KONSPEKT SZKOLENIOWY na temat - Zrzeszenie ZwiÄ zków ...

KONSPEKT SZKOLENIOWY
na temat: funkcjonowania funduszy świadczeń socjalnych
USTAWA Z DNIA 4 MARCA 1994r. O ZAKŁADOWYM
FUNDUSZU ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH
- zastępuje ustawę o zakładowych funduszach socjalnych i mieszkaniowych w
jednostkach gospodarki uspołecznionej z dnia 24 października 1986 roku.
r
1. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych - jako fundusz spożycia
zbiorowego - jest tworzony dla zaspokajania potrzeb materialnych i
kulturalnych określonej społeczności, w naszym przypadku załogi danej
spółki.
2. Fundusz tworzy każdy pracodawca zatrudniający co najmniej 20
pracowników, w przeliczeniu na pełne etaty, pozostali mogą, ale nie muszą
- jeśli nie utworzyli, to mogą pracownikom - raz w roku - wypłacać
świadczenia urlopowe do wysokości odpisu podstawowego, świadczenie to
nie podlega składce na ubezpieczenie społeczne pracowników. (Art.3)
Bez względu na ilość zatrudnionych mają obowiązek tworzyć Fundusz
pracodawcy państwowej i samorządowej sfery budżetowej.
3. Układy Zbiorowe Pracy lub Regulaminy Wynagradzania (jeśli pracownicy
nie są objęci UZP) mogą dowolnie kształtować wysokość odpisu na
Fundusz, mogą również postanowić, że Fundusz nie będzie tworzony lub, że
świadczenie nie będzie wypłacane. (Art.4)
( Powyższe nie dotyczy sfery budżetowej)
Takie unormowania bezwzględnie wymagają uzgodnienia ze związkami
zawodowymi.

4. Środki Funduszu Świadczeń Socjalnych w zakładzie pracy powstają:
=> z odpisu podstawowego,
:=> ze zwiększenia odpisu podstawowego (pracownicy niepełnosprawni),
=> zwiększenia Funduszu (emeryci i renciści),
=> zwiększenia środków Funduszu (dzierżawa lub sprzedaż obiektów
socjalnych, odpisy z zysku Przedsiębiorstwa, darowizny od osób
fizycznych i prawnych, odsetki z lokat bankowych, z oprocentowania
pożyczek udzielanych na cele mieszkaniowe).
^^
r
5. Zgodnie z Ustawą o ZFSS odpis podstawowy na jednego zatrudnionego
wynosi:
37,5 % przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej
w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego.
50 % tego wynagrodzenia jeśli pracownik jest zatrudniony w szczególnie
uciążliwych warunkach pracy.
6,25 % dodatkowo na pracownika o orzeczonym, znacznym lub
umiarkowanym stopniu niesprawności.
5 %, 6 % i 7 % w kolejnych latach nauki na każdego pracownika
młodocianego.
6,25 % na każdego emeryta i rencistę, jeśli zakład sprawuje nad nim opiekę.
6. Wysokość przeciętnego wynagrodzenia do ustalenia wielkości odpisu
podstawowego, ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w
Monitorze Polskim do dnia 20 lutego każdego roku, którego odpis dotyczy.
Ogłoszona w lutym br. wysokość przeciętnego wynagrodzenia
miesięcznego w gospodarce narodowej - stanowiąca bazę odpisów na
ZFŚS wynosi 2 145,59 zł.
W związku z tym na rok 2007:
- 37,5% przeciętnego wynagrodzenia stanowi kwotę 804,59 zł.
- 50% przeciętnego wynagrodzenia stanowi kwotę 1072,79 zł

- 6,25% przeciętnego wynagrodzenia stanowi kwotę 134,09 zł
- 5% przeciętnego wynagrodzenia stanowi kwotę 107,27 zł
- 6% przeciętnego wynagrodzenia stanowi kwotę 128,73 zł
- 7% przeciętnego wynagrodzenia stanowi kwotę 150,19 zł
7. Odpisy i zwiększenia przewidziane Ustawą obciążają koszty działalności
pracodawcy. (Art.6)
Środki funduszu zwiększają przychody z tytułu sprzedaży, dzierżawy i
likwidacji środków trwałych służących działalności socjalnej. (Art.7 ust.l
pkt.7)
8. Zasady korzystania z Funduszu określa Regulamin uzgodniony ze
związkami zawodowymi. Jeśli przy uzgadnianiu Regulaminu nie osiągnie
się (między związkami) konsensusu w ciągu 30 dni to pracodawca
wprowadza Regulamin bez uzgodnienia ze związkami zawodowymi. (Art.8)
9. Środkami Funduszu administruje pracodawca.
Wszystkie decyzje dotyczące wydatkowania środków z ZFŚS muszą
zapadać za zgodą związków zawodowych. (Art.10)
Niewykorzystane w danym roku środki Funduszu przechodzą na następny
rok działalności (Art. 11)
r
f
10. Środki ZFSS gromadzi się na odrębnym rachunku bankowym. Pracodawca
ma obowiązek przekazać je najpóźniej do 30 września danego roku - z tym,
że do 31 maja co najmniej 75%. (Art. 12) Administrowanie środkami
Funduszu niezgodne z Ustawą podlega grzywnie.
11. Z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie wolno finansować:
1. Nowych inwestycji socjalnych (z wyjątkiem finansowanych z
przychodu ze sprzedaży posiadanych obiektów socjalnych).
2. Dowozu pracowników do pracy.
3

3. Żywienia zbiorowego pracowników.
4. Obchodów świąt branżowych, rocznic i jubileuszy.
5. Ubezpieczeń zdrowotnych, życiowych i emerytalnych.
6. Zakładowej opieki zdrowotnej.
7. Organizacji szkoleń dla pracowników.
12. W sprawie podziału i wydatkowania środków z Zakładowego Funduszu
Świadczeń Socjalnych - decyzje wiążące pracodawcę, jako administratora
Funduszu - podejmują zakładowe organizacje związkowe (gwarantują te
zapisy w Art. 27 Ustawy o związkach zawodowych i Art. 8 ustęp 2 Ustawy
oZFŚS.
13. Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z
Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby
uprawnionej do korzystania z Funduszu. (Art. 8 ust. 1)
'
14. Na mocy art.8 ust. 3 ustawy o ZFSS — związkom zawodowym przysługuje
prawo występowania do sądu pracy z roszczeniem o przekazanie należnych
środków na Fundusz, w przypadku zaniechania tego obowiązku przez
pracodawcę lub o zwrot Funduszowi środków wydatkowanych niezgodnie z
przepisami ustawy.
15. Informacj e uzupełniaj ące:
=i> świadczenia z ZFSS nie podlegają składce na ubezpieczenie społeczne
pracowników;
=> świadczenie urlopowe wypłaca się najpóźniej w ostatnim dniu
poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego, który winien
liczyć co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych;

=> pracodawca rozpoczynający działalność gospodarczą- zobowiązany do
tworzenia Funduszu - dokonuje odpisu na Fundusz od następnego roku
kalendarzowego;
=> bazę odpisu stanowi przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce
narodowej w roku poprzedzającym odpis na Fundusz lub drugim
półroczu roku poprzedzającego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego
okresu stanowiło kwotę wyższą (Art. 5 ust. 2);
=> wg Art. 8 ust. 2a - usługi i świadczenia w zakresie różnych form
wypoczynku mogą być finansowane z ZFŚS, jeżeli są realizowane
wyłącznie na terenie kraju (Polski);
=> w dniu 28 marca 2007 roku Trybunał Konstytucyjny (sygnatura akt
K40/04) orzekł, że przepisy Ustawy o ZFŚS uniemożliwiające
pracownikom skorzystanie z dofinansowania do różnych form
wypoczynku poza terenem kraju są niezgodne z Konstytucją
Rzeczpospolitej Polskiej;
=> środki Funduszu nie podlegają egzekucji z wyjątkiem przypadków, gdy
egzekucja jest prowadzona w związku ze zobowiązaniami Zakładowego
Funduszu Świadczeń Socjalnych;
=> Ustawa - mimo, że została uchwalona 4 marca 1994 roku - obowiązuje
z mocą od l stycznia 1994 roku.
Opracował: Robert Balbus
pełnomocnik Zrzeszenia Związków Zawodowych Energetyków
ds. szkoleń związkowych