Śladami Pszczyńskich Żydów - Pszczyna
Śladami Pszczyńskich Żydów - Pszczyna Śladami Pszczyńskich Żydów - Pszczyna
18. Kamienica (ul. Piastowska 23) Kamienica przez wiele lat należała do Maxa Steina (1841-1900), który był właścicielem firmy spedycyjnej. Po jego śmierci przedsiębiorstwem zarządzali zięciowie Steina, Berthold Schwarz, a następnie Max Lustig. Przed 1922 r. w budynku mieściły się sklepy: konfekcyjny Else Tichauer i żelazny Hermanna Lewina, który był także właścicielem sanatorium Heinrichshof w Goczałkowicach-Zdroju oraz wydawcą kilku pszczyńskich i goczałkowickich pocztówek. W okresie międzywojennym mieścił się tu m.in. zakład obuwniczy Salo Schneidermanna. 19. Kamienica (ul. Piastowska 25) To jedna z najpiękniejszych kamienic pszczyńskiej starówki, z fasadą ozdobioną płaskorzeźbami kwitnących drzew. Pierwotnie była ona dwoma oddzielnymi budynkami, które z czasem zostały scalone. W latach 1886-1898 kamienica należała do restauratora Moritza Tallerta. Pod koniec XIX wieku mieszkali w niej także Louis Roth z wnukiem Kurtem oraz Heyman i Babette Steinerowie, którzy przez wiele lat prowadzili karczmę w Ćwiklicach. W 1898 r. prowadzenie restauracji na krótki czas przejął Max Laband z Siemianowic Śląskich. Około 1900 r. kamienica została nabyta przez Salo Schlesingera (1868-1918), karczmarza ze Starej Wsi. Był on żonaty z Auguste Schindler (1863-1918), z którą miał pięcioro dzieci: bliźniaków Maxa i Ernesta oraz córki Else, Ruth i Grete. Max zginął 6 kwietnia 1918 r. jako żołnierz armii niemieckiej we Francji i spoczywa na cmentarzu wojennym w Neuville-Saint Vaast. Ernestowi udało się powrócić z frontu, wyprowadził s ię z P s zczyny, założył rodzinę, a przed wybuchem II wojny światowej uciekł z nazistowskich Niemiec do Brazylii. Zmarł Nagrobek Auguste i Salo Schlesingerów 18
w Sao Paulo. Po 1922 r. jako jedyna z rodzeństwa w Pszczynie pozostała Ruth (mieszkała w tej kamienicy do 1934 r., następnie przeprowadziła się na Rynek 16), która pracowała jako księgowa. Podczas wojny przebywała w sosnowieckim getcie, skąd około 1942 r. została wywieziona do Auschwitz. Ten sam los spotkał pozostałe siostry. W okresie międzywojennym w kamienicy mieszkała rodzina Schindlerów, Hugo (ur. 1878) wraz z żoną Gertrud z domu Ehrenhaus (ur. 1878), synem Wernerem (ur. 1912) oraz córkami Paulą i Jenny. Prowadzili oni sklep z towarami łokciowymi. W latach 1934-1938 rodzina mieszkała przy ulicy 3 Maja 1, a od 1938 r. na Rynku pod numerem 17. Podczas II wojny światowej Schindler był członkiem zarządu pszczyńskiej gminy żydowskiej. Następnie wraz z żoną i córkami trafił do getta w Sosnowcu. Hugo, Gertrud i Jenny zginęli w komorze gazowej w Auschwitz, natomiast Paula została zastrzelona w okolicach Pszczyny w czasie marszu śmierci. Wojnę przeżył jedynie syn Werner, z zawodu dentysta, więzień getta lubelskiego i obozu na Majdanku, uczestnik Powstania Warszawskiego. Po wyzwoleniu zamieszkał w Londynie, gdzie aktywnie działał w środowisku żydowskim i polonijnym. Do końca życia pozostawał w serdecznych relacjach z innymi ocalonymi pszczyńskimi Żydami, zamieszkałymi w Polsce i za granicą. Zmarł w 2004 r. 20. Kamienica (ul. Piastowska 28) Obecnie przebudowana kamienica niczym nie przypomina tej, która stała tutaj pod koniec XIX wieku. Budynek, który swoją formą nawiązywał do obecnego Muzeum Prasy Śląskiej, należał do Emila Sachsa (1857- 1909). Prowadził on w niej niewielki sklep spożywczy. Z zachowanych reklam sklepu opublikowanych w pszczyńskiej prasie możemy dowiedzieć się, jakie produkty cieszyły się w tamtym czasie największą popularnością. Dla przykładu w 1899 r. Sachs polecał pieprzowo-miętowe karmelki Keisera idealne na kaszel, ból brzucha czy brak apetytu. 19
- Page 3 and 4: WSTĘP Żydowscy mieszkańcy wspó
- Page 5 and 6: angażowanym i aktywnym działaczem
- Page 7 and 8: 1906 r. z berlińskiej dzielnicy Ch
- Page 9 and 10: Synem Eugena był znany francuski m
- Page 11 and 12: z najbardziej zasłużonych działa
- Page 13 and 14: W 1852 r. na miejscu poprzedniej wz
- Page 15 and 16: czywa na cmentarzu żydowskim w Psz
- Page 17 and 18: najmowała osobom bez względu na i
- Page 19: w południe Kohn, szanowany obywate
- Page 23 and 24: polecał dobrze pielęgnowane piwa,
- Page 25 and 26: opieki w okresie powojennym. Cmenta
w Sao Paulo. Po 1922 r. jako jedyna z rodzeństwa w Pszczynie pozostała<br />
Ruth (mieszkała w tej kamienicy do 1934 r., następnie przeprowadziła<br />
się na Rynek 16), która pracowała jako księgowa. Podczas wojny przebywała<br />
w sosnowieckim getcie, skąd około 1942 r. została wywieziona<br />
do Auschwitz. Ten sam los spotkał pozostałe siostry.<br />
W okresie międzywojennym w kamienicy mieszkała rodzina<br />
Schindlerów, Hugo (ur. 1878) wraz z żoną Gertrud z domu Ehrenhaus<br />
(ur. 1878), synem Wernerem (ur. 1912) oraz córkami Paulą i Jenny. Prowadzili<br />
oni sklep z towarami łokciowymi. W latach 1934-1938 rodzina mieszkała<br />
przy ulicy 3 Maja 1, a od 1938 r. na Rynku pod numerem 17. Podczas<br />
II wojny światowej Schindler był członkiem zarządu pszczyńskiej gminy<br />
żydowskiej. Następnie wraz z żoną i córkami trafił do getta w Sosnowcu.<br />
Hugo, Gertrud i Jenny zginęli w komorze gazowej w Auschwitz, natomiast<br />
Paula została zastrzelona w okolicach Pszczyny w czasie marszu śmierci.<br />
Wojnę przeżył jedynie syn Werner, z zawodu dentysta, więzień getta<br />
lubelskiego i obozu na Majdanku, uczestnik Powstania Warszawskiego.<br />
Po wyzwoleniu zamieszkał w Londynie, gdzie aktywnie działał w środowisku<br />
żydowskim i polonijnym. Do końca życia pozostawał w serdecznych<br />
relacjach z innymi ocalonymi pszczyńskimi Żydami, zamieszkałymi<br />
w Polsce i za granicą. Zmarł w 2004 r.<br />
20. Kamienica (ul. Piastowska 28)<br />
Obecnie przebudowana kamienica niczym nie przypomina tej, która<br />
stała tutaj pod koniec XIX wieku. Budynek, który swoją formą nawiązywał<br />
do obecnego Muzeum Prasy Śląskiej, należał do Emila Sachsa (1857-<br />
1909).<br />
Prowadził on w niej niewielki sklep spożywczy. Z zachowanych<br />
reklam sklepu opublikowanych w pszczyńskiej prasie możemy dowiedzieć<br />
się, jakie produkty cieszyły się w tamtym czasie największą popularnością.<br />
Dla przykładu w 1899 r. Sachs polecał pieprzowo-miętowe karmelki Keisera<br />
idealne na kaszel, ból brzucha czy brak apetytu.<br />
19
Change language