Marzec-Kwiecień 2010 Nr 2/ 2010 (61) - Uniwersytet Rzeszowski

GAZETA UNIWERSYTECKA aktualności
Serce w plecaku
[oryginalny tekst z 1933 roku]
tekst i muzyka Michał Zieliński
Z piersi młodej się wyrwało
W wielkim bólu i rozterce
I przed ludźmi uciekało
Zakochane czyjeś serce.
Żołnierz drogą maszerował,
Nad serduszkiem się użalił,
Więc je do plecaka schował
I pomaszerował dalej.
Nad żołnierza nie masz pana.
Nad karabin nie masz żony.
Oj, dziewczyno ukochana,
Oczka twoje zasmucone –
Tam po łące, po zielonej
Młody legun szedł na boje –
A w plecaku miał czerwone,
Zakochane serce twoje.
Maszerował na wojenkę
Poprzez góry, lasy, pola…
Z śmiercią razem szedł pod rękę
Taka to żołnierska dola.
I choć go trafiła wielce
Kula, gdy szedł do ataku…
Śmiał się legun, bo w plecaku
Miał w zapasie drugie serce.
legun – potocznie legionista.
Bibliografia:
Bronisław Jaśkiewicz, Kultura Małopolski Środkowej
w okresie okupacji niemieckiej 1939–1945, Rzeszów
2000.
Stanisław Puchalski, Partyzanci „Ojca Jana”, Stalowa
Wola 1996.
Tadeusz Szewera, Niech wiatr ją poniesie. Antologia pieśni
z lat 1939–1945, Łódź 1975.
Monika Hippe
Sacro-kicz
w modzie
Do refleksji skłoniła mnie ubiegłoroczna wycieczka, zorganizowana
przez nasz Uniwersytet, której celem był Paryż
i Zamki nad Loarą. Może też trochę tej refleksji wzięło się
stąd, że właśnie mija Wielki Post, a co za tym idzie, to pewna
zaduma, o którą najlepiej w kościele. Ale w jakim kościele
Zadając to pytanie, miałam na myśli architekturę. I tu znów
nawiążę do wycieczki. Zanim dotarliśmy do Paryża, zatrzymaliśmy
się niedaleko Paryża – w Reims. Wznosi się tam majestatyczna
katedra Notre Dame (nosi taką samą nazwę jak
ta w Paryżu), której budowę rozpoczęto w 1211 r., po tym,
jak wcześniejszą budowlę strawił pożar. Zaprojektowano ją
jako miejsce koronacji. Począwszy od Filipa II w 1180 r., do
Karola X w 1825 r. każdy król Francji koronował się właśnie
w Reims.
Dlaczego wspominam o tej gotyckiej katedrze Przede
wszystkim, w przeciwieństwie do katedry w Paryżu, panował
tam cudowny spokój, niezakłócony tłumem turystów.
Dlatego też siadając w nawie, w ciszy i w spokoju, można było
poczuć bliskość Boga, i zadumać się nad wielowiekową historią.
Moją refleksją jest pytanie, czy we współczesnej architekturze
można się tak zadumać i pomodlić, jak w tych starych,
gotyckich katedrach Czy ludzie, za sto lat zechcą zwiedzać
współczesne świątynie, przypominające często hangary na
samoloty
Jakiś czas temu odbyło się spotkanie Benedykta XVI
z ludźmi świata sztuki, poprzedzone listem od teologów i artystów,
krytykującym stan współczesnej architektury sakralnej
(a także poziom muzyki kościelnej). Warto pamiętać, że
przez wieki Kościół był mecenasem sztuki, i to kościół kształtował
gusty. Wprawdzie obecnie ten mecenat nadal w pewnym
stopniu istnieje, ale bardzo często kler – wywodząc się
z ludu – sam ma nie najlepsze gusty (dotyczy to także muzyki
i wystroju wnętrza świątyń). Teraz głos ludu bożego w sprawie
sztuki ma większe znaczenie i skutkiem tego jest powszechny
sacro-kicz. Przykładem tego jest wypowiedź p. Barbary Bieleckiej
(tej od Lichenia). Na zarzut, że Licheń przypomina Disney
Land, że jego wystrój jest w stylu wiejskiego baroku, i jest
krytykowany przez niektórych profesorów ASP, odpowiada:
…” to się nie ma podobać profesorom ASP! To się ma podobać
pielgrzymom”. No cóż, takie jest gusto Polacco…
Średniowieczna katedra była znakiem przemawiającym do
wszystkich odbiorców, zarówno tych prostych, jak i wykształconych.
Ja też zdecydowanie wolę zadumać się w nawie średniowiecznej
katedry (takiej jak w Reims), niż we współczesnej
świątyni. Ale może to tylko moje refleksje
M a r z e c – K w i e c i e ń 2 0 1 0 45