aktualizacja inwentaryzacji przyrodniczej gminy polkowice - Biuletyn ...

VI.4.
PODSUMOWANIE
Największą powierzchnię na terenie gminy Polkowice zajmuje strefa o średnio
zanieczyszczonym powietrzu, a niewiele mniej od niej strefa III, gdzie powietrze jest już
bardziej zanieczyszczone. Obie strefy obejmują zarówno tereny znacznie przekształcone, jak
i tereny rolne oraz leśne. Związane jest to m.in. z kierunkiem wiatrów oraz sporą ilością dróg
o dużym natężeniu ruchu. Najmniejszą powierzchnię na terenie gminy zajmują strefy skrajne:
strefa II oraz strefa VI. Ta pierwsza znajduje się na wschód od miasta Polkowice, natomiast
strefa najlepsza jakościowo występuje na terenie lub w pobliżu zwartych kompleksów
leśnych, podobnie jak strefa V. Ma to także związek z lepszym niż gdzie indziej
przewietrzaniem tych terenów.
Za jeden z najważniejszych wyników niniejszego opracowania uważa się
stwierdzenie poprawy stanu aerosanitarnego na terenie gminy Polkowice w porównaniu do
stanu sprzed 16 lat (Krukowski i in. 1996). Powierzchnia stref o bardzo silnie i silnie
zanieczyszczonym powietrzu (II, III) uległa wyraźnemu zmniejszeniu. Zauważono
przesunięcie o jedną strefę wyżej. Na terenie gminy nie stwierdzono występowania strefy I,
a więc bezwzględnej pustyni porostowej; natomiast zanotowano pojawianie się strefy VI
o nieznacznie zanieczyszczonym powietrzu. W niej właśnie zanotowano gatunki rzadkie
i chronione: włostkę brązową Bryoria fuscescens oraz brodaczkę kępkową Usnea hirta.
Pomimo niewielkich rozmiarów plech wymienionych wyżej porostów, ich pojawianie się
świadczy o coraz lepszych warunkach, w których mogą się rozwijać. Potwierdza to notowaną
w ostatnich latach w całej Europie tendencję do rekolonizacji przez porosty miejsc, na
których wcześniej organizmy te wymarły (Fałtynowicz, 2004). Jest to efekt wieloletnich
działań zmierzających do ograniczenia emisji zanieczyszczeń, a w warunkach krajów byłego
bloku wschodniego zdecydowany wpływ ma również głęboka restrukturyzacja przemysłu.
VI.5.
LITERATURA
1. Asta J., Erhardt W., Ferretti M., Fornasier F., Kirschbaum U., Nimis P. L., Purvis O.W., Pirintsos S.,
Scheidegger C., Van Haluwyn C. & Wirth V. 2002. Mapping lichen diversity as an indicator of
environmental quality. – W: Nimis P. L., Scheidegger C. & Woolsey P. (eds), Monitoring with
lichens – monitoring lichens. Kluver Academic Publishers, Hague, s. 273-279.
2. Berthelsen K., Olsen H., Søchting U. 2008. Indicator values for lichens on Quercus as a tool to
monitor ammonia pollution in Denmark. Sauteria 15: 59–77.
3. Cieśliński S., Czyżewska K., Fabiszewski J. 2003. Czerwona lista porostów wymarłych
i zagrożonych w Polsce. – Monographiae Botanicae 91: 13-49.
291