I BÃLMÆ OPTO NANOELEKTRONÄ°KA - BakÄ± DÃ¶vlÉt Universiteti

More documents

Recommendations

Info

Fizikanın müasir problemləri VI Respublika konfransı 3. Nagoya A., Asahi R. and Kresse G. First-principles study of Cu2ZnSnS4 and the related band offsets for photovoltaic applications // J. Phys.: Condens. Matter 23 (2011) 404203 pp.1-6 4. Vəliyev Z.Ə., Hüseynəliyev M.H. Kimyəvi çökdürmə yolu ilə alınmıș yüksək fotokeçiriciliyə malik CdS nazik təbəqələrinin tədqiqi // “Fizika”, 2003,cild IX, №2, s.58-59. 5. Seyidli H.S., Hüseynəliyev M.H. Udma spektrindən yarımkeçiricinin optik keçidlərinin müəyyən edilməsi mərhələləri və onların CuInS 2 monokristallarına tətbiqi //” Fizika 2005” Beynəlxalq konfransın materialları. Bakı, Elm, 2005, s.695-697. 6. Панков Ж. Оптические процессы в полупроводниках М., Мир, 1973 г., 458 стр.
Fizikanın müasir problemləri VI Respublika konfransı CU 2 –X S SISTEMİ BIRLƏȘMƏLƏRİNİN FAZALARININ QARȘILIQLI ƏLAQƏSİ (0 ≤ X ≤ 0, 25 ) H.B Qasımov, N.E. Həsənov, R.M. Rzayev Azərbaycan Dövlət İqtisad <strong>Universiteti</strong> Məqalədə Cu 2-x S sistemi birləșmələrinin bircinsliliyi, 293-793 K temperaturda mövcud olan fazaların elementar kristal qəfəslərinin parametrləri və onların biri-birinə nəzərən yerləșməsi ,bu fazaların qarșılıqlı keçid temperaturları və keçidlərin xarakteiri tədqiq edilmișdir. Müəyyən edilmișdir ki, otaq temperaturunda, Cu 2 - x S sistemi birləșmələrinin yüksək temperatur kub fazaları metastabil formada kifayət qədər mövcud olur. Bu birləșmələrin monokristallarında yaddaș mövcud olduğundan, qarșılıqlı faza keçidləri [ 111] kristalloqrafik istiqamət üzrə baș verir. Tədqiq olunan birləșmələrin monokrstallrının tərkib hissəsi olan Cu 1.96 S –yurlit və Cu 1 . 75 S-anilit fazalarının nisbəti x-in dəyișməsi ilə dəyișir.Bu fazalar ciddi surətdə biri-biri ilə sıx surətdə bağlıdırlar və sanki birinin yaranması o birinin yaranmasna səbəb olur. Ədəbiyyatda məlum olduğu kimi , Cu-S sisteminin hal diaqramında așağıdakı birləșmələr məlumdur: Cu 2 S –xalkozin, Cu 1.96 S-yurlit, Cu 1 . 8O S -digenit, Cu 1 . 75 S-anilit, və CuS- kovellin ( 1-6). Bu birləșmələr ( CuS- istisna olmaqla ) 293 793 K temperatur intervalında bir neçə quruluș çevrilməsinə məruz qalırlar. Fazaları, otaq temperaturunda, metastabil formada uzun müddət mövcud olur. Monokristalları Bridcman metodu ilə alınmıș Cu 1.96 S, C 1 . 8O S və Cu 1 . 75 S qeyristexiometrik tərkibli birləșmələrin otaq temperaturundakı rentgenoqrafik tədqiqi zamanı müəyyən edilmișdir ki , onlar iki fazanın qarıșığından ibarətdirlər. Bu fazalardan biri a=7.84, b= 7.89, c=11.01 0 A , F. qr. Pnma, Z=4 parametrli ortorombik qurulușda kristallașan Cu 1 . 75 S – anilit, o biri isə a=26.897, b= 15.745, c=13.565 0 A , F. qr. P2 1 / n, β =9O , 13 o parametrli , monoklin qurulușda kristallașan Cu 1.96 S –yurlitdir ( 7 ). Bu fazaların üzdən mərkəzləșmiș yüksək temperatur kub (ÜMK) 1 və (ÜMK) 2 . Tədqiq olunan Cu 2 –x S sistemi birləșmələrində və Cu 1. 9O S ,Cu 1 . 85 S tərkibli nümunələrdə müəyyən olunmuș fazaların :- Cu 1.96 S və Cu 1 . 75 S nisbəti x-in qiymətinin dəyișməsilə dəyișir. Beləki, x-in artası ilə nümunələrin tərkibində Cu 1.96 S fazasının miqdarı artır, Cu 1 . 75 S fazasının miqdarı isə azalır. Əksinə x-in azalması ilə Cu 1 . 75 S fazasının miqdarı nümunələrin tərkibində artır, Cu 1.96 S isə azalır. Bu fazalar biri-biri ilə çox sıx surətdə bağlıdırlar, birinin yaranması o birinin yaranmasına səbəb olur. Aparılan yüksək temperaturlu rentgenoqrafik tədqiqat nəticəsində müəyyən edilmiș faza keçidlərinin temperaturları və bu keçidlərin xarakteri sxematik olaraq șəkil 1-də verilmișdir. Șəkildən qöründüyü kimi fazalar arasında mövcud olan keçidlər qarșılıqlı xarakterlidir .Müəyyən edilmișdir ki , bu qarșılıqlı keçidlər zamanı nümunələrin monokristallığı pozulmur , yəni keçidlər monokristal-monokristal xarakterli olur
Page 1 and 2:
Fizikanın müasir problemləri VI
Page 3 and 4:
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24: Fizikanın müasir problemləri VI
Page 73: Fizikanın müasir problemləri VI
show all

I BÃLMÆ OPTO NANOELEKTRONÄ°KA - BakÄ± DÃ¶vlÉt Universiteti

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

I BÃLMÆ OPTO NANOELEKTRONÄ°KA - BakÄ± DÃ¶vlÉt Universiteti