Szanowni Państwo! - Apteka ZDROWIE

16 17
Wywiad z ekspertem:
Zapalenie krtani
KOMARY I NIE TYLKO...
Zapalenie krtani nie daje zwykle wyraźnych sygnałów swego nadejścia, nie poprzedzają
go często żadne dolegliwości. Nagle dziecko dostaje ataku kaszlu, oddycha
z trudem łapiąc powietrze, traci głos.
Czym grozi zapalenie krtani i jak poradzić sobie z chorym dzieckiem zapytaliśmy
znanego, szczecińskiego pediatrę dr hab. med. Andrzeja Brodkiewicza
Zapalenie krtani (laryngitis) jest szerokim terminem obejmującym
grupę chorób, w których za przekrwienie i obrzęk błony
śluzowej krtani (tchawicy) odpowiedzialne są różne czynniki etiologiczne
(w większości wirusy!). Należy ono do grupy potencjalnie
niebezpiecznych oraz często spotykanych przez lekarza rodzinnego
i pediatrę infekcji górnych dróg oddechowych.
Przebieg kliniczny ostrych stanów zapalnych krtani u małych
dzieci jest inny niż u osób dorosłych. Jest to spowodowane
specyficzną budową morfologiczną krtani, która predysponuje do
obrzęku tkanki łącznej i w konsekwencji stanów skurczowych.
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani (laryngitis subglottica
acuta - najczęściej występująca postać ostrego zapalenie krtani
u polskich dzieci!) jest szczególną postacią zapalenia, wywołaną
w większości przypadków przez wirusy grypy A, B, paragrypy,
adenowirusy, wirusy ECHO i RS. Na rozwój choroby mogą mieć
również wpływ warunki meteorologiczne (temperatura powietrza,
ciśnienie, wilgotność), stopień zanieczyszczenia środowiska,
czynniki alergiczne, zaburzenia neurowegetatywne oraz czynniki
psychiczne.
Choroba występuję najczęściej w okresie jesienno-wiosennym,
głównie u niemowląt (powyżej 4 miesiąca) i małych dzieci do
6 roku życia. Wyjątkowo rzadko zdarzają się zachorowania u dzieci
starszych (powyżej 7 roku życia). We wszystkich grupach wiekowych
dominują chłopcy.
Objawy pojawiają się najczęściej w nocy (kilka godzin po zaśnięciu
dziecka) lub nad ranem. Mogą być poprzedzone typowymi
objawami infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych (kichanie,
katar, kaszel, stany podgorączkowe, rzadko wysoka temperatura),
ale mogą również pojawić się nagle u dziecka, które kładąc się spać,
wydawało się być zupełnie zdrowe. Charakterystyczna jest duszność
wdechowa (kłopoty z „wciąganiem” powietrza), świst (stridor)
wdechowy, odgłosy zbliżone do „piania koguta”, „szczekający”, suchy
kaszel, chrypka (przy płaczu głos pozostaje zazwyczaj dźwięczny)
lub jest tylko nieznacznie zmieniony. Dziecko z reguły jest przestraszone,
bardzo niespokojne. W przypadku o ciężkim przebiegu może
wystąpić bardzo nasilona duszność o charakterze wdechowo-wydechowym
(groźne !!! - dziecko bezwzględnie musi być skierowane
do szpitala!). Objawy z reguły pojawiają się nagle i mogą samoistnie
ustępować po kilku godzinach, nawet bez wdrożenia leczenia.
Pomimo tego każde dziecko z ostrym podgłośniowym zapaleniem
krtani powinno być zbadane przez lekarza.
W przypadku konieczności leczenia (o którym decyduje lekarz)
bardzo istotne jest nawodnienie dziecka, chłodne inhalacje
(najczęściej z 0.9% NaCl) wykonywane na siedząco, najlepiej na kolanach
rodzica, przebywanie w pomieszczeniu o odpowiedniej wilgotności
i temperaturze (ok. 19 0 C). Stosowanie sterydów (np. hydrokortyzon,
deksametazon) czy noradrenaliny jest postępowaniem z
wyboru w przypadkach nasilonej duszności. Często stosujemy leki
mukolityczne (rozrzedzające wydzielinę w drogach oddechowych)
np. Mucosolvan, Flegaminę, Ambrosol, Mukolinę itp. Wskazania do
podawania antybiotyków są raczej rzadkie ale zawsze dotyczą przypadków
podejrzenia nadkażenia bakteryjnego (np. Haemophilus influenzae
typu B).
Bardzo często popełnianym przez rodziców błędem jest podawanie
preparatów wapnia (np. Sir. Calcium) oraz środków przeciwhistaminowych
pierwszej generacji o silnym działaniu cholinolitycznym
(np. Diphergan - przeciwskazany u dzieci do 1 roku w według
zaleceń FDA nawet do 2 roku życia) - powodują one zagęszczanie
wydzieliny, utrudniają jej odksztuszanie mogąc tym samym nasilić
duszność. W każdym przypadku silnych duszności (potencjalne zagrożenie
życia dziecka!) konieczna jest natychmiastowa konsultacja
lekarska (nawet wezwanie pogotowia ratunkowego) oraz pilne skierowanie
dziecka do szpitala. Przebycie epizodu ostrego pogłośniowego
zapalenia krtani nie chroni dziecka niestety przed kolejnym
zachorowaniem.
Wyjeżdżając na wakacje, czy wychodząc na
spacer do pobliskiego parku, warto pomyśleć
jak zapobiec zagrożeniom czyhającym na nas na
łonie natury. Spotkanie z napastnikiem bez odpowiedniego
„wyposażenia” może spowodować,
że zamiast regenerować siły będziemy leczyć
bolesne lub swędzące, przykre bąble, nie mówiąc
już o poważnych kłopotach ze zdrowiem.
Komary i meszki bardzo skutecznie mogą uprzykrzyć
pobyt na świeżym powietrzu. Przyciąga je do ludzi
miedzy innymi wydzielany przez ciało człowieka pot.
Naniesienie bezpośrednio na umytą skórę specjalnego
preparatu odstraszającego owady, zapewni ochronę
przed ukąszeniem na ok. 8 do 14 godzin (w zależności
od preparatu). Można również z powodzeniem zażywać
witaminę B1 (uwaga! można ją przedawkować) lub spożywać
czosnek - komary nie lubią zapachu, który po ich
spożyciu wydziela skóra. Do ochrony przeciw insektom
służy szeroki asortyment preparatów w postaci płynów
w aerosolach lub kremów, chusteczek a także specjalnych
plastrów nasączonych preparatem odstraszającym
owady. Miłośnicy ogródków mogą pomyśleć o posadzeniu
pelargonii, lawendy, mięty, łubinu czy goździków.
Skutecznym sposobem jest również zapalenie świec
przeciw komarom lub rozpylenie olejku waniliowego,
anyżkowego lub migdałowego. Efekt daje również rozpalenie
grilla - dym odstrasza komary i meszki, ma jednak
wadę, przyciąga głodnych gości...
Niezwykle groźnie dla nas może skończyć się spotkanie
z osą, trzmielem, pszczołą czy szerszeniem.
Zmiany po użądleniu mają na ogół łagodny przebieg
i utrzymują się 24-48 godzin, nie wszyscy
jednak wychodzą z tego obronną ręką. Jeśli
przez wiele dni utrzymuje się nasilony
obrzęk o średnicy powyżej 10 cm może
to świadczyć, że jesteśmy uczuleni
na jad. Może też pojawić się
obrzęk warg, języka, krtani
powodując trudności w
oddychaniu. Zawroty głowy, ucisk w klatce piersiowej,
nudności, duszność - to objawy występujące w skrajnych
przypadkach i mogą doprowadzić do zgonu. Gdy wystąpią
powyżej opisane objawy należy bezzwłocznie zgłosić
się do lekarza.
Jednak najgroźniejszym napastnikiem są kleszcze.
Poruszają się one zupełnie bezszelestnie i są tak małych
rozmiarów, że trudno je w porę zauważyć. Przenoszą
one groźne choroby zakaźne i ucztując na naszej skórze,
zarażają nas nimi. Zachorować może każdy, kto ma pecha
i ukłuje go kleszcz zarażony wirusem lub bakterią.
Niestety, prawdą jest to, że wciąż niewielu z nas pamięta,
że jedyną skuteczną ochroną przed chorobą jest szczepienie...
Mówimy tu o chorobie wirusowej (kleszczowe zapalenie
opon mózgowo-rdzeniowych) oraz chorobie bakteryjnej-boreliozie.
Pierwsza z wymienionych chorób jest
ostrą chorobą zakaźną, która może nawet zagrażać życiu.
Nie można jej lekceważyć, gdyż może mieć bardzo poważny
przebieg, w dodatku nie znamy leku, który zwalczałby
ten wirus, w związku z czym możemy zwalczać jedynie
objawy choroby.
Okres wylęgania choroby jest krótki od 1 do 8 dni
i ma przebieg dwufazowy. Pierwsza faza: objawy przypominają
infekcję grypową, temperatura do 38 stopni,
bóle mięśni, stawów, bóle głowy oraz ogólne rozbicie.
Najczęstszym rozpoznaniem jest infekcja wirusowa, podaje
się więc najczęściej środki przeciwbólowe obniżające
gorączkę, po których pacjent wchodzi w okres pozornego
zdrowia. Może to trwać od 1 do 14 dni. Niestety u
niektórych osób może dojść do drugiego etapu choroby,
który związany jest już z poważnymi zaburzeniami. Mogą
pojawić się wtedy drgawki, bardzo wysoka gorączka,
silny ból głowy, wymioty oraz objawy oponowe, a nawet
utrata świadomości. Czasem występują także porażenia
nerwów czaszkowych. Pacjent w takim stanie musi być
hospitalizowany czasem nawet w oddziale intensywnej
opieki medycznej. U dzieci choroba ta częściej niż u dorosłych
kończy się na pierwszym etapie. U dorosłych choroba
ma często ciężki przebieg długo mogą utrzymywać się
niedowłady i różnego rodzaju powikłania.
Nie ma lepszego i tańszego sposobu profilaktyki
chorób zakaźnych niż szczepienia ochronne. Leczenie jest
zawsze droższe niż samo zapobieganie chorobie. Nie jesteśmy
w stanie określić, kto z nas zakończy chorobę na
pierwszym etapie, a kto będzie chorował bardzo ciężko...