesat e tyre s’u përfillën
përshkak të birit të tij -Qamilit, i cili paskësh qenë oficer i mbretit-
Zog.
Mbesim me shpresë se në të ardhmen, popullata e asaj treve,
do t’ia jep vendin e merituar edhe këtij trimi-humanisti të vegjëlisë.
SQARIM:Të dhënat i mblodhi biri i tij, tani i ndjerë-Qamil Strazimiri, i
cili, më 20 shtator 2003, gjatë vizitës sime në Shijak, se bashku me
mikun tim të çmuar suedez, kryetarin e Shoqatës së Miqësisë
Suedi - Kosovë, z. Anders Vessman, alias-Iliriani. Ai, gjatë ndarjes
me lot në sy, m’i ofroi këto të dhëna e më luti që këto informacione
të babait të tij e gjyshit tim të dalin në dritë. Ndaj, obligohem
moralisht që me rastin e Përvjetorit, dëshirën e tij të zhurritur t’ia
plotësoj.
Pra,më 19 shtator 03, morëm pjesë në Mbledhjen e Kryesisë së
Lidhjes Shqiptare në Botë së bashku me intelektualin suedez, mikun
e madh të shqiptarëve, Anders Vessman dhe, për herë të fundit
shfrytëzuam rastin dhe u takuam me Dajën Qamil në Shijak. Ai,
megjithë se i kish mbushur 99 vjet, akoma dukej i freskët dhe mund
të bisedohej me të, veçanërisht z.Vessman, i cili fliste me të në
gjuhën shqipe, u befasua në vitalitetin dhe mençurinë e tij. Në anë
tjetër, gjatë bisedës u prekëm që të dy kur na rrëfente për zhdukjen e
birit të tij, prof. e gjuhës e të letërsisë-Burhanit.Kurrë s’mund të
harroj diegën e djalit tim, i cili më 1997 shkoi që në Greqi dhe e
zhdukën pa nam e pa nishan! Mandej vazhdoi:-Dhe sot e kësaj dite,
bashkëshortja e tij -Teuta dhe djali Herolindi, nuk dijnë asgjë për të.

Nga e djathta:-Daja Qamil, Mensure Egriu, Teuta -bashkëshortja e
Prof. Burhanit të zhdukur, dhe Imi Egriu. Shijak, gusht 1990 v.
-Një fjalë popullore thotë:”Peni i përngjet gëzofit” ndaj dhe Daja
Qamil i përngjiste në shumë aspekte babait të vet, ashtu
mendjemprehtë, bujar, i dashur, atdhetar, oficer i dalluar në kohën e
mbretrisë së Ahmet Zogut, i cili gjithmonë e ëndëronte një Shqipëri
të bashkuar e të përqëndruar kah Perëndimi e jo kah sllavizmi.
Dritë i bëftë shpirti dhe, dheu i Shijakut i qoftë i lehtë !
Malme – Suedi, 20 maj ‘08 Me nderime,
nipi i tij-Ibrahim Egriu
news.albemigrant.com