RozporzÄ dzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 1069/2009 z ...

Rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady Nr 1069/2009
z dnia 21 października 2009 r.
określające przepisy sanitarne
dotyczące produktów ubocznych
pochodzenia zwierzęcego
nieprzeznaczonych do spoŜycia przez
ludzi i uchylające rozporządzenie
1774/2002

Nowe Rozporządzenie
1069/2009
wchodzi w Ŝycie
dnia 4 marca 2011 r.

• Przedsiębiorstwa zatwierdzone zgodnie z rozporządzeniem
1774/2002 przed dniem 4 marca 2011r. są uznane za zatwierdzone
zgodnie z rozporządzeniem 1069/2011 (art. 55)
• Powiatowi Lekarze Weterynarii nie będą zmieniali decyzji
administracyjnych wydanych na podstawie rozporządzenia
1774/2002
• Dotychczas obowiązujące świadectwa zdrowia na import UPZ mogą
być wystawiane do dnia 30 listopada 2011 r. natomiast wwóz
produktów w oparciu o te świadectwa zdrowia moŜe odbywać się do
dnia 31 grudnia 2012 r.
• Kontrole FVO opierać się będą o przepisy rozporządzenia
1774/2002
• Rok 2011 naleŜy uznać za rok dostosowania się podmiotów do
nowych przepisów prawnych

Środki wykonawcze
Rozporządzenie Komisji Nr 142/2011
(przepisy szczegółowe)

Uwaga !!!
• Nowe Rozporządzenie 1069/2009 daje
władzom większ
kszą moŜliwo
liwość
elastycznego
podejścia do zagospodarowania UPZ w
oparciu o analizę ryzyka i zagroŜeń
• Operatorzy sektora utylizacyjnego powinni
w większym stopniu współpracowa
pracować z
władzami

Postanowienia ogólne – preambuła
Przyczyny, dla których koniecznym jest
utrzymanie przepisów w dotyczących cych UPZ:
- występowanie chorób b zakaźnych zwierząt
- kontynuacja zwalczania BSE
- zagroŜenia dla zdrowa i Ŝycia ludzi
i zwierząt
- zagroŜenia dla środowiska
- utrzymanie zakazu stosowania mączek m
mięsno
–
kostnych w Ŝywieniu zwierząt t gospodarskich

Zniszczenie wszystkich UPZ nie jest
wykonalne !!!!!!!!
ToteŜ naleŜy znajdować nowe formy
zagospodarowania UPZ
- przemysł spoŜywczy (rozszerzenie asortymentu produktów, które
mogą znaleźć zastosowanie w Ŝywieniu ludzi)
- przemysł farmaceutyczny (np. wykorzystanie kategorii 1)
- przemysł paszowy
- Ŝywienie zwierząt
- przemysł chemiczny
- przemysł nawozowy
-przemysł skórzany
- przemysł energetyczny

Tworzenie nowych rynków zbytu dla
UPZ
• eksport do krajów w trzecich łapek drobiowych,
łebków w drobiowych, grzebieni, kopyt, rogów
• eksport mączek m
mięsno
– kostnych do Azji
(Wietnam, Bangladesz,Tajlandia, Rosja)
Dokument
• eksport pasz zawierających w swoim składzie
UPZ (np. karmy dla zwierząt t futerkowych)
• eksport kazeiny i kazeinianów w technicznych
i paszowych do państw trzecich (Afryka, Azja)
programu Microsoft Word

MoŜna zezwolić na:
- stosowanie UPZ naleŜących do więcej niŜ jednej
kategorii, w tym samym przedsiębiorstwie (lub zakładzie)
pod warunkiem, Ŝe nie dojdzie do zanieczyszczenia
krzyŜowego
- zmianę zatwierdzenia (kategorii zakładu) przy
zachowaniu odpowiednich procedur mycia, czyszczeniu
i dezynfekcji
- wyłączenie niektórych działalności z obowiązku
zatwierdzenia i wprowadzenie jedynie zasady rejestracji
(np. środki transportu, specjalne cele Ŝywieniowe,
gospodarstwa stosujące polepszacze gleby, produkcja
polepszaczy gleby, zakłady sektora spoŜywczego
produkujące materiały paszowe typu mleko, serwatka,
tłuszcze, pośrednicy w obrocie papierowym)

MoŜna zezwolić na:
- elastyczne podejście do klasyfikacji UPZ jednakŜe nadal
pozostaje kategoria 1, 2 i 3 (w szczególności dotyczy to
przeniesienia części kategorii 2 do kategorii 3)
- promowanie dokumentacji elektronicznej bez
konieczności uŜycia formy papierowej
- bezpośrednie spopielanie lub współspopielanie bez
obowiązku uprzedniego przetwarzania lub spalanie jako
paliwo
- wprowadzanie nowych, alternatywnych metod
przetwarzania UPZ, po pozytywnej opinii EFSA

MoŜna zezwolić na:
- zastosowanie materiałów kategorii 2 i 3 do Ŝywienia
zwierząt w ogrodach zoologicznych, a w niektórych
przypadkach równieŜ materiału kategorii 1 (np. ptaki
padlinoŜerne)
- grzebanie i spalanie UPZ (a w szczególności zwierząt
martwych) w regionach oddalonych oraz w przypadku klęsk
Ŝywiołowych takich jak powodzie i poŜary itp.

Nie moŜna zezwolić na:
- odstąpienie od znakowania mączek
mięsno - kostnych zarówno markerem GTH jak równieŜ
substancjami zapobiegającymi uŜyciu mączek mięsno -
kostnych jako materiału paszowego dla zwierząt
gospodarskich
- uŜycie w łańcuchu paszowym UPZ pochodzących od
zwierząt padłych lub zabitych w wyniku zwalczania chorób
zakaźnych zwierząt

Nie moŜna zezwolić na:
- aby UPZ nie były identyfikowane na wszystkich etapach
ich obrotu zarówno w kraju jak i terytorium UE
- wprowadzanie do obrotu i importowanie skór z psów
i kotów

W kilku państwach członkowskich UE
stwierdzono przypadki nieprzestrzegania
przepisów rozporządzenia 1774/2002.
Koniecznym jest więc utrzymanie sankcji
karnych.
Państwa członkowskie powinny określić
przepisy dotyczące kar stosowanych w
przypadku nieprzestrzegania
rozporządzenia 1069/2009

Przepisy szczegółowe
KE przygotowała a przepisy szczegółowe do
Rozporządzenia 1069/2009 zawierające 37
art., XVI Załą
łączników w oraz kilkadziesiąt
wzorów świadectw zdrowia na import do UE
ubocznych produktów w pochodzenia
zwierzęcego
Rozporządzenie Komisji 142/2011

Przepisy ogólne
(zakres i definicje)
Niniejsze rozporządzenie
stosuje się do:
UPZ które nie mogą być przeznaczone do spoŜycia
przez ludzi, lub środków spoŜywczych, które
nieodwołalną decyzją podmiotu zostały przeznaczone do
celów innych niŜ spoŜycie przez ludzi;

WaŜne !!!
• skóry, które zostaną wykorzystane do produkcji
kolagenu lub Ŝelatyny spoŜywczej muszą trafiać
do zakładów zatwierdzonych zgodnie z
Pakietem Higienicznym
• po pozyskaniu surowca do produkcji Ŝelatyny
lub kolagenu, skóry zostają przekazane do
zakładów technicznych (np. garbarni)
zatwierdzonych zgodnie z R. 1069/2009

Niniejsze rozporządzenie nie stosuje się do:
- całych zwierząt t dzikich (np. padły y lis nie podejrzany o
choroby zakaźne);
- całych zwierząt łownych (jeśli sąs
gromadzone po zabiciu
zgodnie z DPM);
- komórek jajowych zarodków w i nasienia, przeznaczonych
do celów w hodowlanych;
- surowego mleka i siary wykorzystywanych w
gospodarstwie pochodzenia;
- skorup skorupiaków w i mięczak
czaków

Niniejsze rozporządzenie
nie stosuje się do:
- odpadów w gastronomicznych, za wyjątkiem:
a) pochodzących cych ze środków w transportu międzynarodowego,
b) przeznaczonych do Ŝywienia niektórych zwierząt,
c) przeznaczonych do przetwarzania za pomocą sterylizacji ciśnieniowej,
d) przeznaczonych do biogazowni lub kompostowni.
- UPZ ze statków,
- surowej karmy dla zwierząt t domowych, pochodzącej cej ze sklepów w detalicznych,
- surowej karmy dla zwierząt t domowych, pochodzącej cej z uboju w gospodarstwie,
- ekskrementów w i moczu, z wyjątkiem obornika

L Lista zatwierdzonych operatorów Ilość
1. Zakłady przetwórcze kat.1 11
2. Zakłady przetwórcze kat.2 6
3. Zakłady przetwórcze kat.3 79
4. Zakłady pośrednie kat. 1 87
5. Zakłady pośrednie kat. 2 2
6. Zakłady pośrednie kat. 3 157
7. Podmioty zajmujące się transportem UPPZ kat. 1 205
8. Podmioty zajmujące się transportem UPPZ kat. 2 179
9. Podmioty zajmujące się transportem UPPZ kat. 3 516
10. Spalarnie i współspalarnie 32
11. Składy (magazyny) 89
12. Zakłady wytwarzające karmy dla zwierząt domowych (pet food) 119
13. Zakłady techniczne 224
14. Grzebowiska dla zwierząt domowych 10
15. Ogrody zoologiczne i schroniska dla zwierząt 70
16. Zakłady produkujące zanęty i przynęty wędkarskie 12
17. Biogazownie 4
18. Biokompostownie 10
19. Fermy zwierząt futerkowych wykorzystujące UPPZ w Ŝywieniu 504
Razem 2316

Produkcja MBM – kat. 1
2010
DANE PRODUKCYJNE DYSTRYBUCJA *
Surowiec
(w tym
padłe)
ton
Padłe
(szt.)
Mączka
(ton)
Tłuszcz
(ton)
Spalenie (ton)
Magazyn (ton)
Mączka Tłuszcz Mączka Tłuszcz
211 794 819 488 48 359 16 013 52 440 15 851 3 191 977

Produkcja MBM – kat. 2
2010
Surowiec (w tym
padłe)
DANE PRODUKCYJNE (w tonach)
Padłe (szt) Mączka Tłuszcz
130 300 285 295 34 937 7 520
DYSTRYBUCJA MĄCZKI* (w tonach)
Polepszacze Futerkowe Spalenie Inne Magazyn
30 470 353 4 210 2 252 4 544
DYSTRYBUCJA TŁUSZCZU* (w tonach)
Lp Sposób Wykorzystania Ilość Wykorzystana Magazyn
.
1 Spalenie 3694
2 Cele techniczne 1562
503
3 Biodiesel 1967

Produkcja PAP – kat. 3
2010
DANE PRODUKCYJNE
Surowiec (ton) Mączka (ton) Tłuszcz (ton)
615 502 147 041 67 277
Polepszacze
DYSTRYBUCJA MĄCZKI* (w tonach)
Futerk
owe
Petfood
Spaleni
e
Inne
Magazyn
14 280 3 778 72 241 2 862 53 039 8 627
DYSTRYBUCJA TŁUSZCZU* (w tonach)
Lp Sposób Wykorzystania Ilość Wykorzystana Magazyn
1 Cele Techniczne 19 041
2 Pasze 42 344
3 Inne 5 193
1 992
4 Spalenie 104

NajwaŜniejsze nowe informacje dotyczące:
- zakazu stosowania mączek mięsno – kostnych w
Ŝywieniu zwierząt gospodarskich
- stosowania nawozów produkowanych na bazie mączek
mięsno – kostnych
- importu, eksportu i handlu UPZ i produktów pochodnych
- zatwierdzania nowych metod przetwarzania UPZ

Zabronione jest stosowanie produktów ubocznych
pochodzenia zwierzęcego produktów pochodnych
następujących przypadkach:
• skarmiania zwierząt lądowych danego gatunku, innych
niŜ zwierzęta futerkowe przetworzonym białkiem
zwierzęcym, pochodzącym całych zwierząt lub części
zwierząt tego samego gatunku;
• skarmiania zwierząt gospodarskich innych niŜ zwierzęta
futerkowe odpadami gastronomicznymi lub materiałem
paszowym zawierającym odpady gastronomiczne lub
z nich otrzymanym;
• pochodzącym z całych ryb lub z części ryb tego samego
gatunku.

Zabronione jest stosowanie produktów ubocznych
pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych
w następujących przypadkach:
• skarmiania zwierząt gospodarskich roślinami,
albo bezpośredni wypas, terenu, na którym
zastosowano nawozy organiczne lub
polepszacze gleby, inne niŜ obornik, chyba Ŝe
wypas lub pozyskanie roślin na paszę ma
miejsce po upływie okresu karencji, który
zapewnia odpowiednią kontrolę ryzyka dla
zdrowia ludzi zwierząt wynosi przynajmniej 21
dni;

Zabronione jest:
Stosowanie mączek z krwi w Ŝywieniu
zwierząt gospodarskich
(z wyjątkiem ryb hodowlanych)

Dozwolone jest:
Stosowanie produktów z krwi w Ŝywieniu
zwierząt gospodarskich
(innych niŜ przeŜuwacze)

WŁAŚCIWE OZNAKOWANIE
(na etykiecie)
• „Produkty z krwi – do karmienia zwierząt
innych niŜ przeŜuwacze
uwacze”
• „Zawiera mączki m
z krwi – tylko do
karmienia ryb”

Matoda przetwarzania 7
Kompetentne władze w
państw
członkowskich UE (Powiatowy Lekarz
Weterynarii w Polsce) będąb
mogli nadal
zatwierdzać metodę 7 przetwarzania
ubocznych produktów w pochodzenia
zwierzęcego

RóŜnica pomiędzy
metodą 7 a metodą
alternatywna
przetwarzania UPZ

Alternatywne metody - procedura
• Procedura dopuszczenia metody alternatywnej:
- zainteresowany podmiot przesyła a wniosek do
właściwego organu państwa członkowskiego
- właściwy organ w ciągu 2 miesięcy ocenia
wniosek
- właściwy organ przekazuje wniosek do EFSA
- EFSA (w ciągu 6 miesięcy) wydaje opinię w
sprawie przedłoŜonego onego wniosku
- w ciągu 3 miesięcy KE informuje wnioskodawcę
o podjętych decyzjach.

Nawozy organiczne i polepszacze gleby
• Wytwarzane z materiału u kategorii 2 i/lub 3
• Przetworzenie met. sterylizacji ciśnieniowej (kat. 2)
• Pochodzą z zakładu adu zatwierdzonego
• Mączka mięsno
– kostna kategorii 2 i 3 uŜyta u
jako nawóz
organiczny musi być zmieszana ze składnikiem
wykluczającym cym jej uŜycie u
do pasz
• Pozostałości pofermentacyjne z biogazowni lub
biokompostowni mogą być uŜyte jako nawozy
• Państwa członkowskie mogą przyjąć
własne, bardziej
restrykcyjne przepisy w zakresie produkcji, dystrybucji i
stosowania polepszaczy gleby

Nowe uregulowania dotyczące polepszaczy
gleby
- substancje dodawane do polepszaczy
gleby: wapno, obornik, mocz, kompost,
pozostałości pofermentacyjne,
pozostałości z biogazowni, nawozy
mineralne – cel – uniemoŜliwienie
zastosowania w paszach dla zwierząt –
odstraszający zapach lub smak
- określono równieŜ zasady oznakowania

Eksport UPZ (do krajów w trzecich)
• Zakaz wywozu UPZ kategorii 1 i 2 w celu spalenia lub
składowania
• Zakaz wywozu UPZ kategorii 1 i 2 w celu biogazowania
lub biokompostowania
• kategoria 3 – istnieje moŜliwo
liwość
wywozu (świadectwo(
zdrowia uzgodnione z krajem docelowym)

Import UPZ (do UE)
Kilkadziesiąt wzorów świadectw zdrowia
opublikowanych w załączniku XV
przepisów szczegółowych
Rozporządzenia 142/2011

Handel (wewnątrz UE)
UWAGA
Przetworzone białka zwierzęce (mączki mięsno – kostne
kategorii 3) zostały wyłączone z
procedury uzyskania zezwolenia na handel i mogą być
wprowadzane na rynek innych Państw Członkowskich
UE bez zgody kompetentnych władz tego państwa
PLW musi być poinformowany wcześniej celem przesłania
informacji systemem TRACES

Zasady handlu pomiędzy Państwami Członkowskimi
(R. 1069/2009)
• Uzyskanie zezwolenia dot.
•Materiał kat.1
•Materiał kat. 2
•Produkty pochodne z surowca kat.1 i 2
Podmiot z
państwa
członkowskiego
wysyłki
1. zgłoszenie do PLW
2.Wystąpienie o autoryzację
AUTORYZACJA
Dokument handlowy/Świadectwo wiadectwo wet.
Dostarczone bezpośrednio do
miejsca przeznaczenia
Właściwa władzaw
Państw
stwa
Członkowskie
onkowskiego
miejsca
przeznaczenia
Informacje TRACES
Zakład ad docelowy
zatwierdzony

PAGE 1/2
WNIOSEK DO AUTORYZACJI WYSYŁKI
UBOCZNYCH PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZECEGO DO INNYCH KRAJÓW UE
(ARTYKÓW 48 ROZPORZĄDZENIA (EC) No 1069/2009)
Nazwa i adres wysyłającego
Weterynaryjny numer identyfikacyjny (wydany przez
kompetentną władzę)
Nazwa i adres aplikanta
Weterynaryjny numer identyfikacyjny (wydany przez
kompetentną władzę)
Nazwa i adres odbierającego
Weterynaryjny numer identyfikacyjny (wydany przez
kompetentną władzę)
Uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego (1)
Zamierzony cel (1)
Materiał kategorii 1 składa się z :
______________________
(rodzaj materiału)
Materiał kategorii 2 składa się z :
______________________
(rodzaj materiału)
Mączka mięsno – kostna z kategorii 1
Tłuszcz zwierzęcy z kategorii 1
Mączka mięsno – kostna z kategorii 2
Tłuszcz zwierzęcy z kategorii 2
Zniszczenie
Przetworzenie
Spalenie jako paliwo
Zastosowanie do uprawy ziemi
Przekształcenie w biogaz
Kompostowanie
Petfood (2)
Produkcja biodiesla
Do Ŝywienia (3) :
________________________
Wytwarzanie następujących produktów
pochodnych (4) :

WNIOSEK DO AUTORYZACJI WYSYŁKI
UBOCZNYCH PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZECEGO DO INNYCH KRAJÓW UE
(ARTYKÓW 48 ROZPORZĄDZENIA (EC) No 1069/2009)
PAGE 2/2
W przypadku mączek mięsno - kostnych i tłuszczów
zwierzęcych:
Wyprodukowany z gatunków zwierząt:
Materiały zostały przetworzone następująca metodą (5) : ___
Ja, niŜej podpisany, deklarują Ŝe powyŜsze informacje są prawdziwe.
____________________________________________
(Podpis: Nazwisko, data, kontakt: telefon, fax (jeśli właściwe), e-mail)
Decyzja właściwej władzy miejsca przeznaczenia (6) :
Wysyłka przesyłki:
odmowa
zgoda
zgoda pod warunkiem zastosowania metody przetwarzania 1 (Metoda 1)
zgoda, pod następującymi warunkami ) :
_____________
(Data, pieczęć i podpis właściwej władzy)

Art. 48 Kontrole wysyłek do innych
państw członkowskich
Właściwy organ państwa przeznaczenia podejmuje po
złoŜeniu wniosku przez dany podmiot decyzję:
a) o odmowie przyjęcia wysyłki;
b) o bezwarunkowym przyjęciu wysyłki; lub
c) o przyjęciu wysyłki pod określonymi warunkami

Załącznik X R.142/2011
Materiały paszowe
Sekcja 3
szczegółowe wymogi dotyczące tłuszczów wytopionych
do wytwarzania tłuszczów wytopionych
stosowanych jako materiały paszowe można
stosować wyłącznie materiał kategorii 3, inny
niż wymieniony w art. 10 lit. n), o) p).

Nie można wykorzystać jako materiału paszowego
UPZ o których mowa w art. 10 lit. n), o) i p);
R.1069/2009
Artykuł 10
n) skóry i skórki, kopyta, pióra, wełna, rogi, sierść i futro pochodzące od zwierząt
martwych, które nie wykazywały oznak choroby przenoszonej przez ten
produkt na ludzi lub zwierzęta;
o) tkanka tłuszczowa ze zwierząt, które nie wykazały jakichkolwiek objawów
choroby przenoszonej przez ten materiał na ludzi lub zwierzęta, poddanych
ubojowi w rzeźni i uznanych za nadające się do uboju z przeznaczeniem do
spożycia przez ludzi w następstwie kontroli przedubojowej zgodnie z
przepisami wspólnotowymi;
p) odpady gastronomiczne;

Zasady jakimi kierowali się twórcy nowych przepisów utylizacyjnych,
i w oparciu o jakie przesłanki konstruowano nowe prawo
• Rozporządzenie przygotowano w oparciu o:
- rozporządzenie 1774/2002
- raporty z kontroli FVO (we wszystkich państwach członkowskich UE)
- sprawozdanie KE z wyników wdrożenia rozporządzenia 1774/2002
- doprecyzowanie zasad wykorzystania UPZ pochodzących z zakładów
wytwarzających żywność „zasada wyboru”
- doprecyzowanie postępowania ze zwierzętami łownymi – Dobra
Praktyka Myśliwska

Tabela korelacji
Rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 Rozporządzenie 1069/2009
art. 1 art. 1 i 2
art. 2 art. 3
art. 3 ust. 1 art. 4 ust. 1 i 2
art. 3 ust. 2
art. 41 ust. 3 akapit czwarty
art. 3 ust. 3 art. 4 ust. 3, 4 i 5
art. 4 ust. 1 art. 8
art. 4 ust. 2 art. 12, 15 i 16
art. 4 ust. 3 art. 24 lit. h), i) i j)
art. 4 ust. 4 art. 41 ust. 2 lit. c), art. 43 ust. 3 i ust. 5 lit. a)
art. 5 ust. 1 art. 9
art. 5 ust. 2 art. 13, 15 i 16
art. 5 ust. 3 art. 24 lit. h), i) i j)
art. 5 ust. 4 art. 41 ust. 2 lit. c), art 43 ust. 3
art. 6 ust. 1 art. 10
art. 6 ust. 2 art. 14, 15 i 16
art. 6 ust. 3 art. 24 lit. h), i) i j)
art. 7 art. 21
art. 8 art. 48
art. 9 art. 22
art. 10–15, 17 i 18 art. 23, 24, 27 i 44
art. 16 art. 6
art. 19 art. 31
art. 20 ust. 1 art. 35 i 36
art. 20 ust. 2 art. 32
art. 20 ust. 3 art. 36
art. 21 —
art. 22 art. 11
art. 23 art. 17 i 18
art. 24 art. 19
art. 25 art. 28 i 29
art. 26 art. 45, 46 i 47
art. 27 art. 49
art. 28 art. 35 lit. a) ppkt (ii) i art. 41 ust. 1
art. 29 art. 41 i 42
art. 30 art. 41 ust. 1 lit. b)
art. 31 art. 50 ust. 1
art. 32 —
art. 33 art. 52
art. 34 —

Wyraźne zaznaczenie kierunku
zmian
DuŜo szczegółowych informacji o moŜliwości i zasadach
wykorzystania niektórych UPZ K3 oraz produktów
pochodnych w Ŝywieniu zwierząt gospodarskich (np. zał.
X R142/2011)
ale ciągle utrzymany feed ban w R.999/2001
Dostosowywanie przepisu do zmiany w zakazie
stosowania przetworzonych białek pochodzenia
zwierzęcego w Ŝywieniu zwierząt gospodarskich (np.
bardziej szczegółowe informacje w DH dla UPZ
wykorzystanych jako materiały paszowe)

Produkty pochodne – produkty otrzymane w wyniku
przynajmniej jednej obróbki, przekształcania lub
przetwarzania UPZ
Wytwarzanie
UPZ
przetwarzanie
Produkty
pochodne

R1069/2009
Dach
Kontrole FVO
Kontrole PLW
Ściany:
Obowiązki
podmiotu:
Rejestracja/
Zatwierdzanie
Śledzenie
Dokumentacja
Kontrole własne/
HACCP
Drzwi
Zasady
importu/
eksportu
Fundament
Okno
Zasady
umieszczania na
rynku UE
Kategoryzacja UPZ
Zasady zagospodarowania i użycia

Najważniejsze aspekty
nowych przepisów
w zakresie UPZ –
próba porównania
R. 1774/2002 i R. 1069/2009

KATEGORYZACJA
Nadal pozostaje
kategoria materiału 1, 2 i 3
(w zależności od prezentowanego ryzyka)

Materiały K1 art. 8 R.1069/2009
• kategoria 1 - brak zmian i róŜnic w stosunku do
R. 1774/2002
Lista materiałów Kategorii 1
- ryzyko związane z prionami (TSE)
- materiał szczególnego ryzyka (SRM)
- wykrycie substancji niedozwolonych,
- padłe zwierzęta domowe, egzotyczne, doświadczalne, laboratoryjne
- pozostałości z kratek ściekowych z ubojni 6 mm (tam gdzie K1)
- odpady gastronomiczne ze środków transportu międzynarodowego,
- mieszaniny 1, 2 i 3

SRM - przypomnienie
W odniesieniu do bydła:
• czaszka z wyłączeniem Ŝuchwy, zawierająca mózg i oczy oraz rdzeń
kręgowy bydła w wieku powyŜej 12 miesięcy;
• kręgosłup z wyłączeniem odcinka kręgowego ogona, wyrostków
kolczystych i poprzecznych kręgu odcinka szyjnego, odcinka piersiowego
i lędźwiowego oraz środkowego grzebienia krzyŜowego wraz ze skrzydłami
kości, ale włączając zwoje korzonków grzbietowych, bydła w wieku powyŜej
30 miesięcy;
• migdałki, jelita od dwunastnicy do odbytnicy oraz krezka bydła w kaŜdym
wieku.
W odniesieniu do owiec i kóz:
• czaszka zawierająca mózg i oczy, migdałki i rdzeń kręgowy zwierząt w
wieku powyŜej 12 miesięcy lub które mają stały siekacz wyrŜnięty z dziąsła;
• śledziona i jelito kręte zwierząt w kaŜdym wieku.

Zagospodarowanie K1
Również obecnie: Spopielenie lub współspopielenie jako odpad
bezpośrednio lub po przetworzeniu (850 0 C 2s, lub 1100 0 C 0,2s),
żywienie ptaków padlinożernych
Dodatkowo, jako nowość:
- możliwość wykorzystania (spalania) K1 jako paliwa, po uprzednim
przetworzeniu lub bez przetworzenia
- możliwość wykorzystania K1 przy wytwarzaniu leków,
kosmetyków, urządzeń medycznych (zgodnie z tymi przepisami)

Materiały K2 art. 9 R.1069/2009
• kategoria 2 - generalnie bez zmian (z wyj. krwi i tk. tłuszczowej)
Kategoria 2 (lista otwarta)
- obornik, treść przewodu pokarmowego
- pozostałości z oczyszczalni ścieków z ubojni (innych niŜ K1)
- leki weterynaryjne w ilościach przekraczających dopuszczalne normy
- zawartość ciał obcych,
- przywiezione z krajów trzecich lub państw UE, niespełniajace
wymogów UE,
- zwierzęta padłe, płody, zarodki, zamarły drób z inkubatorów
- materiały nie wymienione w K1 i K3
- mieszaniny K2 i K3

Zagospodarowanie K2
Również obecnie: Tak jak K1 + nawozy organiczne i polepszacze gleby,
kompostowanie, biogazowanie (wszystko po sterylizacji ciśnieniowej), obornik,
treść pp, mleko i siara - bezpośrednio użycie jako nawóz, specjalne cele
żywieniowe (zw. futerkowe, zoo, cyrkowe, zwierzęta bezdomne, zanęty)
Jako nowość:
- możliwość wykorzystania K2 jako paliwa, po uprzednim przetworzeniu lub
bez przetworzenia
- możliwość wykorzystania K2 przy wytwarzaniu leków, kosmetyków,
urządzeń medycznych (zgodnie z tymi przepisami)

Materiał K3 art. 10 R.1069/2009
Lista materiałów Kategorii 3
a) tusze i części tusz zwierząt poddanych ubojowi w rzeźni, uznane za zdatne do spożycia przez ludzi, lecz nie
przeznaczone do spożycia przez ludzi ze względów handlowych
b) tusze i części tusz zwierząt poddanych ubojowi w rzeźni, które nie zostały uznane za zdatne do spożycia
przez ludzi, ale nie wykazują objawów choroby przenoszonej na ludzi lub zwierzęta
b iii) skóry skórki od zwierząt zdrowych, ubitych w rzeźni
c) produkty z drobiu i zajęcy zabitych w gospodarstwie (wcześniej nie uwzględniane)
d) krew zwierząt po uboju, które nie wykazywały objawów choroby przenoszącej się przez krew na ludzi i na
zwierzęta
e) UPZ powstałe w wyniku wytwarzania produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi w tym
odtłuszczpone kości, skwarki, osady z centryfugi separatorów otrzymany w procesie przetwarzania mleka
f) była żywność
g) karma dla zwierząt domowych lub materiały paszowe zawierające produkty pochodzenia zwierzęcego,
które z powodów handlowych lub produkcyjnych nie nadają się do skarmiania, ale nie stanowią zagrożenia
dla zdrowia ludzi i zwierząt (wcześniej nie uwzględniane)

Materiał K3 art. 10 R.1069/2009 c.d.
h) krew, łożysko, wełna, pióra, włosy, rogi, ścinki z kopyt i surowe mleko pochodzące od zwierząt
zdrowych,
i) zwierzęta wodne i i części
j) UPZ z zakładów przetwarzających zwierzęta wodne
k) muszle, skorupy skorupiaków, produkty uboczne z wylęgarni, jaka i skorupy jaj, jednodniowe kurczęta
zabite w celach handlowych (wcześniej nie uwzględniane)
l) bezkręgowce wodne o lądowe inne niż gatunki chorobotwórcze dla zwierząt
m) zwierzęta należące do rzędów gryzoni i zajęcokształtnch, inne niż K1 i K2
n) skóry i skórki, kopyta, pióra, wełna, rogi, sierść i futro pochodzące od zwierząt martwych, które nie
wykazywały oznak choroby przenoszonej przez ten produkt na ludzi lub zwierzęta;
o) tkanka tłuszczowa ze zwierząt, które nie wykazały jakichkolwiek objawów choroby przenoszonej przez
ten materiał na ludzi lub zwierzęta, poddanych ubojowi w rzeźni i uznanych za nadające się do uboju z
przeznaczeniem do spożycia przez ludzi w następstwie kontroli przedubojowej zgodnie z przepisami
wspólnotowymi;
p) odpady gastronomiczne;
(n, o i p) nie do produkcji pasz!!!!!!)

Materiały K3
• kategoria 3 - występują róŜnice w stosunku do R. 1774/2002
• Kategoria 3
K2→K3
• krew od zwierząt, które pomyślnie przeszły badanie przedubojowe
ale nie przeszły badania poubojowego (ale nie z powodu choroby
zakaźnej oraz nie chore na BSE ) – było K2
K2→K3
• tkanka tłuszczowa ze zwierząt, które pomyślnie przeszły badanie
przedubojowe ale nie przeszły badania poubojowego (ale nie z
powodu choroby zakaźnej oraz nie chore na BSE ) – było K2

K2 czy K3
Ostateczną decyzją do której kategorii
zaliczyć materiał K2 czy K3 podejmuje
lekarz weterynarii badający mięso w
rzeźni w oparciu o analizę ryzyka oraz
badanie przed i poubojowe

Utrzymaniegłównych zasad R. 1774/2002
Klasyfikacja UPZ
Główne zmiany dotyczą listy materiałów K2 i K3
UPZ
K1
UPZ
K2
Otwarta lista
UPZ
K3
Przykłady:
- Krew przeŜuwaczy od
zwierząt zdatnych do
spoŜycia przez ludzi w
wyniku badania
przedubojowego
- Tkanka tłuszczowa
od zwierząt zdatnych do
spoŜycia przez ludzi w
wyniku badania
przedubojowego

1
Rzeźnia
przeżuwaczy
BADANIE
PRZEDUBOJOWE
BADANIE
POUBOJOWE
Która kategoria
TEST NA BSE
- +
-
1774 1069
1774 1069
1774 1069
1774 1069
Krew
1 1
2 2Jeśli nie
choroba
zakaźna to 3
1 1
3 3
Tłuszcz
1 1
2 2 Jeśli nie
choroba
zakaźna to 3
1 1
3 3

2
Rzeźnia
świń
BADANIE
PRZEDUBOJOWE
BADANIE
POUBOJOWE
Która kategoria
Krew
1774 1069
2 2
1774 1069
2 2Jeśli nie
choroba
zakaźna to 3
1774 1069
3 3
Tłuszcz
2 2
2 2 Jeśli nie
choroba
zakaźna to 3
3 3

Zagospodarowanie K3
Obecnie: To co w K1+K2+wykorzystanie w celach paszowych
Jako nowość:
- możliwość wykorzystania (spalania) K3 jako paliwa, po uprzednim
przetworzeniu lub bez przetworzenia
Nowy zapis:
Jeżeli materiał K3 uległ zmianie w wyniku rozkładu i zepsucia tak, że może
stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt, nie może być
przetwarzany w celu wykorzystania go do produkcji pasz dla zwierząt
gospodarskich, karm dla zwierząt domowych oraz futerkowych oraz
zastosowania w nawozach organicznych i polepszaczach gleby

Metody przetwarzania UPZ – bez zmian
• Sterylizacja ciśnieniowa (obecna metoda 1 – 133 0 C, 20 min, 3 bary, 50 mm)
– standard
• Metody 2-6 – inne klasyczne metody
• Metoda 7 – każda inna metoda przetwarzania UPZ zatwierdzona przez PLW
• Metody alternatywne
- proces hydrolizy zasadowej (K1, K2, K3),
- proces hydrolizy wysokociśnieniowej w wysokiej temperaturze (K2, K3),
- proces produkcji biogazu za pomocą hydrolizy wysokociśnieniowej (K1, K2,
K3),
- proces produkcji biodiesla (K1, K2, K3),
- proces gazyfikacji Brooksa (K2, K3),
- proces spalania tłuszczu zwierzęcego w kotle cieplnym (K1, K2, K3),
- proces termomechanicznej produkcji biopaliwa (K3 +obornik, treść pp)

Metody przetwarzania UPZ
przeznaczonych do celów paszowych
• Białko ssaków do Ŝywienia zwierząt gospodarskich –
musi zostać poddane sterylizacji ciśnieniowej
• Białko ssaków do Ŝywienia zwierząt domowych – musi
zostać poddane metodom przetwarzania 1-5 lub 7
• Krew świńska – musi zostać poddane metodom
przetwarzania 1-5 lub 7
• Białko zwierząt innych niŜ ssaki (z wyjątkiem zwierząt
wodnych) - musi zostać poddane metodom
przetwarzania 1-5 lub 7
• Białko zwierząt wodnych - musi zostać poddana
metodom przetwarzania 1-7 lub inną metodą
gwarantującą spełnienie wymogów mikrobiologicznych

Wymagania mikrobiologiczne
• Salmonella – nieobecna w 25 g
• Enterobakterie – maksymalna ilość
bakterii w 1 g nie przekracza 300

Wymogi organizacyjno techniczne dla
zakładów przetwórczych – bez zmian
Nowe ustalenia:
- zakłady przetwórcze przylegające do rzeźni tzw.
końcówki, które do tej pory mogły przetwarzać UPZ
wyłącznie z tej rzeźni, uzyskają prawo do
przyjmowania surowca z innych rzeźni
- w zakładach przetwórczych K3 należy zapewnić
obecność instalacji służącej kontroli ciał obcych np.
materiału opakowaniowego, metali, jeśli zakłady te
przetwarzają materiały przeznaczone na paszę

HACCP
• WciąŜ jest wymagany w zakładach
dokonujących obróbki, przekształcenia w
biogaz i kompost, produkującym petfood, gdy
operują róŜnymi kategoriami materiałów
• Koniecznie muszą zostać uwzględnione
następujące CCPs
– Temperatura, ciśnienie, czas, rozdrobnienie
– Zanieczyszczenia

Co ze znakowaniem
• GTH dla K1 i K2 oraz produktów pochodnych
• Wyjątek dla:
– UPZ ciekłych do biogazu lub kompostu
– Do Ŝywienia zwierząt futerkowych
– Biodiesel
– Połączony system (zakład przy spalarni)
– Specjalne cele (próbki, wystawy, cele
diagnostyczne itp.)

GTH
• Glyceroltriheptanoate
• Zaproponowany przez JRC
• Syntetyczny trigliceryd
• 250 mg/kg fat

Analiza
• Wykrywanie: chromatografia gazowa
• Ilościowanie
– FID (Flame Ionisation Detector) (K1& K2)
– MS (Mass Spectrometry) (K3)

Zatwierdzanie i rejestracja
Co najmniej rejestracja
Np. transport UPZ (chyba Ŝe poza
punktem końcowym)
Czasami zatwierdzanie stanie się
rejestracją:
–Składowanie produktów technicznych
innych niŜ polepszacze gleby
–Wszystkie ‘zakłady techniczne’ inne niŜ
produkujące polepszacze gleby

Zatwierdzanie i rejestracja
• Nowe zatwierdzenia
– Spalanie jako paliwo

Rejestracja podmiotów
(nowy element)
- Podmiot zgłaszaj
aszający swą działalno
alność
do rejestracji,
musi określi
lić rodzaj działalno
alności oraz kategorię UPZ,
którymi będzie b
operował;
- Podmioty sektora spożywczego, nie wymagają
dodatkowej rejestracji w zakresie wytwarzania UPZ

Uproszczenie
Rejestracja zamiast zatwierdzania
( tylko niektóre rodzaje działalności)
Dwa reżimy administracyjne:
Zatwierdzanie działalności:
Wydane po wizycie PLW i po przeprowadzeniu kontroli na
miejscu, decyzja administracyjna
Urzędowy numer
Możliwość zawieszenia działalności przez PLW
Możliwość odmówienia/cofnięcia działalności przez PLW
Rejestracja działalności:
Zgłoszenie (bez przeprowadzania kontroli przez PLW)
działalności do PLW (kat., rodzaj działalności)
PLW nadaje urzędowy numer
Możliwość odmówienia/cofnięcia rejestracji przez PLW

Zatwierdzanie
Przetwarzanie UPZ (standardowymi metodami lub alternatywnymi)
Spopielania lub współspopielanie,
Spalanie jako paliwo
Produkcja karm dla zwierząt domowych
Produkcja nawozów organicznych i polepszaczy gleby
Przekształcanie w biogaz lub kompst
Operowanie i magazynowanie UPZ, po ich zebraniu (zastępuje
zakłady pośrednie)
Magazynowanie produktów pochodnych przeznaczonych do
usunięcia, używanych do spalenia jako paliwo, używanych do
produkcji pasz, nawozów organicznych i polepszaczy gleby
Produkcja polepszaczy gleby
Zatwierdzanie

Rejestracja
Rejestracja
Z wyłączeniem podmiotów generujących UPZ (takich jak rzeźnie,
zakłady rozbioru, farmy)
Dotyczy :
• przewoźników UPZ i produktów pochodnych,
• pośredników w handlu UPZ i produktów pochodnych
• specyficznych użytkowników (np. fermy zwierząt futerkowych,
schroniska zwierząt bezdomnych, zoo, zw. cyrkowe, zanęty),
• zakładów zatwierdzonych z pakietu higienicznego
(R.853/2004) które wprowadzają na rynek produkty pochodne
nie przeznaczone do spożycia przez ludzi (np. serwatka)
• gospodarstwa stosujące polepszacze gleby,

Warunki termiczne przechowywania
i przewozu UPZ
UPZ przeznaczone do produkcji materiałów
paszowych lub surowej karmy dla zwierząt
domowych muszą odbywać się w temperaturze max
7 O C
Nieprzetworzony materiał K3 przeznaczony do
produkcji materiałów paszowych musi być
przechowywany w formie schłodzonej, zamrożonej
lub zakiszonej
Chyba że zostaną przetworzone w ciągu
24h

Wymagania dotyczące ce pojazdów
i pojemników – bez zmian
UPZ
i produkty pochodne muszą być gromadzone
i przewożone one w nowych zamkniętych
opakowaniach lub zakrytych, zabezpieczonych
przed wyciekami pojemnikach lub pojazdach

Oznakowanie pojemników i kontenerów wymagana
w trakcie przewozu na terenie Polski
(dotyczy również przechowywania na terenie rzeźni)
Materiał kategorii 1 (oraz otrzymane z niego produkty pochodne)
Np. Kat. 1– 1 „wyłącznie do usunięcia”
Materiał kategorii 2 (otrzymane z niego produkty pochodne)
Np. Kat. 2 - „nie do spożycia przez zwierzęta”;
Materiał kategorii 2 (obornik i treść przewodu pokarmowego)
Np. Kat. 2 - „obornik”
Materiał kategorii 3 ( oraz otrzymane produkty pochodne):
Np. Kat 3 „nie do spożycia przez ludzi”
Nie określono wielkości napisów!
Oznakowanie w miejscu widocznym!

Pojazdy, pojemniki oraz jakikolwiek sprzęt t i
elementy wyposażenia, które poddawane sąs
wielokrotnemu użytkowiu
muszą:
zostać wyczyszczone, wymyte i
zdezynfekowane po każdym użyciuu
być utrzymywane w czystości
ci
być czyste i suche przed użyciem u
pisemne procedury

Identyfikacja i oznakowanie przewożonych onych produktów
pochodzenia zwierzęcego
materiały y K1, K2 i K3, a także e produkty
pochodne powinny być przetrzymywane
osobno, podczas gromadzenia i przewozu
powinna być możliwa ich identyfikacja (chyba
że e sąs
mieszane i przeznaczone do zakładu
adu
niższej kategorii)

Przewóz UPZ i produktów pochodnych między
krajami UE
Materiały y K1, K2 i K3 (oraz produkty pochodne)
wysyłane z jednego państwa członkowskiego do
innego państwa członkowskiego muszą
znajdować się w opakowaniach, pojemnikach
lub pojazdach, które sąs
oznakowane czytelnym
odpowiednim barwnym kodem. Ponadto
opakowanie, pojemnik lub pojazd powinny
zawierać etykietę zawierającą określone dla
danej kategorii sformułowanie.
owanie.

Materiał kategorii 1 (oraz otrzymane z
niego produkty przetworzone), etykieta
musi:
• być koloru czarnego
• zawierać sformułowanie
owanie
– „wyłącznie do usunięcia
cia”
Kat. 1
Wyłącznie do usunięcia

• materiał kategorii 2 (inny niŜ obornik i treść
przewodu pokarmowego) oraz otrzymane z
niego produkty pochodne
• kolor Ŝółty
etykiety
• sformułowanie
owanie – „nie do spoŜycia przez
zwierzęta
ta”;
• w przypadku obornika sformułowanie
owanie „obornik”
(ang. manure)
KAT 2
Nie do spożycia przez zwierzęta

• materiał K3 ( i produkty pochodne):
• oznaczenie etykietą zieloną z domieszką
niebieskiego ( aby wyróŜnia
niał się wyraźnie
od innych kolorów)
• na etykiecie sformułowanie:
owanie:
„nie do spoŜycia przez ludzi”
KAT 3
Nie do spożycia przez ludzi

Niektóre przykłady możliwych nieprawidłowo
owości dotyczących
cych
środków w transportu przewożą
żących uboczne produkty
pochodzenia zwierzęcego:
• W zakresie szczelności:
ci:
• Uszkodzone uszczelki w klapie samochodu
• Nieszczelność
podłogi
ogi
• Nieszczelność
kontenera
• Nieszczelność
pojemników w na UPZ
• W zakresie oznakowania:
• Brak oznakowania wskazującego na kategorię UPZ
• Nieczytelne oznakowanie
• Niekompletne oznakowanie
• W zakresie procedur mycia i dezynfekcji:
• Brak dokumentacji dotyczącej cej mycia i dezynfekcji
• Brak opisanych w formie pisemnej procedur
• Powierzchnie obudowy wewnętrznej
środków w transportu utrudniające skuteczne mycie i czyszczenie
• W zakresie towarzyszącej dokumentacji:
• Nieprawidłowe wypełnienie dokumentów w handlowych
• Nieaktualne aneksy do decyzji PLW, w której wymienione sąs
środki transportu
• Brak wykazu podmiotów w od których odbierane sąs
UPZ

Wymagana dokumentacja
Produktom ubocznym pochodzenia zwierzęcego
lub produktom pochodnym podczas transportu
musi towarzyszyć dokument handlowy lub
świadectwo zdrowia

Dokumenty Handlowe
• JeŜeli UPZ będą wykorzystane do
produkcji materiałów paszowych, w
dokumencie handlowym koniecznym jest
określenie która litera od (a) do (p)
(zgodnie z wykazem materiałów kategorii
3 określonych w art. 10 R. 1069/2009) jest
przewoŜona

Warunkowe zatwierdzenie zakładu - nowość
(w oparciu o analizę ryzyka )
• Wydaje się w przypadku, gdy zakład ad spełnia
wszystkie wymogi infrastruktury i wyposażenia na
okres nie dłuższy d
niż 3 miesiące
• Przy kontroli po 3 miesiącach i stwierdzeniu
wyraźnych postępów, zakład ad może e otrzymać
następne 3 miesiące na usunięcie pozostałych
uchybień.

Zasady postępowania z UPZ w
przedsiębiorstwie sektora spożywczego
• Wydzielenie specjalnego miejsca do przechowywania
UPZ
• Przechowywanie UPZ we właściwych w
warunkach
temperaturowych (schłodzenie, zamrożenie,
zakwaszenie)
• Zapewnienie obecności ci właściwej w
kategorii materiału
w pojemniku
• Zapewnienie rozdziału u i identyfikowalności materiału
odpowiednich kategorii
• Oznakowanie pojemników – kategoria + opis

Benefity dla operatorów:
- interes ekonomiczny operatorów w w
związku zku z nową kategoryzacją
- redukcja procedur administracyjnych
(rejestracja, punkt końcowy, handel
wewnątrzunijny K3)

Narodowe listy zakładów sektora
utylizacyjnego w poszczególnych
krajach członkowskich UE
Strona Internetowa – europejska strona główna
http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/e
stablishments/list_abp_en.htm

Dziękuję za uwagę