alfabet fonetyczny, zasady wymowy
alfabet fonetyczny, zasady wymowy
alfabet fonetyczny, zasady wymowy
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
NIE czytamy spółgłosek na końcu wyrazu oprócz:<br />
- c - wymawiamy [k], np. lac [lak] (jezioro)<br />
- f, np. sauf [sof] (poza, oprócz, za wyjątkiem)<br />
- l, np. sol [sol] (ziemia, gleba, grunt)<br />
- r, np. sur [syr] (na), la mer [lamer] (morze);<br />
UWAGA! w bezokolicznikach czasowników I grupy (większość czasowników - zakończone na -er) nie<br />
wymawiamy "r", np. observer [obsεrve] (obserwować)<br />
UWAGA 2! w przymiotnikach zakończonych na -r (rodzaju męskiego) - nie wymawiamy [r], np. premier<br />
[prəmje] (pierwszy), dernier [dernje] (ostatni)<br />
à - wymawiamy jak nasze [a], np. à Paris [a*pari](w Paryżu)<br />
â - jak [a], np. âge [a ʒ] (wiek)<br />
c + spójgłoski - jak [k], np. nocturne [noktyrn] (nocny)<br />
c + nic (koniec wyrazu) jak [k], np. toc-toc [toktok](puk-puk)<br />
c + o,a,u - jak [k], np. carte [kart] (mapa)<br />
c + e,i - jak [s], np. ciel [sjεl] (niebo)<br />
ç - zawsze jak [s], np. ça [sa] (to)<br />
e + nic (koniec wyrazu) nigdy nie czytamy, np galaxie [galaksi] (galaktyka)<br />
e (w środku wyrazu) jak [e] (Mercure) [ *mεrkyr], czasem jak [ə] (regrouper [rəgrupe]-grupować ponownie)<br />
é czytamy zawsze (nawet na końcu wyrazu), np. orienté [oriãte] (zorientowany)<br />
è czytamy zawsze (występuje generalnie w środku wyrazu), np. photosphère [fotosfεr] (fotosfera)<br />
ê jak [e], np. gêner [zene] (ograniczać, przeszkadzać)<br />
ë jak [e], np. Noël [*noel] (Boże Narodzenie)<br />
g + o,a,u - jak [g], np. Ganymède [*ganimεd] (Ganimedes)<br />
g + spółgłoska - jak [g] grand [grã] (duży)<br />
g + e,i - jak [ʒ], np. géant [ʒeã] (gigant)<br />
h w języku francuskim jest niewymawiane, np. hiver [iver] (zima)<br />
î - jak [i], np. Nîmes [*nim] (miasto w płd. Francji)<br />
ï - zawsze jak [i], nawet gdy występuje w grupie kilkuliterowej;<br />
porównaj: maïs [mais] (kukurydza), ale mais [mε] (ale).<br />
j jak [ ʒ ], np. Jupiter [ʒypitεr] (Jowisz)<br />
ô jak [o], np. tôt [to] (wcześnie)<br />
œ głoska powstała jakby z połączenia "e" i "y", buzia jak do "e" i mówimy "y" lub na odwrót, np. œuvre<br />
[œvr] (dzieło)<br />
[y] nie ma w języku polskim - a robi się go tak: buzia jak do "u" i jednocześnie wymawiać "i"<br />
np. lune [lyn] (Księżyc)<br />
Dźwięk ten będę oznaczał w transkrypcji jako [y]<br />
ù - poprzedzone zawsze o - czytamy [u], p où [u] (gdzie) (porównaj: ou [u] (lub) - taka sama wymowa, inna<br />
pisownia i znaczenie)<br />
û - poprzedzone przez o - czytamy [u], np. voûte [vut] (sklepienie)<br />
s pomiędzy samogłoskami czytamy jak [z], np. déclinaison [deklinezõ] (deklinacja)
grupy kilkuliterowe:<br />
ai - jak [ε] np. solaire [solεr] (słoneczny,a)<br />
ais - na końcu wyrazu jak [ε], np. mais [mε] (ale)<br />
ait - na końcu wyrazu jak [ε], np. il observait [ilobsεrvε] (on obserwował)<br />
aî - także jak [ε], np. chaîne [szεn] (łańcuch, pasmo np górski, e)<br />
ay - jak [ej], np. ayant [ejã] (mając)<br />
samogłoska + n lub m:<br />
on + spółgłoska lub na końcu wyrazu - jak [õ], np. déclinaison [deklinezõ]<br />
om + spółgłoska lub j.w.- jak [õ], np. ombre [õbr] (cień)<br />
an + spółgłoska lub j.w.- jak [ã], np. an [ã] (rok)<br />
am + spółgłoska lub j.w.- jak [ã], np. ambiance [ãbiãs] (otoczenie, atmosfera (ale nie np. ziemska!))<br />
en + spółgłoska lub j.w.- jak [ã], np. jovien [zovjẽ] (jowiszowy) lub [ã], np en France [ã*frãs] (we Francji)<br />
em + spółgłoska lub j.w.- jak [ã], np. rempart [rãpar] (ściana krateru)<br />
in + spółgłoska lub j.w.- jak [ɛ̃], np. vin [vɛ̃] (wino)<br />
im + spółgłoska lub j.w.- jak [ɛ̃], np. limbe [lɛ̃b] (brzeg, krawędź)<br />
te same układy + samogłoska lub h - czytamy normalnie (tracą nosowość), np. panorama [panorama]<br />
te same układy tylko, że m lub n jest podwójne a po nim występuje samogłoska - też tracą nosowość,<br />
porównaj:<br />
an [ã] (rok) - année [ane] (również rok)<br />
gn jak [ŋ] , np. montagne [mõtaŋ] (góra)<br />
ph jak [f], np. phase [faz] (faza)<br />
ent - na końcu wyrazu:<br />
- jeśli jest to forma osobowa czasownika (3 os. liczby mnogiej), to nigdy nie wymawiamy, np. ils observent<br />
[ilzobsεrv] (oni obserwują)<br />
- jeśli jest to inna część zdania niż czasownik czytamy jak [ã] , np. grossissement [grosismã] (powiększenie)<br />
um - na końcu wyrazu jak "om" (są to słowa pochodzenia łacińskiego), np. planétarium [planetarjom]<br />
Łączenie międzywyrazowe: - występuje, gdy jedno słowo kończy się spółgłoską a drugie zaczyna samogłoską.<br />
Ta spółgłoska, nawet jeśli normalnie nie jest wymawiana na końcu wyrazu na skutek łączenia zostaje<br />
wymówiona. Dzięki temu można odróżniać na przykład formy gramatyczne czasowników, a także liczbę<br />
rzeczowników:<br />
- il observe [ilobserv] (on obserwuje) / ils observent [ilzobserv] (oni obserwują)<br />
{s wymawiamy jak "z" w łączeniach}<br />
- l'ombre [lãbr] (cień) / les ombres [lezãbr] (cienie)<br />
Elizja (wyrzutnia): - wyrzucenie ostatniej samogłoski i zastąpienie jej apostrofem przed wyrazem<br />
rozpoczynającym się na somogłoskę lub „h” nieme:<br />
- le ami → l'ami [lami],<br />
- la amie → l'amie [lami],<br />
- si il → s'il [sil],<br />
- la hirondelle → l'hirondelle [lirãdεl],<br />
- le hôtel → l'hôtel [lotεl],<br />
- que elle →qu'elle [kεl] itd.<br />
ʒ ɛ̃<br />
Samogłoski francuskie opatrzone znakami diaktrycznymi: à â ä ç é è ê ë î ï ô û ù ü