I BÃLMÆ OPTO NANOELEKTRONÄ°KA - Bakı DövlÉt Universiteti
I BÃLMÆ OPTO NANOELEKTRONÄ°KA - Bakı DövlÉt Universiteti
I BÃLMÆ OPTO NANOELEKTRONÄ°KA - Bakı DövlÉt Universiteti
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Fizikanın müasir problemləri VI Respublika konfransı<br />
Șəkil 1.<br />
. Cu 2-x S sistemi birləșmələrinin monokristallarının rentgenoqrafik tədqiqi zamanı<br />
müəyyən edilmișdir ki, üzdən mərkəzləșmiș yüksək temperatur kub ( ÜMK ) fazası bu<br />
birləșmələrin monokristallarında metastabil formada kifayət qədər uzun müddət mövcud<br />
olur. Cu 2 - x S sistemi birləșmələrinin monokristallarında baș verən faza keçidləri ÜMK<br />
fazasının [ 111] kristalloqrafik istiqaməti üzrə baș verir. Qeyd olunan istiqamətdə Cu 2 - x S<br />
sisteminin monokristallarında faza keçidlərinin baș verməsi , bu istiqamətdəki atom<br />
müstəviləri arasında güclü yaddașın olması ilə əlaqələndirilir. Cu 2-x S [ 111] kristalloqrafik<br />
istiqaməti üzrə çox yaxșı laylanma xassəsinə malikdirlər. Cu 2-x S sisteminin birləșmələrinin<br />
fazaları onların yüksək temperatur fazası olan və ilk kristallașma prosesi zamanı yaranan<br />
yüksək temperaturlu ÜMK fazası ilə kristalloqrafik aspektdən qarșılıqlı əlaqəlidirlər. 293-793<br />
K temperatur intervalında aparılan rentgenoqrafik tədqiqatlar əsasında müəyyən edilmișdir<br />
ki, kristallașma prosesi zamanı bu faza, kristallașma temperaturundan bașlayaraq otaq<br />
temperaturuna qədər soyudularkən , özündə həll etdiyi fazaları özündən ayırır. İlk növbədə<br />
Cu 1 . 96 S-yurlit fazası, sonra isə Cu 1 . 75 S-anilit fazası ayrılır. Əks proses kristalın otaq<br />
temperaturundan bașlayaraq 793 K-nə qədər qızdırılması zamanı baș verir, yəni yüksək<br />
temperaturlu ÜMK fazası ondan ayrılan fazaları özündə həll edir. Bu faza, ondan ayrılan<br />
fazalar üçün əsaslı rol oynayır. Cu 2-x S sistemi birləșmələrinin qarșılıqlı keçidləri zamanı<br />
onların elementar kristal qəfəslərinin kristalloqrafik istiqamətlərinin biri-birinə nəzərən<br />
vəziyyəti șəkil 2-də verilmișdir.
Change language