MiesiÄcznik nr. 140

MIESIÊCZNIK 

140 

NR 

Biuletyn Informacyjny ŒKF 30.10.2001

Wrzesień 2001 zapewne zapisze się na stałe 

w historii – jako czas, kiedy nastąpił bezprecedensowy 

atak terrorystyczny na serce Ameryki, budynki 

World Trade Center, a także na Pentagon. Wszystko, 

co było do powiedzenia, zostało już powiedziane, 

można tylko wyrazić żal i współczucie ofiarom i ich 

bliskim. Dzisiaj poinformujemy tylko, jakie skutki 

miał ten zamach na świat sf. 

Poważne zahamowania nastąpiły w przemyśle filmowym. 

Wrześniowe telewizyjne wiadomości, nadawane 

praktycznie bez przerwy, zablokowały rozpoczęcie 

telewizyjnego sezonu jesiennego. Nie pokazano 

kilku nowych i kilku wznawianych seriali. 

Przerwano produkcję drugiej części Facetów 

w czerni (planowana premiera 3 czerwca 2002), ponieważ 

w kulminacyjnej scenie ważną rolę odgrywają 

właśnie wieżowce WTC. Producent postanowił zmienić 

nieco scenariusz. To znaczy akcja pozostanie bez 

zmian, przeniesie się tylko w inne miejsce. 

Telewizyjna sieć CBS przesunęła premierę (planowaną 

na 12 września) serialu Wolf Lake (o wilkołakach). 

Na jeden dzień przerwano produkcję Archiwum 

X oraz wszystkich seriali Warner Bros, w tym 

Smallville. 

Telewizje usunęły także z programów filmy, które 

mogłyby się kojarzyć z tragicznymi wydarzeniami. 

Fox skreślił The X-Files, gdzie dochodzi do zamachu 

w stylu Oklahoma City, oraz Dzień Niepodległości, 

gdzie ulega zniszczeniu Biały Dom i Empire State 

Building. 

Premierę filmu The Time Machine (Wehikuł 

czasu) według powieści Wellsa przesunięto 

z planowanego grudnia 2001 na luty przyszłego roku. 

Przez ten czas studia Warner Bros i DreamWorks przemontują 

film, by usunąć końcową scenę, kiedy fragmenty 

rozbitego Księżyca spadają na Nowy Jork. 

Przesunięto premierę pierwszego odcinka 

kolejnego sezonu serialu Sabrina – nastoletnia 

czarownica, planowaną na 14 września (ogłoszony 

przez prezydenta Busha dniem modlitwy i żałoby). 

Emisję przesunięto na październik. 

Przedstawiciel Sony zapowiedział, że twórcy 

aktorskiego filmu o Spider-Manie usuną – 

z wykorzystaniem techniki komputerowej – wszelkie 

obrazy wieżowców World Trade Center z filmu, kręconego 

w tym roku częściowo w Nowym Jorku. Sony 

wycofało z kin zwiastun (gdzie bohater chwyta śmigłowiec 

pełen przestępców w ogromną pajęczą sieć rozpiętą 

między wieżami WTC – uczestnicy POLCONu 

mieli okazję obejrzeć ten fragment przed pokazem 

Final Fantasy), a także plakaty. Decyzja nie powinna 

wpłynąć na datę premiery – 3 maja 2002. 

Znana firma komputerowa Electronic Arts poinformowała, 

że chwilowo zawiesza swoją grę on- 

-line Majestic. W wysłanych do graczy e-mailach EA 

wyjaśniła, że pewne elementy gry nie są odpowiednie 

wobec takiej tragedii (w Majestic gracze uczestniczą 

albo zwalczają spisek, zdarzają się morderstwa i niszczenie 

obiektów publicznych). Grę uruchomiono ponownie 

po tygodniu. Skonfigurowano ją tak, że dawni 

gracze będą mogli powrócić do zabawy, kiedy uznają, 

że są już gotowi. 

Pięć wielkich sieci kin w USA odmówiło wprowadzenia 

na ekran apokaliptycznego filmu 

Meggido: The Omega Code 2 (sequelu kultowego 

Omega Code). Wielu kinom dyrekcja pozostawiła 

wolną rękę. W rezultacie film pokaże co najmniej 50 

kin mniej niż początkowo planowano (z 400). W Meggido 

pokazywane są obrazy zniszczenia, które mogą 

wzbudzić niepokój widzów przez swoje podobieństwo 

do rzeczywistych wydarzeń. 

Przesunięto premierę nowego sezonu serialu 

Invisible Man i finał serialu The Prey – gdyż 

pokazywanie pewnych zdarzeń widzowie mogliby 

odebrać jako dowód braku wrażliwości (nie ma tam 

zniszczeń, raczej obrazy uwięzienia). SCIFI Channel 

zastąpił nowy odcinek Invisible Man (Exposed) powtórką 

starszego (The Other Invisible Man), a ostatni 

odcinek The Prey przez odcinek z oryginalnego serialu 

Star Trek. 

Studio Jim Henson Co odwołało i przesunęło 

na późniejszy termin zaplanowany na 22-23 

września konwent Muppetfest!, mający uświetnić 25 

rocznicę powstania genialnego Muppet Show. 

Producenci serialu Mutant X zwrócili się do 

fanów o datki na rzecz funduszu pomocy ofiarom 

ataku na WTC. McComick Tribune Foundation 

wpłaci na rzecz funduszu 50 centów od każdego 

3

ofiarowanego przez fanów dolara – do kwoty 5 mln 

dolarów. 

Revolution Studios ponownie wprowadzi do kin 

komedię sf Boba Schneidera The Animal 

(Zwierzak) równolegle z America’s Sweethearts 

(Ulubieńcy Ameryki), w celu zebrania pieniędzy na 

pomoc dla ofiar ataku. Revolution i Sony planowały 

wstępnie tylko Swethearts (w 1000 kin), ale po ataku 

dodały The Animal. Podwójne seanse odbędą się 

w 650 kinach w całym kraju, a w tych, które nie są 

przystosowane do dodatkowej projekcji, Revolution 

wpłaci część zysku z projekcji Sweethearts. 

15 września w wieku 83 lat zmarł Samuel Z. 

Arkoff, współzałożyciel studia American International 

Pictures, twórca setek filmów nakręconych 

w latach ’50 i ’60. AIP znana była przede wszystkim 

z filmów klasy B (popularnych a amerykańskich 

kinach dla zmotoryzowanych), których była producentem 

lub dystrybutorem (The Amityville Horror, I Was 

a Teenage Werewolf, I Was a Teenage Frankenstein), 

ale też Studnia i wahadło, Upadek domu Usherów 

czy oryginalny Mad Max. Arkoff przyczynił się do 

rozpoczęcia kariery przez Woody Allena, Francisa 

Forda Coppolę, Martina Scorsese, Ivana Reitmana, 

Davida Cronenberga, Roberta De Niro czy Jacka 

Nicholsona. 

25 sierpnia zginęła w katastrofie lotniczej 

piosenkarka Aaliyah, która miała zagrać jedną 

z głównych ról w drugiej i trzeciej części Matrixa. Jej 

dwusilnikowa Cessna rozbiła się wkrótce po starcie 

z Bahamów. Zginęło także ośmioro pasażerów. 

Aaliyah miała zagrać rolę Zee i wiosną nakręciła 

już kilka scen, jednak zasadnicza cześć zdjęć z jej 

udziałem była zaplanowana na przyszły rok. Miała 

też wystąpić jako królowa wampirów w filmowej adaptacji 

powieści Anne Rice Queen of the Damned. 

Producent Joel Silver oraz para reżyserów, Larry 

i Andy Wachowski, wydali oświadczenie, w którym 

przekazali wyrazy żalu przyjaciołom i rodzinie 

tragicznie zmarłej gwiazdy. Rola Aaliyah była kluczowa 

dla obu filmów. Nie podjęto jeszcze decyzji, 

kto ją zastąpi. Pojawiły się plotki, że będzie to Stacey 

Dash (znana z Clueless), Brandy Norwood (Moesha) 

lub Eva Mendes (Urban Legends). 

Keanu Reeves stwierdził, że oba filmy – Matrix 

Reloaded i Matrix 3 są realizowane jako jeden długi, 

podzielony na dwie części. Aktorzy wykonują ujęcia 

z jednego lub z drugiego, bez określonego porządku. 

Reeves nie grał jednocześnie z Aaliyah i nie wie, ile 

materiału zdążyła nakręcić. 

W sieci pojawiła się informacja, że w kolejnym, 

dziesiątym kinowym filmie z cyklu Star Trek, 

chętnie zagrałby Jude Law (A.I., Wróg u bram) – jako 

Shinzon, główny czarny charakter. Craig T. Nelson 

(Poltergeist) miałby wystąpić w roli doradcy Shinzona 

i jego prawej ręki. Shinzon ma być stosunkowo młody 

(20-30 lat), jego doradca w średnim wieku. Studio 

zaprzeczyło, jakoby kiedykolwiek rozważano powierzenie 

tej roli Seanowi Connery’emu. Connery ma 

natomiast wystąpić w epizodzie otwierającym film, jako 

przewodniczący romulańskiego senatu. 

Chyba wymieniono już 

(i zdementowano) plotki 

na wszystkie zasadnicze tematy 

drugiego epizodu Gwiezdnych 

wojen. Teraz zaczyna się dyskusja 

o drobiazgach. Jedną z nich 

są nowe możliwości robota R2- 

-D2 – otrzyma on nowe końcówki. Jak dawniej potrafi 

wyświetlać hologramy, ale w części II będzie też 

podawał do stołu. Ekipa zmodyfikowała jeden 

z chwytników z Imperium kontratakuje, żeby robot 

mógł łapać chleb. Dołożono mu też specjalną tackę 

na talerze z zupą (którą serwuje Anakinowi i Padmé). 

Kilka nowych narzędzi będzie symulowane komputerowo, 

gdyż ich wykonanie i obsługa okazały się zbyt 

kosztowne i czasochłonne. 

Ivo Coveney, szef grupy 

rekwizytów kostiumowych (to 

nowy zespół), zaprojektował 

pancerz mandaloriański, noszony 

przez Jango Fetta (ojca 

Boby, w tej roli Temuera Morrison). 

Opierał się na zbroi 

Boby sprzed 20 lat, zmienił 

jednak kolorystykę, choć pozostał 

wierny oryginałowi. Ostatecznie powstało sześć 

kostiumów, trzy dla samego Morrisona (do zbliżeń) 

i trzy dla numerów kaskaderskich. 

Ewan McGregor, który w II epizodzie Gwiezdnych 

wojen zagra (ponownie) Obi-wana Kenobiego, 

najpierw mocno skrytykował, a potem wycofał się 

z krytyki podtytułu filmu, który teraz – już chyba na 

stałe – brzmi: Star Wars: Episode II: The Attack of 

the Clones. Początkowo stwierdził, że tytuł jest 

straszny. 

Frank Oz, wybitny 

animator, który ożywia 

kukiełkę Yody, zakończył 

nagrania wszystkich 

dialogów mistrza Jedi 

w II epizodzie. 

C-3PO, słynny android 

protokolarny, w Ataku 

4

klonów nie będzie złoty. W Mrocznym widmie, jak pamiętamy, 

w ogóle nie miał pancerza. W II epizodzie 

nakłada mu go Padmé Amidala – ale to raczej kawałki 

różnych robotów, poskładane razem. Robot ma 

zardzewiałe ramię, nogę z plamami białej farby i twarz 

z nagiego metalu. W Ataku klonów Anthony Daniels po 

raz pierwszy od ponad dziesięciu lat włoży na siebie 

kostium robota – okazało się, że nie trzeba żadnych 

przeróbek, wszystko pasuje idealnie. 

Pierwszy Star Trek kinowy ma w listopadzie 

trafić na rynek jako specjalna edycja DVD 

(w wersji reżyserskiej). Reżyser Robert Wise 

dopracował dźwięk i poprawił cyfrowo ponad 90 ujęć, 

ale nie dodał żadnych nowych scen. Już jednak te 

drobne zmiany sprawiły, że wszystko wydaje się 

groźniejsze i bardziej złowróżbne, przez co ta wersja 

Star Treka uzyskała klasyfikację PG (czyli dzieci 

powinny oglądać w towarzystwie rodziców). Oprócz 

tego na dwupłytowym wydaniu znajdą się komentarze, 

trzy filmy dokumentalne, pięć dodatkowych scen 

w wersji kinowej z 1979 i 11 z wersji telewizyjnej 

z 1983. 

James Bond, bo krótkim okresie zauroczenia 

BMW, powraca za kierownicę tradycyjnego 

Astona Martina. BMW sporo zapłaciło za prezentację 

swojego wozu w walce wywiadów, ale Bond – jako 

prawdziwy Anglik – woli jednak angielską produkcję. 

W 20. już filmie Bond (Pierce Brosnan) będzie prowadził 

nowy V12 Vanquish – już czwarty model 

Astona Martina, oddany do dyspozycji superszpiega 

(pierwszym był legendarny Aston Martin DB5, kórym 

jeździł Sean Connery w filmie Goldfinger). 

W sieci pojawił się rzekomy scenariusz nowego 

filmu – ma mieć tytuł Final Assignment i opowiadać 

o spotkaniu Jamesa Bonda z zabójcą jego ojca, 

Andrew Bonda, także brytyjskiego agenta (w tej roli 

miałby wystąpić oryginalny 007, Sean Connery). 

Przedstawiciele producenta, studia Eon Productions, 

zapewnili, że scenariusz jest fałszywy, jest prawdopodobnie 

dziełem któregoś z fanów i nie ma nic wspólnego 

z rzeczywistością. Zobaczymy. 

Tom Cruise ma wystąpić w trzeciej części filmu 

o przygodach Austina Powersa, agenta specjalnej 

troski (tę rolę tradycyjnie zagra Mike Myers). 

Cruise ma parodiować postać Ethana Hunta, swojego 

bohatera z Mission Impossible i pomagać Powersowi 

w wykonaniu misji. 

Myers skończył właśnie scenariusz i podobno on 

sam wraz z reżyserem Jayem Roachem nalegają, by 

Sean Connery wystąpił jako ojciec superagenta. 

Produkcją filmu zajmie się New Line Cinema, 

a roboczy tytuł to Goldmember. Zdjęcia zaczną się 

w listopadzie, premiera zapewne latem przyszłego 

roku. 

Frank Spotnitz, jeden z producentów dziewiątego 

już sezonu serialu Z Archiwum X zapewnił, 

że mimo zmian (całkowita rezygnacja Davida Duchovny’ego) 

agentka Scully (Gillian Anderson) nadal 

będzie centralną postacią filmu. Obok niej główne role 

grają Robert Patrick jako nowy partner Scully, agent 

Dodgett, i Annabeth Gish jako agentka Reyes. Powróci 

zagadka dziecka Scully, w kilku powiązanych 

odcinkach początkowych wystąpi Lucy Lawless 

(znana dotąd jako Xena, wojownicza księżniczka), 

pojawi się problem, czy bezpiecznie jest pracować 

w FBI, skoro wychodzi na to, że obcy chodzą tam 

spokojnie po korytarzach. Fani powinni być zadowoleni. 

Studio Warner Bros. wydało 

The Matrix Revisited, 

nowy DVD z materiałem uzupełniającym 

dla znakomitego 

filmu z 1999 roku. Od czasu 

wejścia na rynek Matrixa na 

DVD, studio przygotowało dodatkowe 

sceny z kręcenia filmu 

i komentarze. Na dysku znalazł 

się tylko nowy materiał, bez samego filmu. Studio 

umieści też kilka ujęć z produkcji drugiej części, 

Matrix Reloaded, animacje, nową stronę sieciową, 

wywiady z fanami itd., montaż muzyczny z nieoglądanymi 

dotąd scenami itd. Płyta trafi na rynek 

w listopadzie z proponowaną ceną ok. 20 dolarów. 

Warner Home Video w Polsce reklamuje ją już jako 

premię dla kupujących co najmniej trzy DVD. 

Producenci planowanej czwartej części Mad 

Maxa mają nadzieję skusić Mela Gibsona do 

występu. Główną postacią filmu ma być właśnie Max 

i reżyser, George Miller, ma nadzieję, że Gibson 

mógłby powrócić do roli, od której zaczęła się jego 

kariera. Podobno Miller dysponuje też scenariuszem 

rezerwowym, który główną rolę przeznaczył dla syna 

Mad Maxa – to gdyby Gibson odmówił. 

Warner Bros zamówiło odcinek pilotażowy 

nowego serialu o Tarzanie. Scenariusz napiszą 

Mike Werb i Michael Colleary, znani dotąd np. z Lary 

Croft i Bez twarzy. Treścią mają być przygody 

nastoletniego Tarzana w Nowym Jorku, gdzie 

zamieszkał z ciotką, gdy został poważnie zraniony 

przez kłusowników w dżungli. Tutaj staje się „obrońcą 

miejskiej dżungli”. Zobaczymy. 

Brytyjski wydawca Tolkiena, HarperCollins, 

i Houghton Mufflin, wydawca amerykański, 

5

przygotowują nowe wydanie Władcy Pierścieni, 

związane ze zbliżającą się premierą filmu Petera 

Jacksona. Władca Pierścieni sprzedał się na całym 

świecie w nakładzie ponad 50 mln egzemplarzy. 

Rodzina Tolkiena podobno obawia się premiery – 

pierwszy film, Drużyna Pierścienia, trafi do kin 19 

grudnia. 

Tymczasem kłopoty 

ma polski dystrybutor 

filmu, Kino 

Świat International. 

Wydał on oświadczenie 

następującej 

treści: „Nieoczekiwane okoliczności, niezależne 

od Kino Świat, jakie zaszły podczas przygotowań do 

premiery Władcy Pierścieni, zmuszają nas do wstrzymania 

wszelkich działań związanych z promocją, 

reklamą i dystrybucją tego filmu w Polsce. To bardzo 

trudna decyzja zważywszy na wielomiesięczną pracę 

i wynikające z niej zobowiązania wobec wszystkich, 

którzy się w ten projekt zaangażowali. Chcielibyśmy 

przeprosić naszych partnerów w promocji i współpracowników 

naszej firmy za wszelki dyskomfort związany 

z tak zaskakującym biegiem wydarzeń. Wszelkich 

wyjaśnień udzielimy osobiście najszybciej jak to 

będzie możliwe”. Jak się zdaje, problem wyniknął 

z kłopotów finansowych macierzystej, niemieckiej 

firmy. Obowiązki polskiego dystrybutora filmu przejął 

Warner Bros Poland. 

Wesley Snipes zdradził kilka szczegółów o filmie 

Blade 2, w którym powraca do roli łowcy 

wampirów. Wiadomo już, że spotka istoty straszniejsze 

od wampirów i będzie musiał zawrzeć pakt z dawnymi 

wrogami. Film ma być straszniejszy od poprzedniego. 

Kris Kristofferson, który grał przyjaciela Blade’a, 

powraca – choć w pierwszej części wampiry go 

zamordowały. Okazuje się, po długich poszukiwaniach, 

że to nieprawda – przechowują go żywego, 

w kryjówce, w zbiorniku krwi. Hm... 

Na premierę Blade 2 jeszcze czekamy (ma nastąpić 

2 marca 2002), ale David Goyer, autor scenariuszy 

obu części, pracuje już nad Blade 3. Potem, jak 

stwierdził, kończy z pracą dla innych reżyserów. Po 

trzeciej części Blade’a sam stanie za kamerą. Ma już 

kontrakt ze studiem Miramax na adaptację i reżyserię 

filmu na podstawie opowiadania Neila Gaimana 

Murder Mysteries oraz kilka innych propozycji. 

Reżyser Guillermo del Toro stara się pozyskać 

Vina Diesela to tytułowej roli w kinowej 

adaptacji komiksu Hellboy Mike’a Mignoli. Film ma 

opowiadać o końcowych dniach II wojny światowej, 

o demonie przywołanym przez hitlerowców, by 

pomagał im w walce. 

Tuż przed premierą swojego 

nowego filmu, The 

Ghosts of Mars, John Carpenter, 

reżyser takich przebojów jak 

Halloween, Coś czy Ucieczka 

z Nowego Jorku zdradził, że 

pomysł na opętanie ludzi przez 

duchy na Marsie wziął z prymitywnych 

kultur ziemskich. Wiele 

plemion na całym świecie zachowywało 

się podobnie: malowali twarze, nacinali 

sobie skórę, ścinali głowy, mieli totemy. Wykorzystanie 

tych elementów nie tylko miało zwiększać 

grozę, ale i dawać widzom poczucie identyfikacji, 

zrozumienia. 

A sam film Akcja rozgrywa się w roku 2176 na 

Marsie, który stał się nowym Dzikim Zachodem dla 

przeludnionej Ziemi. Do miasteczka Chryse przybywa 

prawie pusty pociąg i zaczyna się dochodzenie, co 

spotkało oddział policji, wysłany do osady górniczej, 

by przewieźć znanego przestępcę Jamesa „Desolation” 

Williamsa (Ice Cube). Jedyna pasażerka pociągu to 

por. Melanie Ballard (Natasha Henstridge), opowiada, 

co się stało. Osada była pusta, pozostali w niej tylko 

więźniowie w areszcie – i ślady masakry. Okazało się, 

że mieszkańców opętała jakaś zła moc, uwolniona 

przypadkiem podczas wykopalisk. Ludzie zmienili się 

w dzikusów, a ich celem jest usunięcie wszelkich 

śladów „normalnego” ludzkiego życia na Marsie. 

Sytuacja wymusza dość niezwykłe przymierze policjantów 

i przestępców. 

Ten kosmiczny western nie 

dorównuje wcześniejszym filmom 

Carpentera. Fabuła ma poważne 

błędy logiczne, nie zostaje wyjaśnione 

pochodzenie i „mechanika” 

siły opanowującej ludzi, reakcje 

bohaterów są nieuzasadnione. 

Film ratuje gra dwóch gwiazd 

i relacja między ich postaciami 

(Henstridge i Ice Cube). Pozostali 

grają średnio albo są niewykorzystani. Całość 

zadowoli zapewne tylko najbardziej twardych fanów 

horroru, szukających niezłych walk, masakry i krwi. 

W „weekend otwarcia” The Ghosts of Mars zarobiły 

zaledwie 3,8 mln dolarów. 

Angelina Jolie zapowiedziała, że zagra w drugiej 

części swojego ostatniego przeboju, Lara 

Croft: Tomb Raider, opartego na grze wideo. W tej 

6

chwili trwają prace nad scenariuszem. Pierwszy film, 

od swojej premiery 19 czerwca do końca wakacji 

zarobił ponad 230 mln dolarów. 

French Stewart, znany z serialu Trzecia planeta 

od Słońca, ma zagrać tytułową rolę w filmie 

Inspektor Gadżet 2, realizowanym bezpośrednio na 

wideo. Zajmie miejsce Matthew Brodericka, który 

wcielił się w inspektora w pierwszym filmie z 1999, 

opartym na telewizyjnym serialu animowanym. Reżyserem 

sequelu ma być Alex Zamm. Ostatnią wersję 

scenariusza stworzył Jordan Moffet. 

George Lucas oświadczył, że czwarta cześć 

przygód Indiany Jonesa nie powstanie przed 

rokiem 2006. Do 2005 będzie zajęty Gwiezdnymi 

wojnami. Na przedsięwzięcie zgodzili się Steven 

Spielberg jako reżyser i Harrison Ford jako odtwórca 

głównej roli. 

Praca nad drugim 

filmem o młodym 

czarodzieju Harrym Potterze 

już się rozpoczęła, 

choć do premiery zostało 

jeszcze trochę czasu – 

światową prezentację 

zaplanowano na 5 listopada w Londynie, natomiast 

film trafi do kin (i publiczności) 16 listopada. W sieci 

pojawiły się już pierwsze zdjęcia z planu drugiego 

Harry’ego Pottera. 

Steven Spielberg, który zrezygnował z reżyserii 

Harry’ego Pottera, zdradził, że może dałby się namówić 

do reżyserowania filmu według trzeciego tomu 

cyklu J.K. Rowling – Harry Potter i więzień Azbakanu. 

Jak stwierdził, pierwsza książka niespecjalnie 

go poruszyła, natomiast trzecia jest dziełem genialnym, 

bardziej mrocznym i ezoterycznym. Gdyby 

otrzymał propozycję, powiedziałby „Tak”. Przekonamy 

się. 

Znany reżyser filmów akcji John Woo i jego 

partner Terence Chang zrealizują komputerowo 

animowany film kinowy o przygodach zmutowanych 

żółwi ninja. Poza animowanym serialem telewizyjnym, 

bohaterskich Leonarda, Michelangela, Donatella 

i Rafaela znamy już z trzech kinowych filmów aktorskich. 

Ten czwarty ma planowany budżet 40-60 mln 

dolarów. A towarzyszyć mu będą nowy serial 

animowany, aktorski miniserial i cykl gier komputerowych 

nowej generacji. Pierwszy pojawi się serial animowany. 

Vin Diesel wypowiedział się na temat licznych 

plotek o jego przyszłych rolach. Co do ekranizacji 

komiksu Hellboy stwierdził krótko, że 

producenci prosili go o dyskrecję. Wyraził się jednak 

pozytywnie o samym bohaterze komiksu. Co do 

trzeciej części Terminatora, gdzie miałby zagrać złego 

cyborga, oświadczył, że nie widział jeszcze scenariusza. 

Za to z entuzjazmem opowiadał o planowanym 

sequelu Pitch Black, zatytułowanym The Chronicles 

of Riddick. Zobaczymy. 

Po trzeciej części Parku Jurajskiego, wiadomo 

już, że powstanie czwarta. Źródła w Industrial 

Light & Magic, studiu efektów specjalnych, zatrudnionym 

przy wszystkich filmach o dinozaurach, 

donoszą, że czwarta cześć będzie prequelem pierwszego 

filmu z 1993 roku. Wśród pomysłów rozważanych 

przez Spielberga było też prześledzenie dalszych 

losów puszki, zgubionej w pierwszym filmie przez 

czarny charakter. 

Studio Jamesa Camerona, Lightstorm, będzie 

producentem filmu kinowego opartego na cyklu 

komiksów Fathom Mike’a Turnera. Komiks opowiada 

o Aspemie Williamsie, pływackim mistrzu olimpijskim, 

który odkrywa, że ma szczególnie zdolności 

i może nawiązać kontakt z tajemniczą rasą podwodnych 

istot. 

Studio Dimension Films przygotowuje (podobno) 

piąty film z cyklu Nieśmiertelny. W głównej 

roli miałby wystąpić bohater serialu telewizyjnego, 

Adrian Paul. Jako reżysera studio przewiduje Russella 

Mulcahy’ego, który reżyserował pierwszego Nieśmiertelnego 

z 1986 roku. Ostatni film cyklu, 

Highlander: Endgame zarobił w kinach zaledwie 13 

milionów dolarów. 

Niestety, ta porażka wpłynęła chyba negatywnie na 

potencjalną gwiazdę – Adrian Paul zaznaczył 

w jednym z wywiadów, że żadnego kontraktu nie podpisał 

i nic jeszcze nie wiadomo. Natomiast irlandzki 

magazyn filmowy doniósł, że podobno trwają rozmowy 

z Seanem Connerym, który miałby znowu zagrać 

Ramireza, i z Timothym Daltonem jako ewentualnym 

czarnym charakterem. 

Barry Sonnenfeld zdradził kilka szczegółów 

z realizowanej drugiej części Facetów w czerni. 

Najważniejsze, że na scenę powraca agent K (Tommy 

Lee Jones), choć w poprzednim filmie został „zneuralizowany”. 

I znowu tworzą zespół z agentem J (Willem 

Smithem). Obaj muszą się zmierzyć z groźną Serleeną. 

Tę rolę zagra Lara Flynn Boyle, która zastąpiła znaną 

z X-Menów Famke Janssen (wycofała się w pierwszym 

dniu produkcji z powodu choroby w rodzinie). 

Nie wystąpi za to Linda Fiorentino, która w końcowej 

scenie pierwszej części staje się agentem L – 

Sonnenfeld uznał, że ciekawsza będzie para J i K. Film 

7

ędzie miał premierę prawdopodobnie latem przyszłego 

roku. 

Widzowie pamiętają jeszcze zapewne film 

Tremors (Wstrząsy) – głupawy, jeśli oglądać go 

na poważnie, i zabawny, jeśli potraktować go jak parodię. 

Treść: małe miasteczko atakują paskudne potwory, 

podobne do gigantycznych dżdżownic z zębatymi 

paszczami. Potwory są ślepe, reagują na drgania 

gruntu. Są też wyjątkowo głupie (jeden z nich, ścigając 

pod ziemią ofiarę, zabija się o wyłożony betonem rów 

melioracyjny). Potem nastąpiła słabsza cześć druga – 

Aftershocks. Specyficzna poetyka filmu zyskała mu 

wielu fanów, więc teraz zapowiadana jest część trzecia. 

Bohaterowie wracają do miasteczka w Nevadzie, 

ratują kobiety i dzieci przed innymi, ale równie 

paskudnymi potworami. Wielbiciele filmu z przyjemnością 

zapewne obejrzą znowu znajome postacie – 

trochę tylko starsze. Film wyprodukowany wprost na 

wideo powinien pojawić się w sklepach już w październiku. 

Studio Hyde Park Entertainment zamierza 

zrealizować baśniowy film Long Ago and Far 

Away, znany także jako Prince Charming. Reżyserował 

będzie Charles Shyer, według scenariusza 

Davida Titchera i Diane Salzberg. Fabuła ma łączyć 

kilka klasycznych baśni; opowiada historię królewny 

Śnieżki, Kopciuszka i Śpiącej Królewny, które odkrywają, 

że są zamężne z tym samym pięknym księciem. 

W listopadzie powinien 

trafić do sklepów 

DVD z przeboju tego 

lata, filmu Lara Croft: 

Tomb Raider. Będzie zawierał 

25-minutowy dokument 

Digging into Tomb 

Raider, pokazujący proces 

realizacji oraz treningi 

gwiazdy, Angeliny Jolie. Na płycie zmieści się także 

komentarz reżysera, Simona Westa, cztery sceny 

usunięte w montażu, inna wersja czołówki, teledysk 

Elevation – Tomb Raider Mix, wykonywany przez 

U2, filmiki z każdej z czterech gier Tomb Raider oraz 

wywiady z ich twórcami. 

Premierę filmu Resident Evil: Ground Zero, 

opartego na cyklu gier komputerowych, zaplanowano 

ostatecznie na 5 kwietnia 2002. W głównych 

rolach zobaczymy Milę Jovovich i Michelle Rodriguez 

jako pogromczynie potworów zombie. 

Dwayne „Rock” Johnson, bohater filmu Powrót 

mumii, zdementował pogłoski, jakoby miał 

wystąpić w trzecim filmie o przygodach Conana 

Barbarzyńcy (o roboczym tytule King Conan: the 

Iron Crown). Scenariusz do filmu napisał John Millius, 

reżyser pierwszego Conana, ale bracia Wachowski 

(którzy mają się podjąć reżyserii trzeciego) 

zażądali daleko idących zmian. Millius odmawia 

i sytuacja jest – chwilowo – patowa. 

Wielbiciele kanałów 

Cartoon Network i Fox 

Kids z pewnością znają Kleszcza 

– nietypowego superbohatera 

kreskówek, działającego 

ze swym pomocnikiem 

Arturem w mieście o dźwięcznej 

nazwie Miasto. Głównie 

jednak przesiadują w knajpach 

i komentują wyczyny 

innych superbohaterów. Owszem, czasem rozprawią 

się w morderczym robotem, ale zasadniczy problem 

to fakt, że Kleszcz korzystał z pasty do zębów Artura 

i nie zakręcił tubki. Pomysł aktorskiego serialu 

o Kleszczu wreszcie doczekał się realizacji – jesienią 

trafia on na ekrany amerykańskiej telewizji. Reżyserował 

Barry Sonnenfeld, a w tytułowej roli występuje 

Patrick Warburton. 

Studio Pendragon Pictures zrealizuje niezależną 

wersję ekranizacji Wojny światów H.G. Wellsa. 

Filmowcy utrwalili autentyczne pożary lasów w stanie 

Washington, by wykorzystać je w filmie. Reżyserem 

będzie Timothy Hines, nic jeszcze nie wiadomo 

o obsadzie. 

Raja Gosnell, reżyser aktorskiej wersji kreskówki 

Scooby-Doo zapewnił fanów, że film zachowa 

klasyczne elementy oryginału. Oczywiście nie 

wszystkie, to niemożliwe, ale będzie nawiedzony dom, 

strachliwy pies i duchy. Sam Scooby-Doo jest 

generowany komputerowo, choć wygląda jak prawdziwy 

pies – ale potrafi chodzić na dwóch łapach, otwiera 

drzwi, mówi itd. Nie sprawia wrażenia postaci z filmu 

rysunkowego obok żywych postaci – to żywy zwierzak. 

Realizatorzy wprowadzili dodatkowy wątek relacji 

między Fredem (Freddie Prinze jr.) i Daphne 

(Sarah Michelle Gellar) – coś, czego w kreskówce nie 

było, ale czego można się było domyślać. 

Michelle Trachtenberg, która w nieznanych 

u nas odcinkach serialu Buffy – postrach wampirów 

gra Dawn, młodocianą pogromczynię, prawdopodobnie 

doczeka się własnego serialu. Joss Whedon 

zaplanował kolejne odgałęzienie – po całkiem udanym 

Aniele ciemności, planowanym serialu animowanym 

i brytyjskim serialu o obserwatorze Buffy, Gilesie. 

8

Disney zrealizuje bezpośrednio na wideo 

sequele Kopciuszka – Cinderella II: Dreams 

Come True i Dzwonnika z Notre Dame –The Hunchback 

of Notre Dame II. Trafią na rynek odpowiednio 

26 lutego i 19 marca 2002. Ostatni przebój Disneya, 

Atlantis – zaginiony ląd (w listopadzie wchodzi na 

ekrany w Polsce) pojawi się na kasetach wideo i DVD 

już 29 stycznia. Studio planuje także wersję DVD 

Królewny Śnieżki i specjalne wydanie DVD z okazji 

60 rocznicy premiery Dumbo. 

Brian Aldiss wysunął 

teorię, dlaczego 

A.I. po premierze 

zyskała dość skromne 

dochody: „Może – to 

wyjaśnienie bym obstawiał 

– film jest za inteligentny 

dla nastolatków, 

co można wnioskować po kasowym sukcesie debilnej 

nowej Planety małp”. Oraz „Oczywiście, brakuje tam 

romansu, nie ma archetypicznego młodzieńca spotykającego 

archetypiczną dziewczynę... Ten brak 

odbiera science fiction szansę na szerszą popularność”. 

Hm... 

Do połowy września A.I. zdołała jednak osiągnąć 

zysk powyżej 100 mln dolarów – głównie dzięki 

widzom zagranicznym: 104,2 mln dolarów z 2206 kin 

w 20 krajach. 

Znany pisarz Michael Swanwick zapowiedział 

na luty 2002 swoją nową powieść Bones of the 

Earth, opowiadającą o paleontologach, którzy otrzymali 

możliwość podróży w czasie i studiowania dinozaurów 

„na żywo”. Celem pisarza było ukazanie 

radości naukowego odkrycia. Swanwick starał się nie 

popełniać błędów rzeczowych, więc wszelkie fakty 

dotyczące dinozaurów są tak aktualne, jak nauka 

oceniała je miesiąc temu. 

Tymczasem na stronie internetowej wydawcy, Eos 

Books (http://www.harpercollins.com/hc/features/ 

eos/) zamieszcza od 1 października króciutkie opowiadanka 

Swanwicka z cyklu Field guide to Mesosoic 

Megafauna (jedno na dwa tygodnie), co ma 

zachęcić czytelników do kupienia nowej książki. 

Mistrz horroru, Stephen King, obiecał fanom, 

że napisze wreszcie trzy końcowe tomy swojego 

cyklu Dark Tower. Ma zamiar poważnie wziąć się do 

pracy i wydać trzy książki niemal jednocześnie – co 

oznacza, że jedna z nich będzie dość krótka, a jedna 

z dwóch pozostałych raczej gruba. Tom piąty nie 

będzie nosił tytułu The Crawling Shadow, jak King 

wcześniej zapowiadał. 

Na stronie sieciowej Kinga (http://www.stephenking.com/dt_5.html) 

pojawił się tekst Calla Bryn 

Sturgis, będący prologiem piątego tomu Dark Tower. 

Twórca Babylonu 

5, J. Michael 

Straczynski pracuje w tej 

chwili nad nowym komiksem 

dla wydawnictwa Top 

Cow. Tytuł brzmi Delicate 

Creatures. Jak stwierdził 

Straczynski, chciał napisać 

bajkę, ale taką „z zębami, 

dla dorosłych”. Ciekawe. 

Latem 1999 słynny pisarz i krytyk Samuel R. 

Delany na publicznym spotkaniu w Judson 

Church w Nowym Jorku czytał fragmenty ze swoich 

ostatnich książek. Spotkanie zarejestrowano i teraz, 

po montażu, mogą je obejrzeć także ci, którzy wtedy 

nie byli obecni. W nagranie stawiono też fragmenty 

rozmowy przeprowadzonej z pisarzem w jego domu, 

kilka miesięcy później. Całość nagrania (na kasecie 

wideo) trwa 80 minut. 

Film rozpoczyna się od swego 

rodzaju autoprezentacji. Pierwszy 

tekst pochodzi z autobiografii 

Delany’ego The Motion of Light 

in Water i dotyczy wczesnej 

młodości autora. Potem dostajemy 

teksty z Atlantis: Model 

1924, Bread and Wine, w końcu 

część „dla dorosłych” – fragment 

Times Square Red, Times Square Blue (o wizycie 

w teatrzyku porno, głównie dla homoseksualistów) 

i The Mad Man. 

Problemy, jakich mówi Delany, dotyczą rasy, płci, 

seksu i innych poważnych spraw. Jest doskonałym 

mówcą, dobrym aktorem. Warto – jeśli ktoś lubi pisarzy 

na żywo. 

Wydane przez Pocket Books nowe powieści 

z uniwersum Star Treka – Doors into Chaos 

i Demons of Air and Darkness – mają połączyć światy 

The Next Generation i Stacji kosmicznej. 

W pierwszej (autorstwa Roberta Greenberga) 

powracają Iconianie, cywilizacja dawno zaginiona, 

posiadająca sekret bram międzywymiarowych. 

Proponują Federacji układ i w geście dobrej woli 

otwierają bramę zamkniętą od ćwierć miliona lat – co 

prowadzi do chaosu w kwadrancie Alfa. Kapitan 

Picard usiłuje odkryć prawdziwe motywy Iconian, 

a równocześnie zapobiec walkom Klingonów z Romulanami. 

Druga powieść (Keitha R.A. DeCandido) 

opowiada o skutkach otwarcia bramy w kwadrancie 

9

Delta. Załoga stacji kosmicznej stara się uratować 

planetę przed anihilacją. 

W Polsce powieści startrekowe jakoś nie zyskały 

popularności i po kilku próbach wydawcy zrezygnowali 

z nich – być może chwilowo. 

Ursula K. Le Guin rozpoczęła 

swój słynny cykl Ziemiomorza 

w 1968. Wstępnie była 

to trylogia (Czarnoksiężnik z Archipelagu, 

Grobowce Atuanu 

i Najdalszy brzeg). Po ćwierćwieczu 

milczenia pisarka powróciła 

do swego świata, dodając 

Tehanu w 1990 i Tales from the 

Earthsea w 2001. I chociaż Tehanu miała podtytuł 

Ostatnia księga Ziemiomorza, prawdziwy koniec 

nastąpił dopiero teraz, w kolejnej powieści The Other 

Wind. Bohaterem nie jest Ged – ale do niego przybywa 

mag Alder, szukając rady na dręczące go sny o zmarłej 

żonie i duchach z tamtego świata. Ged podejrzewa, że 

sny to tylko objaw poważniejszych problemów i radzi 

mu udać się na dwór króla Lebannena w Havnorze, 

gdzie zresztą wyruszyła już jego żona Tenar z przybraną 

córką Tehanu. Jednak król ma dość problemów. 

Zwykle obojętne i neutralne smoki zaczynają 

atakować ziemie ludzi. Imperium Kargadu przysłało 

do Havnoru delegację z księżniczką Seserakh, żądając, 

by król poślubił ją natychmiast – jako dowód woli 

zawarcia pokoju. Na wyspie Roke członek rady magów 

został spalony przez smoka w ludzkiej postaci. 

Z wolna okazuje się, że wszelkie podziały między 

ludźmi a smokami, między Havnorem a Kargadem, 

obecne w Ziemiomorzu od tysiącleci, to skutek pradawnego 

paktu, który nie został zrealizowany. 

Wszelkie założenia, na których opierało się codzienne 

życie, będą zanegowane, a za nimi czeka tylko niepewność. 

Ale trzeba podjąć działanie, gdyż w przeciwnym 

razie Ziemiomorze ulegnie samozniszczeniu – u jego 

fundamentów tkwi niestabilność kłamstwa. Całość 

świetna. 

Timothy Zahn znany jest 

w Polsce przede wszystkim 

jako autor powieści ze świata 

Gwiezdnych Wojen (tych lepszych). 

Niedawno opublikował 

całkowicie niezależną powieść 

Angelmass. Angelmass to czarna 

dziura, wyrzucająca subatomowe 

cząstki zwane angels – aniołami. 

Każdy, kto jest wystawiony na ich działanie, zaczyna 

robić tylko to, co jest moralnie słuszne. Empyreanie, 

grupa ziemskich kolonii wokół Angelmass, osiągnęła 

dzięki temu pokój i dobrobyt. Ale wpływ aniołów nie 

podoba się pobliskiemu (w skali kosmicznej) imperium 

Pax, które traktuje wpływ aniołów jak rodzaj 

obcej inwazji i postanawia podbić Empyrean, dla ich 

dobra oczywiście. Są szpiedzy, inwazja, osobiste komplikacje... 

Powieść jest wciągająca, stawia pewne poważne 

kwestie, pokazuje interesujące postacie – warto 

przeczytać. 

William Tenn (pseudonim 

Philipa Klassa) to jeden 

z najwybitniejszych humorystów 

fantastyki, popularny także w Polsce, 

Niedawno ukazał się potężny 

(560 stron w hardcoverze) zbiór 

jego tekstów Here Comes Civilization. 

Tom podzielony jest na 

siedem części: Here Comes Civilization, 

The Somewhat Heavy Fantastic, For the 

Rent, Beating Time, krótka powieść The Lamp for 

Medusa, esej Of Fiction in Science Fiction i długa 

powieść (jedyna pełnowymiarowa powieść w dorobku 

Tenna) Of Men and Monsters. Posłowie napisał 

George Zebrowski. Lamp for Medusa to historia 

młodego Amerykanina, który trafia do alternatywnego 

świata i tam – jako Perseusz – ma szansę zmienić losy 

ludzkości. Of Men and Monsters to opowieść o Ziemi 

opanowanej przez olbrzymy; ludzie przetrwali i żyją 

jak myszy w ścianach budowli najeźdźców. W końcu 

dokonują wielkiego kroku w kosmos – znowu jak 

myszy, ukrywając się na statkach obcych. Poza tym 

w tomie zamieszczono prawie trzydzieści opowiadań. 

Znakomite. 

Brytyjski wydawca House of Stratus, specjalizujący 

się w „druku na żądanie” i publikujący 

wiele książek, które zniknęły z normalnego obiegu, 

niestety znalazł się na progu bankructwa i przeszedł 

pod zarząd syndyka. Szkoda – ale może rynek jeszcze 

nie dojrzał do takiego systemu. 

Znakomita Encyklopedia SF Petera Nichollsa 

i Johna Clute’a doczeka się prawdopodobnie 

trzeciego wydania. Redakcją zajmą się teraz John 

Clute i David Langford, a Nicholls zachowa tytuł „redaktor 

emeritus”. Najnowszy dostępny w tej chwili 

tekst encyklopedii umieszczony jest w wydaniu na 

CD-ROMie z 1995 roku. 

Gra wideo firmy Electronic Arts, oparta na 

serialu Buffy – postrach wampirów pojawi się 

na platformę Xbox, nie na PC, jak zapowiadano 

wcześniej. Akcja gry toczy się w czasie po trzecim 

(ostatnim wyświetlanym w Polsce) sezonie serialu. 

Gracz może wcielic' się jedynie w Buffy, choć inne 

10

główne postacie także pojawiają się w grze (z wyjątkiem 

Oza). Buffy trafi na rynek na początku przyszłego 

roku. 

Producent gier wideo Activision zapowiedział 

wprowadzenie na rynek Quake IV, najnowszej 

wersji popularnej gry komputerowej na PC. Gra będzie 

przeznaczona dla pojedynczego gracza, akcja będzie 

się toczyć w świecie Quake II, z wykorzystaniem zaawansowanego 

engine’u Doom. 

Activision zapowiedziała, że wyprodukuje gry 

interaktywne na PC i konsole następnej generacji, 

oparte na komiksach Marvela: First Family, 

Fantastic Four i Iron Man. Firma ma już na swym 

koncie inne komiksowe gry wideo: Spider-Mana, X- 

-Menów i Blade’a. 

Kilku producentów podpisało wspólną umowę 

o realizacji gier wideo opartych na Planecie 

małp – tym razem na powieści Pierre’a Boulle, 

z dołączonymi elementami pochodzącymi z pierwszego, 

klasycznego filmu. Pierwsze gry (na PC) powinny 

trafić na rynek jeszcze w tym roku, potem 

planowane są wersje na Game Boy Advance i Game 

Boy Color. 

Studio gier George’a 

Lucasa, LucasArts, 

udostępniło grafiki 

z planowanej gry 

Star Wars Starfighter: 

Special Edition, która 

jeszcze w tym roku pojawi 

się w wersji na Xbox (poprzednia była na Play- 

Station). Gra ma kilka udoskonaleń, na przykład – 

jak widać – możliwość podzielenia ekranu w trybie 

dwóch graczy. 

Japońska firma Capcom zapowiedziała reedycję 

swojego przeboju Resident Evil specjalnie 

i wyłącznie na nową platformę – konsolę Gamecube. 

Nowe wersje gier Biohazard, Biohazard 2, Biohazard 

3: Nemesis i Biohazard: Code Veronica zaczną 

się pojawiać od marca przyszłego roku. 

Activision przesunęła premierę gry wideo 

Spider-Man 2, Enter: Electro na PlayStation, 

ponieważ pojawia się tam budynek podobny do jednej 

z wież World Trade Center. Służy tylko jako tło, nie 

wybucha ani się nie wali, ale końcowe starcie odbywa 

się na jego dachu. Firma jednak postanowiła nie 

ryzykować, że urazi czyjeś uczucia – chyba okazując 

przesadną troskę. 

Dziesiąta już gra z popularnego cyklu Final 

Fantasy w wersji na konsole PlayStation 2, 

pojawi się na rynku amerykańskim w styczniu 

przyszłego roku. Gra miała swoją premierę w Japonii 

19 lipca i w ciągu czterech dni sprzedano 90% wszystkich 

2,14 mln kopii, jakie przygotował producent, 

Square. Tym samym Final Fantasy X stało się pierwszą 

grą na PlayStation 2, która przekroczyła granicę 

2 milionów kopii. Treścią są przygody atlety Tidusa, 

który ocalał po zagładzie swej ojczyzny i musi dotrzeć 

do odległych świątyń, by opanować tajemną sztukę 

przywoływania duchów, co pozwoli mu zwyciężyć 

nieziemskiego wroga. 

Serial Lexx nie ma 

szczęścia w Polsce 

– powraca i znika z ekranów, 

zależnie od kaprysów 

szefów rozmaitych 

telewizji. Niewątpliwie 

jest dziwaczny – a raczej 

ekscentryczny. Tę ekscentryczność 

podkreśla 

również muzyka autorstwa Marty’ego Simona. 

Dwadzieścia osiem fragmentów z drugiego i trzeciego 

sezonu umieszczono na nowym albumie CD Lexx: The 

Series – łącznie prawie 70 minut. Kompozytor wyraźnie 

bawił się demontażem klasycznych struktur 

ścieżki dźwiękowej, tworząc mocno niekonwencjonalny 

akompaniament. Całość interesująca. 

Voyage to the Bottom 

of the Sea to 

film z 1961, mało dzisiaj 

znany – opowiada o atomowej 

łodzi podwodnej, 

która ma uratować Ziemię 

przed straszliwym 

pasem radiacyjnym, jaki 

otoczył planetę. Większość 

fanów pamięta raczej serial pod tym samym 

tytułem – a szkoda. Nie dlatego, że film był taki świetny 

(choć niezły jak na tamte czasy), ale że miał 

świetną muzykę i piosenki, wykonywane przez Frankie 

Avalona (który także występował w filmie). Tę 

ścieżkę dźwiękową wydano niedawno na CD, 

dodanym to magazynu Film Score Monthly, w ramach 

cyklu „Silver Age Classics”. Komponowali Paul 

Sawtell i Bert Shefter. Z tytułów poszczególnych 

utworów łatwo domyślić się fabuły, przynajmniej 

w ogólnych zarysach: The Super Sub, Dive, Brave 

Volunteers/Cable Search/Dangerous Grounds/The 

Squid Attacks, Fire in Red/Fresh Air/The Ghost Ship 

i Enemy Torpedoes/The Monster Attacks mówią same 

za siebie. Voyage to dziś klasyka – może warto byłoby 

przypomnieć i sam film, i ścieżkę dźwiękową. Na 

płycie zmieściło się 56 minut muzyki. Warto. 

11

Nazwisko Geralda 

Frieda nie kojarzy 

się z niczym właściwie 

nawet zagorzałym 

fanom – a powinno, 

zwłaszcza fanom muzyki. 

Fried skomponował 

właściwie wszystkie fragmenty, 

jakie towarzyszyły 

każdej praktycznie scenie walki w oryginalnym 

serialu Star Trek. Jednak zanim trafił do Star Treka, 

zajmował się horrorami klasy B. Wspomniany już 

magazyn Film Score Monthly wydał w serii „Silver 

Age Classics” dwupłytowy album z muzyką aż czterech 

takich filmów. Są to Return of Dracula z 1958 – 

12 utworów, I Bury the Living (1958) – 11 utworów 

(łącznie pierwsza płyta ze ścieżkami dwóch filmów 

zawiera 61 minut muzyki), The Cabinet of Dr Caligari 

(1962) – 12 utworów oraz Mark of Vampire 

(1958) – 8 utworów. Łącznie na drugiej płycie mamy 

72 minuty muzyki. Filmy zostały praktycznie zapomniane 

– producent albumu stwierdza na okładce 

(mówiąc o Gabinecie doktora Caligari): „Jest tylko 

sześć osób na świecie, które widziały ten film, a pięć 

z nich pracowało przy produkcji tego albumu”. Ale 

posłuchać warto, by poznać dzieła Frieda w czymś 

bardziej wyrafinowanym (muzycznie) niż jego 

repertuar w Star Treku. 

Prokuratura stanowa nałożyła na Sony Pictures 

karę za naruszenie przepisów bezpieczeństwa 

na planie filmu o Spider-Manie, co doprowadziło do 

wypadku, w którym śmierć poniósł jeden ze spawaczy, 

Tim Holcombe. Wypadek miał miejsce 6 marca i ponad 

pół roku trwało dochodzenie. Holcombe został 

uderzony w głowę przewracającym się wysięgnikiem. 

Producentowi zarzucono przeróbkę wózka widłowego, 

wskutek czego przekroczono dopuszczalną nośność 

i wózek stracił stabilność. Kara to 59000 dolarów – 

nie tak wiele, ale jej wyznaczenie decyduje o winie 

studia. Sony postanowiło odwołać się od decyzji. 

Tymczasem żona zabitego wniosła pozew przeciwko 

m.in. Columbia Pictures i Sony Pictures, o odszkodowanie 

za śmierć męża z powodu zaniedbań 

w miejscu pracy. 

Oficjalny fanclub Gwiezdnych wojen, Wizards 

od the Coast i Lucasfilm będą sponsorować 

imprezę pod nazwą „Star Wars Celebration II”, 

urządzoną z okazji premiery Ataku klonów, II epizodu 

sagi, a także upamiętniającą 25. rocznicę premiery 

pierwszego filmu. Impreza odbędzie się w terminie 3– 

5 maja 2002 w Indianapolis Convention Center. 

W programie goście, pokazy scen nigdy dotąd nie 

oglądanych, okazje dla kolekcjonerów, specjalne prezentacje 

itd. Celebration I odbyła się w Denver, 

w maju 1999. Zjawiło się ponad 25 tysięcy fanów 

z całego świata. 

Producenci zabawek związanych z filmem 

o Harrym Potterze obawiają się, że wyniki 

sprzedaży raczej nie będą rekordowe. Powodem może 

być istnienie na rynku przecenionych zabawek związanych 

z Harrym Potterem, wyprodukowanych wcześniej 

– jako dodatki do książek. Wśród głównych 

producentów znaleźli się Universal Games, Lego, 

Hasbro i Mattel; wszyscy planują wprowadzenie nowych 

produktów w okresie premiery. 

Tymczasem mennica państwowa w Wielkiej Brytanii 

wypuści monety pamiątkowe z młodym czarodziejem. 

Monety będą miedziane, srebrne i złote, na 

jednej stronie znajdzie się profil królowej Elżbiety II, 

na drugiej Harry Potter. Powinny się pojawić przed 

premierą filmu. Mają być legalnym środkiem płatniczym, 

przynajmniej na brytyjskiej wyspie Man. Gdzie 

indziej sprzedawcy sami decydują, czy zechcą je 

przyjmować. Trudno jednak uwierzyć, żeby ktokolwiek 

chciał nimi płacić – np. złota moneta o nominalnej 

wartości 5 pensów będzie kosztowała 39,95 

funtów. 

Po wspomnianym w poprzednim Miesięczniku 

artykule brytyjskiego Independent na temat 

prześladowań fanów Tolkiena w Kazachstanie, 

odezwały się liczne głosy tolkienistów z tego regionu. 

Twierdzą, że policja nie aresztowała ani nie torturowała 

żadnych fanów. O całej sprawie dowiedzieli się 

z prasy. Niedawno mieli spotkanie około 300 osób 

i odbyło się bez żadnych problemów ze strony policji 

ani żadnych innych władz. Uff... 

Producent Kevin McClory wytoczył proces 

studiu Metro-Goldwyn-Mayer, domagając się 

uznania go za współtwórcę filmowej postaci Jamesa 

Bonda i przyznania udziału w zyskach z filmów. Sąd 

oddalił jego skargę stwierdzając, że McClory zbyt 

długo zwlekał z ustaleniem swoich praw – ponad 35 

lat. 

W latach ’50 McClory współpracował z Ianem Flemingiem 

nad scenariuszem filmu Thunderball 

i uzyskał część praw do niego. Scenariusz był podstawą 

zarówno Thunderballa, jak i remake’u Never 

Say Never Again. W 1997 Sony zapłaciło McClory’emu 

za jego prawa 2 mln dolarów i ogłosiło, że 

zamierza niezależnie realizować filmy z Bondem. Proces 

z MGM doprowadził do ugody, Sony zrezygnowało, 

ale McClory postanowił wyraźnie zyskać coś 

na własną rękę. 

12

Mobile suit, czyli ruchomy 

pancerz, obsługiwany 

przez siedzącego wewnątrz 

pilota, to obok wielkich 

samodzielnych robotów 

jedna z ikon mangi. Mimo 

swojego bezsensu militarnego 

(i technicznego) są popularne, 

a serial anime Mobile 

Suit Gundam był jednym z kilku, które zyskały 

japońskiej animacji popularność na całym świecie. 

Fabuła serialu była prosta – w największym skrócie 

jedna z ziemskich kolonii orbitalnych ogłosiła 

niepodległość, wybuchła wojna, a ruchome pancerze 

służyły jako broń. Niedawno znana z modeli firma 

Bandai wypuściła model takiego pancerza, konkretnie 

Neo Zeon Mobile Suit MSN-04 Sazabi. Model 

(w skali 1:100) ma ok. 25 cm wysokości i składa się 

z ponad 450 kolorowych części, które – nieprawdopodobne 

– łączą się zatrzaskami bezbłędnie, bez 

naginania, bez użycia kleju ani farby. Pancerz wyposażony 

jest w kilka typów uzbrojenia, w tym blaster 

i plazmowy topór-miecz, wiele części jest ruchomych 

– przez co otrzymujemy jednocześnie makietę i zabawkę. 

Każdy z palców porusza się niezależnie! 

Całość niestety jest dość kosztowna – około 90 dolarów. 

Po dwóch i pół roku narad, Unicode Technical 

Committee (opracowujący standard kodowania 

znaków w komputerach, po przejściu na zapis dwubajtowy, 

co powinno dać różne kody dla znaków 

wszystkich alfabetów świata) odrzucił propozycję włączenia 

do standardu Unicode alfabetu klingońskiego, 

informując, że „nie nadaje się do kodowania”. Mimo 

to w Unicode znalazł się wymyślony przez Bernarda 

Shawa mało znany i jeszcze mniej używany fonetyczny 

alfabet „shawiański”, a tolkienowski Tengwar 

wciąż jest rozważany. 

Każdy zna Supermana, 

Batmana 

czy X-Menów. Istnieją 

jednak setki bohaterów 

komiksów słusznie zapomnianych, 

takich jak 

Skateman, Black Hood, 

grupy Champions czy 

Dingbats from Danger 

Street. Prezentacją i analizą tych komiksów (złośliwą 

i zabawną) zajmuje się strona Gone & Forgotten: The 

Worst Comics Ever (http://ape-law.com/GAF/), którą 

powinni obejrzeć wszyscy rysownicy i wydawcy 

komiksów. A także fani komiksu. Polecamy. 

PWC 

Przy okazji POLCONu 2001 – pierwszego w nowym milenium – ogłoszono wyniki rankingu 

tysiąclecia, przeproadzonego prze Fandom Polski. Mimo sporej reklamy głosów przekazano 

niezbyt wiele – wydać polscy fani nie są skorzy do głosowań (może to zresztą ogólnonarodowa 

przypadłość). Mimo to wyniki wydają się dość reprezentatywne. W rankingu nie wyróżniano 

dzieł polskich – klasyfikację przeprowadzono na podstawie ich lokat w ogólnej kategorii „tekst 

literacki”. Oto czołówka rankingu: 

dzieło literackie: 

1. J.R.R. Tolkien: Władca Pierścieni 

2. Orscon Scott Card: Gra Endera 

3. Frank Herbert: Diuna 

4. Janusz A. Zajdel: Limes inferior 

5. Terry Pratchett: cykl świata Dysku 

6. Arkadij i Borys Strugaccy: Piknik na skraju 

drogi 

7. Michaił Bułhakow: Mistrz i Małgorzata 

8. Philip K. Dick: Ubik 

9. Andrzej Sapkowski: saga o Wiedźminie 

10. Ursula K. Le Guin: cykl Ziemiomorza 

13

dzieło literackie polskie: 

1. Janusz A. Zajdel: Limes inferior 

2. Andrzej Sapkowski: saga o Wiedźminie 

3. Andrzej Sapkowski: cykl o Wiedźminie 

pisarz: 

1. J. R. R. Tolkien 

2. Stanisław Lem 

3. Philip K. Dick 

4. Andrzej Sapkowski 

5. Orson Scott Card 

4. Stanisław Lem: Opowieści o pilocie 

Pirxie 

5. Stanisław Lem: Dzienniki gwiazdowe 

pisarz polski: 

1. Stanisław Lem 

2. Andrzej Sapkowski 

3. Janusz A. Zajdel 

4. Marek S. Huberath 

5. Jacek Dukaj 

dzieło komiksowe: 

1. G. Rosiński, J. Van Hamme: Thorgal 

(cykl) 

2. Janusz Christa: Kajko i Kokosz (cykl) 

3. G. Rosiński, J. Van Hamme: Szninkiel 

4. R. Goscinny, R. Uderzo: Asterix i Obelix 

(cykl) 

5. B. Polch, M. Parowski, J. Rodek: Funky 

Koval (cykl) 

6. H. J. Chmielewski: Tytus, Romek i A’Tomek 

(cykl) 

7. Jim Davies: Garfield 

8. Marvano, Haldeman: Wieczna wojna 

9. G. Rosiński, Z. Kasprzak, A.P. Duchateau: 

Yans (cykl) 

10. Tadeusz Baranowski: Skąd się bierze 

woda sodowa 

dzieło filmowe: 

1. Blade Runner 

2. Cykl Gwiezdne wojny 

3. 2001: Odyseja kosmiczna 

4. Obcy – 8 pasażer „Nostromo” 

5. Matrix 

6. Gwiezdne wojny – pierwsza trylogia (IV, 

V i VI) 

7. Seksmisja 

8. cykl Alien 

9. 12 małp 

10. Ghost in the Shell 

W rankingu można było niezależnie głosować na książki, cykle, serie itd. Stąd wśród polskich 

dzieł literackich osobno sklasyfikowano sagę o Wiedźminie (tzn. pięć powieści) i cykl 

o Wiedźminie (tzn. powieści plus opowiadania) Andrzeja Sapkowskiego, stąd też dwie wersje 

Gwiezdnych wojen w rankingu filmów. 

Wręczono nagrody Rhysling, przyznawane przez Science Fiction Poetry Association – za 

najlepszy wiersz o tematyce sf, fantasy lub horroru. Oto zwicięzcy: 

wiersz krótki: 

1. My Wife Returns as She Would Have It, Bruce Boston, 

2. Of Dance Steps and Distances, G.O. Clark 

i Refections in a Fading Mir, Ann K. Schwader (remis) 

wiersz długi: 

1. January Fires, Joe Haldeman, 

2. Valley of Years, David C. Kopaska-Merkel 

i Maya, James Dorr 

14

Mythopoeic Society przyznało swoje Mythopoeic Fantasy Award w sierpniu, podczas 

Mythoconu XXXII w Berkeley, Kalifornia, USA. Zwyiężyli 

w kategorii literatury dla dorosłych: Midori Snyder za The Innamorati; 

w kategorii literatury dla dzieci: Dia Calhoun za Aria of the Sea; 

w kategorii badań naukowych nad dziełem Inklingów: Tom Shippey za J.R.R. Tolkien: Author 

of the Century; 

w kategorii badań naukowych nad fantasy i mitem: Alan Lupack i Barbara Tepa Lupack za 

King Arthur in America. 

Oprócz klasycznych Hugo, na Worldconie wręcza się także kilka innych ważnych i mniej 

ważnych nagród. Nagrodę Sidewise za historię alternatywną zdobył Ted Chiang za opowiadanie 

Seventy-Two Letters i Mary Gentle za powieść The Book of Ash. Cordwainer Smith 

Rediscovery Award (dla pisarza, którego należy odkryć ponownie) przypadła – pośmiertnie – 

Olafowi Stapledonowi. Nagrodę Prometheus za libertariańską fantastykę zdobyła powieść L. 

Neila Smitha Forge of Elders. Gaylactic Network, główna organizacja fanów o zainteresowaniach 

homoseksualnych, przyznała nagrody Spectrum dla dzieł sf, fantasy i horroru, które bez 

uprzedzeń prezentują postacie, tematy czy kwestie homoseksualne, biseksualne i transseksualne. 

Nagrody wręczono również podczas Worldconu. Zwyciężyła powieść Davida Gerrolda Jumping 

Off the Planet i serial telewizyjny Buffy – postrach wampirów. Powieść Gerrolda otrzymała 

również nagrodę Hala Clementa za najlepszą powieść dla młodzieży. Inne nagrody za literaturę 

dla młodych czytelników, tzw. Złote Kaczki, przypadły The Power of UN Nancy Etchemendy 

i Rex Roberta Goulda i Kathleen Duey, z ilustracjami Eugene’a Epsteina. 

Autorka Harry’ego Pottera. J.K. Rowling otrzymała Walpole Medal of Excellence, nagrodę 

za promowanie dokonań brytyjskich. Wśród poprzednich laureatów była aktorka Judith 

Dench i kierowca wyścigowy Jackie Stewart. 

Międzynarodowa Gildia Horroru ogłosiła laureatów swych dorocznych nagród. Ceremonia 

miała miejsce podczas Dragonconu, 1 września w Atlancie. Oto zwycięzcy: 

powieść: Declare, Tim Powers; 

pierwsza powieść: Adams Fall, Sean Desmond; 

nowela: The Man on the Ceiling, Melanie i Steve Rasnic Tem; 

opowiadanie: The Rag-and-Bone Men, Steve Duffy; 

opowieść graficzna: I Feel Sick nr 1 i 2, Jhonen Vasquez; 

zbiór opowiadań: City Fishing, Steve Rasnic Tem i Ghost Music and Other Tales, Thomas 

Tessier (remis); 

antologia: October Dreams: A Celebration of Halloween, red. Richard Chizmar i Robert 

Morrish; 

dzieło niefabularne: At the Foot of the Story Tree, William Sheehan; 

magazyn: Horror Garage; 

grafik: Joel-Peter Witkin; 

film: American Psycho; 

telewizja: Angel (Anioł ciemności); 

Żywa Legenda: Alice Cooper. 

15

Szesnasta już ceremonia wręczenia dorocznych nagród Chelsey dla grafików fantastycznych 

odbyła się podczas Worldconu w Filadelfii. Oto zwycięzcy w poszczególnych kategoriach: 

okładka (hardcover): John Jude Palencar za Forests of the Heart Charlesa de Linta; 

okładka (paperback): Jean Pierre Targete za Circle at Center Douglasa Nilesa; 

okładka (magazyn): Todd Lockwood za Dragon, lipiec 2000 

ilustracja w tekście: Kinuko Y. Craft za Cinderella; 

praca barwna, niepublikowana: Michael Whelan za Reach; 

praca czarno-biała, niepublikowana: Drew Willis za A Wizard of Earthsea; 

praca przestrzenna: Sandra Lira za Millennium Angel; 

dokonanie artystyczne: Frank Kelly Freas; 

redaktor graficzny: Irene Gallo (Tor Books); 

ilustracja związana z grą: Todd Lockwood za Forge of Fury; 

ilustracja związana z produktem: Donato Giancola za Dracopaleontology. 

PWC 

Braterstwo kawalerów 

Dwie uwagi do recenzji Tomasza Nowaka Matrix z wizytą u króla Ludwika. Po pierwsze: 

tytuł Braterstwo wilków jest kiksem polskiego () tłumacza. Tytuł oryginalny, brzmiący Le 

pacte des loups, to Pakt czy raczej Sprzysiężenie wilków. Angielskie brotherhood może znaczyć, 

zależnie od kontekstu, „bractwo” lub „braterstwo”, we francuskim nie ma takiego dwuznacznika 

(„braterstwo” to fraternite). 

Po drugie: chevalier w XVII-XIX ww. nie oznaczał już rycerza, ale szlachcica (w pewnym 

okresie – określoną podklasę francuskiego stanu szlacheckiego). Grzecznościowy zwrot monsieur 

le chevalier znaczy dosłownie „panie szlachcic”, z nieuchronnym po polsku odcieniem 

ironicznym lub obcesowym. Stąd od dawna przyjęta w polskiej literaturze przekładowej 

konwencja tłumaczenia tego zwrotu jako „kawaler” i „panie kawalerze”, nawiązujące do wciąż 

czytelnego, a niegdyś powszechnego określenia „kawaler orderu”. 

Tadeusz A. Olszański 

Rys. Małgorzata Pudlik 

16

Final Fantasy – Koniec Magii 

Co my tu mamy Wybitny naukowiec z piękną córką, oddany sprawie 

żołnierz ze swoim wrednym dowódcą, i oni wszyscy wobec wspólnego 

zagrożenia. Naukowiec walczy dla dobra wszystkich nawet poświęcając 

siebie, dowódca walczy dla siebie poświęcając innych. Oddany sprawie 

żołnierz słucha rozkazów i kocha się po cichu w córce naukowca. Marna 

jego żołnierska dola. Pannica go wykorzystuje do omijania przepisów 

i igrania z dowództwem armii, aby nie przeszkadzało w jej badaniach. 

Dowództwo wykorzystuje go – między jedną niebezpieczną misją a drugą 

– do ujarzmienia pannicy i jej tatusia, aby nie bruździli armii 

w zdobywaniu funduszy. W sumie standard – czy to w Ameryce czy to 

w kinie. Co w takim razie jest w tym filmie innego 

Inne jest to czego nie w tym filmie nie ma, a nie ma aktorów. To znaczy są ale wirtualni. Ot, 

taki kaprys realizatorów. Zamiast mieć kapryśne gwiazdy i płacić im kupę szmalu, lepiej wydać 

cztery kupy szmalu na wirtualnych aktorów, którzy nie kapryszą. Nie powiem, faktycznie warci 

są tej kasy, bo chwilami wręcz nie da się ich odróżnić od żywych. Co więcej – w niektórych 

scenach grają lepiej niż niektórzy aktorzy w innych filmach. 

Oczywiście, skoro aktorzy, to i reszta też jest 

wirtualna. Mamy wirtualne scenerie i wirtualnego 

wroga. Ten to nawet jest podwójnie wirtualny. Nie dość, 

że grają go wirtualni aktorzy to jeszcze według 

scenariusza ma wyglądać wirtualnie (czyt. „widmowo”). 

I wygląda zgodnie z założeniami czyli jest go pełno, 

a widać niespecjalnie. 

Całość tych wirtualiów składa się bardzo ładnie 

w pełnometrażowy film, który nie wiadomo jak nazwać. Nie jest do końca „aktorski”, bo nie 

tylko aktorów, ale w ogóle nic rzeczywistego nie ukazuje (nawet jeśli miałaby to być tylko 

dekoracja) i nic nie zostało na jego potrzeby sfilmowane. Nie jest też to film animowany, bo od 

standardu filmów za takie uznawanych odbiega skrajnie. 

I jeszcze jedna ważna informacja: nie jest to – wbrew 

pozorom – ekranizacja. Film nie ma (poza producentem) 

nic wspólnego z serią gier o takim samym tytule. 

Jedno jest pewne: warto się wybrać do kina. Fabuła nie 

jest tragiczna, choć nie zachwyca świeżością ani pomysłami. 

Jest wątek sensacyjny, jest też miłosny, więc można Final 

Fantasy obejrzeć w dowolnym towarzystwie. Warto się 

również wybrać choćby dlatego, że za kilka bądź kilkanaście 

17

lat wirtualni aktorzy mogą stać się standardem i wtedy będzie wypadało znać film, który być 

może stanie się początkiem końca magii kina. 

Windy 

Final Fantasy: The Spirits Within. Reż. Hironobu Sakaguchi i Moto Sakakibara; obs. (głosy): Ming-Na, Alec 

Baldwin, Ving Rhames, Steve Buscemi, Peri Gilpin, Donald Sutherland. Scen. Hironobu Sakaguchi, Al 

Reinert, Jeff Vintar; zdjęcia Moto Sakakibara, muzyka Elliot Goldenthal. Japonia/USA 2001. Czas proj. 99 

min. 

Powrót do Gromberladu 

Trzeci tom Księgi Całości Feliksa W. Kresa poświęcony jest 

Grombelardowi, krainie deszczu i okrucieństwa. Luźno powiązane rozdziały 

spajają dzieje Łuczniczki, bohaterki pamiętnego opowiadania Prawo Sępów, 

stanowiące pierwszy rozdział Grombelardzkiej Legendy. Także inne 

rozdziały to publikowane już kiedyś, głównie w Fenixie, opowiadania. Nie 

są to jednak te same teksty: autor wprowadził do nich wiele istotnych zmian, 

na ogół nie wiążących się z przetwarzaniem cyklu opowiadań w powieść. 

I zmiany te nadały im nową jakość, dzięki której dostaliśmy jedną 

z najlepszych polskich powieści fantasy. 

Nad (pod) Szererem, światem Szerni, dojrzewa nowy kryzys, nowa 

katastrofa: Wstęgi mają się przebudzić, Aler ma znów rzucić wyzwanie 

Szerni. Ale – jeszcze nie teraz. Może w przyszłości katastrofa będzie wielokroć straszniejsza, 

niż byłaby dziś – ale bezpieczeństwo żyjącego pokolenia zostało uratowane. Dzięki kobiecie 

mniej skłonnej do myślenia kategoriami wieków i Praw, walczącej o własne szczęście 

i bezpieczeństwo ludzi poddanych jej pieczy. Znajdzie sposób nawet na neutralizację 

nieśmiertelnego – pomysłowy i skuteczny. 

Jednak główna bohaterka, Karenira, armektańska łuczniczka, bezlitośnie mszcząca się na 

sępach, przegra, zwabiona przez nie w pułapkę tyleż przemyślną, co przerażającą. Będzie to też 

ostateczna klęska sępów, rozumnych lecz amoralnych istot, które są najbliższe bezosobowemu 

Absolutowi tego świata. Jaki ma to związek ze zbliżającą się nową wojną mocy 

W nowych wersjach tych opowieści mniej jest okrucieństwa (choć scena śmierci Kareniry 

jest naprawdę makabryczna), zwłaszcza jeśli porównamy je z wersjami najstarszymi; dużo mniej 

też magii (Porzucone Przedmioty praktycznie nie grają roli w narracji), dużo większa jest zaś 

rola kobiet, tak pozytywna, jak i negatywna. To kobiety, mało kobiece zresztą, naprawdę rządzą 

tym światem mężczyzn. 

Czytając Legendę, przypomniałem sobie zbiorek Prawo Sępów (Almapress, 1991). 

Opublikowana tam mikropowieść Deszcze jest pierwowzorem rozdziału Czarne miecze, 

a porównanie tych dwu utworów, ich stylu, atmosfery, a także fabuły (zmienione losy Leyny, 

Baleya i Kareniry) najlepiej ukazuje drogę artystyczną, jaką przeszedł Kres przez te dziesięć 

lat. 

Ale skoro już wspomniałem debiut naszego autora, wrócę na chwilę do najsłabszego jego 

elementu, powieści Gaareogorde hork kerek, najwidoczniej powstałej w czasach, gdy idea Szerni 

i Aleru była jeszcze w powijakach. Jego treścią jest bowiem wydarzenie zapowiedziane na kartach 

Legendy: powrót Basergora-Kragdoba i Rbita w Ciężkie Góry i apokaliptycznej miary 

wydarzenia, z nim związane. Czy doczekamy się nowego ujęcia także tego wątku 

Feliks W. Kres: Grombelardzka legenda. Wydawnictwo MAG, Warszawa 2000. 


18

Sowy i koczkodany 

czyli 

sowizdrzalskie legendarium Mistrza Andrzeja 

Nowa książka Andrzeja Sapkowskiego nie jest, wbrew 

wyeksponowanemu na okładce podtytułowi „kompendium wiedzy 

o literaturze fantasy”. To – zgodnie z właściwym, cokolwiek 

„zamaskowanym” tytułem – „rękopis znaleziony w smoczej jaskini”, 

kolejne dzieło literatury fantastycznej, jakie wyszło spod pióra tego 

autora. Jeśli – zgodnie z jego zamiarem – potraktujemy je jako 

„świetlistą nić”, mającą nas przeprowadzić przez labirynt literatury 

fantasy, raczej zeń nie wyjdziemy. A przynajmniej nie tam, gdzie 

byśmy chcieli. 

Owszem, Rękopis... zawiera elementy wiedzy. Pisząc o historii 

i teorii gatunku fantasy jest Sapkowski wiarygodny (choć i tam byłoby 

się o co pospierać, jak np. czy można do jej „ojców założycieli” 

zaliczyć Helenę Bławatską, i czy H.R. Haggard rzeczywiście wywarł wpływ na Tolkiena). Ale 

główna część książki, podzielony na trzy części słownik encyklopedyczny, zawiera tak wiele 

błędów, dowolności i zmyśleń, że można traktować go jedynie jako dzieło literackie, jako 

rozbudowany Bestiariusz Sapkowskiego (tytuł rozdziału IX). Autor zresztą uprzedza o tym, 

pisząc we wstępie do rozdziału VII, że ma on „bardziej bawić, niż uczyć”. Niestety, we wstępie 

do rozdziału X, znanego (we fragmentach) z Nowej Fantastyki, pisze Sapkowski, że teraz będzie 

pisał już „poważnie i naukowo”. A tam właśnie jest najwięcej wspomnianych błędów, dowolności 

i zmyśleń. 

Nie znam się na wszystkim, o czym pisze Sapkowski. Na paru jednak tematach się znam. 

I jeśli tam znajduję błąd na błędzie, podejrzewam, że i na innych polach jest podobnie. 

Otóż znam się na twórczości J.R.R. Tolkiena. Złości mnie, gdy czytam „trylogia” o Władcy 

Pierścieni, bo jest to powieść podzielona na sześć ksiąg, wydawana w trzech tomach głównie 

ze względów technicznych. Ale w bibliografii do hasła ORK nasz autor przypisał Tolkienowi 

nieznane mi dzieło Trylogia Pierścienia (gdzie był redaktor!). I gdybyż tylko to... 

Tolkien nie zaczął pisać Władcy Pierścieni w 1936, a pod koniec 1937 r.; nie wprowadził 

formy dwarves by zdystansować się odejść od disneyowskiego stereotypu (od bajek dla dzieci – 

owszem), bo Hobbit ukazał się w 1937 r., na rok przed premierą Śpiącej Królewny. Słowo 

„ork” nie jest neologizmem Tolkiena, co zresztą jasno wynika z treści odpowiedniego hasła. 

Zaprezentowane pochodzenie nazwy „hobbit” jest zmyśleniem; nie rozstrzygam: Sapkowskiego 

czy kogoś innego; biografom Tolkiena nie jest znana miejscowość Hobbingen, w której miałby 

on mieszkać. Nazwa „Kolbitar” oznacza po islandzku ludzi leżących tuż przy ogniu, ale nie 

wybrano jej na nazwę klubu dlatego, by oksfordzcy filolodzy tłoczyli się przy kominku. 

Saruman, jako żywo, nie jest postacią trickstera, ambiwalentnego moralnie kpiarza, 

przechery, złośliwego szkodnika. Sam Gamgee jest bez wątpienia sługą, a nie „druhem 

z dzieciństwa” Froda, jest odeń zresztą dwanaście lat młodszy. I oczywiście to nie Bilbo 

przetrzymał trolle do wschodu słońca, ale Gandalf. 

Pan Gawen i Zielony Rycerz to nie „opracowanie” Tolkiena ale jego tłumaczenie, i ze 

średnioangielskiego, a nie staroangielskiego (średnioangielski to archaiczna angielszczyzna, 

z niejakim trudem zrozumiała dla współczesnego Anglika; staroangielski vel anglosaski to 

zupełnie inny, choć pokrewny język). W streszczeniu tej opowieści jest kilka istotnych błędów: 

19

próba Gawaina na zamku trwała 3 dni, Zielony Rycerz godzi weń toporem, nie mieczem, a jego 

żona po prostu jest Morganą le Fay. Zaś druga część animowanej ekranizacji Władcy Pierścieni 

powstała, choć nie była szeroko rozpowszechniana (została pokazana na tegorocznym Polconie). 

O ocenie Eowiny (hasło PANIE ORĘŻNE I BOJOWE) zmilczę. Nie mówi ona nic a nic 

o tej bohaterce ani o autorze Władcy Pierścieni, wiele natomiast, i to niemiłego – o autorze 

Rękopisu.... Nie jedyny to zresztą przypadek, gdzie przemawiają przez niego raczej stereotypy 

i fobie niż racje: w tym przypadku jeden z głupszych stereotypów feministycznych, znacznie 

częściej – stereotypy „panceltyckie” i fobia antychrześcijańska (a nie tylko antykościelna). 

Z innej beczki: pisze nasz autor, że Odyn jest bogiem „panteonu nordyckiego i germańskiego”, 

a Ogier Duńczyk walczy „o wolność Danii (..) z germańskim najeźdźcą”. Tymczasem „nordyckie” 

jest częścią „germańskiego”, a Duńczycy są oczywiście Germanami. Stosownym 

przeciwstawieniem jest tu „teutoński”. A skoro już jesteśmy przy tym – Krymhilda, inaczej niż 

Brunhilda, z pewnością nie jest przykładem „bojowej niewiasty”. 

Zdziwienie, że wczesnośredniowieczni rycerze lądowali na wybrzeżu węgierskim, bierze 

się z nieznajomości historii – adriatyckie wybrzeże Chorwacji należało do Węgier od 1102 do 

1918 r. El Cid (Cyd) ani Rajmund z Tuluzy (zresztą postacie historyczne, obaj żyli w XI w.), 

nie byli, jako żywo, paladynami Karola Wielkiego. Zaś iluminaci, skoro byli stowarzyszeniem 

tajnym, nie mogli być „wiernie wzorowani” na jezuitach, którzy takim stowarzyszeniem nigdy 

nie byli. 

W haśle BEOWULF Sapkowski streszcza jedynie pierwszą część poematu – tą, która stała 

się podstawą Grendela; pomija zaś drugą, równie ważną, traktującą o walce bohatera ze smokiem, 

kończącej się śmiercią obydwu. Czyżby znał ten poemat tylko z książki Gardnera Z kolei w haśle 

WALGIERZ WDAŁY autor streszcza Powieść o Udałym Walgierzu Żeromskiego, ale pomija ją 

w bibliografii. Wreszcie w haśle CZUDA – JUDA a. Dziki Wieprja (powinno dikij wiepr’ – 

dzika świnia) nie opowiada Sapkowski żadnej bajki rosyjskiej, ale streszcza (niekiedy wręcz 

tłumaczy prozą) podaną w bibliografii piosenkę Wysockiego, w której tekście nie ma mowy 

o carze, lecz o królu, a strzelec chce się napić portweinu, a nie siwuchy. 

Można by tak długo. Przez kilka, może kilkanaście stron. Redakcja Miesięcznika by tego 

nie zdzierżyła. Wytknę jeszcze tylko zamieszczanie bez tłumaczenia pokaźnych fragmentów po 

angielsku, francusku, niemiecku (na ogół dość archaicznych) i łacinie, oraz makaronizmy typu 

rukzak (ros. plecak, zresztą germanizm) ustrojstwo (ros. urządzenie) i formę domowoja zamiast 

domowego. Aha, i jeszcze misfit, słowo istotnie trudne do oddania po polsku – ale czy dla 

takiego mistrza języka, jak Sapkowski 

Autor programowo nie rozróżnia porządku historycznego od mitycznego, czy wręcz 

baśniowego, pisze kpiarskim, ironicznym, często aroganckim tonem, niekiedy pastiszuje starą 

polszczyznę. Świetnie się to czyta. I wiele jest w tej książce rzeczy wartościowych, interesujących, 

pożytecznych – dla tego, któremu starczy krytycyzmu i wiedzy, by je wyłowić. Ale to nie jest 

leksykon i wydawca nie miał prawa „sprzedawać” tej książki jako źródła wiedzy o europejskiej 

tradycji mitologicznej oraz literaturze fantasy. 

Co napisawszy, życzę wszystkim dobrej zabawy przy lekturze Rękopisu, znalezionego 

w smoczej jaskini, sowizdrzalskiego prześpiewu (tak można oddać po polsku retelling) 

tradycyjnych legendariów, fikcji literackiej, nieco tylko innej niż Saga o wiedźminie. 


Andrzej Sapkowski: Rękopis znaleziony w smoczej jaskini. Kompendium wiedzy o literaturze fantasy. Wyd. 

SuperNOWA, Warszawa 2001. 

PS. W sprawie tytułu tej recenzji patrz hasło DYL SOWIZDRZAŁ. 

20

S¹d nad SF 

czyli o szacunku dla czytelnika 

Zrządzenie losu lub zupełny przypadek sprawiły, że lekturę 

nowego numeru (08/2001) Science Fiction zaczęłam z czerwonym 

długopisem i kryteriami oceny zadania rozszerzonej odpowiedzi. 

Sprawdziłam prawie sto prac gimnazjalnych próbnego egzaminu 

i chciałam odciąć się od przyziemnej rzeczywistości szkolnej, a zanurzyć 

w literackiej. Niestety nie udało mi się – nie zdołałam 

przeczytać opowiadań, bo zaczęłam – jak zwykle – od wstępniaka, 

recenzji książek i zapowiedzi filmowych. Czytałam, machinalnie analizując 

błędy oraz usterki językowe i cóż się okazało po 

podsumowaniu zgodnie z obiektywnymi kryteriami Dopuszczający, 

panie Szmidt (gorzej niż dostateczny, a trochę lepiej niż niedostateczny 

– wedle obowiązującej skali ocen szkolnych). Język i styl – 

na siedem przewidzianych punktów tylko jeden, zapis – zero na trzy 

możliwe do zdobycia punkty (za poprawną ortografię i interpunkcję). 

Największą trudność sprawiają piszącym w SF przecinki, rzadziej kropki i znaki zapytania. 

Często brakuje cudzysłowów, błędny jest zapis skrótów liczebników oraz interpunkcja wyliczeń, 

zdań wtrąconych: 

– Pierwszą chyba próbą bezpośredniego przeniesienia na ekrany tej niezwykle nośnej haitańskiej 

legendy (choć może nie do końca, co udowodniono nie tak dawno temu, a i film powstał na 

ten temat – „Wąż i Tęcza” Wes’a Cravena, USA 1997), podjęto już we wczesnych latach 

pięćdziesiątych a czarnobiały jeszcze film „I Walking with a zombie”, nie odniósł specjalnych 

sukcesów tak komercyjnych jak prestiżowych. 

– Ci, którzy próbowali wcześniej szczęścia w tym gatunku zazwyczaj przepadali. 

– Było to chyba w roku 1985, może 86-tym”, „(...) z polskich tytułów na pewno można by 

umieścić w tym gronie słynnego podówczas „Sobowtóra profesora” Rawy Alfreda Szklarskiego. 

– Swoją nazwę wioska zawdzięcza stremu, skalnemu murowi, zbudowanemu z grubo ciosanych 

kamieni, i choć nikt nie wie kto go zbudował nikt o to nie pyta. 

– Magazyn „Forbes” opublikował listę 400. najbogatszych Amerykanów. 

– (...) staniecie się szczęśliwymi posiadaczami 64. kolorowych stron papieru. 

– John Carpenter ma za sobą wiele jasnych punktów i prawdziwych perełek, takich jak Mgła, 

Ucieczka z Nowego Jorku, czy Przybysz (The Thing)(...). 

Zdarzają się błędne odmiany wyrazów: 

– Właśnie, pan F, to przecież nikt inny jak zombie, przywrócony do życia wprawdzie nie za 

pomoc magii, ale potęgi nauki. 

– Wzorce ostrz przygotowane pod formy odlewu. 

Dużo problemów stwarza publicystom SF składnia zdania złożonego – zwłaszcza poprawne 

stosowanie zaimków względnych: 

– Całość, po przeróbkach scenariusza przypomina klasyczny film akcji. znioknął gdzieś mroczny 

klimat, jaki usiłował nadać obrazowi Romero, pojawiło się za to wiele nawiązań do fabuły 

gry. 

– (...) niesprawdzone wiadomości (...), takie, których trudno było uświadczyć chociażby na 

BBC World 

21

– Czytelnka nachodzi nagła chęć zanurzenia się w świat bajek i legend, gdzie wróżki tańczą 

w lesie, w świetle Księżyca a upadłe gwiazdy...no właśnie... 

Pojawiają się błędy stylistyczne i językowe polegające najczęściej na powtarzaniu tych 

samych wyrazów, nadużywaniu zaimków i wyrażeń mowy potocznej: 

– Gry, która powstała w umyśle wielkiego fana filmów Romero Shinji Mikami, dzisiaj o wiele 

popularniejszego od nieco zapomnianego reżysera filmów o zombie. 

– Wracając do filmu. Jego produkcja rozpoczęła się już kilka lat temu, ale najpierw kłopoty 

z samym Romero, który zbyt mocno ingerował w scenariusz, siłą rzeczy bardzie zogniskowany 

na wydarzeniach z gry, niż założeniach jakim wierny był właśnie reżyser, potem z obsadą 

spowodowały, że producent, niemiecki Constantin zabrał materiał i przekazał go firmie 

CAPCOM, producentowi gry. Ta, na reżysera wybrała Paula Andersona, wcześniejszego twórcę 

sukcesu również opartego na grze „Mortal Kombat” a także takich filmów jak „Event 

Horizon”(Ukryty wymiar) czy „Soldier”(Galaktyczny żołnierz). z punktu widzenia tematyki, 

wybór wydaje się przemyślany. 

– Partnerują jej Michelle Rodrigez, aktorka mniej znana, aczkolwiek dojrzana przez młodszą 

widownię w „Girlfigh”. 

– Między innymi chyba właśnie dlatego ta kampania wraz z dobrodziejstwem inwentarza posiada 

zrozumiały i przyswajalny generalnie przez nas klimat. 

Albo niezręczność, całkowicie zmieniająca sens zdania: Nie tak dawno temu, na ostatnim 

Polconie Jacek Rodek, z wydawnictwa MAG, pokazał miecz wiedźmina, jeden z dwóch egzemplarzy 

wykonanych na potrzeby filmu, który jest nagrodą w konkursie dla czytelników Magii 

i miecza (jakżeby inaczej, skoro miecz jest w tytule pisma). To miecz, nie film jest nagrodą. 

Uczniowi klasy trzeciej gimnazjum, który miałby problemy z praktycznym zastosowaniem 

wiadomości dotyczących stylu i języka wypowiedzi, interpunkcji, ortografii – próbowałabym 

wytłumaczyć, że poprawności językowej wymaga się ostatnio nawet od sekretarki i nie osiągnie 

sukcesu w dziedzinach związanych z pisaniem. Okazuje się jednak, że się mylę, można przejść 

przez szkolne życie i zostać dziennikarzem, nie znając zasad polskiej interpunkcji oraz składni 

zdania złożonego, mając kłopoty ze stylem wypowiedzi wielokrotnie złożonych. Pozostaje mi 

postawić pytanie: czy zbyt dużo wymagam jako czytelnik – nieszczęsny „target” pism omawiających 

i publikujących literaturę fantastyczną – od redakcji SF 

Kolejny raz piszę i czepiam się tego samego: niechlujnie wydane pismo z błędem rzeczowym 

na okładce (inny tytuł opowiadania A. Szady, niż w spisie treści), pełne błędów stylistycznych, 

językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych w tekstach redaktora naczelnego, R. Hyli, K. 

Pawełczak oraz P. Płonkowskiego (pełny katalog błędów oraz zasady oceniania udostępnię na 

życzenie, chyba że wszyscy piszący mają orzeczoną dysleksję lub dysortografię i należy ich 

oceniać jako uczniów z trudnościami w uczeniu się i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; 

wtedy pozostaje mi jedynie do znudzenia powtarzać: „Korekta, korekta, korekta...”), a także 

sztandarowy już błąd dla SF – bezpośredni zwrot do czytelnika pisany małą literą – świadczą 

o lekceważącym stosunku wobec odbiorcy. Miejsce, w którym zaimki dzierżawcze pisane są 

wielkimi literami, to reklama prenumeraty. Wynika z tego, że redakcja ceni odbiorcę wtedy, 

gdy chodzi o korzyści materialne, ale nawet w tekście zachwalającym warunki prenumeraty 

znajdują się błędy interpunkcyjne i błąd językowy. Dodatkowo irytuje mnie fakt, że niedawno 

zostałam dumnym prenumeratorem, czyli zapłaciłam za pismo, którego redakcja mnie nie 

szanuje. Za drwinę z dobrych obyczajów literackich uważam właśnie pomijanie zasad pisowni, 

uchybienia językowe, pomyłkę w tytule opowiadania, jak również sposób publikacji tekstu 

dotyczącego filmu Psy i koty – artykuł został ucięty w połowie słowa i brakuje kontynuacji. 

22

Jeżeli był to świadomy zabieg stylistyczny świadczący o tym, że piszącemu człowiekowi 

przerywają koty, to należało zastosować charakterystyczną dla urywanego tekstu interpunkcję. 

Uważam, że czytelnikowi na leży się szacunek redakcji, wyrażony dbałością o pismo, 

chociażby za to, że wydaję miesięcznie około pięciu złotych i zapoznaję się uważnie 

z wytworem umysłów i rąk osób wymienionych w stopce. Mój intelekt – o który tak troszczy 

się redaktor SF, pisząc: „Reakcji polityków, zwłaszcza naszych, nie będę opisywał, choćby 

przez wzgląd na szacunek dla waszego intelektu” – podpowiada mi, że zwracając się do 

czytelników dziennikarz powinien dbać o to, aby deklaracje były w zgodzie z czynami, bo takie 

podsumowanie wstępniaka odbieram jako kpinę – mam nadzieję – niezamierzoną. 

Science Fiction nr 08 (08) 2001. 

Iwona Gierasimiuk 

Oczarowana „Oczarowaniem” 

Po pokonaniu strasznych przeciwników i złych czarów rycerz 

pocałunkiem budzi śpiącą królewnę. Następnie pobierają się i żyją długo 

i szczęśliwie. Zaraz, zaraz! Tak standardowo nie będzie! Rycerz to 

żydowski student rosyjskiego pochodzenia, spec od staro-cerkiewno- 

-słowiańskiego, ucieka sprintem przed niedźwiedziem – mężem Baby- 

-Jagi, a śpiącej królewnie najbardziej zależy na poczęciu dziecka ze 

swoim wybawca. 

W Oczarowaniu zetkniemy się z Tainą – krainą leżącą w IX wieku 

na terenie dzisiejszej Ukrainy – oraz ze współczesnym światem. W obu 

miejscach, w obu czasach będzie toczyć się walka z pradawnym złem 

ucieleśnionym w postaci Jagi, zwanej tu i ówdzie Wdową. Na pierwszy 

rzut oka przypadkowo wplątany w to wszystko Iwan odkryje, że nic nie dzieje się bez przyczyny, 

a w jego rodzinie żyje najprawdziwsza czarownica... 

W streszczeniu wszystko to brzmi banalnie, ale zapewniam, że książkę czyta się świetnie. 

Szczegóły, na które nie zwraca się uwagi, potem okazują się kluczowe. Uroczo przedstawiony 

jest też opis rodzącej się nieśmiało miłości. Naprawdę dawno już nie czytałam niczego tak 

ciepłego i przyjemnego. 

Magdalena „Cathia” Filar 

Orson Scott Card: Oczarowanie. Tłum. M. Mazan. Prószyński i S-ka 2001. 


23

Wiadomoœci Bucklandu nr 126 

Moczary Blotmath 2001 

Piwo, piwo z Bree, z³ocisto-br¹zowe niczym wody Brandywiny, pachn¹ce jak 

przestronne krainy Eriadoru i szumi¹ce w g³owie jak wicher czterech stron Œrodziemia, 

który stale uderza w dach Gospody pod Rozbrykanym Kucykiem... Wyliczyæ mo¿na wiele 

gatunków piwa z kraju Batterburów i Heathertoesów. Ju¿ w pocz¹tkach Czwartej Ery 

zaj¹³ siê ich systematyk¹ znawca wszelkich rozweselaj¹cych trunków, Filibert Bolger. 

W swoim wiekopomnym trzytomowym dziele Przewodnik piwny albo historia ró¿nych 

odmian hobbickiego piwa, wydanym w Michel Delving, opisa³ on dok³adnie najbardziej 

znane typy piwa, rozmaite smaki i aromaty oraz techniki produkcji. Najs³ynniejszy gatunek 

z Bree to beczkowy Hobbitter, rozs³awiony w radosnych pieœniach œpiewanych we 

wszystkich karczmach Eriadoru. 

Uwielbiaj¹ go zw³aszcza Duzi Ludzie, 

a wysy³a siê go powozami nawet do 

Gondoru. Przysmakiem krasnoludów 

jest ale (gatunek ciemniejszy i bardziej 

gorzki od Hobbittera) zwany Czeluœæ 

Morii. Po siedmiu kufelkach zapadasz 

siê rzeczywiœcie w ciemne czeluœcie 

kopalni krasnoludów. Hobbici wol¹ 

s³absze trunki, nie tylko piwo, ale 

równie¿ jab³kowy cydr. Gdy zapalisz 

do tego fajkowe ziele, atmosfera robi 

siê przepyszna. 

Ka¿dego roku jesieni¹ spiesz¹ do 

Bree amatorzy piwa i dobrego jad³a. Przyci¹ga ich s³ynny festyn Wintringfeast, œwiêto 

piwoszy z ca³ego Eriadoru. Rozstawiaj¹ swe kramy browarnicy z Bree, Shire’u, a nawet 

z Annúminas i odbudowanego niedawno Fornostu. Spotykaj¹ siê w pokojowej atmosferze 

Duzi i Mali Ludzie, krasnoludy i elfy, a wszyscy ucztuj¹ przez bity tydzieñ. 

Frodo Maggot i Tom Goold wybrali siê tam w tym roku po raz pierwszy i nie ¿a³owali 

d³ugiej podró¿y goœciñcami Œródziemia. Ju¿ po drodze do³¹czyli do weso³ej gromadki 

hobbitów z Pó³nocnej Æwiartki i zmierzaj¹c do Bree, zatrzymywali swoje powozy przy 

prawie ka¿dej gospodzie – a coraz ich wiêcej, odk¹d mi³oœciwie nam panuje Eldarion 

z Minas Tirith i pokój panuje w Ponownie Zjednoczonym Królestwie. Zabawa trwa³a 

prawie dwa tygodnie, jeœli doliczymy czas dojazdu do Bree i z powrotem. I tylko trzeba 

by³o zakupiæ nowe pasy, bo stare sta³y siê za w¹skie... 

Spisali dla Was Frodo Maggot 

i Tom Goold 

24

Odyseja katowicka 2001 

„Naprzód, wesoło niech popłynie gromki śpiew, 

bowiem w tym roku Polcon robi ŚKF...” 

Najpierw zagrała muzyka i pojawił się czarny obelisk. Wszyscy 

wstrzymali oddech. 

Potem przez scenę przebiegła małpa. 

Następnie zza obelisku wyszła księżniczka Leia i głosem Eli Gepfert 

oznajmiła rozpoczęcie Polconu 2001 w Katowicach. Rzuciła w tłum 

kolorowe balony znacznych rozmiarów i wśród wesołych okrzyków 

Polcon 2001 się rozpoczął. 

Jeszcze przed oficjalnym otwarciem miały miejsce różne punkty 

programu, a to projekcje filmów, zjazd członków-korespondentów ŚKF czy konkurs 

gwiezdnowojenny, w którym oczywiście wzięłam udział. Pytania były w większości łatwe, 

z wyjątkiem kilku szczegółów pochodzących z jakichś podejrzanych książek; bardzo przypadła 

mi też do gustu część praktyczna: zaprojektowanie Ł-winga (literę Ł wybrała publiczność, nie 

wiedząc, o co chodzi). Zwycięzcy dostali furę książek i dyplom w aurebeshu, a potem poszliśmy 

się rozgościć w akademiku. Nasz nazywał się „Babilon”, co idealnie wpasowywało się 

w konwencję polconową, wszystkie bowiem sale na Politechnice Śląskiej nosiły nazwy znanych 

statków i stacji kosmicznych (z rozczarowaniem stwierdziłam, że brak wśród nich Czerwonego 

karła). To doskonały pomysł, wart upowszechnienia: ożywia 

atmosferę, ułatwia zapamiętywanie sal, a poza tym o ileż 

przyjemniej mówić znajomym „No to spotkamy się w Sokole 

Millennium” niż „W sali 238”. 

Wieczorem odbył się jeszcze jeden konkurs, zorganizowany 

przez Elę – jej widok, jak biegnie kłusem do sali Voyager, 

w białej, plisowanej spódniczce i masce ufoka, był niezapomniany. 

Sala ta, jak się okazało, była zainfekowana jajami 

Obcego, które mieliśmy znaleźć i unieszkodliwić. Były sprytnie 

poukrywane za kaloryferem, pod siedzeniami krzeseł, za tablicą, 

i udało nam się znaleźć wszystkie z wyjątkiem jednego, co 

niestety źle wróży bezpieczeństwu Politechniki Śląskiej... Ci, 

którzy znaleźli najwięcej jaj, przeszli do następnego etapu, 

pozostali mogli swoje zjeść na pocieszenie – były z czekolady. 

W drugim etapie należało niszczyć jaja zamaskowane dla 

niepoznaki jako bąbelki na folii ochronnej do pakowania szkła; 

niestety Ela nie zapamiętała, który kawałek folii był czyj, więc 

do trzeciego etapu przepuściła wszystkich hurtem. 

Czarny obelisk o właściwych 

proporcjach. Widoczny kawałek małpy 

(fot. P. Pluta). 

25

W międzyczasie ktoś zamknął drzwi na zasuwę, żeby do sali nie zaglądały osoby z zewnątrz, 

co spowodowało komentarze: „O, już nas odcięli!...” 

Trzeci etap był najciekawszy i najbardziej malowniczy. Na stoliku przyczepione były cztery 

jaja (podobne trochę do baloników okręconych krepiną – ależ ci Obcy umieją się maskować...), 

uczestnicy zaś z zawiązanymi oczami musieli podejść do stołu i jednym ciosem sztyletu je 

zlikwidować. Kiedy udało im się tylko z dwoma, w konkurencji zaczęła brać udział publiczność. 

Jeden z chłopaków wziął na siebie rolę detektora i pikaniem naprowadzał ich na cel, żeby było 

łatwiej. Utrudnienia jednakże też były: czasem chłopcy odsuwali stół, odwracali go o 180 0 , a na 

koniec nawet wynieśli za drzwi. 

Cytat dnia: „Nie macać jaj!!” 

W piątek rano część z nas była niewyspana, bo do późna w noc uczestniczyliśmy w tradycyjnych 

konwentowych zajęciach w podgrupach, a poza tym Babilon stoi niedaleko kościoła 

i od bladego świtu co godzina budziły nas dzwony brzmiące tak, jakby ktoś z całej siły walił 

w cynową patelnię. 

Ponieważ nie nadaję się do udziału w konkursie 

muzycznym, poszłam na wykład Edyty Rudolf o istotach 

fantastycznych; nie wydawał się wnosić nic nowego do mojej 

wiedzy, więc odlepiłam się od krzesła i poszłam kupić sobie 

film do aparatu. Zajęło mi to zaledwie pół godziny 

(w centrum dużego miasta wojewódzkiego) i zdążyłam 

w sam raz na prelekcję Jo’Asi i PWCa o świecie Dysku. 

Potem Tadeusz A. Olszański bardzo interesująco 

opowiadał o micie Potopu i jego związkami z prawdziwą 

historią. Stwierdził, że być może początki tej opowieści 

(obecnej we wszystkich kulturach świata) tkwią jeszcze 

w okresie gwałtownego topnienia lodów po epoce 

lodowcowej, choć wersja z naszego kręgu kulturowego ma 

Jo’Asia i PWC opowiadają o świecie 

Dysku (fot. P. Pluta) 

najprawdopodobniej związek z zalaniem zamieszkałych terenów u wybrzeży Morza Czarnego. 

Dyskusja panelowa o mitach nauki przerodziła się w dyskusję chaotyczną, w której nikt 

nie wiedział, o czym właściwie mowa, ale wszyscy zażarcie przekrzykiwali się nawzajem. 

Zapamiętałam jedynie, że naziści – wierząc w teorię wklęsłego świata – szukali swoich U– 

bootów na niebie, i że kara śmierci skutecznie zapobiega recydywie. 

Wiele zabawy dostarczył nam konkurs „Miliarder”, zorganizowany przez Szymona Sokoła 

i Jo’Asię Słupek, a poprowadzony przez M.M Rokitę z rozwlekłością godną zawodowego 

prezentera teleturniejów. 

Ania Brzezińska na swojej prelekcji o kobietach w fantastyce najpierw długo opowiadała 

historię niejakiej Adeli, córki Wilhelma (Zdobywcy, jak się okazało), by następnie szybko 

rozprawić się ze stereotypami kobiet w literaturze przygodowej. Dyskusję poniekąd 

kontynuowałyśmy w kuluarach, tzn. przy stoliku w holu, gdzie Ania udzielała autografów (komuś 

podpisała się na książce Eddingsa, bo akurat taką miał). Katarzyna Sawczuk opowiadała nam 

o pisanej przez siebie powieści fantasy, w której panuje całkowite, absolutne równouprawnienie 

płci, a my tłumaczyłyśmy jej, dlaczego to nie jest możliwe i że rycerz w ciąży to nie jest dobry 

pomysł. 

Ania Brzezińska: Przepraszam na chwilę. Muszę spytać mojego męża, jako 

dostarczyciela pożywienia, gdzie jest pizza. 

26

Chciałam pójść na konkurs „Mroczna zabawa dla niewtajemniczonych”, ale się nie odbył 

z powodu braku organizatorów, poszłam więc na kalambury, gdzie wraz z Ewą Białołęcką, Edytą 

Rudolf i Cranberry utworzyłyśmy drużynę pod nazwą Zombies, co dość dokładnie oddawało 

nasz stan o tak późnej godzinie. Zajęłyśmy drugie miejsce. Całkiem nas to usatysfakcjonowało, 

zwłaszcza, że wygrałyśmy z chłopcami Puszona, którzy niejedne już kalambury wygrali (trzeba 

było widzieć, jak profesjonalnie pokazywali hasło „Świat Dysku”). Pierwsze miejsce zajęła 

drużyna, która na początku była tak nieprzytomna, że na pytanie prowadzącego „Nazwa...” 

odparli po kilku sekundach milczenia „Nazwa!”, ale potem okazali się najlepsi. 

Sobota rozpoczęła się legendarnym z dawna oczekiwanym, hiperortodoksyjnym konkursem 

gwiezdnowojennym, który prowadzili Darth Kasia, Jedi Silvana oraz rebeliancki mechanik 

Laisar – wszyscy oczywiście w odpowiednich strojach. Konkurs był morderczy, bowiem za 

błędne odpowiedzi odejmowano punkty, a błędnymi odpowiedziami było również wykazywanie 

się wiedzą niepochodzącą z filmu, trzeba więc było bardzo uważać, które imiona i nazwy tam 

nie padają (np. Mon Mothma). Pytania były w sześciu kategoriach – każdą trzeba było wybrać 

przynajmniej raz. Najszybciej skończyły się „Cytaty”. Dla mnie osobiście najstraszliwsza była 

„Muzyka”, bo niby muzykę z GW każdy zna doskonale, ale Laisar puszczał wybrane fragmenty 

od tyłu, w zmienionym tempie albo robił zmyłki. 

Madzik (po wyczerpującej naradzie swojej drużyny): Nam się wydaje, że to napisy 

końcowe. 

Laisar: Dobrze wam się wydaje. To są napisy końcowe. Tyle, że z Supermana. 

W drugim etapie, do którego tradycyjnie nie udało mi się przejść, pojawiło się jeszcze 

rozpoznawanie dźwięków oraz cieni, starannie wyrysowanych przez Kasię, a pokazywanych 

tak, że najpierw trzeba było ustalić, czy nie są bokiem albo do góry nogami. Tym, którym się to 

wydaje proste, wyjaśniam, że wcale nie jest tak łatwo rozpoznać Luke’a wylatującego przez 

rozbite okno w Mieście Chmur albo siedzącego w fotelu Yodę (widoczny był tylko czubek jednego 

ucha). 

Dogrywka odbywała się już na korytarzu, bo wygoniono nas 

z sali – konkurs trwał ponad dwie godziny i nie zdążyłam na 

prelekcję o epigonach Sapkowskiego. 

Potem Silvana poszła na pokaz broni japońskiej, a my na 

konkurs sprawnościowy „Zostań Jedi”, organizowany przez Laisara 

na pokładzie rekreacyjnym czyli dziedzińcu. Obecność niedużej 

sadzawki nasuwała przypuszczenia, że będziemy z niej musieli 

wyciągnąć myśliwiec, ale Laisar miał dla nas w zanadrzu inne 

zadania. Rycerz Jedi musi się wykazać spokojem, sprawnością 

fizyczną, celnością oraz elokwencją, więc trzeba było kolejno: 

przenieść kubeczek od kawy na plastikowej łyżeczce jak najdalej, 

skakać przez skakankę, rzucić butelkę po Coli do oddalonego 

Demonstracja japońskiego 

miecza – prawdziwego (fot. 

Paweł Pluta) 

o kilkanaście kroków pudełka i z przeżutą krówką w ustach 

wypowiedzieć zdanie w rodzaju „Stół z powyłamywanymi nogami.” 

Ci, którzy zakwalifikowali się do drugiego etapu, musieli jeszcze 

udowodnić, że potrafią rozwiązać każdy problem (= węzeł na sznurku) oraz przejść test na 

wyczuwanie Mocy, czyli trafić kijem w rzucony zza pleców plastikowy kubeczek. Kasia zrobiła 

to niesamowicie profesjonalnie i w rezultacie wygrała konkurs, co było swoistą perwersją, jako 

że cały dzień chodziła w stroju Lady Sith. W nagrodę dostała różne gwiezdnowojenne rzeczy, 

m.in. tamagochi z Yodą. 

27

Kasia (na drugi dzień, tryumfalnie): Zdechłam Yodę!! 

Po konkursie poszłam na prelekcję Karoliny Stopy „Klątwa i przysięga u Tolkiena”, a potem 

na wykład Konrada Lewandowskiego o truciznach i narkotykach, bardzo interesujący. Później 

udałam się na spotkanie z moją ukochaną, najbardziej zwariowaną na świecie redakcją Fenixa, 

który niestety chwilowo bawi się w Windowsy i się zawiesił. Redakcja jednak działa nadal 

i bardzo barwnie opowiadała nam o planach wydźwignięcia Fenixa z popiołów. 

Przed Jarkiem Grzędowiczem stało pudełko krówek (cały Polcon był zasypany reklamowymi 

krówkami Gazety Wyborczej, i z tego powodu zyskał już sobie nazwę Krówconu): powiedział, 

że będzie je dawał za mądre pytania. Jakiś facet obok mnie dostał jedną, ale po chwili zadał 

głupie pytanie (o dotacje z ministerstwa) i Jarek polecił 

surowo: „Oddaj krówkę!!”. Dla odmiany Lech Olczak dostał 

krówkę z poleceniem natychmiastowego zjedzenia, bo za 

dużo gadał. 

Po spotkaniu poszłam na multimedialną prelekcję Grega 

Wiśniewskiego i Miśka Cholewy o walkach w kosmosie. 

Była bardzo ciekawa, bo pokazywali fragmenty znanych 

filmów s-f i fachowo je komentowali, ale tak źle było 

słychać, że wyszłam przed końcem. Kiedy krążyłam po 

korytarzach, zdybała mnie Ela i zaprosiła do udziału 

w maskaradzie. Wprawdzie protestowałam, że jestem 

ubrana, a nie przebrana, ale w końcu poszłam, bo czyż 

rycerz Jedi może odmówić prośbie księżniczki Lei 

Uczestnicy konkursu strojów nad Wiedźminem 

(fot. P. Pluta) 

Greg (z przodu) i Misiek (z tyłu, stoi) 

mówią o taktyce walki kosmicznej 


W konkursie strojów startowało nas siedmioro: kapłanka, wojowniczka, Lara Croft, szkocki 

terrorysta McAron, klingoński ambasador, Kruk płci żeńskiej oraz niżej podpisana. Zwyciężyła 

Lara (Marzena Podkowińska); drugie miejsce zajął McAron „za najładniejsze nogi”, a trzecie 

wojowniczka. A później było już tylko oficjalne zakończenie, sala nabita ludźmi i Ania Brzezińska 

idąca przez tę salę po swojego Zajdla, wśród fanów 

wstających z miejsc i bijących jej brawo, i odbierająca 

statuetkę w powodzi fleszy jak prawdziwa gwiazda. 

Po zakończeniu udaliśmy się do akademika na 

tradycyjne zajęcia w podgrupach, które były tak 

fascynujące, że nie mogę się powstrzymać, żeby ich nie 

opisać. Zaczęło się od tego, że Kasia i ja przechadzałyśmy 

się po korytarzu dumnym krokiem, napawając 

się tym, jak nam ładnie płaszcze powiewają. Zainspirowana 

atmosferą zaproponowałam, żeby może zrobić 

jakiegoś LARPa, co też natychmiast zostało wprowadzone 

w czyn: na środku korytarza stanęło krzesło w charakterze tronu, na którym zasiadł Imperator 

(Sławek Graczyk). Kasia (Lord Vader) i ja (Luke Skywalker) odeszłyśmy w drugi koniec 

korytarza, gdzie pod oknem odbyłyśmy rozmowę, którą Luke i Vader przeprowadzają na Endorze. 

Z tym, że Kasia swoje kwestie mówiła w staropolszczyźnie (efekt jest zabójczy, zapewniam – 

„Obi-Wan niegdy mienił wtąż”, i tak dalej). Następnie Lord Vader zabrał swego syna przed 

oblicze Imperatora i dalej już wszystko potoczyło się jak w filmie, z wyjątkiem dwóch drobnych 

wpadek: Luke przez pomyłkę zwrócił się do Imperatora „My Master”, a Vader pozwolił zasiec 

swego pana, bo miecz świetlny zaciął mu się przy pasie (nie skorzystał z miecza zapasowego, 

który podsuwał mu wierny kapitan Piett). Dlatego trzeba było pewne ujęcia powtarzać. Potem 

już wszystko szło jak należy: Imperator raził Luke’a błyskawicami, Luke wił się po podłodze 

28

z rozpaczliwym krzykiem, a ojciec ratował go, wrzucając Imperatora do szybu (w tym momencie 

na korytarz wyszedł jakiś Bogu ducha winny student i chyba odniósł wrażenie, że Kasia mu 

chce Sławka wepchnąć do pokoju) i sam popisowo konał, przy wtórze rozpaczliwego szeptu 

Luke’a „Co ja teraz mówię”. Kiedy już umarł, poszliśmy na stypę do pokoju Ewika, Jacka 

i Doroty, gdzie do bardzo późnej nocy graliśmy w kalambury. 

Po tak upojnie spędzonym sobotnim wieczorze w niedzielę obudziłam się tuż przed 11.00 

i na prelekcję Bilba o książkach dla dzieci musiałam pędzić biegiem. Potem brałam udział 

w konkursie na znajomość Harry Pottera, ale kiedy startuje Magda „Maszyna Do Zabijania” 

Filar, inne drużyny z góry skazane są na porażkę. Ona się tego uczy na pamięć, czy jak 

Prowadząca konkurs miała jeszcze przygotowane miotły na mecz quidditcha w drugim etapie, 

ale zdecydowała się go nie przeprowadzać, bo część uczestników musiała już wracać do swoich 

miast. Ja na szczęście miałam pociąg o piątej, więc załapałam się jeszcze na przesympatyczną 

prelekcję Eli Gepfert „Konwentowe prawa Murphy’ego”, z której można się było dowiedzieć, 

jak unikać większych wpadek na konwentach (bo mniejszych w zasadzie nie da się uniknąć) 

i jak sprzątać, żeby pozostawić po sobie korzystne wrażenie w administracji budynku. Przy 

okazji wyszło na jaw, dlaczego niektóre tablice na Politechnice są zaklejone białym brystolem. 

A później Polcon 2001 ostatecznie i nieodwołalnie się zakończył. Pocieszała mnie tylko 

ostatnia zwrotka polconowego hymnu: 

Choć „żegnajcie” wkrótce powiem, 

To nie smućcie się, albowiem 

Pamiętajcie, że w Krakowie 

Spotkamy się za rok! 

Agnieszka „Achika” Szady 

Co: Polcon 2001: Odyseja katowicka 

Gdzie: budynek Politechniki Śląskiej w Katowicach, ul. Krasińskiego 8 

Kiedy: 13–16 września 2001. 

Z kapowniczka Achiki: 

PWC: Dopiero w Morcie Pratchett odkrył, że 

w książkach istnieje coś takiego, jak intryga. 

PWC: Czesi mają wydanych dwa razy tyle 

książek Pratchetta, co my. 

Głos z sali: Dlatego traktują tłumacza jak bóstwo! 

PWC: Można to traktować jako groźbę, ale 

można jako obietnicę. 

„Człowiek pochodzi od małpy ogólnowojskowej”. 

Huberath: Naziści przyjmowali kształt runów 

i wydawali pragermańskie dźwięki, czyli 

jodłowanie. 

Ania: Ja należę do frakcji, że w zbroi na gołe 

ciało nie da się daleko zajść. 

Ania: Czasami te zbroje trzeba wykorzystać 

w mniej przyjemny sposób – Stefan 

żywym dowodem, a raczej martwym 

dowodem. 

Ania: Ciebie też spacyfikuję! 

Ania: Cała funkcja literacka narzeczonej 

Rolanda to wdzięcznie osunąć się i umrzeć. 

Ania: Kobiety ulegają Conanowi trzepocząc 

rzęsami i wdziękami. 

29

„Czasami bohater musi porzucić swój dom, 

swoją rodzinę, i dojść do terenu trawiastego.” 

Kasia: Vader w VI Epizodzie składa się tylko 

z brwi. 

Silvana: Czy to ma jakieś znaczenie rytualne, 

że ty słodzisz herbatę przed zaparzeniem 

Po wieczornej wizycie Eli w naszym pokoju: 

Cranberry: Wniosek jest jeden: trzeba jeździć 

na Polcony do Katowic, bo to jedyny 

konwent, gdzie organizatorzy osobiście 

całują uczestników na dobranoc! 

Pizze, wszêdzie pizze 

...Zza reklamy na przystanku wychynęła Asia Kubiak i spojrzała na rozkład 

jazdy. Ten sam rozkład, na którym kilka minut wcześniej odczytałem nazwę 

pętli jednej z linii brzmiącą „Komuchy”. Nie był to jednak objaw 

błyskawicznego dostosowania się Torunia do zmian w układzie politycznym 

naszego kraju, a jedynie efekt wzięcia przeze mnie dwóch liter „ni” za jedną 

„m”. W każdym razie Asia wychynęła, dzięki czemu dowiedziałem się, że 

tegoroczny znaczek Zahconu ma zielone tło. Jak się okazało, po drugiej stronie 

wspomnianej reklamy stali świeżo wydobyci z pociągu Andrzej Pilipiuk, Lech 

Jęczmyk i Marek Oramus. Tym sposobem do Fortu IV dotarłem w nader 

szacownym towarzystwie. W forcie siedział Alex i desperował, do czego miał niejakie podstawy, 

ponieważ recesja konwentów nie omija i przynajmniej od kwietnia funkcja organizatora nie 

jest pracą dla ludzi o słabych nerwach. Mimo to udało się i tym razem zgromadzić sensowną 

liczbę uczestników. Od samego początku była wśród nich Paulina Braiter-Ziemkiewicz, ale nie 

było jej męża, który został w domu zajmować się dziećmi. Zobaczyłem nawet zdjęcia tych 

dzieci i – jak oczekiwałem – ujrzałem na nich trójkę małych łaciatych kotów, dopiero co 

znalezionych w piwnicy. Paula zresztą również w pewnym sensie zajmowała się istotami małymi 

i bezbronnymi, ponieważ kierowała całą gałęzią programu przeznaczoną 

dla Xenofilów, która to nieco obrzydliwa nazwa oznacza miłośników 

serialu o księżniczce rzucającej sztyletami spomiędzy piersi. 

W oczekiwaniu na rozwój sytuacji Alex zamówił nam pizzę. 

Stwierdziłem dzięki niej dwie rzeczy. Po pierwsze, służbowy scyzoryk 

informatyka jest niezbędny dla cywilizowanego zjedzenia trzydziestocentymetrowego 

koła cienkiego i miękkiego ciasta dostarczonego w jednym 

kawałku. Po drugie, wnętrze fortu jest niedobrym miejscem na jedzenie 

czegokolwiek ciepłego, a to ze względu na charakterystyczną temperaturę, 

wysysającą rzeczone ciepło w błyskawicznym tempie. W związku z tym 

przyjemnym zjawiskiem był grzejnik z dmuchawą, zainstalowany 

w głównej sali konwentu, gdzie odbyła się uroczystość otwarcia. Prowadził 

ją komtur von Urbanowicz uzbrojony w miecz półtoraręczny. Oprócz niego 

z różnego rodzaju bronią paradował spory kontyngent wolnej kompanii 

irlandzkiej pod wodzą Maćka Nowaka-Kreyera, pełniący oprócz 

Komtur von Urbanowicz 

z mieczem 

półtoraręcznym 


dekoracyjnych również funkcje ochronne. Panowie zbrojni zachowywali się spokojnie i grzecznie 

zdejmowali hełmy w restauracji, zostawiając je na wieszaku, który obwieszony żelastwem 

wskazał mi niezwykle jak na siebie włochaty Stan Czarnecki. We wspomnianej restauracji 

30

można było dostać na obiad kotlet lub kotlet, który to bogaty wybór był przyczyną opisanego 

wcześniej zamówienia pizzy. Tymczasem jednak, mimo czarnych przewidywań, zbierali się 

uczestnicy. Przyjechali: Jo’Asia z Szymonem Sokołem, uzajdlona ostatnio Ania Brzezińska 

z mężem Gregiem Wiśniewskim, Witold „Szaman” Siekierzyński z Agnieszką (żoną), a także 

Tomasz Z. Majkowski z nieznaną jeszcze szerzej Małgosią. Następnego dnia samozwańcza 

komisja niezależnych ekspertów w składzie mieszanym stwierdziła autorytatywnie, że Majkosz 

głupi nie jest. 

Ze względu na dość kameralny charakter Zahconu, za dnia życie koncentrowało się w dużej 

części w Green Roomie, opróżnianym systematycznie z herbatników i wafelków w kolorowych 

opakowaniach, a wieczorami przenosiło do centrum Torunia, za każdym razem do pizzerii. Za 

pierwszym razem zaistniała konieczność patrzenia ludziom w talerze w celu wypłoszenia ich 

i zdobycia stolików. Nastąpiło nieznaczne przemeblowanie, następnie aneksja połowy menu 

leżącego na barze, po czym spis zamówień został przedstawiony kelnerom. Jako że nie wszyscy 

dostali równocześnie, Michał Dagajew skorzystał z okazji i drażnił zamawianiem drugiej porcji 

TZMa, który jeszcze nie dostał pierwszej. I na tym właściwie skończył się piątek, tylko Saddie, 

Witek Witaszewski i Leslie palili sobie daleko na koronie fortu kameralne, indiańskie ognisko. 

Sobotę rozpocząłem, znowu zegżdaczony, siedząc na bramce wejściowej i kasując akredytacje. 

W okolicy kręcili się organizatorzy LARPów, których zebrało się równocześnie przynajmniej 

pięć. Przyjechali Wikingowie w liczbie nieustalonej, 

ponieważ ich jarl zapomniał czegoś załatwić do końca. Na 

szczęście najpierw dotarł zwiadowca, który uprzedził 

organizatorów. Wojownicy przebrali się w stroje ludowe 

i natychmiast pobili na dziedzińcu fortu, podczas gdy 

kompania irlandzka czekała na swojego wodza udzielającego 

się na spotkaniu z redakcją „Magii i Miecza” 

w charakterze jednego z redaktorów. Tymczasem jednak 

przyjechali przedstawiciele Poznania pod wodzą Marcina 

Bronharda i zostawili mi na bramce swoje fanziny, które 

dołączyły do papierowej Framzety w oczekiwaniu na 

kupujących. Mnie zaś zaczęło się robić trochę zimno i coraz 

tęskniej spoglądałem na odległe o zaledwie dziesięć metrów 

zalane słońcem podwórze fortu, do którego nie mogłem się 

dostać z braku zmiennika. 

Z przodu Leslie, w głębi Greg z halabardą 


W końcu jednak pojawił się takowy, więc poszedłem się chwilę powygrzewać, a niedługo 

później –– wzięty przez zaskoczenie – prowadziłem spotkanie z Anią Brzezińską. Spotkanie 

miało temat raczej luźny, a pewien dość nieoczekiwany kierunek nadała mu Ola Mochocka, 

zadająca pytania na temat matek-Polek w czasach szlacheckich. Częścią rozrywkową zajęli się 

posiadacze aparatów fotograficznych, w tym i ja, robiący zdjęcia Ani w różnych pozach (zarówno 

jej, jak i swoich). Wszystkich przebił jednak Michał Dagajew, który włożył do tego celu białe 

rękawiczki. Po Ani pałeczkę, a właściwie – biorąc pod uwagę tematykę – raczej pałkę, przejęli 

Wikingowie, ja zaś zostałem zaszczycony możliwością towarzyszenia prelegentce i jej dostojnemu 

małżonkowi w obiedzie. Po drodze zastanawialiśmy się, acz nie było to dla nas wielkim 

problemem, dlaczego Wojtek Orliński jedzie za nami na szosowych światłach. Zdaje się, że 

sam nie wiedział. Zwiedziwszy przypadkowo, z braku planu miasta, okolice toruńskiego rynku, 

trafiliśmy wreszcie do „Uśmiechu sołtysa”, czy jak się ta restauracja nazywała. Ze względu na 

rozmach kucharza na jedzeniu spędziliśmy dość dużo czasu, a i tak nie wszystkim udało się 

pokonać całość dań. Zwłaszcza po WO została na talerzu kiełbasa, która odbierała apetyt 

31

Majkoszowi, przybyłemu później, aby nas zmienić – dopóki jej kelner nie zabrał. Znowu nie 

miał chłopak szczęścia do jedzenia. 

Kiedy wróciliśmy, zbliżało się do końca spotkanie z Nową 

Fantastyką. Odbyło się bez szczególnych atrakcji, może z braku 

redaktora naczelnego. Po nim Lech Jęczmyk został na sali ze 

swoją prelekcją o nowym średniowieczu, a w Green Roomie 

rozpoczęło się spotkanie z redakcją kryptomagazynu literackiego 

Fenix. Było to oczywiście rozpoczęcie nieoficjalne, po prostu 

w pomieszczeniu tym, rządzonym jak zwykle twardą ręką przez 

szamanową Agnieszkę, znajdował się akurat Michał Dagajew 

– niestety również bez swojego redaktora. Na spotkaniu 

oficjalnym, godzinę później, towarzyszył mu za to Michał 

Studniarek. Poddawszy analizie wypowiedzi dotyczące dalszego 

losu Fenixa można zauważyć, że zapowiadany termin powstania 

z popiołów raczej się ustabilizował i nie przesuwa się 

w kolejnych deklaracjach, więc coś chyba się rzeczywiście 

Szymon S. za kratami 

(fot. Paweł Pluta) 

dzieje. Oby. Następna w kolejce była redakcja Esensji, przy czym znowu okazała się ona tak 

liczna, że przy wykorzystaniu również współpracowników może w zasadzie samodzielnie 

przeprowadzić spotkanie ze sobą przy bardzo przyzwoitej frekwencji. Ale nie zawiedli też nasi 

zwykli, szarzy, ukochani czytelnicy, wypełniający salę i tylko Tarhim próbował spać w pierwszym 

rzędzie. Rozruszał się dopiero po wyjściu przed fort, gdzie pod latającymi satelitami 

wspominaliśmy minione czasy i inne takie. Z kolei nieco później trzeba było przejść na 

dziedziniec, gdzie przy ognisku, rozpalonym po harcersku, jedną zapałką i butelką 

rozpuszczalnika, odbywał się konkurs strojów. Objawiła się między innymi czteroosobowa 

francuska rodzina sprzed jakichś trzystu lat, w której wszystkie trzy panie nosiły do sukien 

glany. Było też komando dezerterów w mundurach różnych, oraz Xenopodobna wojowniczka, 

zbierająca brawa za odwagę związaną z temperaturą otoczenia i strojem, a właściwie jego 

znacznym brakiem. W ramach regulacji wspomnianej temperatury, po zakończeniu konkursu 

wszyscy zgromadzili się wokół płonącego już przyzwoicie ogniska, snując dywagacje, czy po 

przepaleniu drutu utrzymującego stos rozsypie się on na zewnątrz, czy do środka. Nie było nam 

dane tego stwierdzić, gdyż znowu wylądowaliśmy w pizzerii, tym razem innej. Prowadził Alex, 

zaopatrzony specjalnie na tę okazję w przepustkę z konwentu. 

W pewnej chwili zostałem osaczony przez dwie pizze bagienne, czyli 

takie z różnymi wodnymi żyjątkami, zdaje się że nie zawsze zabitymi 

do końca. W każdym razie, te akurat swoim zapachem w pełni 

zasługiwały na wspomnianą nazwę. Tym razem skończyliśmy dość 

szybko, za to pewne trudności wynikły przy próbie zebrania wszystkich 

do taksówek, gdyż jedni poLeslie do sklepu, a inni do bankomatu, ale 

przecież nikomu się już nie spieszyło. Pod bramą fortu nastąpił nerwowy 

moment, ale okazała się ona nie być jednak zamkniętą na głucho, tylko 

tak trochę, więc nie musieliśmy jej zdobywać – co mimo braku załogi 

wewnątrz nie byłoby jednak zbyt proste. 

W Green Roomie Michał Dagajew snuł jeszcze przez czas jakiś 

opowieści kombatanckie z zamierzchłych czasów ubiegłowiecznych 

Andrzej Pilipiuk zadumany 

(fot. P. Pluta) konwentów, po czym zajął się fotografowaniem konwentowiczki 

w średniowiecznym stroju. Czasem go tak napada. Najwyższy był zatem 

czas iść spać. W niedzielę rano tradycyjnie nie było ciepłej wody, ale może udało się to później 

32

skorygować. Nie wiem, ze względu na rozkład jazdy pociągów pożegnałem bowiem wcześnie 

Zahcon, mimo paru jeszcze pozostałych punktów programu, w tym spotkania z Andrzejem 

Pilipiukiem. Kiedy wychodziłem, na bramce czekało już dwóch jednodniowych gości, 

planujących złośliwe obudzenie śpiącego gdzieś na sali zbiorowej kolegi. Przed fortem natknąłem 

się na spotykane przelotnie w trakcie tego Zahconu rude dziewczę, któremu zaproponowałem 

wspólny przejazd na dworzec, skoro i tak moja taksówka już jedzie. Dziewczę poszło jednak na 

przystanek autobusowy. Jej sprawa. Z ciekawości obserwując później okolicę dworca ujrzałem 

znajomą już rudą fryzurę dziewczęcia zbliżającą się podjazdem spod wiaduktu, czyli trasą liczącą 

od autobusu niezłe paręset metrów. Niby niedaleko, ale przejście pod peronami pozwala ten 

dystans zredukować dziesięciokrotnie. Jej sprawa. Jak ją znowu spotkam i rozpoznam, może 

zapytam, skąd pochodzą tacy twardziele. 

Paweł Pluta 

[tekst jest przedrukiem 

z magazynu sieciowego Esensja 

http://www.esensja.pl] 

Co: Zahcon 2001 

Gdzie: Toruń, Fort IV 

Kiedy: 5–7 października 2001 


33

Kino 

A.I. – Sztuczna inteligencja. Reż. Steven Spielberg, obs. 

Haley Joel Osment, Frances O’Connor, Jude Law, 

William Hurt, Sam Robards. USA 2001. 

Historia chłopca-robota Davida, zaprogramowanego do miłości.Oparty 

na futurystycznym opowiadaniu Briana Aldissa 

scenariusz Stanleya Kubricka w rękach Stevena Spielberga. 

Mali agenci. Reż. Robert Rodiguez, obs. Antonio Banderas, 

Allan Cumming, Carlo Gugino, Alexa Vega, Daryl 

Sabara. USA 2000. 

Rodzeństwo Cortezów dowiaduje się, że ich rodzice są... 

agentami.W dodatku mają kłopoty. Pełna humoru i pomysłów 

komedia Roberta Rodrigueza (Desperado) dla dzieciaków 

i nie tylko. 

Tryumf Pana Kleksa (częściowo animowany). Reż. Krzysztof 

Gradowski, obs. Zbigniew Buczkowski, Jarosław 

Jakimowicz, Jerzy Bończak, Alicja Gradowska. Polska 

2001. 

Młody twórca komiksów Tomek szuka inspiracji. Z pomocą 

przychodzi mu klasyczna książka Jana Brzechwy, a my 

dzięki temu możemy obejrzeć rysunkową, trzecią cześć 

przygód Pana Kleksa (połączoną z aktorskimi sekwencjami 

prezentującymi historię Tomka). 

Planeta małp. Reż. Tim Burton, obs. Mark Wahlberg, 

Tim Roth, Helena Bonham-Carter, Michael Clarke 

Duncan, Estelle Warren. USA 2001. 

Nowa wersja kultowego filmu Franklina J. Shaffnera 

z 1968 roku. Statek kosmiczny pilotowany przez kapitana Leo 

Davidsona (Mark Wahlberg) rozbija się na dziwnej planecie, 

na której rządzą małpy, a ludzie zdegradowani zostali do roli 

niewolników. 

Wideo 

Zaginiony świat: Jurassic Park. Reż. Steven Spielberg. 

Kontynuacja mega hitu z 1993 roku. Coś przetrwało na 

wyspie Isla Sorna, gdzie „fabryka dinozaurów” zniszczona 

została przez huragan, a zwierzęta wydostały się na wolność. 

Odtąd rządzą nimi tylko prawa przyrody. 

Laboratorium Dextera – Wyprawa w przyszłość (animowany). 

Prod. Gennady Tartakovsky. 

Genialny wynalazca Dexter konstruuje superzabawkę, 

dzięki której można przenosić się w przyszłość. Zostaje ona 

jednak skradziona przez wroga Dextera – nikczemnego 

i podstępnego Mandarka... 

Dzieciak. Reż. Jon Turteltaub. 

Russ Duritz ma 40 lat i odniósł w życiu sukces. Pewnego 

dnia spotyka na swojej drodze ośmioletniego Rusty’ego, 

w którym rozpoznaje siebie samego z czasów dzieciństwa. 

Chłopiec nie rozumie, na czym polega sukces Russa, jawnie 

go krytykuje, wstydzi się wręcz mężczyzny, na którego wyrósł. 

Pinokio – nowe przygody. Reż. Michael Anderson 

Kontynuacja znanej, fabularnej adaptacji przygód drewnianej 

pacynki, której największym pragnieniem było zostać 

prawdziwym chłopcem. Film został nakręcony z jeszcze 

większym rozmachem niż część pierwsza. W roli Geppetta 

wystąpił niezapomniany Martin Landau. 

DVD 

Prawdziwe kłamstwa. Reż. James Cameron. 

Tajny agent rządowy prowadzi podwójne życie. W dzień 

jest kochającym mężem i ojcem rodziny, a nocą walczy z terrorystami. 

Pewnego dnia dowiaduje się, że żona ma romans 

z człowiekiem podającym się za szpiega. Dla ratowania 

małżeństwa organizuje dla niej „rozrywkę”... 

Ja, Irena i ja. Reż. P. Farrelly, B. Farrelly. 

Charlie jest policjantem, wzorem obywatela, a do tego samodzielnie 

wychowuje dorastających synów. Hank jest jego 

przeciwieństwem: pije, używa wulgarnego słownictwa i lubi 

czasem ostrą zabawę z płcią przeciwną. Co łączy tych dwóch 

panów To, że żyją w ciele jednego mężczyzny. 

Ukryty wymiar. Reż. Paul Anderson. 

„Event Horizon” to pierwszy zbudowany przez ludzkość 

statek, który może podróżować szybciej niż światło. W 2040 

roku podczas pierwszego lotu, zaraz po włączeniu silników, 

statek zaginął bez wieści gdzieś w okolicach Neptuna. 

W siedem lat później pojawił się równie nagle, jednak na 

jego pokładzie nie było nikogo z załogi. Z misją ratunkową 

wyrusza z Ziemi statek, na którego pokładzie znajdują się 

specjaliści, mający wyjaśnić tajemnicę. Stykają się z siłą, która. 

za wszelka cenę chce ukryć potworną prawdę o siedmioletniej 

nieobecności statku w naszym wymiarze. 

Mucha. Reż. David Cronenberg. 

Seth Brundle jest naukowcem, który pracuje nad 

zjawiskiem teleportacji. Udaje mu się teleportować materię, 

ale żywe organizmy maszyna zmienia w potwornie zmutowane 

zwierzęta. Zdesperowany Seth postanawia przeprowadzić 

eksperyment na sobie. Próba okazuje się tragiczna 

w skutkach. 

Notki o filmach 

drukujemy dziêki uprzejmoœci redakcji 

magazynu Cinema 

34

Miesiêcznik - biuletyn Œl¹skiego Klubu Fantastyki. Redaguj¹: Piotr W. Cholewa, 

El¿bieta Gepfert, Wojciech Gierasimiuk, Ma³gorzata Pudlik, Piotr Raku Rak, Arkadiusz Sroka. 

Adres: ul. Pocztowa 16, skr. poczt. 502, 40-956 Katowice. 

Tel. (wtorek 16.00–18.00) 253 98 04. E-mail: skf@skf.w.pl 

Konto: PKO BP II O/Katowice, 24-10202326-105880278 

Biuletyn dostêpny w Internecie pod adresem http://www.skf.w.pl 

Wydawnictwo bezp³atne.

MiesiÄcznik nr. 140

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

MiesiÄcznik nr. 140