BIBLIOTEKA SVJEDOCI VREMENA - Jadovno 1941.
Share Embed Flag
Download ePaper

BIBLIOTEKA SVJEDOCI VREMENA - Jadovno 1941.

BIBLIOTEKA SVJEDOCI VREMENA - Jadovno 1941. BIBLIOTEKA SVJEDOCI VREMENA - Jadovno 1941.

jadovno.com
09.02.2015 Views

DEMOGRAFSKI SLOM SELA U našoj zemlji već više od pet decenija traje tzv. deagrarizacija. Tačnije, za samo pola veka iz sela u grad je prešlo više od osam miliona ljudi. Tako su nam neka sela ostala gotovo prazna, a u gradovima smo dobili višak žitelja, i to ponajviše onih siromašnih. Posledica takvog stanja je manja proizvodnja hrane, smanjivanje aktivnog poljoprivrednog stanovništva, nepostojanje radne snage na selu (gde su ostali samo starci i gde prosek života iznosi više od 60 godina). U srpskim selima imamo čak 160 hiljada momaka bez izgleda da zasnuju porodicu. U selima staje ostaju prazne, a njive zakorovljene. Od ukupno 1 115 663 zemljoradničkih domaćinstava u Srbiji, čak 14,3 odsto nema nijednog aktivnog poljoprivrednika. - Jugoslovensko selo je doživelo demografski slom. To mora da bude opomena za sve nas zbog budućnosti generacija koje dolaze. Poslednji rat pokrenuo je sa svojih ognjišta više miliona ljudi (zavičaj kao večni prtljag života) – ističe u razgovoru za naš list prof. dr. Svetozar Livada, koji se kretanjima u jugoslovenskom selu bavi već tri i po decenije. – Ako hoćemo da izađemo iz demografskog sloma, moramo zaustaviti egzodus mlađih naraštaja iz njihovih prađedovskih, a u mnogim prostorima, milenijumskih zavičaja. Prema rečima stručnjaka u Jugoslaviji smo proteklih decenija uveli stotine hiljada inovacija u selo i poljoprivredu, a nemamo nijednog primera našeg sela budućnosti. To je ono što je mlade teralo sa sela. Sa poslednjim ratom na prostorima prethodne Jugoslavije jugoslovensko selo je još nazadovalo. U razvijenom svetu danas se razmišlja o tome kako je najbolje iskoristiti ono što je priroda ponudila i čovek stvorio, dok smo mi doživeli pravi demografski slom. Tako su, prema rečima dr. Livade, ratovi, ekonomske i agrarne krize, suše i poplave i nerodne godine razarale naša demografska stabla. Takvo stanje dovelo je i do bele kuge u mnogim srpskim selima, pa je većina

INTERVJUI 249 od blizu 5 000 srpskih sela zahvaćena depopulacijom. Nerazumnom reorganizacijom socijalnih prostora i spontanom deagrarizacijom podsticali smo nestanak sela i ostanak onih kojima je tu nekad bio život. To znači da su loši uslovi života više isterivali populaciju iz tih prostora nego što su ih gradovi i industrijski pogon privlačili. - Mi smo u Jugoslaviji imali dvije agrarne reforme sa pokretanjem velike mase seoske populacije, pet ustavnih reformi i to se još nije smirilo. Pregrmeli smo i 17 reformi gradova i oko 65 granskih reformi. Dakle, imali smo atak na demografsko stablo, a posledice takvih razaranja ne mogu se generacijama ispraviti. Srpsko stablo u proteklim decenijama uništavali su i ratovi, bolesti, glad (svaka treća godina je nerodna), pa i u tome treba tražiti uzroke zašto današnja Jugoslavija nema veći broj stanovnika – podvlači dr. Livada. Ipak, ratovi sa svojim posledicama najviše su rasturili demografska stabla. U ratovima koji su se vodili na prostorima bivše Jugoslavije izginulo je više dece nego vojnika, više žena nego vojnika, a od svih ponajviše staraca. Posledice na pražnjenje naših sela ostavio je i poslednji rat. - Prema podacima UNHCR-a samo iz Srbije je od početka raspada bivše Jugoslavije u svet otišlo oko 350 000 mladih, uglavnom obrazovanih ljudi. Po istoj proceni iz Hrvatske je pobeglo oko 150 000, dok je Bosna i Hercegovina izgubila gotovo 2,2 miliona stanovnika (gotovo polovinu). Pored toga gotovo tri miliona zaposlenih u nekad zajedničkom prostoru ostalo je bez posla, a broj penzionera popeo se preko tri miliona i skoro se izjednačio sa stalno zaposlenima. Da idemo unazad govori i činjenica da su se vratile nekad iskorenjene bolesti, kao TBC, pada natalitet, odgađa se sklapanje braka u proseku za pet godina, u porastu je abortus, krvni delikt, prostitucija, skitnja, alkoholizam, droga, prosjačenje, frustracije i tenzije kao i brojni drugi socijalni i psihički sindromi. - Prostori bivše Jugoslavije van teritorije današnje SRJ, postali su najunosnije područje trgovine oružjem, pranja novca, javnih laži, trgovine drogom i kriminalnih radnji. Posledice svega što se događalo na ovim prostorima proteklih godina su da smo svi saterani u nacionalne torove – kaže dr. Livada. - Mi smo donedavno bili «najseljačkiji narod» među evropskim

INTERVJUI<br />

249<br />

od blizu 5 000 srpskih sela zahvaćena depopulacijom.<br />

Nerazumnom reorganizacijom socijalnih prostora i spontanom<br />

deagrarizacijom podsticali smo nestanak sela i ostanak onih kojima<br />

je tu nekad bio život. To znači da su loši uslovi života više isterivali<br />

populaciju iz tih prostora nego što su ih gradovi i industrijski pogon<br />

privlačili.<br />

- Mi smo u Jugoslaviji imali dvije agrarne reforme sa pokretanjem<br />

velike mase seoske populacije, pet ustavnih reformi i to se još<br />

nije smirilo. Pregrmeli smo i 17 reformi gradova i oko 65 granskih<br />

reformi. Dakle, imali smo atak na demografsko stablo, a posledice<br />

takvih razaranja ne mogu se generacijama ispraviti. Srpsko stablo u<br />

proteklim decenijama uništavali su i ratovi, bolesti, glad (svaka treća<br />

godina je nerodna), pa i u tome treba tražiti uzroke zašto današnja<br />

Jugoslavija nema veći broj stanovnika – podvlači dr. Livada. Ipak,<br />

ratovi sa svojim posledicama najviše su rasturili demografska stabla.<br />

U ratovima koji su se vodili na prostorima bivše Jugoslavije izginulo<br />

je više dece nego vojnika, više žena nego vojnika, a od svih ponajviše<br />

staraca.<br />

Posledice na pražnjenje naših sela ostavio je i poslednji rat.<br />

- Prema podacima UNHCR-a samo iz Srbije je od početka raspada<br />

bivše Jugoslavije u svet otišlo oko 350 000 mladih, uglavnom obrazovanih<br />

ljudi. Po istoj proceni iz Hrvatske je pobeglo oko 150 000,<br />

dok je Bosna i Hercegovina izgubila gotovo 2,2 miliona stanovnika<br />

(gotovo polovinu). Pored toga gotovo tri miliona zaposlenih u nekad<br />

zajedničkom prostoru ostalo je bez posla, a broj penzionera popeo<br />

se preko tri miliona i skoro se izjednačio sa stalno zaposlenima. Da<br />

idemo unazad govori i činjenica da su se vratile nekad iskorenjene<br />

bolesti, kao TBC, pada natalitet, odgađa se sklapanje braka u proseku<br />

za pet godina, u porastu je abortus, krvni delikt, prostitucija, skitnja,<br />

alkoholizam, droga, prosjačenje, frustracije i tenzije kao i brojni drugi<br />

socijalni i psihički sindromi.<br />

- Prostori bivše Jugoslavije van teritorije današnje SRJ, postali su<br />

najunosnije područje trgovine oružjem, pranja novca, javnih laži, trgovine<br />

drogom i kriminalnih radnji. Posledice svega što se događalo<br />

na ovim prostorima proteklih godina su da smo svi saterani u nacionalne<br />

torove – kaže dr. Livada.<br />

- Mi smo donedavno bili «najseljačkiji narod» među evropskim

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!