28.01.2015 Views

STANDARDS AND COMPETENCIES FOR FIVE ... - DepEd Naga City

STANDARDS AND COMPETENCIES FOR FIVE ... - DepEd Naga City

STANDARDS AND COMPETENCIES FOR FIVE ... - DepEd Naga City

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>ST<strong>AND</strong>ARDS</strong> <strong>AND</strong> <strong>COMPETENCIES</strong><br />

<strong>FOR</strong><br />

<strong>FIVE</strong>-YEAR OLD FILIPINO CHILDREN<br />

BUREAU OF ELEMENTARY EDUCATION<br />

DEPARTMENT OF EDUCATION<br />

May 2009<br />

Goal:<br />

Expectation:<br />

Five-year old Filipino children will be prepared for life<br />

After completing preschool education the five-year old Filipino children are ready for Grade 1 work<br />

1


TALAAN NG MGA PAMANTAYAN<br />

(LIST of <strong>ST<strong>AND</strong>ARDS</strong>)<br />

I. Kagandahang Asal<br />

Ang bata ay:<br />

1. nakapagpapakita ng paggalang sa sarili sa lahat ng pagkakataon.<br />

2. nakapagpapakita ng katapatan sa kanyang ginagawa.<br />

3. nakapagpapakita ng pagmamahal at paggalang sa mga kasapi ng mag-anak.<br />

4. nakapagpapakita ng pagmamahal at paggalang sa kapwa.<br />

5. nakatatanggap at naisasagawa ang mga itinakdang tungkulin.<br />

6. nakapagpapakita ng pagmamalasakit sa kalinisan at kaayusan ng kapaligiran.<br />

7. nakapagpapakita ng pagmamahal sa Panginoon.<br />

8. nakapagpapakita ng pagmamalasakit sa kapwa.<br />

9. nakikisali nang may sigla sa mga pangkatang gawain.<br />

10. nakapagpapakita ng pagmamahal at pagmamalaki sa sariling bansa/bayan.<br />

II.<br />

Kalusugang Pisikal at Pagpapaunlad sa Kakayahang Motor<br />

Ang bata ay:<br />

1. nakapagpapakita ng sapat na lakas na magagamit sa pagsali mga pang-araw-araw na gawain.<br />

2. nakapagpapakita nang maayos na koordinasyon ng mga galaw ng katawan.<br />

3. nakagagamit ng mga kamay at daliri nang maayos.<br />

4. nakapagsasagawa ng mga pangunahing kasanayan sa pansariling kalinisan.<br />

5. nakapagsasagawa ng pangangalaga sa sarili upang maiwasan ang kapahamakan.<br />

III.<br />

Pagpapaunlad sa Kakayahang Sosyo-Emosyonal<br />

Ang bata ay:<br />

1. nakapagpapahayag ng iba’t ibang damdamin.<br />

2. nakapagpapahayag ng kakayahang mapigil ang mga damdamin at emosyon at nakasusunod sa mga pang-araw-araw<br />

na gawain/tuntunin.<br />

2


3. nakauunawa at nakapagpapakita ng sariling emosyon.<br />

4. nakapagpapakita ng pagtanggap at pag-unawa ng emosyon ng ibang tao at nakapagpapahiwatig ng pagdamay sa<br />

damdamin ng iba (empathy).<br />

5. nakapagpapahiwatig ng kaalaman tungkol sa sarili at mga gawain ng mga tao sa kanyang kapaligiran.<br />

6. nakapag-uugnay ng magandang relasyon sa kanyang tagapag-alaga, mga nakatatanda at kapwa bata.<br />

7. natututo ng positibong pakikipag-ugnay at pakikisalamuha sa mga nakatatanda.<br />

8. nakikipaglaro at positibong nakikisalamuha sa ibang bata.<br />

9. nakakikilala at naigagalang ang mga pagkakapareho at pagkakaiba ng tao, wika at kultura.<br />

10. nakakakuha ng sosyal na palatandaan sa kanyang kapaligiran upang maiangkop ang kanyang mga kilos.<br />

IV.<br />

Cognitive Development<br />

A child is able to:<br />

1. develop basic concepts pertaining to object constancy, space, time, quantity, and uses these as the basis of<br />

categorizing materials in his/her environment.<br />

2. understand numbers and demonstrate knowledge in identifying numbers up to 20 including money.<br />

3. develop basic concepts pertaining to living things.<br />

4. understand cause and effect relationships.<br />

5. follow the logic of events to make logical conclusions.<br />

6. plan and organize a complex activity.<br />

6. understand and perform addition and subtraction.<br />

7. know the concepts of size, length, height, weight, volume and time.<br />

V. Malikhaing Sining<br />

Ang bata ay:<br />

1. nakapagpapahayag ng mga ideya at damdamin sa pamamagitan ng pagsisimbulo at malikhaing gawain.<br />

2. nakapagpapahayag ng mga ideya at damdamin sa pamamagitan ng musika at sayaw.<br />

3


VI.<br />

Wika at Kahandaan sa Pagbasa at Pagsulat<br />

Ang bata ay:<br />

1. nakatutugon sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.<br />

2. nakapagpapahayag ng kanyang iniisip at damdamin sa salita at kilos.<br />

3. nakapagpapamalas nang wastong ayos at paraan sa kahandaan sa pagbasa.<br />

4. nakagagamit ng mga salita sa pagsasalarawan ng nakita/namasid.<br />

5. nakauunawa sa pagbasa ng payak na babasahin at nasasabi sa iba ang kaisipan at ideya mula sa binasa.<br />

6. nakakokopya at nakasusulat ng mga payak na salita.<br />

VII. Language, Literacy and Communication<br />

A child is able to:<br />

1. distinguish different types of sounds and respond accordingly.<br />

2. express one’s feelings, thoughts and ideas.<br />

3. increase his/her vocabulary for describing observations.<br />

4. demonstrate reading readiness skills.<br />

5. comprehend simple text and relate one’s thoughts and ideas from books read, picture,<br />

and experiences to others.<br />

6. copy and write simple words.<br />

4


MATRIX OF KAG<strong>AND</strong>AHANG-ASAL<br />

BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub-domain)<br />

Kagandahang Asal<br />

1. Pansariling Pagpapahalaga<br />

Ang bata ay nakapagpapakita<br />

ng paggalang sa sarili sa lahat ng<br />

pagkakataon.<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

Paggalang sa Sarili<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicator)<br />

1. Naipakikita ang tiwala sa sariling kakayahan nang may<br />

pagpapakumbaba<br />

2. Naiiwasan ang paggawa ng di-kaaya-ayang gawain sa harap<br />

ng publiko<br />

3. Naipahahayag ang nararamdaman kung tinutukso<br />

Ang bata ay nakapagpapakita ng<br />

katapatan sa kanyang ginagawa.<br />

2. Pakikipagkapwa<br />

Ang bata ay nakapagpapakita<br />

ng pagmamahal at paggalang sa mga<br />

kasapi ng mag-anak.<br />

Pagkamatapat at Pagka-<br />

Makatotohanan<br />

Pagmamahal at<br />

Paggalang sa Mag-anak<br />

1. Nasasabi ang totoo sa lahat ng pagkakataon<br />

2. Naipakikita ang pagiging matapat<br />

2.1.Naibabalik/naisasauli kaagad ang mga bagay<br />

na napulot/natagpuan/hiniram sa may-ari<br />

2.2.Naitatago lamang ang sariling gamit/bagay<br />

2.3.Naiiwasang mandaya sa kapwa<br />

1. Naipakikita ang pagmamahal sa mga kasapi ng mag-anak, sa<br />

nakatatanda sa pamamagitan ng:<br />

pagsunod nang maayos sa mga utos/kahilingan<br />

pagmamano<br />

paggamit ng magagalang na pagbati/pananalita<br />

pagsasabi ng mga salitang may pagmamahal (I love you<br />

Papa/Mama)<br />

pagsasabi ng mga salitang tulad ng “I’m sorry” o “Hindi ko<br />

po sinasadya “,“Thank you” o “Salamat po” at “You’re<br />

welcome” o “Walang anuman”, kung kinakailangan<br />

2. Nakahihingi ng pahintulot kung kinakailangan<br />

( paggamit ng bagay ng ibang tao, pagtungo sa ibang pook,<br />

atbp.)<br />

3. Nakikinig sa mungkahi ng mga magulang at iba pang kaanak<br />

5


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub-domain)<br />

Ang bata ay nakapagpapakita<br />

ng pagmamahal at paggalang sa<br />

kapwa.<br />

3. Disiplina<br />

Ang bata ay nakatatanggap at<br />

nakagagawa ng mga itinakdang<br />

tungkulin.<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

Pagmamahal sa Iba<br />

Pananagutan/Tungkulin<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicator)<br />

1. Naipakikita ang pagmamahal sa kapwa bata<br />

pagbibigay ng pagkain, gamit at laruan<br />

hindi namimili ng kalaro o kaibigan<br />

pagtanggap sa kalaro o kaibigan anuman ang anyo nito at<br />

kulay ng balat<br />

2. Naipakikita ang paggalang sa kapwa<br />

pagtawag sa tamang pangalan<br />

paghihintay ng kanyang pagkakataon<br />

3. Naipakikita ang pagpapahalaga sa maayos na pakikipaglaro<br />

pagiging mahinahon sa panahon ng laro<br />

pagsang-ayon sa pasya ng nakararami/reperi<br />

pagtanggap ng pagkatalo nang maluwag sa kalooban<br />

pagtanggap ng pagkapanalo nang may kababaang loob<br />

1. Nakasusunod sa mga utos/gawain nang maayos at maluwag<br />

sa kalooban sa mga tuntuning pantahanan, pampaaralan at<br />

pampamayanan<br />

pagliligpit ng mga gamit sa tamang lalagyan pagkatapos<br />

gamitin<br />

pag-iingat sa sariling kagamitan at kasangkapan at ng sa iba<br />

2. Naisasagawa ang pang-araw-araw na gawain ng may<br />

kasiyahan<br />

3. Nakagagawa ng may kusa<br />

4. Nakagagawa nang nag-iisa<br />

5. Nakahihingi ng pahintulot sa paggamit ng laruan/gamit ng iba<br />

Ang bata ay nakapagpapakita ng<br />

pagmamalasakit sa kalinisan at<br />

kaayusan ng kapaligiran.<br />

Pangangalaga sa<br />

Sariling Kapaligiran<br />

6<br />

1. Napananatiling malinis ang sariling kapaligiran<br />

pagtulong sa mga simpleng gawain gaya ng<br />

- pagwawalis ng sahig/bakuran,<br />

- pagpupunas ng upuan/mesa/ kasangkapan<br />

pagtapon ang basura sa tamang lalagyan<br />

2. Nakatutulong sa pagpapanatiling malinis at malusog sa mga<br />

alagang hayop<br />

paglilinis sa tirahan<br />

pagpapaligo<br />

pagpapakain<br />

pag-iwas sa pananakit


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub-domain)<br />

4. Pagpapahalaga sa Panginoon (Pang-<br />

Ispiritwal)<br />

Ang bata ay nakapagpapakita<br />

ng pagmamahal sa Panginoon.<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

Pagmamahal sa<br />

Panginoon<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicator)<br />

3. Naipakikita ang pagtulong at pangangalaga sa kapaligiran<br />

pagdidilig<br />

<br />

<br />

pag-alis ng mga damo at kalat<br />

pag-iwas sa pagsira ng halaman gaya ng pagpitas,<br />

paghampas, pagtapak, pagbunot<br />

1. Naipakikita ang pagmamahal sa Panginoon<br />

pagsama sa nakatatanda sa wastong oras ng pagsamba<br />

paggalang sa mga pook-dalanginan<br />

hal.<br />

- pagiging tahimik<br />

- pagpapanatiling malinis<br />

- pagsusuot ng angkop na kasuotan<br />

<br />

maayos na pagkilos sa pook-sambahan<br />

- pagluhod / pagtayo/pagyuko<br />

- pag-awit / pagsunod sa gawain sa seremonya<br />

5. Pananagutang Panlipunan<br />

Ang bata ay nakapagpapakita ng<br />

malasakit sa kapwa.<br />

Ang bata ay nakikisali ng may sigla sa<br />

mga pangkatang gawain.<br />

Pagmamalasakit sa<br />

Kapwa<br />

Pagkamatulungin<br />

2. Naipakikita ang pagmamahal sa mga likha ng Panginoon<br />

alagang hayop at ibon<br />

halaman sa paligid<br />

1. Naibabahagi ang sariling gamit kung kinakailangan tulad ng<br />

pagkain, laruan, gamit sa paaralan at iba pa<br />

2. Naibabahagi ang aral mula sa kuwentong narinig<br />

3. Tumutulong nang kusa sa panahon ng pangangailangan<br />

4. Isinasaalang-alang ang damdamin ng iba at nakapagbibigay<br />

saya sa kapwa<br />

1. Nakatutulong sa mga gawaing-tahanan na kayang gawin<br />

2. Nakikisali nang masigla at may kusa sa pangkatang gawain<br />

3. Nakatutulong sa iba sa pagtupad ng kani-kaniyang gawain<br />

4. <strong>Naga</strong>gampanan nang masaya at may kawilihan ang<br />

ibinahaging gawain ng guro/kamag-aral<br />

5. Nakagagawa nang mahusay kasama ang iba<br />

6. Nakikiisa / Nakatutulong palagi sa mga gawain ayon sa<br />

kahilingan ng nakatatanda<br />

7


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub-domain)<br />

6 Pagkamakabansa/ Pagkamakabayan<br />

Ang bata ay nakapagpapakita ng<br />

pagmamahal at pagmamalaki sa<br />

sariling bansa/bayan.<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

Pagmamahal sa Bayan<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicator)<br />

1. Nakikilala ang pangunahing pambansang sagisag<br />

pagkilala sa watawat bilang sagisag ng bansa<br />

pagkilala na ang Lupang Hinirang ay ang Pambansang Awit<br />

ng Pilipinas<br />

2. Naipakikita ang paggalang sa pambansang watawat at sa<br />

Pambansang Awit<br />

pagtayo nang tuwid na nakalagay ang kanang kamay sa<br />

dibdib<br />

pagsabay sa maayos na pag-awit ng Lupang Hinirang<br />

3. Naipagmamalaki ang gawang-Pilipino<br />

MATRIX OF KALUSUGANG PISIKAL AT PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHANG MOTOR<br />

Batayan/Kaugnay na Batayan<br />

(Domain/Sub-Domain)<br />

Kalusugang Pisikal at Pagpapaunlad sa<br />

Kakayahang Motor<br />

Kalusugang Pisikal<br />

1. Ang bata ay<br />

nakapagpapakita ng sapat na<br />

lakas na magagamit sa<br />

pagsali sa mga pang-arawaraw<br />

na gawain.<br />

Lawak<br />

(Component)<br />

Kaangkupang Pisikal<br />

(Physical Fitness)<br />

Mga Kasanayan/Palatandaan<br />

(Competencies/Indicators)<br />

1. Nakasasali sa mga laro at iba pang paraan ng<br />

ehersisyo<br />

2. Naisasagawa ang mga payak na kalisteniks<br />

3. Nakapagmamartsa ng naaayon sa ritmo<br />

4. Nakaaakyat ng sampung hakbang nang tuluy-tuloy<br />

Kaunlarang Motor<br />

Kasanayang “Gross<br />

Motor”<br />

1. Naigagalaw ang katawan sa pagtugon sa himig at<br />

indayog ng musika o tugtugin<br />

2. Ang bata ay nakapagpapakita<br />

nang maayos na<br />

koordinasyon ng mga galaw<br />

ng katawan.<br />

8<br />

2. Naisasagawa ang kilos sa saliw ng mga awitin nang may<br />

kasiyahan<br />

3. Naisasagawa ang mga kilos di-lokomotor sa pagtugon<br />

sa ritmong mabagal at mabilis<br />

pagbaluktot ng katawan<br />

pag-unat ng katawan


Batayan/Kaugnay na Batayan<br />

(Domain/Sub-Domain)<br />

Lawak<br />

(Component)<br />

<br />

Mga Kasanayan/Palatandaan<br />

(Competencies/Indicators)<br />

paggalaw ng ulo, kamay at paa<br />

4. Naisasagawa ang mga kilos lokomotor sa pagtugon sa<br />

ritmong mabagal at mabilis<br />

paglakad<br />

pagtakbo<br />

pagkandirit<br />

paglundag/pagtalon<br />

paglukso<br />

Kaunlarang Motor<br />

3. Ang bata ay nakagagamit ng mga<br />

kamay at daliri nang maayos.<br />

Kasanayang “Fine<br />

Motor”<br />

5. <strong>Naga</strong>gamit ang mga kilos lokomotor at di-lokomotor sa<br />

paglalaro<br />

pag-eehersisyo<br />

pagsasayaw<br />

6. Naipakikita ang panimbang sa pagsasagawa ng iba’t<br />

ibang kilos ng katawan :<br />

paglukso-luksong paghahalinhinan ng mga paa<br />

(skipping)<br />

pagtulay nang di natutumba sa tuwid na guhit<br />

pag-akyat at pagbaba sa isang bagay o lugar<br />

1. Naisasagawa nang maayos ang sumusunod na<br />

kasanayan sa “fine motor”<br />

pagguhit sa hangin<br />

pagguhit ng sariling mukha at iba’t ibang hugis o<br />

patterns<br />

pagsulat ng bilang at titik sa “manuscript form”<br />

(upper and lower case)<br />

pagsulat ng palimbag sa sariling pangalan<br />

paggupit/pagdikit ng iba’t ibang hugis na may iba’t<br />

ibang tekstura<br />

pagpulot ng ipa, palay at iba pang maliliit na<br />

bagay sa nililinis na bigas<br />

paghugas ng mga kagamitan sa bahay/paaralan<br />

tulad ng baso, plato at plorera<br />

paglaba ng maliliit na damit<br />

9


Batayan/Kaugnay na Batayan<br />

(Domain/Sub-Domain)<br />

Lawak<br />

(Component)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Mga Kasanayan/Palatandaan<br />

(Competencies/Indicators)<br />

pag-alis/pagpalit ng takip ng lalagyan<br />

pag-alis ng balot ng pagkain<br />

pagbukas ng pahina ng libro<br />

pagkopya ng mga bahagi ng larawan, hugis at titik<br />

pagbutones o pag-“zipper” ng damit at pagtali ng<br />

sapatos<br />

pagbuhos ng inumin sa lalagyan na walang<br />

natatapon<br />

Kalusugan at Pangangalaga sa Sarili<br />

(Health and Personal Care)<br />

4. Ang bata ay nakapagsasagawa ng<br />

mga pangunahing kasanayan sa<br />

pansariling kalinisan.<br />

Kaligtasan (Safety)<br />

5. Ang bata ay nakapagsasagawa ng<br />

pangangalaga sa sarili upang<br />

maiwasan ang kapahamakan.<br />

Kakayahan sa Araw-araw<br />

na Pamumuhay<br />

(Daily Living Skills)<br />

Kagawiang<br />

Pangkaligtasan<br />

10<br />

1. Naisasagawa ang mga gawain sa paghahanda sa sarili<br />

paglilinis ng katawan/paliligo nang nag-iisa<br />

paghugas ng mga kamay bago at pagkatapos<br />

kumain<br />

pagsisipilyo matapos kumain<br />

pagsusuklay<br />

pagpuputol/paglilinis ng kuko<br />

pagpapalit ng damit<br />

pagkain nang nag-iisa<br />

pag-ayos ng sarili nang walang katulong<br />

pagtugon sa personal na pangangailangan nang<br />

nag-iisa<br />

• Hal. pag-ihi<br />

pagdumi<br />

paghugas ng mga kamay pagkatapos gumamit<br />

ng palikuran<br />

2. Naaalagaan ang mga pansariling kagamitan sa paglinis<br />

at pag-aayos ng katawan<br />

1. Naisasagawa ang pag-iingat upang maiwasang<br />

masaktan<br />

pag-iwas sa paglalagay ng maliit na bagay sa<br />

bibig, ilong at tainga<br />

pag-iwas sa paglalaro ng matutulis/matatalim na<br />

bagay tulad ng kutsilyo, tinidor at gunting<br />

pag-iwas sa paglalaro ng posporo<br />

maingat na pag-akyat at pagbaba sa hagdanan<br />

pagtingin sa kaliwa’t kanan bago tumawid sa daan<br />

pananatiling kasama ng nakatatanda sa


Batayan/Kaugnay na Batayan<br />

(Domain/Sub-Domain)<br />

Lawak<br />

(Component)<br />

Mga Kasanayan/Palatandaan<br />

(Competencies/Indicators)<br />

matataong lugar<br />

2. Naipakikita ang pagmamahal sa sariling kaligtasan<br />

2.1 Naipakikita ang di pagsang-ayon sa paghipo ng<br />

ibang tao sa alinmang bahagi ng katawan<br />

MATRIX OF PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHANG SOSYO-EMOSYUNAL<br />

BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

PAGPAPAUNLAD SA KAKAYAHANG<br />

SOSYO-EMOSYUNAL<br />

Emosyonal<br />

Ang bata ay nakapagpapahayag ng<br />

iba’t ibang damdamin.<br />

Pagpapahayag ng<br />

Emosyon<br />

1. Nakikilala ang mga pangunahing emosyon<br />

tuwa, takot, galit<br />

hiya, inis, inggit at selos<br />

2. Naipakikita ang mga positibong damdamin<br />

katuwaan – tumatawa, lumulundag, humahalakhak,<br />

humahagikhik, pumapalakpak<br />

3. Naipakikita ang mga negatibong damdamin<br />

kalungkutan – umiiyak, di-pagkibo, malungkot na<br />

mukha, nakasimangot<br />

pagkatakot – umiiyak, nanginginig, sumisigaw<br />

Ang bata ay nakapagpapahayag ng<br />

kakayahang mapigil ang mga<br />

damdamin at emosyon at<br />

nakasusunod sa mga pang-arawaraw<br />

na gawain/tuntunin.<br />

1. Nakasusunod sa regular na talatakdaan/iskedyul<br />

2. Nakahihintay ng kanyang pagkakataon<br />

3. Naihihinto ang sumpong (tantrums) sa pamamagitan ng<br />

tulong ng mga nakatatanda<br />

4. Naipakikita ang kakayanan na pigilan ang kanyang galit at<br />

pagkadismaya<br />

kapag pinapakiusapan ng mga nakatatanda sa<br />

harap ng iba<br />

kapag naipaliwanag ang dahilan<br />

5. Naipakikita ang kahandaan sa pagsubok ng isang<br />

gawaing di tiyak ang kalalabasan upang matuto<br />

11


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

6. Naipakikita ang kahandaan na humarap sa isang gawain<br />

na may matatag na loob<br />

Ang bata ay nakauunawa at<br />

nakapagpapakita ng sariling<br />

emosyon.<br />

1. Naipakikita ang tiwala sa sarili sa pakikilahok sa mga<br />

pangkatang gawain<br />

2. Naipakikita ang kasiyahan/katuwaan sa kanyang mga<br />

ginawa<br />

Emosyunal<br />

Ang bata ay nakapagpapakita ng<br />

pagtanggap at pag-unawa ng emosyon<br />

ng ibang tao at nakapagpapahiwatig ng<br />

pagdamay sa damdamin ng iba<br />

(empathy).<br />

Sosyal<br />

Ang bata ay nakapagpapahiwatig ng<br />

kaalaman tungkol sa sarili at mga<br />

gawain ng mga tao sa kanyang<br />

kapaligiran.<br />

Pag-unawa sa Emosyon<br />

ng Iba<br />

Pagkilala sa Sarili<br />

(Emerging Sense of Self)<br />

12<br />

1. Naipahihiwatig ang akma at katanggap-tanggap na<br />

reaksiyon sa damdamin ng iba (hal. hindi pagtawa sa batang<br />

nadapa)<br />

2. Naipakikita ang paggalang sa karapatan at pag-aari ng iba<br />

(hal. pagpapaalam, paghihintay, hindi pagsira sa gamit ng<br />

iba)<br />

3. Naisasaalang-alang ang damdamin ng iba<br />

nagbibigay ng mungkahi<br />

hinahawakan ang kamay<br />

inaaliw ang kalaro<br />

4. Nararamdaman at nakikisali sa kasiyahan/nakikiramay sa<br />

kalungkutan ng iba<br />

1. Nakikilala ang sarili<br />

pangalan at apelyido<br />

kasarian<br />

gulang<br />

gusto/di-gusto<br />

2. Nailalarawan ang sarili sa iba<br />

3. Nasasabi ang mga kayang gawin at katangian<br />

pag-awit<br />

pagsayaw<br />

pagkamatulungin<br />

4. Nailalarawan ang nagagawa ng mga tagapag-alaga at kung<br />

ano ang kanilang gusto/di-gusto<br />

Nanay<br />

Tatay


Sosyal<br />

BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

Ang bata ay nakapag-uugnay ng<br />

magandang relasyon sa kanyang<br />

tagapag-alaga, mga nakatatanda at<br />

kapwa bata.<br />

Ang bata ay natututo ng positibong<br />

pakikipag-ugnay at pakikisalamuha sa<br />

mga nakatatanda.<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

Pagbuo ng Relasyon o<br />

Kaugnayan (Relationship<br />

with Others)<br />

Pakikipag-ugnayan sa mga<br />

Nakatatanda<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

Lola<br />

5. Nakapagbibigay ng dahilan at naipagtatanggol kung bakit<br />

niya ginawa ang isang bagay<br />

6. Nasasabi ang kanyang mga pangangailangan nang walang<br />

pag-aalinlangan<br />

7. Nakahihingi ng paliwanag sa mga hindi naiintindihan<br />

8. Naipahihiwatig ang mga di-gusto (hal. ayaw) sa magandang<br />

pamamaraan<br />

1. Naipadadama at naipakikita ang pagmamahal sa mga<br />

nakatatanda at mga bata<br />

Pinakikinggan ang mga mungkahi ng mga katangitanging<br />

nakatatanda at mga bata<br />

Pinakikita ang interes sa iniisip at ginagawa ng mga<br />

nakatatanda at mga bata<br />

Pagbibigay ng pagkain, aklat at laruan sa mga<br />

nakatatanda at mga bata<br />

Pakikipaglaro nang madalas sa mga nakatatanda at<br />

mga bata<br />

Pagpapahihiwatig ng kalungkutan, takot at galit kung<br />

naihihiwalay sa mga nakatatanda at mga bata ng<br />

matagal na panahon<br />

1. Napapahalagahan ang mga kaisipan at karanasan ng mga<br />

nakatatanda sa pamamagitan ng<br />

pakikinig<br />

pagtatanong<br />

2. Naipakikita ang pakikisalamuha sa mga nakatatanda sa<br />

pamamagitan ng pakikipag-usap at pakikipaglaro<br />

3. Nakahihingi ng tulong sa mga nakatatanda kung<br />

kinakailangan<br />

4. Naipahahayag nang maganda ang mga damdamin na may<br />

kinalaman sa mga pangyayari sa paaralan at kapaligiran<br />

5. Nililinaw muna ang mga tuntunin at mga gawain bago<br />

sundin/gawin<br />

13


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

Ang bata ay nakikipaglaro at positibong<br />

nakikisalamuha sa ibang bata.<br />

Nakakikilala at naigagalang ang mga<br />

pagkakapareho at pagkakaiba ng tao,<br />

wika at kultura.<br />

Nakakukuha ng sosyal na palatandaan<br />

(social cues) sa kanyang kapaligiran<br />

upang maiangkop ang kanyang mga<br />

kilos.<br />

Pakikipag-ugnayan sa<br />

Ibang Bata<br />

Pagbibigay ng Halaga sa<br />

Pagkakaiba<br />

Pakikiramdam (Sensitivity)<br />

14<br />

1. Nakapagsisimula ng laro<br />

2. Nakikipaglaro sa dalawa o tatlong bata na gamit ang isang<br />

laruan<br />

3. Nakikiisa sa kapwa bata sa paglalaro<br />

4. Naipakikita ang maayos na pakikitungo sa kapwa bata sa<br />

pamamagitan ng paghawak ng kamay, pagyakap at paghalik<br />

5. Nakikipag-usap sa ibang mga bata<br />

6. Nakahihingi ng pahintulot na gamitin ang laruan na<br />

ginagamit ng isang bata<br />

7. Nakikipaglaro ng patas sa mga kalaro sa mga pangkatang<br />

laro (hal. hindi nandadaya para manalo)<br />

1. Nasasabi ang pagkakaiba ng edad/gulang ng tao (hal.<br />

matanda, bata)<br />

2. Nakikita ang pagkakaiba ng kalagayan sa buhay ng mga tao<br />

(hal. “Bakit may namamalimos na bata sa kalsada)<br />

3. Naipahihiwatig ang kanyang interes sa pagkakaiba ng tao sa<br />

pamamagitan ng pagtatanong<br />

4. Nakapagtatanong tungkol sa pagkakaiba ng wika at<br />

kaugalian sa pamayanan (hal. baryo, probinsya, lungsod)<br />

5. Nasasabi ang pagkakaiba ng mga tao sa pamilya, paaralan,<br />

pamayanan at simbahan<br />

relihiyon<br />

wika<br />

kasuotan<br />

kaugalian<br />

6. Naigagalang ang mga kasambahay at taong mahihirap (hal.<br />

pakikipag-usap sa kanila sa magandang paraan)<br />

1. <strong>Naga</strong>gamit ang mga palatandaan tulad ng<br />

kung kailan dapat tumahimik/magsalita/makipag-usap<br />

mga bagay na dapat at di dapat sabihin lalo na sa mga<br />

taong hindi kasali sa pamilya<br />

biglang pagbabago ng kondisyon (mood) ng tagapagalaga<br />

at ibang tao na nakapalibot sa kanya<br />

kung siya ang dahilan sa pag-init ng ulo ng mga<br />

nakatatanda (hal. makulit) at alam niya kung kailan siya


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

<br />

<br />

dapat tumigil<br />

kung kailan siya dapat kumilos bilang lider o bilang<br />

tagasunod<br />

kung kailan siya dapat magbigay/tumanggap<br />

MATRIX OF SENSORY PERCEPTION<br />

BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

COGNITIVE DEVELOPMENT<br />

Higher-Order Mental Abilities<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

. The child is able to develop basic Concept Formation 1. Ask questions about objects and materials in the<br />

concepts pertaining to object<br />

surroundings<br />

( what, why, how questions, etc.)<br />

constancy, space, time, quantity,<br />

2. Use one or more senses to observe objects and<br />

and uses these as the basis for<br />

materials<br />

categorizing materials in his/her<br />

3. Identify objects and materials observed using one or<br />

environment.<br />

more senses<br />

4. Sort objects and materials according to physical<br />

characteristics<br />

5. Ask questions about earth, moon, sun and stars<br />

6. Use one or more senses to observe the earth, moon,<br />

sun and stars<br />

7. Identify objects in the sky during day and night<br />

1. Identify the human body parts<br />

The child is able to develop basic<br />

2. Tell the uses of each body part<br />

concepts pertaining to living things.<br />

3. Identify ways to care for the body<br />

4. Talk about animals that can be pets<br />

5. Talk about the basic needs of pets<br />

6. Identify other common animals<br />

7. Talk about common plants<br />

8. Discuss what plants need in order to grow<br />

9. Ask questions about plants and animals<br />

10. Use one or more senses to observe plants and animals<br />

15


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

The child is able to understand<br />

cause and effect relationships.<br />

11. Tell that plants and animals need air, food and water<br />

12. Ask questions about growth and changes in plants and<br />

animals<br />

13. Identify ways to care for plants and animals<br />

Cause-effect relationships 1. Manipulate things to see what happens (e.g.<br />

dismantling and assembling of toys, rolling a ball, etc.)<br />

2. Record information from an experience (e.g. drawing,<br />

storytelling, writing)<br />

3. Ask questions and find answers through active<br />

exploration<br />

4. Make guesses about what might happen<br />

5. Make reasonable explanations independently<br />

6. Tell why things happen<br />

Identify the cause given events through pictures<br />

Identify the effect given events through pictures<br />

The child is able to follow the logic<br />

of events to make logical<br />

conclusion.<br />

The child is able to plan and<br />

organize a complex activity.<br />

Planning and organizing<br />

Logical Reasoning<br />

1. Relate experiences in a logical sequence<br />

2. Tell what is missing in a picture, event, story<br />

3. Figure out how to complete a pattern<br />

Tell what will happen next<br />

1. State opposite relationship (e.g. A dog is big. A mouse is<br />

small.)<br />

2. Prepare everything he/she needs before starting an<br />

activity (e.g. cleaning, dressing up, setting the table)<br />

3. Plan how he/she will carry out an activity with teacher<br />

guidance<br />

(e.g. organizing books and toys, watering plants without<br />

spilling or getting wet)<br />

4. Plan how he/she will carry out an activity without teacher<br />

guidance<br />

16


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

MATRIX ON NUMERACY<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

COGNITIVE DEVELOPMENT<br />

Higher Order Mental Activities<br />

The child is able to develop basic<br />

concepts pertaining to object<br />

constancy, quantity and uses these as<br />

the basis for categorizing materials in<br />

his/her environment.<br />

Concept Formation<br />

17<br />

1. Identify objects according to<br />

color<br />

shape<br />

size<br />

length<br />

height<br />

weight<br />

position<br />

2. Label objects according to<br />

color<br />

shape<br />

size<br />

length<br />

height<br />

weight<br />

position<br />

3. Compare/differentiate objects according to<br />

color<br />

shape<br />

size<br />

length<br />

height<br />

weight<br />

position<br />

4. Compare/differentiate quantity of two or more sets of<br />

objects<br />

empty/not empty<br />

many/few<br />

more/less<br />

most/least<br />

as many as


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

Number Concept<br />

The child is able to understand<br />

numbers and demonstrate knowledge<br />

in identifying numbers up to 20<br />

including money.<br />

Numbers and Operations<br />

5. Classify objects according to a particular criterion<br />

6. Arrange objects in sequence according to a particular<br />

criterion<br />

7. Identify sets of objects with the same pattern of<br />

arrangement/design<br />

8. Identify the missing object/symbol in a given pattern<br />

9. Create own patterns with a variety of materials<br />

10. Identify position of a particular object in a sequence<br />

ordinal numbers (i.e. first, second, etc.)<br />

first and last object/letter<br />

1. Match objects in one to one correspondence<br />

2. Identify the number of objects in a set<br />

3. Associate numbers with sets having objects 0 to 20<br />

4. Identify greatest/least of 3 sets with three or more objects<br />

5. Count objects by 1’s up to 20<br />

6. Read numbers 0-20<br />

7. Write numbers 0-20<br />

8. Compare two numbers using the expression “more than”<br />

and “less than”<br />

9. Identify the greatest/least of three or more<br />

numbers/numerals<br />

10. Arrange three or more numbers in one-more order/oneless<br />

order<br />

11. Arrange three or more numbers from least to<br />

greatest/greatest to least<br />

12. Identify the missing number in sequence<br />

13. Apply number and counting concepts in daily life<br />

14. Identify 5-, 10-, 25- centavo and 1-, 5-, 10- peso coins<br />

15. Identify which coin has more/lesser value<br />

16. Identify which of the three or more coins has the<br />

most/least value<br />

17. Apply the use of money in daily life<br />

18


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

Computation<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

The child is able to understand and<br />

perform addition and subtraction.<br />

1. Join two sets of objects to show addition<br />

2. Add one- to two- digit numbers with sums not more than<br />

20<br />

3. Remove a subset from a given set to show subtraction<br />

4. Subtract one- to two- digit numbers with minuends not<br />

more than 20<br />

Measurement<br />

The child is able to know the<br />

concepts of size, length, height<br />

and volume, and time.<br />

Measurement<br />

(Non-Standard)<br />

Time<br />

1. Use non-standard measuring tools in play activities (e.g.<br />

cup, palm, drinking straw)<br />

2. Use approximate measures of familiar objects (e.g. length<br />

of hair, weight of rock)<br />

3. Estimate size, length, weight, height and volume (e.g. I’m<br />

tall as that shelf)<br />

1. Tell the time of day when activities are being done<br />

2. Tell which activities take longer or shorter time (e.g.<br />

walking, riding in going to school)<br />

19


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

MATRIX MALIKHAING SINING<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

PAGPAPAUNLAD NG KAKAYAHANG<br />

PAG-IISIP<br />

Malikhaing Sining (Biswal)<br />

Ang bata ay nakapagpapahayag<br />

ng mga ideya at damdamin sa<br />

pamamagitan ng pagsisimbolo at<br />

malikhaing gawain (biswal).<br />

Malikhaing Pagpapahayag<br />

A. Napauunlad ang pagkamalikhain at naipahahayag ang<br />

mahalagang ideya o bagay sa pamamagitan ng mga<br />

karanasan ng malayang paggamit ng ibat-ibang:<br />

* elemento ng sining (kulay, value, linya, hugis, porma,<br />

tekstura, espasyo)<br />

* midya, estilo at disenyo<br />

1. Naipahahayag ang kaisipan at imahinasyon sa<br />

pamamagitan ng sarili at malayang pamamaraan sa:<br />

pagbakat sa papel ng mga bahagi ng katawan tulad<br />

ng kamay at paa<br />

paglikha ng balangkas ng sariling katawan sa<br />

pamamagitan ng pagbakat, pagguhit at pagpinta<br />

paglikha ng dekorasyon sa “name tag”<br />

pagguhit at pagpinta ng<br />

‣ sariling mukha<br />

‣ mukha ng kaibigan<br />

2. Naipakikita ang pagkamalikhain sa iba’t ibang paraan sa<br />

pamamagitan ng:<br />

paggamit ng iba’t ibang kulay sa pagguhit/pagpinta<br />

ng mga linya<br />

paggupit/pagdikit ng iba’t ibang hugis na may iba’t<br />

ibang tekstura<br />

pagbubuo ng mga nakikitang nakabukas na simbolo<br />

katulad ng na maaaring maging o , gamit<br />

ang lapis o krayon<br />

20<br />

3. Naipakikita ang pagkamalikhain sa paggamit ng iba’t


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

ibang materyales at pamamaraan sa sining<br />

pagtitiklop ng papel<br />

pagpipilas/pagdidikit ng papel<br />

pagkuskos ng krayon sa papel na nakapatong sa<br />

iba’t ibang teksturang makikita sa paligid<br />

Halimbawa: semento, banig, basket, pera, dahon,<br />

atbp.<br />

pagpipinta sa pamamagitan ng daliri, kamay, paa at<br />

siko<br />

paghuhugis/pagmomolde ng luwad (clay) sa nais na<br />

anyo<br />

paglimbag ng mga pangkaraniwang bagay sa paligid<br />

(hal. dahon, bato, patpat, atbp)<br />

4. Naipakikita ang pagkamaparaan sa paggamit ng mga<br />

patapong bagay sa paggawa ng mga tatlong<br />

dimensyong proyekto<br />

pagmomolde sa luwad<br />

<br />

<br />

pagdidikit ng 3d-collage<br />

pagpapatung-patong, pagdudugtong at pagdidikit<br />

(assemblage) ng mga patapong bagay tulad ng<br />

maliliit na kahon ng gamot<br />

5. Naisasagawa ang gawain nang may kasiyahan, buong<br />

ingat at linis<br />

B. Nakalilikha ayon sa nalalaman/pinag-uusapan sa sariling<br />

pananaw<br />

1. Nabibigyang-pansin ang magagandang bagay na makikita<br />

sa<br />

likas na kapaligiran<br />

kapaligirang gawa ng tao<br />

2. Napahahalagahan ang magagandang bagay sa kapaligiran<br />

sa pamamagitan ng iba’t ibang pandama; pandinig,<br />

paningin, pang-amoy, panlasa at pandama<br />

3. Nakapagpaplano at naisasagawa ang gawain ng may pagiingat<br />

21


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

MALIKHAING SINING<br />

(MUSIKA AT GALAW)<br />

Ang bata ay nakapagpapahayag<br />

ng mga ideya at damdamin sa<br />

pamamagitan ng musika at sayaw.<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

Malikhaing Pagpapahayag<br />

22<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

A. Napapaunlad ang pagkamalikhain at naipapahayag ang<br />

mahalagang ideya o bagay sa pamamagitan ng mga<br />

karanasan sa malayang paggamit ng iba’t ibang:<br />

* elemento ng musika (ritmo,melodiya, harmonya, timbre,<br />

porma, tekstura at dynamics )<br />

* instrumentong pang-musika<br />

1. Naipahahayag ang kaisipan at imahinasyon sa<br />

pamamagitan ng:<br />

pagkanta<br />

pagsayaw<br />

2. Nakapagsasagawa ng karaniwang kilos habang umaawit<br />

o nakikinig sa musika, tulad ng pagmamartsa,<br />

pagpalakpak o pagtapik ng pulso ng awit/tugtugin<br />

3. <strong>Naga</strong>gamit ang simpleng instrumentong pangritmo tulad<br />

ng bao o patpat sa saliw ng awitin/tugtugin<br />

Napaghahambing ang tono ng dalawang tunog:<br />

tunog sa kapaligiran (sasakyan, hangin, tubig<br />

atbp)<br />

tunog ng mga hayop (ibon, kalabaw atbp.)<br />

4. Naipahahayag ang damdaming isinasaad ng<br />

himig/tugtuging narinig sa pamamagitan ng sariling<br />

interpretasyon sa pagsayaw o pag-galaw<br />

5. Nakaaawit ng mga awiting pambata<br />

awiting may kilos (action songs)<br />

nursery rhymes<br />

mga awitin tungkol sa:<br />

sarili/kapwa<br />

pagbati/paggalang<br />

mag-anak/tahanan<br />

pakikisalamuha (socialization)<br />

6. Nakasasayaw ng mga payak na sayaw pambata<br />

7. Nakalilikha ng simpleng himig patungkol sa kanyang<br />

kasalukuyang ginagawa<br />

Hal.: naglalaro ng manika at inaayusan ang buhok nito,<br />

nagtutuhog ng beads habang inaawit ang sariling likhang


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

awit tungkol sa gawain<br />

8. Naipahahayag ang damdaming isinasaad ng kuwento o<br />

salita sa pamamagitan ng pag-arte o pagkilos, hal. may<br />

baha, may sunog, atbp.<br />

MATRIX OF WIKA, KAH<strong>AND</strong>AAN SA PAGBASA AT PAGSULAT<br />

Batayan/Kaugnay na Batayan<br />

(Domain/Sub-Domain)<br />

Lawak<br />

(Component)<br />

Mga Kasanayan/Palatandaan<br />

(Competencies/Indicators)<br />

Wika, Literasi at Komunikasyon<br />

(Language, Literacy and Communication)<br />

Sub-Domain 1: Wika<br />

1. Ang bata ay nakatutugon sa<br />

pasalita at di-pasalitang<br />

pakikipagtalastasan.<br />

1. Pakikinig (Receptive<br />

Language)<br />

23<br />

1. Naisasagawa ang wastong pakikinig at nakatutugon nang<br />

tama<br />

2. Nakikilala ang mga likas na tunog/ugong/huni sa<br />

kapaligiran<br />

3. Natutukoy ang iba’t ibang uri ng tunog (malakas, mahina,<br />

mataas, mababa)<br />

4. Natutukoy ang magkakatulad na tunog<br />

5. Nakikilala ang mga tunay na bagay, larawan na<br />

pinanggalingan ng tunog/ugong/huni<br />

6. Nauuri ang mga ugong/tunog/huni sa kapaligiran<br />

7. Nakikilala ang mga tunog ng bawat titik na narinig<br />

/p/,/b//m/<br />

/t/,/d//n/<br />

/l/ /r/ /s/<br />

/c//k/<br />

/w/ /y/<br />

8. Natutukoy ang mga larawan ng bagay<br />

9. Nakasusunod sa payak na panuto na di<br />

nangangailangan ng hudyat


Batayan/Kaugnay na Batayan<br />

(Domain/Sub-Domain)<br />

2. Ang bata ay<br />

nakapagpapahayag ng<br />

kanyang iniisip at<br />

damdamin sa salita at kilos.<br />

Lawak<br />

(Component)<br />

2. Pagsasalita<br />

(Expressive Language)<br />

Mga Kasanayan/Palatandaan<br />

(Competencies/Indicators)<br />

Hal. dalhin ang aklat sa kabilang silid<br />

10. Nauulit ang mga pangungusap na napakinggan<br />

1. Nabibigkas ang mga tunog/huni na napakinggan<br />

huni ng hayop<br />

tunog ng bagay<br />

tunog ng titik<br />

2. Nabibigkas nang wasto ang tunog ng bawat titik ng<br />

alpabeto<br />

3. Natutukoy ang bagay nang naaayon sa kinalalagyan<br />

loob/labas - harap/likod<br />

ilalim /Ibabaw - gilid-pagitan<br />

4. Nakapagkukuwento tungkol sa sarili<br />

Nasasabi ang sariling pangalan, gulang, tirahan<br />

5. Nakapagkukuwento tungkol sa pamilya<br />

Nasasabi ang pangalan ng tatay,nanay at mga<br />

kapatid<br />

6. <strong>Naga</strong>gamit ang magagalang na pananalita at pagbati sa<br />

iba’t ibang situasyon<br />

po/opo<br />

Magandang umaga/hapon po!<br />

Salamat po!<br />

Sori<br />

7. Nabibigkas ang tugma at tula<br />

8. Nasasabi ang mga araw sa isang linggo<br />

9. Nasasabi ang mga pangalan ng mga buwan sa isang<br />

taon<br />

10. Naisasalaysay nang malinaw ang pangyayari<br />

11. Nakakalahok nang masigla sa pangkatang usapan<br />

12. Nagtatanong kung di nauunawaan ang isang salita<br />

13. <strong>Naga</strong>gamit nang wasto ang mga di nauunawaang salita<br />

14. Naipahahayag ang damdamin, iniisip at ideya<br />

15. Napaghahambing ang karanasan at pangyayari o<br />

kalagayan<br />

24


Batayan/Kaugnay na Batayan<br />

(Domain/Sub-Domain)<br />

Lawak<br />

(Component)<br />

Mga Kasanayan/Palatandaan<br />

(Competencies/Indicators)<br />

Sub-Domain 2: Pagbasa<br />

1. Ang bata ay<br />

nakapagpapamalas nang<br />

wastong ayos at paraan sa<br />

kahandaan sa pagbasa.<br />

Kahandaan sa<br />

Pagbasa<br />

25<br />

1. Nasasabi ang kaliwa at kanan ng sarili<br />

2. Nasasabi ang kaliwa at kanan ng taong kaharap<br />

3. Naisasagawa ang wastong galaw at hagod ng mata sa<br />

pagbasa<br />

kaliwa – pakanan<br />

itaas – pababa<br />

4. Napagsusunud-sunod ang mga bagay, larawan, sagisag at<br />

titik<br />

5. Nakikilala ang mga pamilyar na logo na nakikita sa mga<br />

anunsiyo<br />

6. Nakikilala ang iba’t ibang palatandaan (signage)<br />

Hal. Hinto-Takbo<br />

7. Natutukoy ang bahaging kulang o nawawala sa isang tunay<br />

na bagay/larawan<br />

8. Napag-uugnay-ugnay ang mga bagay-bagay<br />

Hal. plato at kutsara<br />

9. Nakikilala ang magkakatulad na<br />

bagay/larawan/titik<br />

10. Natutukoy ang naiibang bagay/<br />

larawan/titik<br />

11. Naiuugnay ang larawan sa salita<br />

12. Naiuugnay ang simulang tunog ng ngalan ng bagay o titik<br />

13. Nakikilala ang malaki at maliit na titik<br />

14. Napagtatambal-tambal ang mga salitang<br />

magkakatulad na binubuo ng 2-4 na titik<br />

15. Nabubuksan at naiisa-isa ang mga pahina ng aklat mula<br />

simula hanggang katapusan<br />

16. Nababasa ang mga kuwentong larawan<br />

mula sa kaliwa-kanan; itaas-pababa<br />

17. Nakikilala ang mga salitang gamitin sa pamamagitan ng<br />

sight word technique<br />

18. Nababasa ang mga payak na salitang<br />

binubuo ng katinig-patinig-katinig sa<br />

pamamagitan ng larawan at configuration<br />

clues<br />

19. Nababasa ang mga payak na salitang binubuo ng<br />

katinig-patinig-katinig sa pamamagitan ng larawan at


Batayan/Kaugnay na Batayan<br />

(Domain/Sub-Domain)<br />

Lawak<br />

(Component)<br />

Mga Kasanayan/Palatandaan<br />

(Competencies/Indicators)<br />

configuration clues<br />

20. Nakikilala ang magkakatulad na salitang binubuo ng 3- 4 na<br />

titik<br />

2. Ang bata ay nakagagamit ng<br />

mga salita sa paglalarawan ng<br />

nakita/namasid.<br />

3. Ang bata ay nakauunawa sa<br />

pagbasa ng payak na<br />

babasahin at nasasabi sa iba<br />

ang kaisipan at ideya mula sa<br />

binasa.<br />

Pagpapaunlad ng<br />

Talasalitaan<br />

Pag- unawa<br />

1. Natutukoy ang magkakatugmang salita<br />

2. Nakikilala ang mga salitang magkasingkahulugan<br />

3. Nakikilala ang mga salitang magkasalungat ang<br />

kahulugan<br />

4. Nakapagbibigay ng mga halimbawa ng mga salitang<br />

magkatugma/magkasintunog<br />

1. Nakasusunod sa simpleng panuto<br />

2. Naibibigay ang pangunahing diwa ng larawan/kuwento<br />

3. Nasasagot ang mga tanong tungkol sa mga larawan/<br />

kuwento<br />

4. Naibibigay ang mga detalye ng kwento<br />

5. Napagsunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwento sa<br />

tulong ng mga larawan<br />

6. Nasasabi kung ano ang maaaring mangyari sa kuwento<br />

Sub-Domain 3: Pagsulat<br />

Ang bata ay nakakokpya at<br />

nakasusulat ng mga payak na salita.<br />

Kahandaan sa Pagsulat<br />

26<br />

1. Nakahahawak nang wasto ang lapis<br />

2. Nakaguguhit ng mga linya nang:<br />

patayo<br />

pahalang<br />

pahilis<br />

pakurba<br />

3. Nakababakat ng mga titik na may tuwid na guhit I, E, F, L,<br />

H, T<br />

4. Nakababakat ng mga titik na may makahalong tuwid at<br />

pahilis na guhit V, N, A, X, K, M, W, Y, Z<br />

5. Nakababakat ng mga pabilog na titik gaya ng C, G, O, S<br />

6. Nakasusulat nang palimbag ng malalaking titik sa<br />

alpabetong Filipino<br />

7. Nakasusulat nang palimbag ang maliliit na titik ng


Batayan/Kaugnay na Batayan<br />

(Domain/Sub-Domain)<br />

Lawak<br />

(Component)<br />

Mga Kasanayan/Palatandaan<br />

(Competencies/Indicators)<br />

alpabetong Filipino<br />

8. Nakasusulat ng wastong pagkakasunod-sunod ang mga<br />

titik ng alpabeto<br />

9. Nakababakat ng mga titik ng sariling pangalan<br />

10. Nakasusulat nang wasto ang sariling pangalan nang may<br />

tularan<br />

11. Nakakakopya ng mga salita<br />

27


MATRIX OF LANGUAGE, LITERACY, <strong>AND</strong> COMMUNICATION<br />

BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

LANGUAGE, LITERACY, <strong>AND</strong> COMMUNICATION<br />

COMMUNICATION<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

The child is able to distinguish<br />

different types of sounds and<br />

respond accordingly.<br />

Listening<br />

(Receptive Language)<br />

1. Demonstrate proper listening and respond appropriately<br />

2. Identify sounds produced by different animals and<br />

objects in the environment<br />

3. Identify objects and pictures of objects that produce a<br />

specific sound<br />

4. Identify similar sounds<br />

5. Differentiate sounds – loud, soft, high, low<br />

a. Examples: meow, meow, zzz-sss<br />

6. Differentiate the sounds heard in the environment<br />

7. Identify the sounds of letters listened to<br />

• /p/, /b/, /m/<br />

• /t/, /d/, /n/<br />

• /l/, /r/<br />

• /f/, /v/<br />

• /s/,/z/<br />

• /sh/, /zh/<br />

• /c/, /k/, /q/<br />

• /g/, /j/<br />

• /w/, /y/<br />

• short vowels<br />

• long vowels<br />

8. Identify the blending of letter sounds in words<br />

9. Identify words that rhyme in songs and poems<br />

10. Tell what the story listened to is all about<br />

11. Note details from a story listened to<br />

12. Follow simple one-step directions<br />

28


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

COMMUNICATION<br />

The child is able to express<br />

one’s feelings, thoughts and<br />

ideas.<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

Speaking<br />

(Expressive Language)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

1. Produce the sound listened to:<br />

• animal sounds<br />

• objects in the environment<br />

• letter sounds (consonant and vowel sounds)<br />

2. Ask and answer questions about oneself<br />

Whats your name<br />

Where do you live<br />

How old your are you<br />

3. Talk about oneself/others/thing using<br />

a and an<br />

this and that<br />

in and on<br />

under and above<br />

front and back<br />

up and down<br />

before and after<br />

4. Use simple greetings and courteous expressions in<br />

appropriate situations<br />

Good Morning!/Afternoon!<br />

Thank You!/You’re Welcome!/<br />

Excuse Me!/I’m Sorry!<br />

Please…./May I…..<br />

5. Recite rhymes and jingles<br />

6. Name the days of the week<br />

7. Name the months of the year<br />

8. Express feelings, thoughts and ideas<br />

9. Compare experiences and events<br />

COMMUNICATION Vocabulary Development 1. Associate words with pictures<br />

2. Recognize common words through sight word technique<br />

The child is able to increase<br />

his/her vocabulary for<br />

describing observations.<br />

3. Read simple words with consonant-vowel-consonant<br />

(CVC) pattern through pictures and configuration clues<br />

4. Give examples of synonyms, antonyms and homonyms<br />

5. Give words that rhyme<br />

29


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

READING<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

1) The child is able to<br />

demonstrate reading<br />

readiness skills.<br />

Reading Readiness<br />

30<br />

1. Tell which is left or right of oneself<br />

2. Tell which is left or right of other people<br />

3. Demonstrate proper eye movement in reading<br />

• from left to right<br />

• from top to bottom<br />

• from left to right, top to bottom<br />

4. Sequence objects, pictures, symbols and letters from left<br />

to right<br />

5. Read picture stories from left to right; top to bottom<br />

6. Identify similarities in objects/pictures/letter forms<br />

7. Identify difference in objects/pictures/letter forms<br />

similarities/difference in letter forms<br />

upper and lower-case letters<br />

identify the letters that are the same in a<br />

group of letters<br />

identify the letter that is different in a group<br />

<br />

of letters<br />

identify critical letter forms (p,b,d,q), (g and<br />

q)<br />

8. Identify missing parts in real objects/pictures<br />

9. Associate objects<br />

Example: spoon and fork, table and chairs, pencil and<br />

paper, boy and girl, father and mother, etc.<br />

10. Identify words that are same/different<br />

Examples:<br />

was, saw, was<br />

hut, hot, hut<br />

11. Recognize common words through sight word technique<br />

12. Read simple words with consonant-vowel-consonant<br />

(CVC) pattern through picture and configuration clues<br />

13. Recognize that written words are separated by spaces<br />

14. Recognize that sentences in print are made up of<br />

separate words<br />

15. Read simple phrases and sentences<br />

• Examples: a book<br />

This is a book. (3-4 words in a<br />

sentence)


BATAYAN/KAUGNAY NA BATAYAN<br />

(Domain/Sub Domain)<br />

2) The child is able to<br />

comprehend simple texts and<br />

relate one’s thoughts and ideas<br />

from books read, pictures,<br />

experiences to others.<br />

LAWAK<br />

(Component)<br />

Reading Comprehension<br />

MGA KASANAYAN/PALAT<strong>AND</strong>AAN<br />

(Competencies/Indicators)<br />

16. Recognize that printed materials provide information or<br />

entertaining stories<br />

17. Handle a book and turn its pages<br />

18. Identify the parts of a book (cover, title page and body)<br />

1. Give the main idea of the picture/story<br />

2. Note details in pictures<br />

a. solo picture<br />

b. composite picture<br />

3. Note details in story read<br />

Identify story grammar (setting, character, time,<br />

Recall main facts from a story<br />

4. Follow simple directions<br />

5. Arrange the events in the story read thru picture<br />

6. Tell what will happen<br />

7. Repeat 2-step directions and request<br />

WRITING<br />

The child is able to copy and<br />

write simple words.<br />

Writing Readiness<br />

1. Develop fine motor skills<br />

Hold pencil properly<br />

Scribble spontaneously<br />

Make vertical, horizontal and curve lines<br />

2. Write letters of the alphabet in manuscript using models<br />

Trace and write letters of the alphabet written in<br />

straight lines I, F, E, L, H, T<br />

Trace and write letters of the alphabet with a<br />

combination of straight and slanting lines V, N, A,<br />

X, Z, K, M, W, Y<br />

Trace and write letters with combination of<br />

straight and curved lines D, B, P, R, U, J<br />

Trace and write letters with rounded strokes C,<br />

G, O, Q, S<br />

3. Write the letters of the alphabet in upper and lower case<br />

4. Trace one’s name<br />

5. Write one’s name<br />

6. Copy words<br />

31

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!