nasze kopalnie nagrodzone wzorowe partnerstwo seans w cechowni

G A Z E T A F I R M O W A 

n r 2 ( 3 5 ) | l u t y 2 0 1 2 

NASZE KOPALNIE 

NAGRODZONE 

WZOROWE 

PARTNERSTWO 

SEANS W CECHOWNI 

W W W . K W S A . P L

G A Z E T A F I R M O W A 

NASZA KOMPANIA 

Drodzy Czytelnicy! 

Początek roku przyniósł naszej firmie 

sporo splendorów. XXI Szkoła Eksploatacji 

Podziemnej przyznała coroczne nagrody 

dla najlepszych kopalń węgla kamiennego. 

W kategorii „Kopalnia roku 2011” zajęliśmy dwa 

miejsca na podium – II lokata przypadła kopalni 

„Ziemowit”, natomiast trzecia – kopalni „Bolesław 

Śmiały”. W kategorii „Największy postęp 

roku” wygrała kopalnia „Brzeszcze”, na trzecim 

miejscu uplasowała się kopalnia „Halemba- 

-Wirek”. Nasze kopalnie były bezkonkurencyjne 

w kategorii „Bezpieczna kopalnia”, gdzie na czele 

znalazły się kopalnie „Pokój”, „Bolesław Śmiały” 

i „Piekary”. 

W środowisku górniczym nagrody te cieszą się 

największym prestiżem, dlatego też wszyscy odczuwamy 

wielką radość z faktu, iż nasze kopalnie 

nie miały sobie równych. Dla dyrektorów to 

znak, że ich działania przyniosły spodziewany 

efekt, dla załóg – poczucie satysfakcji, dla zarządu 

– potwierdzenie słuszności przyjętej strategii. 

Warto podkreślić, że nagrody i wyróżnienia 

przyznawane są nie na podstawie opinii czy 

subiektywnych ocen, lecz są dokumentowane 

konkretnymi parametrami dotyczącymi bezpieczeństwa 

pracy, a w kategorii „Kopalnia roku 

2011” – wskaźnikami ekonomiczno-finansowymi. 

Są to kryteria wymierne, porównywalne, 

obiektywne. 

Kompania Węglowa została także doceniona 

w kategorii „Ekologia”, w której, według kapituły, 

zasłużyliśmy na „Górniczy sukces roku”. 

Górnicy są raczej przesądni, więc nie chciałbym 

zapeszać, ale rok tak owocnie rozpoczęty rozbudził 

nasze nadzieje na kolejne sukcesy. Czy tak 

będzie – zależy od naszej pracy, odpowiedzialności 

i zaangażowania… 

KOMPA N I A W ĘGL OWA 

Ga z e t a f i r mowa 

Redakcja: 

Biuro Komunikacji KW SA 

dyrektor Zbigniew Madej 

Redaktor naczelny: 

Jan Czypionka 

j.czypionka@kwsa.pl 

Jan Czypionka 

Adres redakcji: 

40-039 Katowice 

ul. Powstańców 30, p. 64 

tel. 032 7572025 

Wydawca: 

Kompania Węglowa SA 

40-039 Katowice 

ul. Powstańców 30 

Druk: 

Tolek, drukarnia im. K. Miarki 

LUTY 

3 FAKTY • LICZBY • WYDARZENIA 

W KOMPANII 

3 Popyt na węgiel będzie wzrastał 

6 Strategia Kompanii zaprezentowana dziennikarzom 

Nowa strategia firmy 

8 Nasze kopalnie nagrodzone 

Nagrody dla najlepszych kopalń węgla kamiennego 

11 Szkolnictwo bliżej pracodawcy 

Szkolnictwo górnicze odradza się po wielu 

latach stagnacji 

WYDARZENIA 

12 Seans w cechowni 

Dawniej jedynym środkiem przekazu 

w kopalniach były radiowęzły 

14 Poprawili transport 

„Potrzeba matką wynalazku” 

18 Wzorowe partnerstwo 

W agresywnej strategii do 2020 roku 

przewiduje się systematyczny wzrost wydobycia 

19 Tradycja zobowiązuje 

Rozmowa z Januszem Adamowiczem, dyrektorem 

ds. produkcji, prezesem koła SITG przy kopalni 

„Brzeszcze” 

20 Transformator pojedzie kolejką 

Niebezpieczeństwa towarzyszące pracownikom 

podczas podziemnych eksploatacji 

22 Siła tkwiąca w prostocie 

Tamy wentylacyjne w podziemnych wyrobiskach 

LUDZIE I MIEJSCA 

24 Kto kupi zabytek 

W styczniu zakończyły się prace przy demontażu 

szybu „Piotr” w kopalni „Knurów-Szczygłowice” 

26 Metan ujarzmiony 

Kopalnia „Brzeszcze” jest najbardziej 

metanowym zakładem wydobywczym 

Górnośląskiego Zagłębia Węglowego 

27 Narty, łyżwy, basen 

Dzieci górników kopalni „Piekary” jak co roku 

wypoczywały na zimowisku 

28 Pracuj i odpoczywaj bezpiecznie 

Pierwsza Zimowa Spartakiada Kopalni Węgla 

Kamiennego „Piekary” 

29 Im zima niestraszna 

Wycieczka w Beskidy górników z koła SITG 

przy kopalni „Marcel” 

30 Kochamy tę muzykę 

Orkiestra kopalni „Pokój” gra już od 90 lat… 

32 Galeria 

Zdjęcie na okładce: grzegorz kotlorz, dyrektor ds. produkcji, kierownik 

ruchu kopalni „Pokój”, która zdobyła nagrodę „Bezpieczna kopalnia”. 

Fot. Jan Czypionka 

Oddano do druku: 02.03.2012

W K O M PA N I I 

Popyt na węgiel 

będzie wzrastał 

Raport o sytuacji na rynku węgla był głównym tematem konferencji, która 

odbyła się w siedzibie Kompanii Węglowej SA 27 lutego br. 

Wiceminister Tomasz Tomczykiewicz wskazał trzy istotne elementy rzutujące na sytuację górnictwa węglowego w Polsce. Fot. Jan Czypionka 

Prezentację przedstawił Laszlo Varro, 

naczelnik Wydziału Gazu, Węgla 

i Rynku Energetycznego Międzynarodowej 

Agencji Energii. 

Do gmachu Kompanii Węglowej przybyli 

przedstawiciele władz, szefowie spółek węglowych 

i przedsiębiorstw górniczych, a także 

przedstawiciele świata nauki. W prezydium, 

obok prelegenta, zasiedli: Tomasz Tomczykiewicz, 

sekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki, 

prof. Maciej Kaliski, przewodniczący 

rady nadzorczej KW SA, Carlos Fernandez Alvarez, 

starszy analityk Wydziału Gazu, Węgla 

i Rynku Energetycznego Międzynarodowej 

Agencji Energii. Gości powitała Joanna Strzelec-Łobodzińska, 

prezes zarządu KW SA. 

– Dla naszej firmy to szczególnie ważne, że 

tematy tak istotne dla całej branży są omawiane 

właśnie u nas – powiedziała pani prezes. 

– To, jak będą się kształtowały relacje 

rynkowe, jest dla nas podstawą, bo na tej bazie 

tworzymy nasze nowe strategie – dodała. 

Tomasz Tomczykiewicz wskazał trzy 

istotne elementy rzutujące na sytuację 

FA K T Y • L IC Z B Y • W Y D A R Z E N I A 

NOWY PRZEWODNICZĄCY RADY 

NADZORCZEJ KW SA 

Profesor Maciej Kaliski został przewodniczącym 

rady nadzorczej Kompanii 

Węglowej. Zastąpił na tym stanowisku 

Aleksandrę Magaczewską, która 19 stycznia 

powołana została do rady nadzorczej 

KGHM Polska Miedź. 

Zgromadzenie akcjonariuszy przeprowadziło 

tę zmianę 1 lutego. W tym samym 

dniu Maciej Kaliski został odwołany ze 

stanowiska podsekretarza stanu w Ministerstwie 

Gospodarki. Wiceministrem był 

od 15 czerwca 2011 roku, wcześniej był 

dyrektorem Departamentu Nafty i Gazu 

w Ministerstwie Gospodarki. 

Profesor Maciej Kaliski urodził się 2 marca 

1947 r. w Olsztynie. Ukończył studia na 

Wydziale Wiertniczo-Naftowym Akademii 

Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica 

w Krakowie (1970 r.), doktorat obronił 

w 1975 r. na tym samym wydziale, a w 1990 r. 

otrzymał tytuł doktora habilitowanego 

nauk technicznych w zakresie górnictwa 

i geologii inżynierskiej na Wydziale Górnictwa 

i Geologii Politechniki Śląskiej. 

Profesor Maciej Kaliski. Fot. ARC 

| 3


Do gmachu KW SA przybyli przedstawiciele władz, szefowie spółek węglowych i przedsiębiorstw górniczych, a także przedstawiciele świata nauki 

górnictwa węglowego w Polsce. Jednym 

z nich jest dobra współpraca z gminami, 

na terenie których odbywa się wydobycie. 

Drugi element, dedykowany politykom, 

to ich postawa podczas dyskusji dotyczących 

ograniczania emisji dwutlenku węgla, 

wreszcie trzeci, decydujący o powodzeniu 

– to konkurencyjność naszego górnictwa 

na globalnym rynku. 

– Zdarzenia i sytuacje niepewne będą w sposób 

zasadniczy wpływać na kształt średniookresowych 

prognoz dla węgla, w tym trzeba 

wymienić aktywność gospodarczą i popyt, 

wzrost gospodarczy Chin, szoki podażowe, 

takie jak na przykład powodzie w Australii, 

zmiany strukturalne o charakterze bardziej 

długoterminowym, związane z przyrodą 

oraz tempem dekarbonizacji – powiedział 

na wstępie Laszlo Varro. 

Prowadzący prezentację zauważył, że 

w ostatniej dekadzie (2000–2010) jako 


WZROST PŁAC I DEPUTATY 

Zarząd Kompanii Węglowej i organizacje 

związkowe zawarły 16 lutego porozumienie, 

w którym określono wzrost wynagrodzeń 

dla pracowników spółki w tym 

roku. Wyniesie on 2,8 proc., co odpowiada 

wskaźnikowi inflacji, przyjętemu przez 

rząd RP w ustawie budżetowej. 

Strony porozumienia ujednoliciły także zasady 

realizacji deputatów węglowych. Spowodowane 

to zostało wprowadzeniem jednolitej 

rynkowej ceny węgla klasy orzech, 

wynoszącej w tym roku w Kompanii średnio 

618 zł za tonę. Koszt wdrożenia jednolitego 

deputatu węglowego wyniesie 4,4 proc. 

Należy nadmienić, że dotychczas pracownicom 

spółki zaliczano do funduszu wynagrodzeń 

kwotę od 288 zł do 502 zł, co było 

niezgodne z art. 18 3c Kodeksu pracy, który 

4 | 

zobowiązuje pracodawcę do jednakowego 

traktowania pracownika w poszczególnych 

składnikach wynagrodzeń, w tym również 

w przypadku węgla deputatowego. Rozmowy 

na ten temat prowadzone były w spółce ze 

stroną społeczną przez ostatnich siedem lat. 

Zarząd Kompanii Węglowej podpisał z działającymi 

w spółce organizacjami związkowymi 

porozumienie dotyczące zasad wydawania 

bezpłatnego węgla dla emerytów, 

rencistów i innych uprawnionych osób. 

Węgiel, wydawany dotąd w naturze, będzie 

można zamienić na ekwiwalent pieniężny. 

Wartość ekwiwalentu pieniężnego ustalana 

będzie na podstawie przeciętnej średniorocznej 

ceny zbytu węgla, ogłaszanej przez 

ministra gospodarki. W 2012 roku ekwiwalent 

wynosił będzie 585 zł za tonę. Osoby, 

które są zainteresowane otrzymywaniem 

ekwiwalentu na nowych zasadach, powinny 

złożyć w tej sprawie oświadczenie w referacie 

węglowym – biurze zajmującym się 

dotychczas wydawaniem talonów. 

Pieniądze przekazywane będą na wskazane 

konto bankowe do 30 marca danego roku. 

Ekwiwalent pieniężny można będzie też 

odbierać w kasach kopalń do 30 kwietnia. 

Emeryci i renciści oraz inne osoby uprawnione 

do deputatów nadal mogą odbierać węgiel 

w naturze (w zależności od uprawnień 2,5 lub 

3 tony w sortymencie orzech lub kostka). 

W związku z wejściem w życie podatku 

akcyzowego, aby otrzymać węgiel w naturze, 

uprawnieni do deputatu muszą złożyć 

oświadczenie o zużyciu węgla w gospodarstwie 

domowym. Pobrane już talony można 

zwrócić i otrzymać w zamian ekwiwalent 

pieniężny.

nośnik energii wyraźnie królował węgiel. 

Eksperci przewidują, że do roku 2016 globalny 

popyt na węgiel będzie nadal wzrastać 

i osiągnie poziom ok. 600 000 t dziennie. 

Główna kumulacja popytu na węgiel 

– według analiz fachowców – wystąpi na 

rynku chińskim. 

W wykorzystaniu węgla dominować będzie 

energetyka, zwłaszcza w krajach OECD. 

Przemysł to drugi największy konsument 

tego surowca, w tym przede wszystkim 

przemysł stalowy. 

Eksperci, analizując parametry ekonomiczne, 

doszli do wniosku, że koszty 

w górnictwie będą umiarkowanie rosły, 

przewidują natomiast obniżenie kosztów 

docelowego transportu wskutek niższych 

opłat frachtowych. 

Obecnie na światowym rynku następuje 

wzrost handlu węglem, lecz większość 

produkcji wykorzystywana jest w dalszym 

ciągu na potrzeby lokalne. Importerzy nadal 

opierają się na największych eksporterach. 

Według przewidywań ekspertów, 

Indonezja i Australia pozostaną głównymi 

dostawcami węgla energetycznego. 

Laszlo Varro podkreślił znaczący wpływ 

prognoz produkcji chińskiej na globalny 

handel węglem. Niepewność importu 

do głównych konsumentów napędza rozchwianie 

cen i ryzyko inwestycyjne. Miesięczny 

import do Chin z różnych kierunków 

pokazuje dużą zmienność poziomu 

chińskich zakupów – podkreślił prelegent. 

W podsumowaniu Laszlo Varro stwierdził, 

że do roku 2016 popyt na węgiel będzie stanowić 

istotny wkład w globalny miks energetyczny. 

Kluczowe niepewności w sferze 

gospodarki będą w dużym stopniu kształtować 

globalny popyt na węgiel, jego podaż, 

inwestycje i handel w tym zakresie. 

Międzynarodowa Agencja Energii przewiduje, 

że w najbliższych pięciu latach globalny 

handel i popyt na węgiel będą wzrastać, 

wolniej jednak niż w ciągu minionej dekady. 

Chiny nadal będą dominować w wielkościach 

handlu i zużycia węgla, przy rosnącym 

wpływie Indii. 

Inwestycje w moce dostawcze i infrastrukturę 

przeładunkową powinny być 

1 600 

1 400 

1 200 

1 000 

800 

600 

400 

200 

0,0 

Mtoe 

Energia jądrowa 

Energia odnawialna 

Ropa naftowa 

Gaz ziemny 

wystarczające do zaspokojenia dynamiki 

wzrostu popytu w prognozowanym okresie, 

jednakże opóźnienia i rezygnacja 

z inwestycji, jak również „wypadki pogodowe” 

mogą okresowo zmniejszać obroty 

rynku – usłyszeliśmy w konkluzji prezentacji. 

Wzrost popytu na energię globalną (lata 2000–2010) 

W dyskusji zastanawiano się nad modelem 

energetycznym, który – jak stwierdził prof. 

Maciej Kaliski – do roku 2016 będzie modelem 

węglowo-gazowym, natomiast potem 

zostanie uzupełniony o element energetyki 

jądrowej. 

Energia nie z węgla 

ogółem 

Węgiel 

Jan Czypionka 


POŻAR TAŚMOCIĄGU W „BIELSZOWICACH” 

Około 300 osób mieszkających w pobliżu 

kopalni „Bielszowice” w Rudzie Śląskiej ewakuowano 

w nocy z 18 na 19 lutego wskutek 

pożaru taśmociągu, transportującego wydobywany 

węgiel z budynku nadszybia kopalni. 

Jak poinformował rzecznik śląskiej straży 

pożarnej Jarosław Wojtasik, w akcji brało 

udział ok. 30 jednostek straży pożarnej 

z Rudy Śląskiej, a także okolicznych miast, 

m.in. Zabrza, Gliwic, Katowic i Sosnowca. 

Stalowa konstrukcja taśmociągu mieściła się 

w obudowie z blachy. Podczas pożaru zawaliło 

się kilkadziesiąt metrów tej konstrukcji. 

Pracownicy kopalni „Bielszowice” zostaną 

oddelegowani do pracy w kopalniach „Halemba”, 

„Pokój” i „Knurów”. 

Po pożarze wciąż trwają prace związane 

z porządkowaniem i zabezpieczaniem 

pogorzeliska oraz reorganizacją pracy zakładu. 

Większość górników tworzących oddział 

wydobywczy kopalni „Bielszowice” zostało 

alokowanych do kopalni „Knurów”. Część załogi 

oddelegowano do kopalń „Pokój” i „Halemba”. 

W wyniku pożaru, który miał miejsce 

w rudzkiej kopalni „Bielszowice”, wydobycie 

ograniczone zostanie o ok. 40 proc. 

Kopalnia zorganizowała zastępczy transport 

urobku. Spółka Haldex, wyspecjalizowana 

w odzyskiwaniu kruszyw ze zwałowisk odpadów 

górniczych, zorganizuje tę akcję. 

– Będzie to doraźny transport samochodowy 

w celu utrzymania ciągłości wydobycia 

i ograniczenia strat kopalni. Właśnie po to 

zbudowana zostanie droga dojazdowa do 

dodatkowego punktu na terenie zakładu górniczego, 

skąd urobek kierowany będzie do 

zakładu przeróbczego – wyjaśnił dziennikarzowi 

portalu nettg.pl Jan Flasza, wiceprezes 

i dyrektor techniczny spółki Haldex. 

Dwustumetrowy odcinek drogi poprowadzony 

ma być na skarpie między szybem 

a zakładem przeróbczym. Przygotowany 

zostanie również zsyp na taśmociąg odprowadzający 

urobek na przeróbkę. 

Stalowa konstrukcja taśmociągu mieściła się 

w obudowie z blachy. Podczas pożaru zawaliło 

się kilkadziesiąt metrów tej konstrukcji. Fot. ARC 

| 5


W konferencji uczestniczyli wszyscy członkowie zarządu KW SA 

Strategia Kompanii 

zaprezentowana 

dziennikarzom 

Nowa strategia firmy do roku 2015 z perspektywą do 2020 była głównym 

tematem konferencji prasowej, która odbyła się 24 lutego w siedzibie 

Kompanii Węglowej SA 

Uczestniczyli w niej członkowie zarządu 

KW SA z Joanną Strzelec- 

-Łobodzińską, prezes zarządu, 

która przedstawiła główne założenia strategii 

– dokumentu przyjętego przez radę 

nadzorczą i zgromadzenie wspólników 

spółki. 

Pani prezes przypomniała, że działalność 

Kompanii Węglowej SA zorientowana będzie 

wokół trzech linii biznesowych: 

6 | 

WĘGIEL – przekształcenie organizacyjne zasobów 

KW SA zajmujących się wydobyciem, 

jakością oraz sprzedażą węgla kamiennego, 

przeniesienie większych uprawnień i kompetencji 

do kopalń węgla kamiennego, z wyodrębnioną 

sferą zarządczą centrali KW SA. 

Według strategii wydobycie węgla w Kompanii 

Węglowej w roku 2020 osiągnie wielkość 

43 mln t. Nakłady inwestycyjne wzrosną 

do kwoty 1,375 mln zł. 

ENERGETYKA – konsolidacja jednostek Kompanii 

zajmujących się produkcją i sprzedażą 

energii elektrycznej, cieplnej, sprężonego powietrza, 

z wykorzystaniem dostępnych paliw 

(węgla, metanu, biomasy oraz odpadów podlegających 

spalaniu), a w szczególności budowa 

własnej elektrowni opalanej węglem kamiennym, 

o najwyższej możliwej sprawności energetycznej, 

oraz zwiększenie gospodarczego 

wykorzystania ujmowanego metanu.

Marek Uszko, wiceprezes zarządu, odpowiadał na szczegółowe pytania dziennikarzy 

Budowa elektrowni, która ma powstać 

w Woli, rozpocznie się w roku 2012 i potrwa 

do roku 2018. Będzie ona produkować 5–7 

mln MWh rocznie. Zostanie wyposażona 

w nowoczesny, wysokowydajny blok o mocy 

900 MW. Roczne spalanie węgla określono 

na 2,5–3,5 mln ton. 

Wzrośnie także zagospodarowanie metanu. 

W roku 2020 będziemy gospodarczo 

wykorzystywać 149 mln m sześc. tego gazu 

rocznie. 

OCHRONA ŚRODOWISKA – wyodrębnienie 

w ramach grupy kapitałowej podmiotów 

realizujących wykorzystywanie i zagospodarowywanie 

odpadów wydobywczych, 

hałd, osadników oraz rekultywację składowisk. 

Strategia przewiduje zagospodarowanie 

94 proc. odpadów w roku 2020. 

Prezes Joanna Strzelec-Łobodzińska poinformowała 

dziennikarzy, że Kompania 

podejmuje także działania porządkujące 

strukturę organizacyjną firmy. Z dniem 1 

stycznia br. przestały funkcjonować centra 

wydobywcze, większe uprawnienia otrzymali 

dyrektorzy kopalń. Powołano do życia 

Centrum Logistyki Materiałowej, powstaje 

również Centrum Usług Księgowych. 

W roku 2020 Kompania Węglowa będzie 

wydobywać 10 proc. węgla więcej niż obecnie, 

zatrudniać 6,8 proc. więcej ludzi pod 

ziemią, średnia rentowność kapitału wyniesie 

co najmniej 15 proc., natomiast wskaźnik 

EBITDA, określający zysk przedsiębiorstwa 

przed potrąceniem odsetek od zaciągniętych 

kredytów, podatków, deprecjacji oraz amortyzacji, 

wyniesie w każdym roku średnio co 

najmniej 5 proc. 

Członkowie zarządu odpowiadali na pytania 

dziennikarzy, którzy interesowali się detalami 

zawartymi w strategii, w szczególności terminem 

wejścia Kompanii Węglowej na giełdę. 

Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes zarządu, przedstawiła główne założenia strategii 

| 7


Nasze kopalnie 

XXI Szkoła Eksploatacji Podziemnej przyznała coroczne nagrody dla 

najlepszych kopalń węgla kamiennego 

Nagrodę w kategorii „Ekologia” – „Górniczy sukces roku” – odebrała Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes zarządu KW SA. Fot. Jarosław Galusek 

Wkategorii „Kopalnia roku 2011” 

zajęliśmy dwa miejsca na podium 

– II lokata przypadła 

kopalni „Ziemowit”, natomiast trzecia 

kopalni „Bolesław Śmiały”. W kategorii 

„Największy postęp roku” wygrała kopalnia 

„Brzeszcze”, na trzecim miejscu uplasowała 

się kopalnia „Halemba-Wirek”. 

Nasze kopalnie były bezkonkurencyjne 

w kategorii „Bezpieczna kopalnia”, gdzie 

na czele znalazły się kopalnie „Pokój”, „Bolesław 

Śmiały” i „Piekary”. 

Organizatorami tego konkursu są Wyższy 

Urząd Górniczy, Fundacja Bezpieczne 

Górnictwo im. prof. Wacława Cybulskiego 

8 | 

oraz Szkoła Eksploatacji Podziemnej. Pracom 

jego kapituły przewodniczył Wojciech 

Magiera, wiceprezes WUG. A oto główne 

kryteria oceny: brak wypadków śmiertelnych 

i ciężkich w trzech ostatnich latach, 

liczba wypadków lekkich bez śmiertelnych 

i ciężkich, liczba kolejnych dni bez wypadku 

w roku konkursowym, występujące zagrożenia 

naturalne według stopni, kategorii 

i klas, liczba załogi, w tym zatrudnionej 

pod ziemią, wielkość wydobycia. 

EKOLOGICZNA NAGRODA DLA KOMPANII 

Posiedzenie kapituły konkursu „Górniczy 

sukces roku”, organizowanego przez Górniczą 

Izbę Przemysłowo-Handlową i Szkołę 

Eksploatacji Podziemnej, odbyło się w dniu 

14 lutego 2012 roku w siedzibie Górniczej 

Izby Przemysłowo-Handlowej w Katowicach. 

Uroczyste wręczenie nagrody nastąpiło na 

zakończenie SEP, 23 lutego br., w Teatrze 

im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. 

Wśród nagrodzonych znalazła się Kompania 

Węglowa, która za program poprawy 

systemu gospodarki wodnej w Kompanii 

Węglowej SA otrzymała nagrodę w kategorii 

„Ekologia”. 

– Kompania Węglowa SA korzysta intensywnie 

z dóbr środowiska naturalnego, 

ale wszelkie działania gospodarcze realizuje 

zgodnie z koncepcją społecznej

nagrodzone 

KOPALNIA ROKU 2011 

II miejsce: 

kopalnia „Ziemowit” 

III miejsce: 

kopalnia „Bolesław Śmiały” 

Na zdjęciu: ściana wydobywcza w kopalni „Ziemowit” 

BEZPIECZNA KOPALNIA 

I miejsce: 

kopalnia „Pokój”, 

II miejsce: 

kopalnia „Bolesław Śmiały” 

III miejsce: 

kopalnia „Piekary” 

Na zdjęciu: oddział GZL kopalni „Pokój” 

NAJWIĘKSZY POSTĘP ROKU 

I miejsce: 

kopalnia „Brzeszcze” 

III miejsce: 

kopalnia „Halemba-Wirek” 

Na zdjęciu: kopalnia „Brzeszcze” – widok z lotu ptaka 

GÓRNICZY SUKCES ROKU – KATEGORIA EKOLOGIA 

KOMPANIA WĘGLOWA – za „Program poprawy systemu gospodarki wodnej”. 

odpowiedzialności biznesu. Staramy 

się w każdym przypadku zapewnić skuteczne 

mechanizmy chroniące otoczenie 

przed degradacją – powiedziała Joanna 

Strzelec-Łobodzińska, odbierając nagrodę. 

– W ramach programu w naszych 

kopalniach prowadzone jest selektywne 

ujmowanie wód dołowych, co pozwala na 

ich dalsze, systemowe zagospodarowanie. 

W ramach programu zrealizowaliśmy kilka 

ważnych zadań. Trudno tu wymienić 

wszystkie, wspomnę tylko, że z największym 

uznaniem spotkało się udostępnienie 

świetnej jakościowo zmineralizowanej 

wody dla potrzeb załogi kopalni „Ziemowit”. 

W naszej strategii działania ekologia stanowi 

jedną z trzech linii biznesowych. 

Ta nagroda utwierdza mnie i cały zarząd 

Kompanii Węglowej w przekonaniu, że 

w kwestii korzystania ze środowiska idziemy 

dobrą drogą – dodała pani prezes. 

| 9


GRZEGORZ KOTLORZ, 

dyrektor ds. produkcji, kierownik ruchu kopalni „Pokój” 

Wyróżnienie przyjmujemy z dużą satysfakcją, ale i odpowiedzialnością, 

ponieważ zdajemy sobie sprawę z faktu, że stan bezpieczeństwa nie jest 

dany raz na zawsze. Cieszymy się, że nowoczesna technologia, dobra, 

optymalna organizacja pracy i odpowiedzialność naszej załogi pozwoliły 

na osiągnięcie tego sukcesu. Dbanie o bezpieczeństwo pracy to proces 

stały, wymagający od załogi i dozoru ciągłego doskonalenia swoich umiejętności 

i kwalifikacji. Na dole kopalni wszyscy bez względu na funkcję 

odpowiadamy za bezpieczeństwo pracy. 

PIOTR NIEŁACNY, 

dyrektor kopalni „Ziemowit” 

Odebrałem nagrodę w imieniu całej załogi „Ziemowita”, bo jest to wyróżnienie 

dla nas wszystkich. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż nasza załoga 

to mieszanka rutyny z młodością. Połowa zatrudnionych w naszej kopalni ma 

staż mniejszy niż 4 lata. Sukces jest tym cenniejszy, że osiągnęła go załoga 

młoda, jeszcze nie do końca doświadczona. Świadczy to o dobrym przygotowaniu 

młodych ludzi do pracy w zawodzie, ich zaangażowaniu i odpowiedzialności. 

Potwierdza także rolę doświadczonych, starszych pracowników 

w procesie integracji załogi. Pragnę serdecznie podziękować wszystkim, którzy 

przyczynili się do naszego wspólnego sukcesu. Jestem przekonany, że nie 

byłoby tej nagrody, gdyby nie nowa, dynamiczna strategia Kompanii Węglowej, 

dzięki której mogliśmy przyjąć do pracy młode kadry i zainwestować 

w rozwój kopalni. 

KAZIMIERZ GRZECHNIK, 

dyrektor kopalni „Brzeszcze” 

Otrzymana nagroda to dla naszej kopalni ogromne wyróżnienie. Cieszymy 

się, że wysiłek nas wszystkich został doceniony. Kapituła wzięła pod uwagę 

porównanie wielu ważnych parametrów rok po roku. W kopalni „Brzeszcze” 

odnotowano w roku 2011 wzrost zysku jednostkowego o 74,11 procent 

względem roku 2010; roczna wartość sprzedaży na jednego zatrudnionego 

wzrosła o 64,8 procent, koszt jednostkowy wydobycia zmalał o 4,89 procent, 

koncentracja produkcji [t/ścianę/24h] wzrosła o 39,7 proc., zmiana stanu zapasów 

– spadek o 52,61 procent, wynik finansowy – wzrost o 65,39 procent. 

Kopalnia odnotowała także znaczny spadek liczby wypadków w roku 2011 

(59 wypadków) w porównaniu z 2010 (88 wypadków). Należy równocześnie 

podkreślić, że w kopalni miały miejsce tylko wypadki lekkie. 

Postęp odnotowaliśmy dzięki sporym inwestycjom w nowoczesne maszyny 

i urządzenia. Ten stan udało nam się osiągnąć jednak przede wszystkim dzięki rzetelnej pracy i zaangażowaniu 

wszystkich pracowników, którym chciałbym serdecznie podziękować. 

10 |

Katarzyna Podolak, słuchaczka kursu w zawodzie ,,technik przeróbki kopalin stałych’’, odbiera indeks z rąk Krystyny Szumilas, minister edukacji 

narodowej. Towarzyszą: Joanna Strzelec-Łobodzińska, prezes zarządu Kompanii Węglowej, i Piotr Królicki, dyrektor szkoły. Fot. Jan Czypionka 

Szkoły bliżej pracodawcy 

Szkolnictwo górnicze odradza się po wielu latach stagnacji. Nowa, dynamiczna 

strategia Kompanii Węglowej, zakładająca wzrost zatrudnienia, mobilizuje 

placówki szkolne i stawia przed nimi nowe wymagania 

Po trwających ponad pół roku pracach 

przygotowawczych, polegających na 

badaniu rynku pracy, opracowaniu 

autorskiego programu kształcenia, doboru 

wykwalifikowanej kadry pedagogicznej, 

przygotowania stanowisk szkolenia praktycznego, 

Niepubliczna Szkoła Policealna 

w Knurowie, prowadzona przez Kompanijny 

Ośrodek Szkolenia, uruchomiła nowy kierunek 

kształcenia w zawodzie ,,technik przeróbki 

kopalin stałych’’. 

W sobotę, 25 lutego, Krystyna Szumilas, 

minister edukacji narodowej, i Joanna 

Strzelec-Łobodzińska, prezes Kompanii 

Węglowej SA, wręczyły indeksy słuchaczom 

nowego kierunku. 

Nauka w szkole realizowana jest w systemie 

zjazdów sobotnio-niedzielnych i trwa 1,5 

roku (trzy semestry). Szkoła funkcjonuje na 

podbudowie szkoły średniej, a słuchaczami 

są zarówno pracownicy kopalnianych 

zakładów przeróbczych, pragnących uzupełnić 

i podnieść swoje wykształcenie 

i uzyskać tytuł technika, jak i duża grupa 

osób starających się o pracę w oddziałach 

KW SA. Szkoła częściowo wypełnia lukę 

w szkolnictwie zawodowym, w którym na 

wiele lat zniknęły szkoły kształcące na potrzeby 

zakładów przeróbczych. 

Nabór do szkoły przerósł wszelkie oczekiwania. 

Ze względów organizacyjnych szkoła 

ograniczyła się do otwarcia dwóch oddziałów, 

z podziałem na osoby pracujące w oddziałach 

KW SA i niepracujące (ze względu 

na specyfikę zajęć praktycznych), w których 

uczyć się będzie około 60 uczniów. 

– Zależy nam na tym, aby kształcenie zawodowe 

było ściśle powiązane z rynkiem 

pracy i wspierane przez pracodawców 

– powiedziała Krystyna Szumilas. – Praktyki 

zawodowe powinny być odbywane 

w warunkach zbliżonych do tych, jakie są 

na realnym stanowisku pracy. Chcemy od 

1 września 2012 wprowadzić zmiany 

w szkolnictwie zawodowym, które będzie 

uczyć według nowej podstawy programowej, 

na podstawie tak zwanych kwalifikacji. 

Oznacza to, że do uzyskanych już kwalifikacji 

można dokładać następne i zdobywać 

w sposób elastyczny więcej zawodów. 

– Śledzimy to, co dzieje się na rynku pracy 

– mówiła Joanna Strzelec-Łobodzińska. 

– Wspieramy te działania, które rozwijają 

szkolnictwo zawodowe w kierunkach, które 

są nam potrzebne. Naszych pracowników 

– słuchaczy kierunku, który został właśnie 

otwarty, nie muszę przekonywać, że warto 

podnosić swoje kwalifikacje, natomiast 

pozostałych, którzy liczą na pracę u nas, 

zapewniam, że po pomyślnym zakończeniu 

nauki pracę tę gwarantujemy – zadeklarowała 

pani prezes. 

Jan Czypionka 

| 11

W Y D A R Z E N I A 

Górnicy zawsze znajdują czas, aby obejrzeć kolejne nowe produkcje. Fot. Wojciech Wikarek 

Seans w cechowni 

Na początku istnienia Kompanii Węglowej jedynym środkiem przekazu 

w kopalniach były radiowęzły 

Zczasem jednak wysłużony sprzęt zaczął 

odmawiać posłuszeństwa, odchodzili 

także ludzie, którzy go obsługiwali. 

Dziś radiowęzły działające w naszych 

kopalniach można policzyć na palcach jednej 

ręki. Nie oznacza to jednak, że w kopalnianych 

korytarzach i cechowniach panuje 

cisza. Zupełnie niepostrzeżenie dokonała się 

gruntowana zmiana – zamiast skrzeczących 

głośników, zwanych szczekaczkami, pojawiła 

się nowa jakość – telebimy i monitory 

LCD. 

12 | 

Początki były trudne, najpierw podwaliny 

pod dzisiejszy system audiowizualny położono 

w kopalni „Ziemowit”, potem dołączył 

„Piast”, następnie „Brzeszcze”, a później 

pozostałe kopalnie. 

– Obecnie w każdej naszej kopalni mamy 

możliwość prezentowania materiałów multimedialnych 

– mówi Grzegorz Ochman, 

kierownik zespołu w Biurze Bezpieczeństwa 

i Higieny Pracy KW SA. – Pracujemy 

obecnie nad ujednoliceniem harmonogramu 

nadawania audycji poświęconej 

tematyce bezpieczeństwa pracy. Nasz system 

emisji jest w pełni skomputeryzowany. 

Od początku istnienia nowego systemu 

przekazywania informacji powstało już 

ponad 60 filmów. W tym roku filmoteka 

bhp wzbogaciła się o kolejne 12 pozycji. 

– Opracowaliśmy serię sześciu filmów przedstawiających 

kwestie oceny ryzyka – mówi 

Bogusław Porwoł z kopalni „Rydułtowy-Anna”, 

ich główny realizator. – W tym roku powstały 

także dwa filmy dotyczące transportu

ęcznego materiałów oraz film na temat przepisów 

przeciwpożarowych. Przygotowujemy 

również spot reklamujący kolejną edycję 

konkursu bhp „Pracuję bezpiecznie”. 

Scenariusze filmów poświęconych tematyce 

bezpieczeństwa pracy to prawdziwe miniatury. 

W ciągu 4-5 minut autorzy filmu muszą 

przekazać całość konkretnego zagadnienia. 

Tyle bowiem czasu górnik przechodzący 

obok telebimu, idący na szychtę lub też po 

pracy, jest w stanie poświęcić na obejrzenie 

transmisji. Film musi mieć dynamiczny 

montaż, zwięzły, czytelny komentarz. Musi 

trafiać swoim przekazem w sedno tematu. 

To naprawdę trudna sztuka i podejrzewam, 

że wielu znanych twórców filmowych miałoby 

problem, by zgrabnie „upakować” całą 

fabułę w tak krótkim czasie. Ekipa związana 

z kopalnią „Rydułtowy-Anna”, w skład której 

obok Bogusława Porwoła wchodzą także 

Mirosław Gac i Jan Krasiński, doskonale 

daje sobie radę. Zainteresowanie filmami 

emitowanymi na kopalnianych monitorach 

lub telebimach jest ogromne. Górnicy 

Tak działa system audiowizualny w kopalniach KW SA 

zawsze znajdują czas, żeby obejrzeć kolejne 200 wydarzeń wypadkowych mniej niż 

nowe produkcje. 

w roku poprzednim. To z pewnością także 

– Statystyka wypadkowa mówi sama za efekt pracy ludzi realizujących przekazy 

siebie – wyjaśnia Andrzej Pakura, dyrektor 

Biura Bezpieczeństwa i Higieny Pracy 

audiowizualne w kopalniach. 

KW SA. – W ubiegłym roku zanotowaliśmy 

Jan Czypionka 

Zainteresowanie filmami emitowanymi na kopalnianych monitorach lub telebimach jest ogromne. Fot. Stefan Rusinowski


Na zdjęciu, od lewej: Krzysztof Baranowski, Leszek Szczepański, Krzysztof Kempny, Adam Jendryczko. Fot. Stefan Rusinowski 

Poprawili transport 

„Potrzeba matką wynalazku” – to stwierdzenie doskonale sprawdziło się 

w kopalni „Knurów-Szczygłowice” Ruch Szczygłowice 

Grupa inżynierów zainteresowała się 

problemem związanym z trasą przenośnika 

taśmowego. – Prowadzenie 

ściany po wzniosie przekraczającym 10 

stopni, gdy zakres pracy obudowy nie obejmuje 

całej miąższości pokładu, wymusza pozostawienie 

warstwy węgla w spągu – mówi 

Krzysztof Kempny. – Taka sytuacja stwarza 

poważny problem, którym jest prowadzenie 

trasy przenośnika ścianowego ze stałym nachyleniem. 

Dokładnie taka sytuacja miała 

miejsce w ścianie nr VIII w pokładzie 407/3. 

Ogromnym problemem w prowadzeniu ściany 

okazała się niwelacja trasy przenośnika ścianowego, 

którą utrudniało topienie się spągnic 

obudowy zmechanizowanej w pozostawianej 

14 | 

warstwie węgla. Przenośnik ani obudowa nie 

były dostosowane do montażu mechanicznej 

(hydraulicznej) korekcji trasy przenośnika. 

Inżynierowie ze Szczygłowic zauważyli, że 

niwelacja za pomocą rozpór drewnianych 

lub stalowych zajmowała bardzo dużo czasu, 

a przy niekorzystnym nachyleniu ociosu 

była bardzo niebezpieczna. 

– Ogólnie rzecz biorąc, ściana kiepsko 

fedrowała – wspomina Krzysztof Baranowski. 

– Zaczęliśmy się zastanawiać nad 

urządzeniem, które mogłoby wyeliminować 

problem bez zmian konstrukcyjnych 

w elementach przenośnika i obudowy. 

Zespół zaprojektował i zastosował urządzenie 

składające się z trzech elementów: 

podstawy (wózka), siłownika o odpowiedniej 

długości i skoku oraz belki rozkładającej 

nacisk siłownika. 

– Opracowane urządzenie jest łatwe w montażu 

i lekkie w transporcie – mówi Adam 

Jendryczko. – Już dziesięć sztuk korekcji 

pozwala na skuteczne i płynne prowadzenie 

niwelacji przenośnika. Montaż za pomocą 

jednego sworznia umożliwia łatwe zabudowanie 

w każdym momencie na dowolnym 

łączniku sekcji z trasą przenośnika. 

Urządzenie zaprojektowane przez kopalnianych 

racjonalizatorów skutecznie eliminuje 

postoje ściany spowodowane niwelacją 

przenośnika oraz poprawia bezpieczeństwo 

pracy. Projekt został zastosowany w kopalni

w ścianie nr IX w pokładzie 407/3 i ścianie 

nr XII w pokładzie 407/3. Wcześniej zastosowano 

go z pełnym sukcesem w ścianie 

nr VIII w pokładzie 407/3 oraz w ścianie 

XXIV w pokładzie 401/1, prowadzonej na 

upad do 10 stopni. 

– Urządzenie można zastosować do praktycznie 

każdego typu przenośnika ścianowego 

i każdej obudowy zmechanizowanej. 

– wyjaśnia Leszek Szczepański. 

Dzięki zastosowaniu tego urządzenia nastąpiła 

wyraźna poprawa warunków bhp 

w miejscu pracy poprzez znaczne ograniczenie 

prac ręcznych przy wykonywaniu korekty 

nachylenia przenośnika ścianowego, 

a także eliminacja ekspozycji na zagrożenia 

wynikające z przemieszczeń elementów. 

Efekty uzyskane po wprowadzeniu urządzenia 

to: 

– uproszczona technologia korekty trasy 

przenośnika ścianowego, 

– poprawa komfortu pracy poprzez eliminację 

czynności fizycznych związanych 

z utrzymaniem odpowiedniego nachylenia 

trasy przenośnika ścianowego, 

– poprawa bezpieczeństwa pracy w ścianie 

poprzez ograniczenie czynności niezbędnych 

dla uzyskania tego samego skutku 

jak dla metody dotychczas stosowanej, 

– wzrost wydajności pracy w ścianach. 

Jury ubiegłorocznego ogólnopolskiego Konkursu 

Poprawy Warunków Pracy, organizowanego 

pod egidą ministra pracy i polityki 

społecznej, doceniło ten projekt, nagradzając 

jego twórców specjalnym dyplomem. 

Stefan Rusinowski 

AUTORZY PROJEKTU 

• Krzysztof Baranowski, zastępca kierownika 

Działu Górniczego, kierownik 

robót górniczych ds. wydobycia, 

• Adam Jendryczko, sztygar oddziałowy oddz. 

mechanicznego urządzeń dołowych, 

• Krzysztof Kempny, kierownik zespołu ds. 

dokumentacji i zabezpieczenia ruchu, 

• Leszek Szczepański, nadsztygar górniczy. 

Urządzenie korekcji przenośnika jest odrębnym mechanizmem pomocniczym z własnym 

sterowaniem stosowanym w ścianie, i nie wchodzi w skład obudowy zmechanizowanej 

i przenośnika zgrzebłowego. Fot. ARC 

| 15

PANORAMY MARKA STAŃCZYKA 

Prezentujemy kolejny zestaw panoramicznych zdjęć 

tego autora. Tym razem mamy okazję zobaczyć 

panoramy kopalń „Piekary” i „Bielszowice”. 

Marek Stańczyk to fotografik, urodzony w 1979 

roku w Siemianowicach Śląskich. 

Dokumentalista architektury przemysłowej na Górnym 

i Dolnym Śląsku. Od kilku lat realizuje własny 

projekt, zatytułowany „Made in Silesia”, dokumentujący 

Śląsk na fotografii, dźwięku oraz w filmie. 

Filmy, które ukazują pejzaż śląska oraz rozbiórki 

obiektów, można zobaczyć pod wyszukiwanym 

w przeglądarce tytułem „MADE IN SILESIA”. Autor 

publikuje je jako „fredmentor”. 

16 |

| 17


Współpraca gmin z Kompanią Węglową może być wzorowa. Na zdjęciu: Grażyna Dziedzic, prezydent Rudy Śląskiej, i Joanna Strzelec- 

-Łobodzińska, prezes zarządu KW SA, na wspólnej konferencji prasowej. Fot. Maciej Dorosiński (Trybuna Górnicza) 

Wzorowe partnerstwo 

W agresywnej strategii Kompanii Węglowej do 2020 roku przewiduje się 

systematyczny wzrost wydobycia – do 43 milionów ton rocznie. Elementem 

odwrócenia spadkowej dotąd tendencji ma być więc także wzrost 

zatrudnienia wśród załogi dołowej 

To ważny sygnał do ożywienia kształcenia 

w zawodach górniczych. I tak też odczytano 

go w Rudzie Śląskiej – mieście, 

w którym działają cztery kopalnie, w tym trzy 

należące do Kompanii Węglowej SA. 

W ubiegłym roku nasza firma przyjęła do 

pracy przeszło 5300 osób. W tym roku 

– jak zapowiada prezes Joanna Strzelec- 

-Łobodzińska – zatrudni jeszcze więcej. To 

żaden, wydawałoby się, kłopot. Niedawno 

środki masowego przekazu obiegła wiadomość, 

że o pracę w kopalniach tej firmy zabiega 

26 tys. reflektantów. 

– Problem w tym, że spośród ubiegających się 

o pracę rzadko można wyłuskać wykwalifikowanych 

górników. Tymczasem najbardziej 

wartościowym dla spółki pracownikiem jest 

młody człowiek, przygotowany w zasadniczej 

szkole zawodowej lub technikum – tłumaczy 

szefowa największej górniczej firmy. 

Od września w Rudzie Śląskiej mają ruszyć 

dwie, a w przypadku powodzenia 

18 | 

rekrutacji być może nawet trzy klasy zasadniczej 

szkoły górniczej. O zainteresowaniu 

nową ofertą edukacyjną jest przekonana 

prezydent miasta Grażyna Dziedzic. 

– Patronat Kompanii Węglowej nad szkołą 

oznacza pewność zatrudnienia dla absolwentów. 

To także perspektywa dobrych 

zarobków, górnicze świadczenia i bezpieczeństwo 

socjalne. Tymczasem rynek pracy 

w mieście jest już nasycony kucharzami 

i fryzjerami. Górnicza szkoła nie będzie 

więc mnożyła przedstawicieli zbędnych 

profesji - podkreśla Grażyna Dziedzic. 

O tym, że mieszczący się w takim haśle 

model współistnienia gminy i górniczego 

przedsiębiorcy jest możliwy i pożyteczny 

dla obu stron, przekonywały w poniedziałek, 

30 stycznia, na konferencji prasowej 

w Rudzie Śląskiej prezydent miasta Grażyna 

Dziedzic i prezes zarządu Kompanii 

Węglowej Joanna Strzelec-Łobodzińska. 

I chociaż głównym przyczynkiem do 

ilustrowania takiej przyjaznej i rozumnej 

koegzystencji była zapowiedź uruchomienia 

w mieście szkoły zawodowej, przygotowującej 

gimnazjalistów do górniczych 

profesji, to – niejako przy okazji – pojawiły 

się również inne przykłady współpracy, 

potwierdzające, że problemy w relacjach 

gminy–górnictwo można przezwyciężać, 

unikając przy tym konfliktów. 

Dziś mało kto pamięta, że przed laty w mieście 

istniały trzy technika górnicze i 10 zasadniczych 

szkół zawodowych. W okresie 

tzw. restrukturyzacji branży wszystkie uległy 

likwidacji. Dopiero w 2004 r. – w porozumieniu 

z Kompanią Węglową – kształcenie 

techników górnictwa podziemnego odżyło 

w Technikum nr 3. Dziś uczy się w nim 107 

młodych ludzi. Od początku września w ramach 

zespołu szkół tę ofertę ma dopełnić 

nauka na poziomie zawodowym. 

Jerzy Chromik (Trybuna Górnicza)

Tradycja zobowiązuje 

Rozmowa z Januszem Adamowiczem, dyrektorem ds. produkcji, 

prezesem koła SITG przy kopalni „Brzeszcze” 

• Okres ponad 60-letniej działalności koła SITG 

przy kopalni „Brzeszcze” to praca społeczna, 

zaangażowanie i poświęcenie wielu inżynierów 

i techników na rzecz rozwoju kopalni oraz 

inspiracji przedsięwzięć techniczno-organizacyjnych 

z tym związanych. 

Jak dziś postrzegana jest w kopalni działalność 

koła SITG, jaki jest obecnie stan organizacyjny 

– W kopalni „Brzeszcze” ranga Stowarzyszenia 

Inżynierów i Techników Górnictwa 

jest wysoka, gdyż stworzyliśmy odpowiedni 

klimat pracy i w wielu kwestiach zawodowych 

wykorzystujemy opinię swoich inżynierów 

i techników zrzeszonych w SITG. 

Gdy w 2007 roku obejmowałem funkcję 

prezesa, koło liczyło 90 członków. Obecnie, 

pomimo licznych odejść na emeryturę, SITG 

skupia w swoich szeregach 115 członków, 

zatrudnionych w kopalni na różnych stanowiskach. 

W skład zarządu wchodzą: Leszek 

Styś, Leszek Ryszka, Bogdan Balcarek, 

Ryszard Głąb. Komisja rewizyjna pracuje 

w składzie: Tadeusz Pasich, Janusz Chowaniec, 

Zbigniew Żak. Oprócz zadań wynikających 

ze statutu SITG wyznaczyliśmy 

sobie szereg dodatkowych kierunków działania. 

Do najważniejszych należy zaliczyć 

rozpowszechnianie wśród pracowników, 

zwłaszcza nowo przyjętych, wiedzy o stowarzyszeniu 

i jego działalności, pozyskiwanie 

nowych członków koła, szczególnie z grona 

młodych techników i inżynierów oraz całej 

kadry, jak również pracowników, którym 

leżą na sercu losy kopalni „Brzeszcze” oraz 

jej rozwój zarówno w sferze technicznej, jak 

i organizacyjnej. Również propagowanie 

jakże ważnych tematów, związanych z bezpieczeństwem 

pracy, wpisane jest w zakres 

naszej działalności. 

• Wiadomo, że wielu inżynierów i techników aktywnie 

włącza się w rozwiązywanie problemów 

związanych z funkcjonowaniem naszej kopalni. 

W tym celu poszerzają swoją wiedzę, zapoznając 

się z najnowszymi osiągnięciami nauki i techniki. 

Jednak samo czytanie literatury fachowej 

i czasopism technicznych nie wystarcza… 

– Oczywiście, że nie. Członkowie koła SITG 

uczestniczą w szkoleniach i konferencjach 

naukowo-technicznych, dzieląc się swoim 

doświadczeniem i dorobkiem zawodowym. 

Biorą także udział w pracach zarządu oddziału. 

Muszę przyznać, że przynależność do 

SITG jest w pewnym sensie elitarna, ponieważ 

organizacja ta skupia właśnie takich ludzi, 

którzy żywo interesują się zagadnieniami 

związanymi z szeroko pojętym górnictwem 

i techniką, dbają o gromadzenie wiedzy, która 

zawsze miała i ma istotne znaczenie na każdym 

etapie produkcyjnym w kopalni. Ponadto 

w ramach statutowej działalności zacieśniamy 

więzi koleżeńskie, organizując integracyjne 

wyjazdy techniczne i wycieczki o charakterze 

turystyczno-naukowym do innych kopalń. 

Wyjazdy te połączone są każdorazowo z upowszechnianiem 

doświadczeń w dziedzinie 

nauki i nowoczesnej techniki górniczej. 

W ostatnim okresie zwiedzaliśmy kopalnię 

soli w Wieliczce, kopalnię złota w Złotym Stoku, 

podziemną fabrykę poniemiecką w okolicy 

Wałbrzycha. Także pomysł zwiedzania ciekawych 

zakątków naszego kraju, takich jak Kazimierz, 

Kłodzko, Szczeliniec, zyskały aprobatę 

wśród naszych członków. Właśnie jesteśmy 

na etapie zacieśniania współpracy z kopalnią 

soli w Kłodawie. Należy także wspomnieć, że 

od kilku lat przy kole SITG funkcjonuje sekcja 

żeglarska, która jest członkiem zbiorowym 

Jacht Klubu „Bielsko-Biała”, dzięki czemu 

mamy możliwość korzystania z zaplecza lokalowo-sprzętowego. 

W ramach tej sekcji niejednokrotnie 

bierzemy udział w zawodach 

i atrakcyjnych rejsach żeglarskich, poszerzając 

swoje umiejętności i zdobywając uprawnienia 

żeglarskie. Jesteśmy też wspólnie z ZZ 

Kadra współorganizatorami corocznej, tradycyjnej 

Karczmy Piwnej, na której już od pięciu 

lat pełnię obowiązki prezesa w sprawach piwnych 

nigdy nieomylnego. Impreza ta na stałe 

wpisała się w kalendarz obchodów górniczego 

święta, a chętnych do wzięcia w niej udziału 

jest coraz więcej. 

• W ostatnim czasie w przemyśle węglowym 

wskutek zapotrzebowania na ten rodzaj surowca 

dzieje się coraz lepiej. Czy ten dobry 

symptom dla branży górniczej wpływa w jakimś 

stopniu na aktywność koła SITG 

–Uważam, że ma to mobilizujący wpływ na 

funkcjonowanie naszej organizacji, gdyż 

klimat pracy jest zdecydowanie lepszy i pozwala 

na szerszą działalność oraz aktywizację 

życia kulturalnego i towarzyskiego. 

A to, że do stowarzyszenia wstępują nowi 

czlonkowie, budzi nadzieję, że piękne górnicze 

obyczaje nie zaginą i znajdą się tacy, 

którzy dopiszą ciąg dalszy historii koła 

SITG przy kopalni „Brzeszcze”. 

• Dziękuję za rozmowę. 

Maria Domżał 

Fot. Robert Mleczko 

| 19


Transformator 

pojedzie kolejką 

Podczas podziemnej eksploatacji pracownicy kopalń węgla kamiennego 

narażeni są na wiele niebezpieczeństw, wynikających nie tylko ze 

specyficznego środowiska pracy. Nagromadzenie maszyn i urządzeń 

wymagających stałej obsługi i częstej konserwacji stanowi dodatkowy 

element ryzyka 

Wszelkie pomysły, procesy racjonalizatorskie, 

udoskonalenia 

istniejącego stanu rzeczy 

są niezwykle cenne, zwłaszcza kiedy ich 

autorami są sami górnicy, na co dzień narażeni 

na niebezpieczństwa w pracy. 

W stosowanym dotychczas w kopalniach 

systemie zasilania maszyn kompleksu wydobywczego 

stacje transformatorowe zabudowane 

są we wnękach lub podwieszone 

w chodniku podścianowym co 250 m. Dla 

zapewnienia ciągłości zasilania kompleksu 

stacje te są sukcesywnie przekładane z wnęki 

do wnęki lub opuszczane, przemieszczane 

i podwieszane w kolejnych podwyższeniach. 

Opisane czynności stwarzają zagrożenie 

związane z transportem ciężkich elementów 

(podwieszanie, opuszczanie stacji 

o wadze ponad 5 t). Normy dotyczące odpowiedniego 

rozmieszczenia stacji transformatorowych 

w chodniku podścianowym 

wymagają zaplanowania i wykonania przez 

oddziały robót przygotowawczych odpowiednich 

wnęk i podwyższeń. 

Ponadto dotychczasowy system zasilania 

urządzeń kompleksu ścianowego bazował 

na aparaturze, której konstrukcja pochodziła 

z lat 80. i 90. ubiegłego wieku. Jego 

eksploatacja wymagała od pracowników dużego 

doświadczenia. Uboga diagnostyka, duża 

awaryjność, zawodność działania tej aparatury 

powodowały częste interwencje elektryka, 

narażając go tym samym na niebezpieczeństwo 

porażenia prądem. 

Grupa inżynierów z kopalni „Ziemowit” 

opracowała projekt zapewniający bezpieczną 

eksploatację urządzeń elektrycznych, zgodną 

z obowiązującymi przepisami. W skład 

zespołu wchodzą: Mirosław Janik, Jerzy Domagała, 

Sylwester Bogacki i Krzysztof Białoń. 

Podstawowym założeniem projektu jest 

umiejscowienie stacji transformatorowych 

Przemieszczanie całości odbywa się za pomocą przesuwnika hydraulicznego, zasilanego z własnego, niezależnego agregatu hydraulicznego 

Fot. ARC 

20 |

w pociągu aparaturowym, podwieszonym 

nad trasą przenośnika taśmowego na szynach 

kolejki. Przemieszczanie całości odbywa 

się za pomocą przesuwnika hydraulicznego, 

zasilanego z własnego, niezależnego 

agregatu hydraulicznego, w okresach dobranych 

do postępu ściany. Zasilanie pociągu 

aparaturowego odbywa się dwiema liniami, 

które w czasie przekładki zwijane są na paletach 

transportowych. Stałe odcinki przewodów 

pomiędzy stacjami transformatorowymi 

a wyłącznikami wielostycznikowymi zawieszone 

są girlandowo na wózkach transportowych, 

przemieszczanych po szynie kolejki. Na 

trasie przenośników zgrzebłowych przewody 

prowadzone są w półkach kablowych, sa one 

dzięki temu zabezpieczone przed uszkodzeniami 

mechanicznymi. Długość przewodów 

pomiędzy stacjami transformatorowymi 

a wyłącznikami wielostycznikowymi pozwala 

na przekładkę transformatorów po tygodniu 

postępu ściany i jest wykonywana przez 

trzech pracowników. 

System ten działa w kopalni „Ziemowit” 

od 2011 r. Rozwiązanie to pozwala na: 

– wyeliminowanie wykonywania wnęk 

i podwyższeń na stacje transformatorowe, 

– wyeliminowanie bardzo niebezpiecznych 

operacji związanych z przekładkami 

stacji transformatorowych (podwieszanie, 

opuszczanie stacji o wadze ponad 5 t), 

– poprawę bezpieczeństwa przy pracach 

konserwacyjno-naprawczych poprzez wyposażenie 

aparatury w uziemniki stacjonarne, 

– ograniczenie pracochłonności przy montażu 

linii kablowych 1kV, eksploatację wyposażenia 

ściany bez konieczności wykonywania 

prac montażowych z wyjątkiem 

okresowego skracania linii 6kV (co 150- 

-250 m postępu ściany), 

– ograniczenie pracochłonności przy legalizacji 

zabezpieczeń przeciążeniowo-zwarciowych 

w stacjach transformatorowych i związane 

z tym wyeliminowanie wymian wyłączników 

mocy – ww. czynność wymagała częściowego 

demontażu wyposażenia komory niskiego napięcia 

stacji transformatorowej, 

– zwiększenie bezpieczeństwa obsługi, 

możliwość szybszej lokalizacji uszkodzeń 

w przypadku awarii w układach zasilania 

i sterowania oraz prowadzenie oceny pracy 

poszczególnych elementów wyposażenia 

poprzez zapewnienie bogatej diagnostyki, 

– ułatwienie szkolenia załogi, zwłaszcza 

młodych pracowników, poprzez unowocześnienie 

wyposażenia, zastosowanie zabezpieczeń 

cyfrowych, wizualizację stanów 

awaryjnych na powierzchni, zastosowanie 

bogatej diagnostyki minimalizującej 

potrzebę ingerencji w wewnętrzne układy 

aparatury, co znacząco poprawia bezpieczeństwo 

mniej doświadczonej załogi, 

– ułatwienie transportu przy przezbrajaniu 

kompleksu ścianowego – możliwość transportu 

kolejką podwieszaną na paletach 

transportowych w pociągu aparaturowym. 

Dzięki zastosowaniu tego projektu ograniczono 

do minimum zagrożenie porażenia 

prądem elektrycznym. Nastąpiła poprawa 

stanu bezpieczeństwa, a także funkcjonalności 

poprzez zapewnienie bogatej diagnostyki 

układu wizualizacji. 

Pozostałe korzyści związane z realizacją 

projektu to: 

– poprawa parametrów pracy maszyn i urządzeń 

kompleksu poprzez zabudowę stacji 

transformatorowych jak najbliżej ściany, 

– wyeliminowanie przekładek stacji, a tym 

sam potrzeby utrzymywania w rejonie 

oddziału wydobywczego czwartej stacji 

transformatorowej, 

– ograniczenie pracochłonności obsługi 

(przeglądy okresowe, kontrole urządzeń 

budowy przeciwwybuchowej, konserwacja), 

– przyspieszenie wykonania rozcinek ścianowych 

przez oddziały robót przygotowawczych 

dzięki odstąpieniu od wykonania 

wnęk transformatorowych, niezbędnych 

do eksploatacji ściany w dotychczasowym 

układzie zasilania, 

– zmniejszenie liczby kabli i przewodów 

oponowych zasilających kompleks ścianowy, 

a zarazem usprawnienie prac montażowych 

w czasie zbrojenia ściany, 

– usprawnienie prowadzenia prac montażowych 

ze względu na skupienie w jednym miejscu 

urządzeń zasilających kompleks ścianowy, 

– eliminacja uciążliwego transportu stacji 

transformatorowych między wnękami 

transformatorowymi. 

Jury ubiegłorocznego ogólnopolskiego 

Konkursu Poprawy Warunków Pracy, organizowanego 

pod egidą ministra pracy 

i polityki społecznej, doceniło projekt fachowców 

z „Ziemowita”, nagradzając go 

specjalnym dyplomem. 

Jan Czypionka 

Podstawowym założeniem projektu jest umiejscowienie stacji transformatorowych w pociągu 

aparaturowym, podwieszonym nad trasą przenośnika taśmowego na szynach kolejki 

| 21


Racjonalizator zastosował do swojego projektu typowe elementy wchodzące w skład systemu Gwarek-1000, natomiast jako ruchomą część 

uszczelniającą wykorzystał zwykłą taśmę przenośnikową 

Siła tkwiąca w prostocie 

W podziemnych wyrobiskach regulacja parametrów powietrza jest 

realizowana między innymi przez tamy wentylacyjne lub układ tam 

tworzących śluzy wentylacyjne 

Osiągnięcie zamierzonych rozpływów 

powietrza warunkowane jest 

m.in. szczelnością tam wentylacyjnych. 

Największe trudności związane 

z uszczelnieniem spotyka się w śluzach wentylacyjnych, 

budowanych w wyrobiskach 

wyposażonych w przenośniki taśmowe. Dotychczas 

w miejscach przejścia przenośnika 

przez tamę wentylacyjną stosowano wahliwie 

zabudowane osłony, wykonane z taśmy 

przenośnikowej. Transportowany przenośnikiem 

taśmowym urobek podczas przejazdu 

przez niedostatecznie uszczelniony 

otwór w tamie wentylacyjnej jest źródłem 

emisji pyłu węglowego i drobin węgla, stwarzających 

zagrożenie dla przechodzącej załogi, 

oraz przyczynia się do zwiększenia 

22 | 

nakładów na zwalczanie zagrożenia wybuchem 

pyłu węglowego w tych rejonach. 

Inżynier Michał Ferdyan, kierownik robót 

górniczych ds. robót przygotowawczych 

w kopalni „Knurów-Szczygłowice” Ruch 

Szczygłowice wpadł na pomysł, w jaki 

sposób zmienić konstrukcję uszczelnienia 

przejścia taśmociągu przez tamę, aby 

zmniejszyć zapylenie i niebezpieczeństwo 

wybuchu pyłu. 

Przedmiotem zaproponowanego przez inż. 

Ferdyana rozwiązania jest konstrukcja 

tunelu kesonowego przenośnika taśmowego 

Gwarek-1000, z przeznaczeniem do 

zabezpieczenia transportowanego urobku 

w miejscach przechodzenia odstawy 

urobku przez tamy wentylacyjne w ciągach 

odstawczych na dole kopalni. Praca tego 

tunelu przewidziana jest w dowolnym 

miejscu trasy przenośnika taśmowego 

w obrębie tam wentylacyjnych murowych 

lub innych zabezpieczających urobek, 

a w szczególności drobne jego części przed 

zdmuchiwaniem (wywiewaniem) silnym 

prądem powietrza z trasy odstawczej. 

Racjonalizator zastosował do swojego 

projektu typowe elementy wchodzące 

w skład systemu Gwarek-1000, natomiast 

jako ruchomą część uszczelniającą wykorzystał 

zwykłą taśmę przenośnikową. 

Taśma ta, umieszczona na specjalnej konstrukcji, 

jest spięta w zamkniętym obwodzie 

i przylega ściśle do urobku podczas 

jego transportu. Rozwiązanie jest

Widok projektu inż. Ferdyana (lewa część) oraz dotychczasowe rozwiązanie (po prawej). Fot. Michał Ferdyan 

banalnie proste, ale jak dotąd nikt oprócz 

inż. Ferdyana na taki pomysł nie wpadł. 

Na razie tunel kesonowy zdaje doskonale 

egzamin w dwóch ciągach odstawczych 

urobku z rejonów eksploatacyjnych. W rejonie 

tym pracuje w sumie ok. 200 osób. 

Zastosowanie tego rozwiązania w ogromnej 

mierze przyczynia się do zwalczania 

zagrożenia wybuchem pyłu węglowego 

w wyrobiskach górniczych, jak również 

ogranicza zdarzenia związane z ekspozycją 

na drobiny węgla unoszone w powietrzu 

kopalnianym. 

– Moje rozwiązanie cechuje prostota konstrukcji 

– mówi inż. Michał Ferdyan. – Tunel 

jest wykonany z dostępnych i powtarzalnych 

elementów, a tym samym ułatwia 

jego dostosowanie do różnych warunków 

technicznych w miejscu zabudowy. Projekt 

ten poprawia komfort pracy poprzez obniżenie 

stężenia pyłu, ograniczenie zagrożenia 

wybuchem pyłu węglowego, ograniczenie 

zdarzeń związanych z ekspozycją na 

drobiny węgla unoszone w powietrzu kopalnianym. 

Dodatkowym atutem są niskie 

koszty produkcji i ograniczenie nakładów 

na zwalczanie zagrożenia wybuchem pyłu 

węglowego w rejonie z zabudowanym tunelem 

kesonowym. 

Jury ubiegłorocznego ogólnopolskiego 

Konkursu Poprawy Warunków Pracy, organizowanego 

pod egidą ministra pracy 

i polityki społecznej, doceniło projekt inż. 

Ferdyana, nagradzając go specjalnym dyplomem. 

Jan Czypionka 

Schematy: Michał Ferdyan 

Przekrój tunelu kesonowego. Fot. Michał Ferdyan 

– Moje rozwiązanie cechuje prostota konstrukcji 

– mówi inż. Michał Ferdyan. – Tunel 

jest wykonany z dostępnych i powtarzalnych 

elementów, a tym samym ułatwia 

jego dostosowanie do różnych warunków 

technicznych w miejscu zabudowy. 

Fot. Jan Czypionka 

| 23

L U D Z I E I M I E J S C A 

Kto kupi zabytek 

W styczniu zakończyły się prace przy demontażu szybu „Piotr” w kopalni 

„Knurów-Szczygłowice” 

Szyb ten, którego średnica rury wynosiła 

6 m i wykonana była w całości 

w obudowie z cegły, został zgłębiony 

w 1905 r. do głębokości 500 m i posiadał wloty 

na poziomach 252 m, 352 m i 449,9 m. 

W czasie, kiedy spełniał swoją funkcję, w szybie 

działały trzy urządzenia wyciągowe: 

• w przedziale pomocniczym uruchomiony 

w 1905 r. wyciąg drzewny o udźwigu 1 t do 

transportu materiałów długich w dwóch 

klatkach, napędzany elektryczną, dwubobinową 

maszyną wyciągową z dwoma nośnymi 

linami płaskimi, 

• w przedziale zachodnim uruchomiony 

w 1916 r. wyciąg klatkowy do jazdy ludzi 

o udźwigu 4,2 t i transportu materiałów 

o udźwigu 7,4 t w klatce z przeciwwagą, 

napędzany parową maszyną wyciągową, 

• w przedziale wschodnim uruchomiony 

w 1954 r. wyciąg skipowy o udźwigu 

15 t do ciągnięcia urobku w skipie z przeciwwagą, 

napędzany elektryczną maszyną 

wyciągową. 

Ciekawostką jest fakt, że naczynia przedziału 

wschodniego i zachodniego w szybie 

były prowadzone po prowadnikach 

dębowych, mocowanych do dźwigarów 

głównych zbrojenia szybowego. Naczynia 

przedziału pomocniczego były prowadzone 

po prowadnikach dębowych, mocowanych 

do odrębnych wsporników, murowanych 

bezpośrednio w obudowie szybu po jego 

zachodniej stronie. 

W rurze szybowej zabudowane były również 

rurociągi wody przeciwpożarowej, 

sprężonego powietrza i emulsyjny oraz dwa 

kable energetyczne i kabel teletechniczny. 

Nad rurą szybową ustawiona była zmodernizowana 

w 1952 r. stalowa wieża szybowa 

z kołami linowymi, ustawionymi obok siebie, 

o wysokości do poziomu osi kół linowych, 

czyli 36,42 m. 

Wieżę obudowano dwukondygnacyjnym 

budynkiem nadszybia, z pośrednimi stropami 

technologicznymi, wykonanym jako 

W styczniu 2012 roku kopalnia zakończyła prace rozbiórkowe 

24 |

konstrukcja ryglowa z elementów stalowych 

wypełnionych cegłą. 

Po stronie południowej w stosunku do wieży 

szybowej usytuowane były murowane 

budynki maszyn wyciągowych przedziału 

wschodniego i zachodniego, a po stronie 

zachodniej usytuowano bezpośrednio 

przylegający do budynku nadszybia murowany 

budynek maszyny wyciągowej przedziału 

pomocniczego. 

Wysłużony szyb z czasem przestał spełniać 

swoje funkcje, był mocno wyeksploatowany, 

wydobycie przeniosło się na głębsze pokłady 

i w inne rejony. Przyszedł czas, kiedy 

szyb „Piotr” stał się po prostu zbędny. We 

wrześniu 1994 r. uchwałą zarządu Gliwickiej 

Spółki Węglowej SA kopalnia „Knurów” 

uzyskała zgodę na jego likwidację. 

W 1997 r. zakończono prace związane z zasypaniem 

rury szybowej, którą zamknięto 

na powierzchni żelbetową płytą. Natomiast 

w 2001 r. zakończono prace związane z demontażem 

maszyny wyciągowej przedziału 

wschodniego wraz z przetwornicami. 

W lipcu 1998 r. uzyskano zgodę Oddziału 

Wojewódzkiego Państwowej Służby Ochrony 

Zabytków w Katowicach na likwidację 

budynku nadszybia i wieży szybowej szybu. 

Po opracowaniu niezbędnej dokumentacji 

rozbiórkowej tych obiektów i uzyskaniu 

zgody UGBKUE, kopalnia w styczniu 

2012 r. zakończyła prace rozbiórkowe. 

Zadbano, aby przynajmniej część zabytkowych 

maszyn i urządzeń obsługujących 

szyb, znalazła nowe zastosowanie. Maszyna 

wyciągowa przedziału pomocniczego 

– bobina – została sprzedana Przedsiębiorstwu 

Górniczemu „DEMEX” i będzie 

eksponowana na terenie szybu „Maciej” 

w Zabrzu. 

Obecnie ze zlikwidowanego szybu „Piotr” 

na terenie KWK „Knurów-Szczygłowice” 

Ruchu Knurów pozostała zabytkowa, parowa 

maszyna wyciągowa przedziału zachodniego 

oraz budynki maszyn wyciągowych 

przedziału zachodniego i wschodniego 

wraz z halą przetwornic elektrycznej maszyny 

wyciągowej. Na razie chętnych na zagospodarowanie 

tych zabytków nie ma… 

Rozbiórka szybu była skomplikowaną operacją techniczną 

Krystian Tkocz, nadsztygar mechaniczny urządzeń 

szybowych kopalni „Knurów-Szczygłowice” 

Zdjęcia: Stefan Rusinowski 

Przyszedł czas, kiedy szyb „Piotr” stał się 

po prostu zbędny 

| 25


Stopień zużycia technicznego dotychczasowych urządzeń, konieczność zagwarantowania pewności ruchowej stacji odmetanowania 

i odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa były powodem podjęcia przez Kompanię Węglową decyzji o budowie nowej stacji odmetanowania 

w kopalni „Brzeszcze” 

Metan ujarzmiony 

Kopalnia „Brzeszcze” jest najbardziej metanowym zakładem wydobywczym 

Górnośląskiego Zagłębia Węglowego 

Obecnie wszystkie pokłady zaliczone 

są do IV, najwyższej kategorii 

zagrożenia metanowego. Roboty 

przygotowawcze i eksploatacyjne w kopalni 

prowadzone są tak, aby maksymalnie 

zmniejszyć niebezpieczeństwo związane 

z występowaniem metanu, a załodze zapewnić 

bezpieczne fedrowanie. Gaz ten ujmowany 

jest systemami odmetanowania 

głównie zza tam izolacyjnych i w ścianach 

wydobywczych. System ten, składający się 

z ok. 40 km rurociągów o średnicach 150– 

500 mm, doprowadza metan do na stacji 

odmetanowania na powierzchni kopalni, 

zlokalizowanej w rejonie szybu A VIII. 

Stopień zużycia technicznego dotychczasowych 

urządzeń, konieczność zagwarantowania 

pewności ruchowej stacji odmetanowania 

i odpowiedniego poziomu 

bezpieczeństwa były powodem podjęcia 

przez Kompanię Węglową decyzji o budowie 

nowej stacji odmetanowania w kopalni 

„Brzeszcze”. 

Ujęcie metanu utrzymywane jest od 

dłuższego czasu na stosunkowo stabilnym 

poziomie i wynosi ok. 87 mln m 

sześc. mieszaniny metanowej , co daje ok. 

36 mln m sześc. czystego metanu rocznie. 

26 | 

W kopalni „Brzeszcze” praktycznie cały 

pozyskany metan sprzedawany jest do odbiorców 

zewnętrznych: Energetyki Dwory 

w Oświęcimiu oraz Nadwiślańskiej Spółki 

Energetycznej. 

KWK „Brzeszcze” posiada program funkcjonalno-użytkowy 

pn. „Budowa powierzchniowej 

stacji odmetanowania wraz z infrastrukturą 

oraz zabudową agregatów 

prądotwórczych”, opracowany przez Zakład 

Odmetanowania Kopalń „ZOK II” sp. z o.o, na 

podstawie którego wykonawca budowy stacji 

wyłoniony w przetargu – Carboautomatyka 

– przygotuje projekt techniczny, uzyska pozwolenia 

na budowę i kompleksowo przystąpi 

do realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego. 

Wartość umowy netto wynosi 23,755 mln zł. 

Zgodnie z umową nowa stacja powstanie 

w 16 miesięcy od daty przekazania przez 

kopalnię placu budowy. Jednocześnie kopalnia 

zamierza zrealizować kolejną inwestycję 

związaną z gospodarczym wykorzystaniem 

metanu – budowę stacji silników 

metanowych. Docelowo planuje się zabudowę 

dwóch agregatów kogeneracyjnych z generatorami 

elektrycznymi o mocy ok. 2,5 

MW każdy, co umożliwi produkcję energii 

elektrycznej na poziomie ok. 42 600 MWh 

rocznie, która zostanie zużyta na potrzeby 

kopalni. 

Uruchomienie nowej stacji odmetanowania 

zaplanowano na rok 2013, w którym to kopalnia 

będzie obchodzić jubileusz 110-lecia 

istnienia. Ujarzmianie metanu w nowoczesnej 

stacji odmetanowania KWK „Brzeszcze” 

zapewni przede wszystkim bezpieczeństwo 

na dole kopalni w aspekcie prowadzenia eksploatacji 

ścian wydobywczych i wykonania 

robót przygotowawczych, umożliwi również 

ujęcie i niezakłócone przesyłanie metanu 

odbiorcom zewnętrznym. Należy także pamiętać, 

że wzrost wykorzystania metanu 

uwalnianego z pokładów węgla jest bardzo 

pożądany również ze względów ekologicznych. 

Nowa stacja będzie w pełni zautomatyzowana, 

a stały nadzór komputerowy pozwoli 

przewidzieć ewentualne awarie systemu. 

Budowa nowej stacji odmetanowania w kopalni 

„Brzeszcze” stała się priorytetowym 

zadaniem inwestycyjnym, a dyrekcja zakładu 

swoimi działaniami wybiegła znacznie 

w przyszłość, bowiem będzie to inwestycja 

bardzo nowoczesna, zrealizowana z myślą 

o eksploatacji nowego poziomu 900 m. 

Opr. Maria Domżał

Narty, łyżwy, basen... 

Dzieci górników kopalni „Piekary” jak co roku wypoczywały na zimowisku. 

Tym razem dyrekcja KWK „Piekary” zadbała o wzbogacenie zwykłych ferii 

zimowych o możliwość nauki jazdy na nartach 

Wychodząc z założenia, że sport 

narciarski nie jest tani, a przeciętnej 

rodziny górniczej nie 

stać na zapewnienie dziecku wyjeżdżającemu 

na zimowisko sprzętu, ubioru i nadzoru 

instruktora nauki jazdy, w ramach obozu 

każdemu jego uczestnikowi zapewniono 

darmowy komplet butów, nart i kasków 

oraz opiekę instruktora. Według ostrożnych 

szacunków początkowo liczba zamówionych 

kompletów wynosiła 20 sztuk, jednak 

rzeczywistość przerosła oczekiwania 

i trzeba było „domówić” jeszcze 20 kompletów 

sprzętu. W rezultacie, w pięknej, słonecznej 

scenerii, pomimo mrozu, dzieci 

prawie cały czas ćwiczyły na stoku swoje 

umiejętności. 

Działo się to pod opieką instruktora narciarskiego 

i profesjonalnej kadry wychowawców, 

dzięki czemu prawie 40 dzieci 

udało się nauczyć od podstaw jazdy na 

nartach. Organizatorzy wyjazdu mają 

nadzieję, że bakcyl narciarstwa zostanie 

w nich na dłużej, co z pewnością będzie 

miało pozytywny wpływ na dalszy rozwój 

ich sprawności fizycznej. Pozostali uczestnicy 

zimowiska mogli korzystać z lodowiska, 

hali sportowej i basenu. Dzieciom 

zorganizowano również kulig i ognisko 

z pieczeniem kiełbasek, ponadto odbyła się 

wycieczka, w czasie której zwiedzano Pragę 

w zimowej scenerii. Zimowisko, na którym 

wypoczywało 90 dzieci, można uznać 

za wyjątkowo udane. 

Aleksandra Duda 

Zimowisko, na którym wypoczywało 90 dzieci, można uznać za wyjątkowo udane 

| 27


Ponad 100 osób, pracowników kopalni oraz członków ich rodzin, wyjechało w piątkowe popołudnie do Ustronia, gdzie wieczorem na stokach 

Czantorii odbyły się zawody 

Pracuj i odpoczywaj 

bezpiecznie 

W styczniowy weekend odbyła się pierwsza Zimowa Spartakiada Kopalni 

Węgla Kamiennego „Piekary”. Zorganizowana została wspólnie przez Dział 

Socjalny oraz Dział BHP i Szkolenia 

Hasło brzmiało „Pracuj i odpoczywaj 

bezpiecznie”. Ponad 100 osób, 

pracowników kopalni oraz członków 

ich rodzin, wyjechało w piątkowe popołudnie 

do Ustronia, gdzie wieczorem na 

stokach Czantorii odbyły się zawody. Choć 

padający śnieg utrudniał jazdę, nie odstraszyło 

to startujących w wieku od 5 do 58 lat. 

Zostali oni podzieleni wg kategorii wiekowych 

na sześć grup dziecięcych i młodzieżowych, 

jedną kobiecą i cztery męskie. Ich 

zadaniem był przejazd trasą specjalnie ustawionego 

slalomu. 

Zawody obserwował Jan Stokłosa, dyrektor 

kopalni, który po zakończeniu zjazdów 

wręczył nagrody zwycięzcom w poszczególnych 

grupach. Specjalne dyplomy 

otrzymała także najliczniej reprezentowana 

rodzina oraz najmłodszy i najstarszy 

zawodnik. 

Uczestnicy wyjazdu niebiorący udziału 

w konkurencjach narciarskich mieli możliwość 

zmierzenia swych sił w różnego rodzaju 

zawodach sprawnościowych, takich 

jak zjazd „na byle czym”, bieg 2 osób w jednych 

spodniach (oczywiście o specjalnej 

konstrukcji) i bieg w workach. 

Po zakończeniu rywalizacji wszyscy uczestnicy 

wycieczki wjechali kolejką krzesełkową 

na Czantorię, gdzie przy dźwiękach 

kapeli góralskiej wypili gorącą herbatę. 

Niestety, pogoda na górze nie sprzyjała 

dłuższej zabawie. Wieczorem w hotelu 

„Daniel” w Ustroniu w czasie uroczystej 

kolacji podsumowano wyniki spartakiady. 

Powodzenie tej formy czynnego wypoczynku 

skłania organizatorów do kolejnych 

spotkań, na pewno nie tylko zimowych, ale 

i letnich. 

Aleksandra Duda 

Uczestnicy zawodów imponowali doskonałą formą i…nieprzeciętną urodą 

28 |

Im zima niestraszna 

Siarczyste mrozy nie wystraszyły górników z koła SITG przy kopalni „Marcel”, 

którzy w dniach 20–22 stycznia br. wraz z rodzinami wybrali się na wycieczkę 

w Beskidy 

W 

czasie dwudniowego wypadu 

zwiedzili muzeum im. Adama 

Małysza w Wiśle i skocznię jego 

imienia w Wiśle-Malince. Jednak główną 

atrakcją wycieczki był kulig. Sanie, zaprzężone 

w rącze konie, przemierzyły z marcelowską 

grupą Dolinę Czarnej Wisełki. Po kuligu 

i pieczeniu kiełbasy w góralskiej bacówce 

górnicy udali się na uroczystą kolację, połączoną 

z zabawą. Wczesnym rankiem najwytrwalsi 

skorzystali z kąpieli w basenach solankowych 

w kompleksie uzdrowiskowym 

„Równica”. Można też było odwiedzić pobliską 

pijalnię wód mineralnych. 

Wyprawa – jak dowiadujemy się z pewnego 

źródła – zakończyła się pełnym sukcesem 

– nikt nie zamarzł ani nie pozostał 

w śnieżnej zaspie. Wypoczęci górnicy wrócili 

w poniedziałek do pracy. 

PG 

Górnicy z koła SITG przy kopalni „Marcel” wraz z rodzinami wypoczywali w Beskidach 

| 29


W ramach obchodów jubileuszu 90-lecia działalności orkiestra dała dwa okolicznościowe koncerty 

Kochamy tę muzykę 

Orkiestra kopalni „Pokój” gra już od 90 lat… 

Muzyka to pasja. Nie można grać 

w orkiestrze ot tak sobie z nudów 

czy przymusu. To musi siedzieć 

głęboko w człowieku, trzeba kochać 

to granie, te długie godziny prób, trenowania 

oddechu, ćwiczenia sprawności palców, 

żmudnego czytania nut. Muzykę trzeba kochać... 

– mówił prawie trzy lata temu Jacek 

Kampa, dyrygent orkiestry kopalni „Pokój”. 

Dziś powtórzyłby wszystko słowo w słowo… 

Kierowana przez niego orkiestra 

30 | 

obchodziła właśnie jubileusz 90-lecia pracy 

twórczej. Ukoronowaniem obchodów 

były dwa koncerty – 27 stycznia i 10 lutego 

w sali Miejskiego Centrum Kultury w Rudzie 

Śląskiej-Nowym Bytomiu. 

W pierwszej części koncertu orkiestra występowała 

w galowych strojach górniczych, 

nawiązując do bogatej i trwale związanej 

z górnictwem tradycji. Okazję do popisu 

mieli soliści – instrumentaliści, członkowie 

zespołu. W drugiej części muzycy zagrali 

ubrani w stroje wieczorowe, a towarzyszyli 

im wokaliści – Sabina Olbrich-Szafraniec, 

Małgorzata Kampa, Mieczysław Błaszczyk 

i Robert Kampa. 

– Od trzech lat mamy inną rzeczywistość 

– mówi Jacek Kampa, dyrygent orkiestry. 

– Działamy jako stowarzyszenie, na własny 

rachunek. Okazuje się, że jeżeli się za 

tym dobrze pochodzi, to można przetrwać 

finansowo.

O ORKIESTRZE 

Orkiestra Dęta KWK „Pokój” powstała w 1922 roku. Założyła ją grupa ludzi pragnących poprzez muzykę wyrazić swój patriotyzm. 

Zespół swoją działalnością narażał się na prześladowanie ze strony pruskiego zaborcy, mimo to z własnych funduszy 

kompletował instrumenty, umundurowanie oraz nuty. Ambitne zamierzenia rozwijającej się orkiestry dętej przerwał wybuch II 

wojny światowej. Działania wojenne różnie pokierowały losami członków górniczej orkiestry, lecz w kilka dni po wyzwoleniu 

zaspół wznowił działalność. 

Orkiestra koncertowała dla załogi kopalni, rodzin górniczych oraz mieszkańców robotniczych osiedli, oprócz tego szkoliła młodych 

górników, ucząc ich gry na różnych instrumentach. Młodzi adepci zasiadając obok starszych kolegów, nabierali doświadczenia 

we wspólnym muzykowaniu. W 1968 roku nastąpiło połączenie sąsiadujących ze sobą kopalń „Wanda-Lech” i „Pokój”, 

równocześnie połączono orkiestry obu kopalń w jeden zespół. 

Dyrygentami orkiestry byli: 

– Wilhelm Kubisa (1925-1957 r.), 

– Romuald Żurek (1957-1980 r.), 

– Jan Karkosza (1980-1982 r.), 

– Eugeniusz Kozyra (1982-1993 r.). 

Od 1993 roku orkiestrę prowadzi Jacek 

Kampa, który kilka lat wcześniej 

– w 1984 roku, dołączył do orkiestry 

jako waltornista, po czym zespół sam 

wybrał go na dyrygenta. 

W roku 1996 nastąpiło kolejne połączenie, 

tym razem kopalni „Pokój” z kopalnią 

„Walenty-Wawel”, skutkiem czego 

złączono oba zespoły w jeden. Orkiestra 

liczyła wtedy prawie 120 muzyków, 

w tym aż 20 młodych werblistów, spośród 

których wyrosło następne pokolenie 

instrumentalistów. 

Orkiestra uczestniczyła w wielu konkursach 

i przeglądach, zajmując czołowe 

miejsca, uświetniała także swoimi występami 

festyny, bale zakładowe i jubileusze. 

Poza oficjalną działalnością orkiestry organizowane 

były wycieczki oraz zabawy 

integracyjne. 

Począwszy od 1998 roku z inicjatywy 

samego dyrygenta powstały cykliczne 

koncerty pt. „W karnawałowym nastroju”, 

które – jak sama nazwa wskazuje 

– obejmują tematykę karnawałowo- 

-noworoczno-kolędową oraz cieszą się 

dużą popularnością i zainteresowaniem 

wśród widzów. W koncertach, obok orkiestry, 

występują również znakomici 

artyści, na co dzień pracujący w teatrach 

muzycznych, operach i operetkach. 

Dyrygent wraz z zespołem, zmieniając 

repertuar, wystrój sceny, a nawet 

Od 1993 roku orkiestrę prowadzi Jacek Kampa 

wykorzystując sztuczny śnieg, stara się, by każdy koncert był wyjątkowy. Warto tutaj wspomnieć, że dzięki przychylności dyrekcji 

kopalni w 2005 roku zespół otrzymał nowe smokingi wizytowe. 

Orkiestra hucznie obchodziła jubileusze 75, 80, 85 i 90 lat swojej działalności, brała również udział w licznych wyjazdach, m.in. 

do Niemiec (Boesel, Hirschfeld, Ferropolis, Hagen), Czech (Bilovec), Bułgarii. 

Realizując zalecenia Kompanii Węglowej SA, od 1 listopada 2008 roku orkiestra działa na nowych zasadach finansowo-prawnych. 

Wielomiesięczny wysiłek zarządu orkiestry i przedstawicieli kopalni „Pokój” zaowocował rejestracją Rudzkiego Stowarzyszenia 

Kulturalnego-Orkiestry Dętej KWK „Pokój”. 

Opr. JC 

Fot. ARC

N A S Z E ŚGW AILĘ ET RE I BA 

A R B A R Y 

Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, pierwotnie Jana Chrzciciela, został ufundowany przez biskupa krakowskiego Fulka, zwanego Pełką, w 1203 

roku. Na północnej ścianie nawy znajduje się wyjątkowo cenny pod względem zabytkowym obraz nagrobny biskupa krakowskieg Kajetana Ignacego Sołtyka 

(1716–1788). Wykonany jest w stylu późnobarokowym, z elementami rokokowymi i klasycystycznymi, a ufundowali go artyści i mieszkańcy Sławkowa. 

Jak głosi legenda podobno w podziękowaniu za lasy, które biskup podarował mieszkańcom. Kościół jest najstarszym zabytkiem w mieście. Wymaga jednak 

gruntownego remontu. Po pierwsze ze względów historycznych, a po drugie ze względu na bezpieczeństwo wiernych. Remont postępuje zgodnie z planem, 

odnowiono już sufit i ściany i już niedługo wrócą na swoje miejsce zabytkowe ołtarze boczne. 

– Ta świątynia jest prawdziwą zabytkową perełką. Razem z karczmą i rynkiem tworzy wyjątkowy klimat tego miasteczka, do złudzenia przypominający sławny 

Kazimierz nad Wisłą. Mamy nadzieję, że uda nam się stworzyć taki zagłębiowski Kazimierz nad Przemszą. Aby tak się stało, trzeba zadbać o świątynię – mówił 

dla „Dziennika Zachodniego” ksiądz Wojciech Kowalski, proboszcz parafii. 

Na zdjęciu: posąg św. Barbary, który po renowacji powróci niedługo do sławkowskiego kościoła.

nasze kopalnie nagrodzone wzorowe partnerstwo seans w cechowni

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?