Szanowni PaÅstwo! - Apteka ZDROWIE

2 3 

Szanowni Państwo! 

dr n. med. Alicja Ciechanowicz 

Kierownik Apteki ZDROWIE 

przy ul. Milczańskiej 50 

Nie tak dawno z radością witaliśmy wiosnę... Ani się obejrzeliśmy i już stoimy 

na progu lata! Któż z nas w tym czasie nie myślał z utęsknieniem o prażącym 

słońcu, bezchmurnym niebie i wyczekiwanym odpoczynku – czy to błogim leniuchowaniu 

w zaciszu ogródka, czy aktywnych wyprawach w najdalsze zakątki 

świata W aktualnym numerze Magazynu Zdrowie zmierzyliśmy się jednak nie 

tylko z wakacyjnymi tematami. Owszem, znajdą tu Państwo informacje dotyczące 

wakacyjnej apteczki, bezpiecznego opalania, nowości dermokosmetycznych, czy 

zagrożeń, jakie niosą różnej maści pasożyty i insekty, spotkane podczas wojaży. 

Jednak niekwestionowaną „gwiazdą” letniego Magazynu jest tarczyca, niewielki 

gruczoł, który wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Specjaliści szacują, 

że aż 22% Polaków cierpi na zaburzenia czynności tarczycy, dlatego warto poznać 

sposoby diagnozowania, leczenia i objawy towarzyszące nadczynności i niedoczynności 

tego organu. Zapraszamy również do prześledzenia ciekawej historii 

aspiryny, jedynego leku, który w 1969 roku poleciał na księżyc, na pokładzie statku 

kosmicznego „Apollo”. Tradycyjnie przygotowaliśmy także porady dotyczące 

zdrowia dzieci oraz pielęgnacji i ochrony skóry. 

Zapraszamy do lektury i czekamy na listy od Państwa! 

List z nagrodą 

Czekamy na Twoją opinię! 

Z wielką przyjemnością przedstawiamy Państwu list, który nadesłała 

czytelniczka Magazynu Aptek ZDROWIE, Pani Teresa Godniak 

ze Szczecina. 

Drodzy Państwo! 

Często korzystam z apteki, ponieważ mam bardzo chorego męża. 

Niecierpliwie czekam na kolejny Magazyn Zdrowie. W numerze Zima 

bardzo zainteresował mnie artykuł o nadciśnieniu. Z uwagi na to, że 

mój mąż między innymi chorobami, cierpi również na tę przypadłość. 

Bardzo się zawsze denerwowałam, bo mój mąż ubóstwia kawę. Z artykułu 

dowiedziałam się, że nie musi całkowicie rezygnować z tej używki, 

ponadto dowiedziałam się skąd bierze się nadciśnienie. Mąż cierpi 

również na tarczycę (miał jodowanie) i właśnie chyba zaburzenia endokrynologiczne 

spowodowały nadciśnienie. Teraz wiem na co powinnam 

zwrócić uwagę przygotowując posiłki, zwłaszcza dla męża. Bardzo 

wam dziękuję za ciekawe informacje dotyczące różnych schorzeń oraz 

jadłospis „dla serca”. 

z poważaniem 

Teresa Godniak 

Za nadesłany list Pani Teresa otrzymuje 

w prezencie od Aptek ZDROWIE 

zestaw dermokosmetyków 

marki EUCERIN. 

Nagrodę wysyłamy pocztą. 

Serdecznie dziękujemy za wszystkie nadesłane listy 

oraz e-maile. Państwa opinie są dla nas wyjątkowo cenne. 

Zachęcamy do pisania listów. Czekamy na uwagi, opinie 

i komentarze dotyczące naszego magazynu oraz 

Aptek ZDROWIE. 

Najciekawszy list zostanie opublikowany 

i nagrodzony zestawem dermokosmetyków 

marki DERMEDIC. 

Nasz adres: 

Apteki ZDROWIE 

ul. Niedziałkowskiego 26a/4 

71-410 Szczecin 

magazyn@aptekazdrowie.pl 

www.aptekazdrowie.pl

4 5 

Cykl: Jak wydajemy leki w Aptekach Zdrowie 

Leki przeciwbólowe. Aspiryna - lek stulecia. 

Światowa Organizacja Zdrowia uznała kwas acetylosalicylowy za 

jeden z najlepszych leków w łagodzeniu lekkich i umiarkowanych 

bólów towarzyszących nowotworom. 

Na początku była wierzba 

Aspiryna od ponad stulecia uwalnia miliony ludzi od 

dolegliwości bólowych. Co więcej, mimo iż jest najprawdopodobniej 

najlepiej znanym lekiem na świecie nadal 

zaskakuje nas coraz to nowymi potencjalnymi zastosowaniami. 

Zawarta w leku substancja czynna - kwas 

acetylosalicylowy (ASA) - jest przedmiotem około 3500 

publikacji naukowych rocznie. Historia Aspiryny sięga 

1829 roku, kiedy to po raz pierwszy wyizolowano z kory 

Ból towarzyszy człowiekowi „od zawsze”. Na ogół jest łagodny - zaciskamy zęby i jakoś da się wytrzymać. 

Często jednak musimy sięgnąć po tabletkę. Właśnie - tylko po którą Reklama często mami 

nas obietnicami: „trafia prosto w ból”, „działa inteligentnie”, „bezpieczny nawet przy nadciśnieniu”, 

„Goździkowej pomogło” - znasz te slogany na pamięć. Ale czy można wierzyć reklamie Szczególnie 

w tak ważnej sprawie, jak zdrowie 

Na półkach aptecznych znajdują się setki leków stosowanych w różnych chorobach. Niektóre z nich są na rynku 

farmaceutycznym przez dekadę czy dwie. Jest jednak jeden preparat, po który sięgamy niemal codziennie już 

od ponad 100 lat! To kwas acetylosalicylowy, czyli popularnie zwana aspiryna. Można ją dziś kupić bez recepty 

nie tylko w aptece, ale też w sklepie, kiosku czy na stacji benzynowej. Warto jednak pamiętać, że teoretycznie 

niemal każdy lek, również aspiryna, może wywołać reakcję alergiczną, czy działania niepożądane, dlatego zasady 

prawidłowego i bezpiecznego stosowania preparatów zawierających kwas acetylosalicylowy przybliża aptekarz 

- Michał Piecuch z Apteki Zdrowie przy ulicy Kołłątaja 1/10 w Szczecinie. 

Historia Aspiryny sięga 1829 roku, kiedy to po raz pierwszy wyizolowano 

z kory wierzby (Cortex Salicis), glikozyd nazwany salicyliną. 

wierzby (Cortex Salicis), glikozyd nazwany salicyliną. 

W 1875 roku pierwszy raz podano lek przeciwgorączkowy 

i przeciwreumatyczny w postaci salicylanu sodowego. 

Kwas acetylosalicylowy zsyntetyzował w roku 1897 Felix 

Hoffman, niemiecki chemik, pracujący wówczas dla firmy 

chemicznej Bayer. Obecnie od wielu lat kwas acetylosalicylowy 

zajmuje pierwsze miejsce pod względem ilości 

zażywanych tabletek na świecie. Chociaż nazwa aspiryna 

jest zastrzeżona dla kwasu acetylosalicylowego produkcji 

firmy Bayer, potocznie aspiryną określa się wszystkie 

farmaceutyki zawierające jako substancję czynną kwas 

acetylosalicylowy. 

Jak działa 

Kwas acetylosalicylowy wykazuje działanie przeciwgorączkowe, 

przeciwzapalne, przeciwbólowe i należy do 

grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). 

Mimo że jest lekiem dość starym, w większości krajów jest 

nadal najczęściej stosowanym lekiem przeciwbólowym 

i przeciwgorączkowym. Działanie przeciwgorączkowe 

aspiryny występuje tylko i wyłącznie przy podwyższonej 

temperaturze ciała i polega na rozszerzeniu obwodowych 

naczyń krwionośnych z wzmożonym wydzielaniem potu, 

w wyniku czego, po pewnym czasie, następuje stopniowa 

utrata ciepła. Działanie przeciwzapalne występuje dopiero 

po kilku dniach stosowania dużych dawek kwasu 

acetylosalicylowego (od 4 do 6 gram na dobę). Światowa 

Organizacja Zdrowia uznała kwas acetylosalicylowy za 

jeden z najlepszych leków w łagodzeniu lekkich i umiarkowanych 

bólów towarzyszących nowotworom. Aspiryna 

korzystnie działa również w bólach głowy, mięśni i stawów, 

nerwobólach, bolesnym miesiączkowaniu. W dużych 

dawkach stosowana jest w RZS (reumatoidalne zapalenie 

stawów), zapaleniu kręgosłupa, dyskopatiach. W małych 

dawkach podajemy ją prewencyjnie w chorobach układu 

sercowo-naczyniowego, ponieważ hamuje agregację 

płytek i zapobiega tym samym tworzeniu skrzepów. Ma 

to ogromne znaczenie w profilaktyce udarów mózgu i zawałów 

serca. 

Aspiryna nie 

dla każdego 

Długotrwałe przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego 

może mieć skutki niepożądane. Do najważniejszych należą 

uszkodzenia błony śluzowej żołądka, których konsekwencją 

są krwawienia z przewodu pokarmowego 

oraz wrzody żołądka. Duży wpływ na wystąpienie tych 

powikłań ma niewłaściwe samoleczenie - pacjent przyjmuje 

jednocześnie kilka preparatów o różnych nazwach 

handlowych, zawierających tą samą substancję - kwas 

acetylosalicylowy. Łatwo wtedy o przekroczenie zalecanej 

dawki i zdrowotne konsekwencje. Przeciwwskazaniem 

do stosowania aspiryny są więc m. in.: choroba wrzodowa 

żołądka i dwunastnicy, nadwrażliwość na salicylany, nadkwaśność 

żołądka, uszkodzenie wątroby oraz wiek poniżej 

12 roku życia (ryzyko wystąpienia zespołu Rey’a) oraz 

ciąża i okres karmienia piersią. 

Kwas acetylosalicylowy jest lekiem, który może hamować 

działanie niektórych innych leków stosowanych w tym samym 

czasie np. obniżających ciśnienie krwi (inhibitorów 

ACE, beta-adrenolityków), moczopędnych (furosemidu 

i tiazydów), a nasilać działanie innych np. antagonistów 

witaminy K, nitratów, doustnych leków przeciwcukrzycowych, 

digoksyny i kwasu walproinowego. Warto pamiętać, 

że jednoczesne stosowanie kwasu acetylosalicylowego 

z innymi lekami niesteroidowymi przeciwzapalnymi nie 

zwiększa działania przeciwbólowego, a nasila działania 

niepożądane. 

Szczególną ostrożność powinny zachować osoby stosujące 

doustne leki przeciwcukrzycowe, ponieważ aspiryna 

wypiera te leki z połączeń z białkami osocza i nasila ich 

działanie. Grozi to hipoglikemią! 

Działania niepożądane 

i środki ostrożności 

Jak każdy lek, również aspiryna wywołuje działania niepożądane 

i dotykają one około 10 % zażywających lekarstwo. 

Najczęściej są to pieczenia i bóle w nadbrzuszu, wynikające 

z mechanizmu działania leku i zniesienia ochronnego 

działania prostaglandyn na śluzówkę żołądka. Może 

to prowadzić do powstawania nadżerek lub owrzodzeń 

w błonie śluzowej żołądka, a także krwawień. Częstość 

tych działań ubocznych jest większa jeśli jednocześnie 

z ASA zażywane są glikortykortykosteroidy oraz u osób 

nadużywających alkoholu i osób po 60 roku życia. Warto 

podczas terapii ASA sięgnąć po profilaktycznie środki 

ochraniające błonę śluzową żołądka. W razie pojawienia 

się czarnych, smolistych stolców albo wymiotów treścią 

przypominających fusy z kawy należy pilnie zwrócić się 

o poradę do lekarza. U chorych na astmę oskrzelową zażycie 

kwasu acetylosalicylowego może wywołać napad 

duszności, a u alergików reakcje uczuleniowe. Kwas acetylosalicylowy 

nie powinien być stosowany przez kobiety 

w ciąży bez wcześniejszej konsultacji i zalecenia lekarza. 

Należy również zaprzestać karmienia piersią, gdy matka 

zażywa regularnie duże dawki aspiryny. Warto pamiętać, 

że na 7 -10 dni przed planowanym zabiegami operacyjnymi 

(np. usunięciem zęba) nie należy zażywać kwasu 

acetylosalicylowego, aby zdolność płytek do agregacji 

wróciła do stanu pierwotnego warunkującego prawidłową 

krzepliwość krwi w czasie operacji. 

Dawkowanie 

Doustnie - dorośli 1-2 tabl. co 4-8 godzin, maksymalna 

dawka to 8 tabl. dziennie 

Doustnie - dzieci powyżej 12 roku życia 1 tabl. co 4-8 godzin, 

maksymalna dawka to 3 tabl. dziennie 

Preparaty musujące i powlekane aspiryny gwarantują, że 

lek będzie przyjęty w formie rozpuszczonej z dużą ilością 

płynu lub rozpuści się dopiero w jelitach i nie będzie drażnił 

żołądka. Poza tym preparaty kwasu acetylosalicylowego 

należy łykać po jedzeniu. 

Objawy przedawkowania 

Kwas acetylosalicylowy jest lekiem, który przedawkowany, 

może wywoływać objawy toksyczne, zależne od stężenia 

tego leku we krwi. Przedawkowanie początkowo 

objawia się zawrotami głowy, szumami w uszach, nudnościami, 

wymiotami, zaburzeniami słuchowymi i wzrokowymi. 

Później rozwija się kwasica metaboliczna. Może 

również dojść do wystąpienia gorączki, drgawek, śpiączki, 

zapaści i niewydolności nerek. 

Czy wiesz, że... 

coraz częściej naukowcy zwracają uwagę na zjawisko oporności 

na aspirynę. Aspiryna skutecznie pomaga w zapobieganiu zawału 

mięśnia sercowego u ok 4 na 10 pacjentów. Niektórym nie pomaga, 

czyli mimo regularnego zażywania leku nie hamuje on agregacji 

płytek i nie chroni przed zakrzepem. W badaniach wykazano, że 

problem oporności na aspirynę dotyka częściej kobiet z cukrzycą 

typu I, osób starszych, z niewydolnością nerek oraz osób z wysokim 

poziomem cholesterolu HDL. Z praktycznego punktu widzenia 

jest to o tyle istotne, że pacjenci z cukrzycą stanowią bardzo 

wysoki odsetek pacjentów ze wskazaniami do stosowania ASA, 

a zagadnienie oporności nabiera tu szczególnej wagi.

6 7 

Preparaty zawierające kwas acetylosalicylowy 

acard kwas acetylosalicylowy 75 mg 

acesan kwas acetylosalicylowy w dawkach 30 mg, 50 mg lub 75 mg 

alka-prim kwas acetylosalicylowy 330 mg, glicyna 

alka-seltzer kwas acetylosalicylowy 324 mg 

asaltec kwas acetylosalicylowy 325 mg 

ascalcin kwas acetylosalicylowy 300 mg, wapno 

ascalcin plus kwas acetylosalicylowy 500 mg, wapno 

ascodan kwas acetylosalicylowy 400 mg, kodeina 

aspimag kwas acetylosalicylowy 150 mg, magnez 

aspirin kwas acetylosalicylowy 500 mg 

aspirin activ kwas acetylosalicylowy 500 mg, kofeina 

aspirin C kwas acetylosalicylowy 400 mg, witamina C 

aspirin protect 100 kwas acetylosalicylowy 100 mg 

aspirin przeciw migrenie kwas acetylosalicylowy 500 mg 

asprocol kwas acetylosalicylowy 500 mg, glicyna 

bestpirin kwas acetylosalicylowy 75 mg 

calcipirina kwas acetylosalicylowy 500 mg, wapno 

cardiofil kwas acetylosalicylowy 100 mg, magnez 

cardiopirin kwas acetylosalicylowy 100 mg 

coffepirine kwas acetylosalicylowy 450 mg, kofeina 

encopirin kwas acetylosalicylowy 325 mg 

encopirin cardio 81 kwas acetylosalicylowy 81 mg 

erka kwas acetylosalicylowy 100 mg, kofeina, etenzamid 

etomar kwas acetylosalicylowy 300 mg, kofeina, etenzamid 

etopiryna kwas acetylosalicylowy 300 mg, kofeina, etenzamid 

etopiryna kontrol kwas acetylosalicylowy 300 mg, kofeina 

koferina kwas acetylosalicylowy 300 mg, kofeina, etenzamid 

kopiryna kwas acetylosalicylowy 400 mg , kofeina 

nipas do zębodołu kwas acetylosalicylowy 32 mg 

panpiryna kwas acetylosalicylowy 250 mg, kofeina, paracetamol 

pluspiryna kwas acetylosalicylowy 300 mg, kofeina 

polocard kwas acetylosalicylowy 75 mg lub 150 mg 

polopiryna S kwas acetylosalicylowy 300 mg 

polopiryna C kwas acetylosalicylowy 500 mg, witamina C 

polopiryna dojelitowa kwas acetylosalicylowy 500 mg 

proficar kwas acetylosalicylowy 75 mg 

tabletki przeciw grypie kwas acetylosalicylowy 300 mg, kofeina 

upsarin kwas acetylosalicylowy 330 mg, witamina C 

V-piryna kwas acetylosalicylowy 500 mg, kofeina, witamina C 

alli nie jest środkiem pobudzającym ani nie zmniejsza 

łaknienia. Działa wyłącznie w układzie trawiennym i 

nie wpływa na rytm serca czy prace mózgu, ani nie 

powoduje bezsenności. 

alli zapobiega wchłanianiu pewnej ilości spożywanych 

tłuszczów, co pomaga zwiększyć skuteczność 

odchudzania o 50% w porównaniu ze stosowaniem 

samej diety. To oznacza, ze na każde 2 kilogramy zrzucone 

w wyniku diety i aktywności fizycznej alli może 

spowodować utratę dodatkowego kilograma. 

Kapsułki alli oraz program wsparcia są skutecznym 

rozwiązaniem wspomagającym rozsądne odchudzanie 

i oferującym pomoc na każdym etapie kuracji odchudzającej. 

alli pomaga zwiększyć skuteczność odchudzania o 

50% w stosunku do samej diety. 

alli działa w unikalny sposób, wiążąc się z cząsteczkami 

enzymów trawiennych, które rozkładają tłuszcze. 

W ten sposób zapobiega trawieniu i wchłanianiu części 

spożytych tłuszczów. 

Niewchłonięte tłuszcze są wydalane z organizmu w 

sposób naturalny w stolcach, dzięki czemu nie odkładają 

się w postaci tkanki tłuszczowej. 

alli. nowy sposób na odchudzanie 

skuteczniejsze o 50%. 

alli jest pierwszym i jedynym lekiem odchudzającym dopuszczonym do sprzedaży 

bez recepty w Unii Europejskiej. Jego skuteczność została potwierdzona 

klinicznie. 

alli nie jest cudownym środkiem ani błyskawicznym rozwiązaniem. 

alli zachęca do stałego, stopniowego odchudzania i wynagradza wysiłki tam, 

gdzie ich rezultaty najbardziej się liczą - na wadze. 

Na każde 2 kilogramy zrzucone w wyniku diety i aktywności 

fizycznej alli może spowodować utratę dodatkowego 

kilograma. 

W przeciwieństwie do środków pobudzających lub 

środków zmniejszających łaknienie, preparat alli 

działa wyłącznie w układzie trawiennym i nie wpływa 

na rytm serca czy pracę mózgu, ani nie powoduje 

bezsenności. 

Aby w pełni wykorzystać zalety programu alli oraz 

osiągnąć cele odchudzania, należy przestrzegać niskokalorycznej 

diety o obniżonej zawartości tłuszczu 

i zwiększyć aktywność fizyczną. 

alli (orlistat) 60 mg, kapsułki twarde. Wskazania: alli stosuje się jako środek zmniejszający masę ciała u osób dorosłych z nadwagą (wskaźnik masy ciała BMI 28 kg/m²), powinien 

on być przyjmowany jednocześnie z umiarkowanie niskokaloryczną dietą o obniżonej zawartości tłuszczu. Przeciwwskazania: Znana nadwrażliwość na orlistat lub jakąkolwiek 

substancję pomocniczą; równoczesne stosowanie cyklosporyny, warfaryny lub innych doustnych leków przeciwzakrzepowych;przewlekły zespół złego wchłaniania; cholestaza, 

ciąża, karmienie piersią. Podmiot odpowiedzialny: Glaxo Group Limited, Wielka Brytania. Dalsze informacje na życzenie w GSK CH, tel. 0-22 576 96 00. www.alli.pl

8 9 

Tarczyca - 

mała „elektrownia” 

Dr n. med. Alicja Ciechanowicz 

Gdy zastanowimy się chwilę, na pewno przypomnimy sobie, 

że ktoś z dalszej, czy bliższej rodziny choruje „na tarczycę” lub jest 

przed, czy po operacji jej usunięcia. Często też patrząc na ruchliwą 

i hałaśliwą osobę z naszego otoczenia rzucamy mimochodem „na 

pewno ma nadczynność tarczycy”. Prawdopodobnie się nie mylimy, 

ponieważ według opinii specjalistów co piąty Polak ma problemy 

z tarczycą. Dlaczego ten malutki, ważący niewiele ponad 30 gram, 

narząd ma tak ogromny wpływ na nasze zdrowie Dlatego, że dzięki 

niemu zyskujemy chęć do życia, a nasz organizm może się prawidłowo 

rozwijać. 

Sama lokalizacja tarczycy, u podstawy szyi, nasuwa skojarzenie 

z cennym klejnotem. Tarczyca produkuje trzy ważne hormony: 

tyroksynę (T4), trójjodotyroninę (T3) oraz kalcytoninę. Lista zadań, 

jakie mają do spełnienia w organizmie człowieka jest porażająco 

długa: w życiu płodowym odpowiadają za wzrost tkanek i powstawanie 

niektórych enzymów, pobudzają dojrzewanie centralnego 

układu nerwowego i rozwój mózgu, szkieletu i zębów, a także płuc, 

regulują procesy wzrastania i dojrzewania płciowego, a także przez 

całe życie regulują tempo przemiany materii, stymulują produkcję 

energii cieplnej, wpływają na transport wody, przemianę cholesterolu, 

białek, wapnia oraz fosforu, wpływają na procesy intelektualne 

i nastrój, na pracę serca, mięśni szkieletowych, jelit, a u kobiet 

także jajników. Można więc śmiało powiedzieć, że tarczyca ma 

wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Ten ważny organ ma 

również swojego bezpośredniego „przełożonego” - jest nim przysadka 

mózgowa, która wydzielając tyreotropinę (TSH), nadzoruje 

pracę tarczycy, hamując lub zwiększając wytwarzanie hormonów 

tarczycowych, zależnie od potrzeb organizmu. Czy w takim złożonym 

systemie może się coś zepsuć Może – tarczyca, niestety, dość 

często szwankuje i potrafi bardzo uprzykrzyć życie, a także pogorszyć 

ogólny stan naszego zdrowia. Polscy endokrynolodzy szacują, 

że zaburzenia czynności tarczycy może mieć nawet 22% mieszkańców 

naszego kraju, głównie kobiet. Istnieją dwa podstawowe 

typy zaburzeń czynności tarczycy - niedoczynność i nadczynność. 

Wśród innych często występujących nieprawidłowości dotyczących 

budowy i funkcji tego gruczołu znajdują się: wole obojętne, 

guzki tarczycy, zapalenia tarczycy, ze szczególnym uwzględnieniem 

autoimmunologicznej choroby Hashimoto, oraz rak tarczycy. 

Niedoczynność tarczycy 

Niedoczynność tarczycy, zwana hipotyreozą polega na 

zmniejszonej produkcji T3 i T4 przez tarczycę i w pełnoobjawowej 

postaci dotyka ok 7% dorosłych kobiet i 1% mężczyzn. U ok 

10% ogólnej populacji występuje utajona niedoczynność tarczycy. 

Liczbę nowych zachorowań szacuje się na 32-66 tys. rocznie. 

Grupą szczególnie narażoną są kobiety w okresie ciąży i poporodowym. 

Niedoczynność tarczycy rozwija się u około 5% ciężarnych 

i nieleczona prowadzi do ciężkich wad rozwojowych płodu. 

Przyczyną niedoczynności są m. in. błędy dietetyczne prowadzące 

do niedoboru jodu, pierwiastka niezbędnego do wytworzenia 

hormonów tarczycy. To właśnie niedobór jodu jest najczęstszą 

przyczyną powiększenia się tarczycy, czyli rozwoju wola. Nie- 

doczynność tarczycy może być też spowodowana chirurgicznym 

usunięciem tego gruczołu, radioterapią okolic szyi i głowy, leczeniem 

jodem radioaktywnym, autoimmunologicznym zapaleniem 

tarczycy, a także działaniem niektórych leków. Objawy hipotyreozy 

zależą od wieku chorego, czasu trwania choroby oraz stopnia 

niedoboru hormonów. W Polsce rutynowo prowadzi się badania 

przesiewowe w tym kierunku wśród wszystkich noworodków. 

Polegają one pomiarze stężenia hormonu TSH we krwi w 3. dobie 

życia. Niedoczynność tarczycy u dorosłych charakteryzuje się 

spadkiem aktywności intelektualnej i zawodowej, otyłością mimo 

braku apetytu, zaparciami i wzdęciami, bólami mięśniowymi, ubogą 

mimiką (maskowata twarz), wypadaniem włosów, zmniejszoną 

płodnością. U kobiet utajona niedoczynność tarczycy może spowodować 

kłopoty z zajściem w ciążę, nieprawidłowy jej przebieg oraz 

wpłynąć na gorszy rozwój umysłowy dziecka. Leczenie niedoczynności 

polega na podawaniu syntetycznych hormonów tarczycy (np. 

L-tyroksyny) i monitorowaniu tej terapii przy pomocy oznaczeń 

stężenia TSH i T4 we krwi. Leczenie trwa całe życie. 

Nadczynność tarczycy 

O ile osoba z niedoczynnością tarczycy działa jakby na zwolnionych 

obrotach, o tyle u osoby z nadczynnością cały organizm 

przyspiesza. Na nadczynność tarczycy, czyli hipertyreozę choruje 

około 2% dorosłych w Polsce, w tym cztery razy więcej kobiet niż 

mężczyzn. Bardzo rzadko zdarza się u dzieci. U ponad 70% chorych 

z hipertyreozą powodem nadmiernej produkcji hormonów tarczycy 

jest choroba Gravesa-Basedowa i w mniejszym odsetku wole 

guzowate nadczynne. Objawy nadczynności tarczycy zależą od 

wieku chorego i długości trwania choroby. Większość osób uskarża 

się na: nadmierną nerwowość, bezsenność, zwiększoną potliwość, 

duszność, chudnięcie, częste oddawanie moczu i stolca, przyspieszone 

bicie serca i osłabienie siły mięśniowej (miastenia). U 20- 

40% występuje również wypadanie włosów. Hipertyreoza może 

prowadzić do zespołu tarczycowo-sercowego, objawiającego się: 

bólami wieńcowymi, migotaniem przedsionków oraz niewydolnością 

serca. Nieleczona nadczynność tarczycy może się pogłębiać, 

doprowadzając do zagrażającego życiu przełomu tarczycowego. U 

osób cierpiących na chorobę Gravesa-Basedowa objawy są nieco 

odmienne: charakterystyczny wytrzeszcz oczu, powiększone wole 

na szyi oraz obrzęk podudzi. Leczenie hipertyreozy jest uzależnione 

od jej przyczyny, lekarz podaje leki przeciwtarczycowe, decyduje 

się na operacyjne usunięcie tarczycy, bądź też terapię jodem 

radioaktywnym, który niszczy komórki tarczycy. 

Wole obojętne 

Nie zawsze powiększenie tarczycy związane jest z zaburzeniami 

produkcji i wydzielania hormonów tarczycowych. Wole 

obojętne jest nienowotworowym i niezapalnym powiększeniem 

tarczycy, któremu towarzyszy prawidłowe stężenie tyroksyny i 

trijodotyroniny we krwi (eutyreoza). W Polsce częstość występowania 

wola u dorosłych szacuje się na 22%, u ciężarnych kobiet 35- 

60% i u dzieci 35%. Głównej przyczyny powstawania wola upatruje 

się w niedoborze jodu w diecie, dlatego od 1997 roku w Polsce 

obowiązuje obligatoryjne jodowanie soli kuchennej. Objawy wola 

obojętnego związane są tylko z jego wielkością: może wystąpić 

duszność związana z uciskiem rozrośniętej tarczycy na tchawicę, 

zaburzenia połykania, czy chrypka. Jeśli wole jest niewielkie, nie 

utrudnia funkcjonowania i nie stanowi dużego defektu kosmetycznego, 

nie leczy się go farmakologicznie, ograniczając się do regularnych 

kontroli lekarskich. 

Rak tarczycy 

Rak tarczycy jest na szczęście chorobą rzadką i najczęściej 

występuje w postaci guza o twardej konsystencji, któremu towarzyszą 

chrypka i powiększone węzły chłonne szyi. W Polsce przeprowadza 

się rocznie ok. 25 tys. operacji tarczycy, a raka wykrywa 

tylko w 1500 przypadkach. Nowotwór złośliwy trudno wykryć, 

badając tarczycę czy robiąc USG, dlatego lekarze posługują się tzw. 

biopsją cienkoigłową, za pomocą której pobierają z podejrzanego 

guzka materiał do badania. Leczenie polega na całkowitym wycięciu 

tarczycy i powiększonych węzłów chłonnych szyi oraz podawaniu 

leków obniżających poziom TSH. 

Diagnostyka tarczycy 

Ultrasonografia (USG) tarczycy 

Za pomocą głowicy, która emituje fale ultradźwiękowe prowadzący 

badanie lekarz otrzymuje obraz tarczycy na ekranie 

komputera. Jest to takie samo badanie jak USG piersi, serca, czy 

brzucha. Nie trzeba specjalnie się do tego badania przygotowywać 

i nie ma do niego żadnych przeciwwskazań. Dzięki USG lekarz 

może określić wielkość tarczycy, ocenić jej budowę i zlokalizować 

guzki, torbiele, cysty, czy zwapnienia. 

Scyntygrafia (SCC), czyli 

radioizotopowe badanie tarczycy 

Jest to badanie wychwytu substancji promieniotwórczych 

przez tarczycę. Używa się w tym celu jodu promieniotwórczego (zazwyczaj 

izotopu J131- tzw. radiojodu) czasami innych pierwiastków - 

badając promieniowanie emitowane przez izotop lekarz uzyskuje w komputerze 

„mapę” wychwytu jodu i może zidentyfikować rodzaj guzków. Guzki 

niegromadzące radioizotopu są „zimne” i mogą świadczyć o niebezpieczeństwie 

zmian nowotworowych. Guzki „gorące”, które gromadzą znacznik, mogą sugerować 

nadczynność tarczycy. Badanie, mimo groźnie brzmiącej nazwy, jest bezpieczne. Jedynym 

przeciwwskazaniem jest ciąża oraz okres karmienia piersią. Pacjent otrzymuje 

znacznik (pierwiastek) doustnie lub dożylnie, kładzie się na specjalnym stole, umieszczając 

dół szyi pod aparatem z czujnikiem. 

Cienkoigłowa biopsja aspiracyjna 

Normy: 

Jest to nakłucie „podejrzanego” miejsca, aby uzyskać komórki tarczycy i zbadać je 

pod mikroskopem (wykonać tzw. badanie cytologiczne). Wykonuje się to pod kontrolą 

USG przy pomocy cienkich igieł. Biopsja pozwala ustalić charakter ewentualnych 

zmian i, jeśli to konieczne, rozpocząć jak najszybsze leczenie. Biopsja nie jest bardzo 

bolesna i wykonuje się ją bez znieczulenia, najczęstszym „powikłaniem” jest siniak 

w miejscu wkłucia. 

Sprawdź poziom hormonów 

Chcąc sprawdzić stan tarczycy, należy przede wszystkim wykonać 

badania laboratoryjne oznaczyć we krwi poziom tyreotropiny 

(TSH) wytwarzanej przez przysadkę mózgu oraz tzw. wolnej 

trójjodotyroniny (FT3 - Free T3) i wolnej tyroksyny (FT4), które 

w odróżnieniu od T3 i T4 nie wiążą się w surowicy z białkami. 

• T3 od 2 do 10 mU/l 

• T4 od 5 do 12 μg/dl 

• FT3 od 2,3 do 6,6 ng/ml 

• FT4 od 0,9 do 2,4 ng/ml 

• TSH od 0,27 do 4,0 mU/l

10 11 

Dieta w chorobach tarczycy 

komentuje dietetyk mgr inż. Jagoda Ujma 

Porady Farmaceuty 

doradza mgr farmacji Anna Spychała 

Nadczynność tarczycy 

Podstawą leczenia hipertyreozy są leki zapisane przez lekarza. Dieta jedynie 

wspomaga organizm wyczerpany wzmożoną aktywnością i powinna 

zawierać 15-20% więcej kalorii niż dieta osoby zdrowej. Posiłki powinny być 

bogatobiałkowe, aby zapobiec sytuacji, w której przyspieszony metabolizm 

spowoduje zmniejszenie masy mięśni. Jadłospis można układać w oparciu o takie 

produkty jak: jaja, chude mięso i wędliny, mleko i jego przetwory oraz chude 

ryby słodkowodne. Należy unikać tłuszczów zwierzęcych na rzecz olejów 

roślinnych. Zwiększona przemiana materii zwiększa zapotrzebowanie organizmu 

na witaminy i mikroelementy, dlatego warto zwrócić szczególną uwagę na 

dużą ilość warzyw i owoców w diecie, bogatych w wit. A, C, E, K oraz witaminy z 

grupy B i wapń. Dieta powinna być lekkostrawna, ze względu na częste biegunki 

i wzdęcia, dlatego polecam gotowanie na parze i duszenie zamiast smażenia. 

Ponieważ osoba z nadczynnością tarczycy ma duże zapotrzebowanie na składniki 

pokarmowe z diety należy wykluczyć wszystkie „puste” kalorie: słodycze, 

ciasta, chipsy, alkohol. Pacjentom z hipertyreozą często jest „za gorąco” dlatego, 

by tych objawów nie pogłębiać warto zrezygnować z gorących napojów i zup, a 

także używek typu kawa, czy herbata, ponieważ zawarta w nich kofeina dodatkowo 

pobudza układ krążenia i nerwowy. 

Niedoczynność tarczycy 

Zarówno niedoczynność tarczycy, jak i wole obojętne mogą wynikać w 

dużej mierze z niedoboru jodu. Prawidłowa podaż tego pierwiastka jest również 

szczególnie istotna dla kobiet w ciąży, gdyż niedobór jodu może prowadzić 

do niedoboru hormonów tarczycy i ich konsekwencji: poronienia, czy nieodwracalnego 

niedorozwoju umysłowego dziecka. U starszych dzieci niedobór 

jodu może prowadzić do upośledzenia rozwoju umysłowego i fizycznego lub 

młodzieńczej niedoczynności tarczycy, zaś u dorosłych do zmniejszonej płodności 

i opóźnienia umysłowego. 

Zapotrzebowanie dorosłego człowieka na jod, zapewniające prawidłową 

pracę tarczycy według Światowej Organizacji Zdrowia wynosi od 90 do 200 

mikrogramów dziennie. Jak wykazują badania, ilość jodu, który dostarczamy 

z pożywieniem, pokrywa zaledwie 1/3 dobowego zapotrzebowania. W Polsce 

prawie 1/3 mieszkańców zamieszkuje południowe regiony kraju, ubogie w jod. 

Najlepszym źródłem jodu są ryby morskie i owoce morza - w Polsce średnia zawartość 

tego pierwiastka w rybach to (na 100 g produktu): dorsz 110 μg, łosoś 

44 μg, płastuga 52 μg, makrela wędzona 40 μg, śledź 30 μg. Jest to jedyne naturalne, 

pewne źródło jodu w żywności, ponieważ zawartość tego pierwiastka w 

warzywach, owocach oraz produktach zbożowych i mlecznych jest zmienna i w 

dużym stopniu zależy od miejsca uprawy lub hodowli. 

W Polsce obowiązkowo joduje się sól, nasz kraj jako jeden z pierwszych 

w Europie podjął jodowanie soli już w 1935 r. Robiono to w Wieliczce, a sól 

taką rozprowadzono na Podhalu, gdzie jodu w glebie, w wodzie, a więc także w 

pożywieniu, było stosunkowo mało. Trzeba jednak pamiętać, że osoby z nadciśnieniem 

oraz chorobami serca i przewodu pokarmowego powinny maksymalnie 

ograniczać spożycie soli. 

Niektóre produkty spożywcze zawierają substancje wolotwórcze, które 

mogą ograniczać przyswajanie jodu z pożywienia. Należą do nich: kapusta, kalafior, 

brukselka, soja oraz rzepa i brukiew. Dotyczy to przede wszystkim warzyw 

surowych. Gotowanie zmniejsza bowiem zawartość tych niekorzystnych 

substancji o ponad 30%. Osoby, u których rozwinęło się wole proste lub stwierdzono 

niedobór jodu, powinny znacznie ograniczyć spożywanie tych warzyw i 

orzeszków ziemnych. 

Zbliżają się wakacje i wyjazdy na kolonie, co mogę podać córce, która cierpi na 

chorobę lokomocyjną, by dobrze zniosła podróż autokarem 

By uchronić dziecko przed chorobą lokomocyjną często wystarczy stosowanie kilku prostych zasad dotyczących 

podróży: dziecko zawsze powinno jechać przodem do kierunku jazdy, w autokarze zajmować miejsce jak najdalej 

osi kół, nie wyglądać przez boczne okna, nie czytać i nie jeść podczas podróży, unikać słodyczy i gazowanych 

napojów. Przed podróżą zjeść lekki posiłek. W przypadku wystąpienia mdłości należy zrobić krótką przerwę w 

podróży, by dziecko mogło pobyć chwilę na świeżym powietrzu. W przypadku, gdy dziecko bardzo źle znosi podróże 

można zastosować preparaty zawierające wyciąg z imbiru, dostępne w aptekach pod nazwą Avioplant 

(Kapsułki) lub Lokomotiv (pastylki do ssania, kapsułki, tabletki), leki homeopatyczne (Cocculine), plastry 

Transway. Dzieciom powyżej 5 roku życia można podać Aviomarin pamiętając jednak, że lek może powodować 

senność. Z przepisu lekarza można również zastosować preparaty zawierające hydroksyzynę lub prometazynę. 

Kupiłem ostatnio lek w aptece i po powrocie do domu okazało się, że miałem 

już kiedyś ten preparat i wcale mi nie pomógł. Chciałem zwrócić go do apteki, 

ale odmówiono mi przyjęcia reklamacji. Dlaczego 

Zgodnie z Ustawą Prawo Farmaceutyczne, produkty lecznicze i wyroby medyczne wydane z apteki nie podlegają 

zwrotowi. Przepisy przewidują jednak dwie sytuacje, w których apteka ma obowiązek przyjąć reklamację Pacjenta. 

Dzieje się tak, jeśli leki lub produkty medyczne mają wadę jakościową (np. po otwarciu opakowania okaże się, że 

tabletki są pokruszone lub plaster się nie klei lub nie działa aerozol, co uniemożliwia stosowanie leku) lub zostały 

niewłaściwie wydane (np. pacjent otrzymał czopki zamiast tabletek, inną dawkę leku niż przepisano, inny lek niż 

przepisano). Postępowanie jest wówczas takie samo, jak w przypadku innych towarów. Farmaceuta ma obowiązek 

reklamację przyjąć i rozpatrzyć. W razie jej uznania pacjentowi w pierwszej kolejności przysługuje prawo do 

wymiany preparatu lub rzeczy. Dopiero jeżeli jest to niemożliwe, pacjent ma prawo domagać się zwrotu pieniędzy. 

Proszę pamiętać, że wszystkie leki zwrócone do apteki w ramach reklamacji nie mogą być ponownie wydane innemu 

Pacjentowi i są przekazywane do utylizacji. 

Od dawna przyjmuję preparat zawierający wyciąg z miłorzębu japońskiego, 

teraz kardiolog zalecił mi profilaktyczne zażywać małą dawkę aspiryny, czy 

mogę stosować te dwa leki razem 

Nie powinno się zażywać jednocześnie kilku preparatów o podobnym działaniu bez wcześniejszego uzgodnienia 

tego z lekarzem prowadzącym. Dotyczy to szczególnie leków wpływających na układ krzepnięcia, ponieważ interakcje 

między takimi preparatami zwiększają ryzyko powstawania krwiaków lub wzmożonego krwawienia. Stosując 

aspirynę (kwas acetylosalicylowy, ASA) w dawkach kardiologicznych, a więc w dawkach 75-150mg dziennie należy 

zachować szczególną ostrożność przy przyjmowaniu dostępnych bez recepty, innych preparatów zmniejszających 

krzepliwość krwi, np.: niesterydowych leków przeciwzapalnych (naproksen, ibuprofen), preparatów miłorzębu 

japońskiego (np. Bilobil, Ginkofar, Ginkobiloba, itp.), preparatów zawierających wyciąg z czosnku oraz suplementów 

diety z niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi (NNKT, kwasy Omega-3 i 6). Warto pamiętać, że 

preparaty miłorzębu japońskiego powinny być odstawione przynajmniej na 2 dni przed planowanym zabiegiem 

chirurgicznym. 

Proszę o wyjaśnienie co to jest spejser i nebulizator i czym się różnią 

Spejser, inaczej komora inhalacyjna to plastikowa tuba zakończona z jednej strony maseczką lub ustnikiem, a z drugiej 

gumową końcówką z otworem na umieszczenie w nim inhalatora z lekiem. Spejser ułatwia prawidłowe zażywanie 

lekarstwa podawanego w postaci aerozolu gazowego, szczególnie dzieciom, które mają kłopot z synchronizowaniem 

wdechu z podaniem leku. Do podawania leków w kroplach służy natomiast nebulizator (inhalator) sprężarkowy lub 

ultradźwiękowy, który wymaga zasilania prądem lub bateriami. Mechanizm działania takiego inhalatora polega na 

rozbijaniu, za pomocą strumienia sprężonego powietrza, roztworu leku, który wlewamy do specjalnego pojemniczka 

(nebulizatora), w drobniutkie kropelki, tworząc mgiełkę, którą dziecko wdycha przez maseczkę lub ustnik. Dzięki 

zawieszeniu cząstek leku w postaci mgiełki dociera on do dróg oddechowych i wywiera swoje działanie przeciwzapalne, 

czy rozkurczające oskrzela.

12 13 

Octenisept - preparat odkażający 

Altek Plus - zasypka 

Clotrimazolum GSK -krem przeciwgrzybiczy 

Ibuprom, Apap - tabletki przeciwbólowe 

Gripex, Aspiryna, Strepsils - leki na przeziębienie 

Stoperan, No-spa, Nifuroksazyd 200, Rapacholin 

C - tabletki na niestrawność i biegunkę 

Dip hot - preparat rozgrzewający i przeciw 

zakwasom 

Lirene UV 30 - ochrona przeciwsłoneczna 

Fenistil, Off Max - ochrona przeciw insektom 

Aspargin, Magnesin - preparaty wzmacniające 

Compeed - plastry i sztyft na na pęcherze 

Fenistil, plastry uniwersalne Matopat - na rany 

Apteczka Pielgrzyma 

Doradza mgr farm. Małgorzata Trzebuchowska 

Sierpień ze względu na przypadające w tym miesiącu uroczystości 

maryjne, nazywany jest miesiącem pielgrzymek. Od wieków polską tradycją 

jest piesze pielgrzymowanie do najbardziej znanych sanktuariów 

maryjnych. Przez Polskę przebiega ponad 50 szlaków pieszych pielgrzymek, 

których celem jest Jasna Góra, a w całym kraju jest jeszcze ponad 500 

innych sanktuariów. Do największych z nich należą Łagiewniki, Licheń 

czy Kalwaria Zebrzydowska. Co roku średnio 7 mln Polaków wybiera się 

z pielgrzymką do wybranego miejsca kultu, z czego aż 4 mln to pątnicy 

udający się na Jasną Górę. Tradycja tej pielgrzymki sięga XV wiecznego 

Krakowa. Szczecińska pielgrzymka jest stosunkowo młoda, ale ma najdłuższą 

trasę w Polsce, dokładnie 497 km i 800 m drogi. Szlak wiedzie 

ze Świnoujścia przez Szczecin, Bierzwnik, Śrem, Borek Wielkopolski, 

Krotoszyn, Kępno, Starokrzepice i Kalej do Częstochowy. 

Piesze pielgrzymowanie wymaga od pątnika sporego samozaparcia. 

Często nie wystarcza dobra kondycja, pozwalająca na pokonanie kilkudziesięciu 

kilometrów dziennie, trzeba walczyć z bąblami na stopach, 

przegrzaniem, ukąszeniami owadów, czy dużym zmęczeniem. Apteczka 

jest więc niezbędna. Doradzamy, co spakować, by dobrze przygotować się 

do tej wymagającej wędrówki. Bardzo ważne, by poza opatrunkami (bandażami 

elastycznymi i opatrunkowymi, kompresami i kilkoma jałowymi 

igłami 1,2 do przekucia pęcherzy) i lekami pomagającymi w nagłych przypadkach 

nie zapomnieć o spakowaniu stale zażywanych leków! 

Z cyklu: Pomagamy! 

II Ogólnopolski Konkurs 

Udzielania Pierwszej 

Pomocy dla Młodzieży Niesłyszącej 

Z radością informujemy, że w dniach 29-31 mają br odbył się kolejny, drugi już 

Konkurs Udzielania Pierwszej Pomocy, zorganizowany przez SOSW dla Dzieci 

Niesłyszących przy ul. Szpitalnej 15 w Szczecinie oraz OSP Szczecin. W tegorocznej edycji 

konkursu wzięło udział aż 8 zespołów z całej Polski, m. in. z Olsztyna, Bydgoszczy, Łodzi, 

Lubińca, czy Poznania. W pierwszym dniu Konkursu odbyły się warsztaty medyczne, prowadzone 

przez ratowników Ochotniczej Straży Pożarnej, współorganizatorów Konkursu. 

W sobotę, po zaliczeniu testu z wiedzy teoretycznej, uczestnicy Konkursu wyruszyli na 

zajęcia praktyczne, by wykazać się zdobytymi umiejętnościami oraz współpracą w zespole. 

Trasa konkursu przebiegała w Puszczy Bukowej oraz na boisku Katolickiej Szkoły 

Podstawowej w Podjuchach. Uczestnicy wykazali się dużą wiedzą i znajomością tematu 

oraz znakomicie poradzili sobie przy wykonywaniu niełatwych zadań: udzielenia pomocy 

osobie poszkodowanej w wypadku drogowym, ukąszonej przez żmiję, czy resuscytacji. 

Pierwsze miejsce zajęła młodzież z SOSW dla Dzieci Niesłyszących w Olsztynie, II miejsce 

wywalczyła młodzież z Lubińca, a trzecie podopieczni SOSW nr 1 w Łodzi. Wszystkim 

serdecznie gratulujemy! 

Dzięki sponsorom: Aptekom ZDROWIE, Grupie PZU, NETTO i SGI Baltis, każdy 

z uczestników Konkursu otrzymał nagrody oraz koszulkę z instrukcją pierwszej 

pomocy. 

Tegoroczny Konkurs minął we wspaniałej atmosferze i z niecierpliwością czekamy 

na kolejne spotkanie w przyszłym roku. Serdecznie gratulujemy zwycięzcom, jak również 

Ośrodkowi dla Dzieci Niesłyszących z Pomorzan zarówno pomysłu i znakomitej 

organizacji! 

Dla pięciu osób, które pierwsze 

prześlą na adres mailowy Magazynu 

Zdrowie poprawną odpowiedź na 

pytanie: co to jest i do czego służy 

koc ratowniczy (folia NRC) przygotowaliśmy 

upominek: koszulkę 

z zasadami udzielania pierwszej pomocy 

oraz apteczkę! Zapraszamy! 

Pamiętaj: 

nigdy nie wiadomo, kiedy Ty lub ktoś ci bliski 

będzie potrzebował pomocy! Dlatego już dziś 

zajrzyj na stronę www.1pomoc.org i poznaj 

zasady udzielania Pierwszej Pomocy! 

Ważne telefony alarmowe: 

112 

997 

998 

999 

- telefon łączący ze wszystkimi służbami 

- policja 

- straż pożarna 

- pogotowie

14 15 

Niechciane pamiątki z wakacji 

dr n. med. Alicja Ciechanowicz 

Owsica 

Owsica jest jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych 

u dzieci w wieku od 5 do 14 lat, przebywających w przedszkolach, 

internatach, czy koloniach. Chorobę wywołuje należący do 

nicieni owsik. Dziecko zaraża się poprzez połknięcie jaj inwazyjnych 

przeniesionych na dłoniach (najczęściej pod paznokciami). 

Istnieje również możliwość zakażenia poprzez pościel, ubrania, 

kurz i zakażone pożywienie. Z połkniętych jaj wylęgają się w żołądku 

larwy, które dojrzewają do postaci dorosłej w jelicie grubym. 

Dorosłe samice owsika, wielkości ok. 1 cm przemieszczają 

się w nocy w kierunku odbytu, gdzie składają jaja, w których 

po kilku godzinach rozwija się larwa inwazyjna. Podrażnienie 

okolic odbytu powoduje świąd i drapanie, co sprzyja przeniesieniu 

kolejnych jaj bezpośrednio do ust oraz rozsiania ich na pościeli. 

Jaja z łatwością unoszą się również w powietrzu podczas 

trzepania pościeli i dostają się do gardła powodując zakażenie. 

Objawy owsicy zależą od czasu trwania infekcji i jej intensywności, 

często w początkowym stadium zakażenia objawy są bardzo 

dyskretne. Chore dziecko uskarża się na ogół na nocny świąd 

w okolicy odbytu. Często dodatkowymi objawami towarzyszącymi 

infekcji są: niepokój i nerwowość, brak apetytu, cienie pod 

oczami, bladość skóry oraz miejscowy stan zapalny w okolicach 

odbytu. W celu zdiagnozowania owsicy w laboratorium pobiera 

się wymaz z okolic odbytu i pod mikroskopem poszukuje jaj 

pasożyta. Leczenie polega na podaniu preparatów przeciwpasożytniczych 

dostępnych z przepisu lekarza i obejmuje wszystkich 

członków rodziny zarażonego dziecka. Kurację powtarza się po 

ok 10-14 dniach. Podczas leczenia konieczne jest przestrzeganie 

reżimu sanitarnego (częsta zmiana, gotowanie i prasowanie bielizny 

osobistej, ręczników i pościeli) oraz dieta bogatoresztkowa 

zapobiegająca zaparciom (z dużą ilością błonnika i płynów). 

Lamblioza 

Lamblioza jest najczęstszą przyczyną nawracających bólów 

brzucha i biegunek u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym 

w Polsce. Wywołuje ją pierwotniak Giardia lamblia. Zakażenie następuje 

poprzez połknięcie cyst, które osadzają się w jelicie cienkim 

i po przekształceniu w trofozoidy namnażają. Z jelita trofozoidy 

migrują do dwunastnicy, dróg żółciowych i przewodów trzustkowych 

oraz jelita krętego. Większość zakażeń lambliozą przebiega 

bezobjawowo. Do najczęstszych dolegliwości należą bóle brzucha 

o różnym natężeniu, nasilające się po jedzeniu oraz biegunki. 

Rzadziej mogą wystąpić: astma oskrzelowa, czy zapalenie oskrzeli. 

Dodatkowo mogą pojawić się wysypki skórne, brak apetytu, 

niepokój, niedokrwistość z niedoboru wit B12 i kwasu foliowego. 

Diagnostyka lambliozy polega na trzykrotnym (w kilkudniowych 

Pakując dziecko na kolonie na ogół nie liczymy się z tym, że poza opalenizną 

i wspomnieniami nasz Zuch przywiezie z wakacji również niemile 

widziane towarzystwo: wszawicę, świerzb, lamblie czy owsiki. Zdarza się 

to jednak dość często, ponieważ zarażeniom wymienionymi pasożytami 

sprzyjają: nieprzestrzeganie higieny (niedokładne mycie rąk, czy warzyw 

i owoców przed spożyciem, używanie wspólnych przyborów kosmetycznych, 

ręczników, pościeli), złe warunki sanitarne, przebywanie 

w dużych skupiskach ludzi, zabawy w zanieczyszczonych przez zwierzęta 

piaskownicach. 

odstępach) badaniu kału na obecność cyst, a przy stwierdzeniu 

zakażenia, badaniem obejmuje się wszystkie osoby mieszkające 

z chorym dzieckiem. Leczenie prowadzi lekarz, trwa około 2 tygodni 

i obejmuje wszystkie osoby z inwazją z otoczenia dziecka. Po 2 

tygodniach od zakończenia leczenia należy ponownie przeprowadzić 

badanie kału. 

Wszawica 

Najczęściej spotykaną u dzieci wszą jest wesz głowowa. Jest 

to stawonóg wielkości 3-4 mm, którym najłatwiej zarazić się poprzez 

wspólne używanie grzebieni, szczotek czy nakryć głowy. 

Wesz żywi się krwią człowieka, a w miejscu ugryzienia tworzą się 

grudki, którym towarzyszy uporczywy świąd skóry. Wesz głowowa 

składa na włosach, blisko skóry, jaja zwane gnidami. Na włosach 

gnidy widoczne są gołym okiem jako malutkie, białe kuleczki 

przyklejone do boku włosa. Po ok 10 dniach z jajeczek wylęgają się 

nowe wszy. Leczenie wszawicy polega na wtarciu w całe włosy jednego 

z szamponów lub płynów przeciwwszawiczych dostępnych 

w aptekach bez recepty. Po upływie kilku godzin od zastosowania 

preparatu należy gęstym grzebieniem wyczesać włosy, by usunąć 

z nich gnidy. By leczenie było skuteczne powinno objąć wszystkich 

członków rodziny. Kurację należy powtórzyć po upływie 7-10 dni. 

Ważne by pamiętać, że preparatów przeciwwszawiczych nie powinno 

stosować się profilaktycznie. 

Świerzb 

Świerzb jest powszechną chorobą zakaźną wywoływaną 

przez świerzbowiec ludzki. Samica drąży w warstwie rogowej 

naskórka korytarze, w których składa jaja. Larwy, które wylęgają 

się ze złożonych jajeczek drążą korytarze w kierunku powierzchni 

skóry przekształcając się po drodze kilkukrotnie i dojrzewając. 

Dorosłe samice żyją na skórze człowieka ok 3 tygodni. Zarażenie 

świerzbem następuje najczęściej podczas bezpośredniego kontaktu, 

a także za pośrednictwem pościeli, odzieży i ręczników. 

Objawem świerzbu są swędzące, różowe grudki i pęcherzyki z towarzyszącym 

obrzękiem, przypominające uczulenie. Świąd skóry 

nasila się w nocy i po kąpieli. Zmiany najczęściej występują między 

palcami, w okolicach nadgarstków, pod pachami, na pośladkach, 

brzuchu, piersiach i w pachwinach. U dzieci mogą również obejmować 

dłonie i stopy. Rozpoznanie opiera na oględzinach skóry oraz 

badaniu zeskrobin naskórka pod mikroskopem. Leczenie prowadzi 

lekarz preparatami o działaniu miejscowym. Bieliznę, pościel, 

ręczniki używane podczas choroby należy po wypraniu odłożyć 

i nie używać przez okres 4-6 tygodni. Leczeniem muszą zostać objęte 

wszystkie osoby z najbliższego otoczenia chorego. 

Wypowiedz wojnę wszom 

Preparaty przeciwwszawicze dostępne w aptekach 

poleca mgr farmacji Katarzyna Sikora 

Wszawica jest chorobą, o której niechętnie się mówi. Niewielu rodziców reaguje spokojnie na wieść, że w szkole, czy przedszkolu ich dziecka 

znów pojawiła się wszawica. Wykrycie wszawicy nie jest trudne, bowiem pasożyty widoczne są gołym okiem. Pierwszym niepokojącym 

objawem jest oczywiście drapanie się. W przypadku zauważenia jaj pasożytów (gnid) na włosach lub wszy we włosach (przy skórze) należy 

zastosować dostępne w aptekach preparaty, które skutecznie likwidują pasożyty i ich jaja. W sytuacji wystąpienia wszawicy u dziecka, kuracji 

powinni się poddać wszyscy domownicy. Rozpowszechnianiu wszawicy sprzyjają duże skupiska ludzkie, problem nasila się szczególnie 

często w okresie wakacyjnym, podczas wyjazdów, wspólnego przebywania oraz zabaw, dlatego specjaliści zalecają: związywanie długich 

włosów lub krótkie fryzury ułatwiające pielęgnację skóry głowy i włosów, używanie wyłącznie osobistych przyborów higienicznych do 

pielęgnacji skóry i włosów, codzienne czesanie włosów i mycie ich nie rzadziej niż raz w tygodniu, a po powrocie z kolonii do domu systematyczne 

sprawdzanie czystości głowy i włosów. 

1. 

2. 3. 

4. 

1. HEDRIN płyn 100ml THORNTON – jest wyrobem medycznym zapewniającym skuteczną i nietoksyczną eliminację wszy głowy i ich jaj (gnidy). 

Aktywne składniki poprzez szczelne pokrycie wszy oraz jaj blokują ich funkcje życiowe. Zarówno 4% dimetikon, jak i cyklometikon 5 nie są toksyczne.; 

2. SORA FORTE szampon 50ml Scan-Anida – skuteczny i nowoczesny środek do zwalczania wszy głowowej u ludzi, w tym dzieci powyżej 

3-go roku życia. Niszczy wszy w każdej fazie rozwojowej.; 3. DELACET płyn 100g Herbapol-Kraków – wykazuje silne działanie owadobójcze 

na wszystkie formy rozwojowe wszy. Stosowany we wszawicy głowy i innych miejsc owłosionych. Jest mieszaniną roztworu alkoholowego alkaloidów 

ostróżki i kwasu octowego o działaniu przeciwpasożytniczym i miejscowo drażniącym.; 4. PARANIT aerozol 60ml Walmark – w pełni naturalny 

preparat, zawierający połączenie trzech olejków. Nie działa na bazie chemicznej - olejki uniemożliwiają wszom oddychanie, powodując ich uduszenie. 

Preparat można stosować także u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią.; 5. PEDICUL Hermal płyn 100ml – zawiera 100% czystego dimetykonu 

(olej silikonowy), nie zawiera żadnych barwników, środków zapachowych ani konserwujących. Nie zawiera insektycydów (substancji owadobójczych). 

Może być stosowany we wszystkich grupach wiekowych, również u kobiet w ciąży i karmiących piersią.; 6. PIPI FAMILY Pianka 100ml PEST 

CONTROL – skutecznie zwalcza formy dorosłe oraz ich jaja. Dodatkowe użycie hormonu juwenilnego owadów (pyriproksyfen) powoduje sterylizację 

wszystkich stadiów rozwojowych wszy. Zalecany od 2 roku życia.; 7. PIPI ZESTAW 2 saszetki PEST CONTROL – Nowoczesny preparat przeznaczony 

do zwalczania wszy. Zestaw skutecznie niszczy wszy oraz ich jaja - gnidy. Wykazuje również działanie odstraszające wszy, hamuje rozwój 

gnid. Preparat można również stosować profilaktycznie w szkołach, przedszkolach, podczas obozów, kolonii letnich itp.; 8. Artemisol płyn 100g 

Herbaopl-Kraków – nalewka z piołunu i kwiatów wrotyczu, niszczą skutecznie pasożyty skóry, głównie wszy.; 9. Preparat X szampon 59ml 

Medica Usa – skuteczny i silny preparat przeciw wszom. Niszczy wszy w każdej fazie rozwojowej. 

7. 

8. 9. 

6. 

5.

16 17 

Wywiad z ekspertem: 

Zapalenie krtani 

KOMARY I NIE TYLKO... 

Zapalenie krtani nie daje zwykle wyraźnych sygnałów swego nadejścia, nie poprzedzają 

go często żadne dolegliwości. Nagle dziecko dostaje ataku kaszlu, oddycha 

z trudem łapiąc powietrze, traci głos. 

Czym grozi zapalenie krtani i jak poradzić sobie z chorym dzieckiem zapytaliśmy 

znanego, szczecińskiego pediatrę dr hab. med. Andrzeja Brodkiewicza 

Zapalenie krtani (laryngitis) jest szerokim terminem obejmującym 

grupę chorób, w których za przekrwienie i obrzęk błony 

śluzowej krtani (tchawicy) odpowiedzialne są różne czynniki etiologiczne 

(w większości wirusy!). Należy ono do grupy potencjalnie 

niebezpiecznych oraz często spotykanych przez lekarza rodzinnego 

i pediatrę infekcji górnych dróg oddechowych. 

Przebieg kliniczny ostrych stanów zapalnych krtani u małych 

dzieci jest inny niż u osób dorosłych. Jest to spowodowane 

specyficzną budową morfologiczną krtani, która predysponuje do 

obrzęku tkanki łącznej i w konsekwencji stanów skurczowych. 

Ostre podgłośniowe zapalenie krtani (laryngitis subglottica 

acuta - najczęściej występująca postać ostrego zapalenie krtani 

u polskich dzieci!) jest szczególną postacią zapalenia, wywołaną 

w większości przypadków przez wirusy grypy A, B, paragrypy, 

adenowirusy, wirusy ECHO i RS. Na rozwój choroby mogą mieć 

również wpływ warunki meteorologiczne (temperatura powietrza, 

ciśnienie, wilgotność), stopień zanieczyszczenia środowiska, 

czynniki alergiczne, zaburzenia neurowegetatywne oraz czynniki 

psychiczne. 

Choroba występuję najczęściej w okresie jesienno-wiosennym, 

głównie u niemowląt (powyżej 4 miesiąca) i małych dzieci do 

6 roku życia. Wyjątkowo rzadko zdarzają się zachorowania u dzieci 

starszych (powyżej 7 roku życia). We wszystkich grupach wiekowych 

dominują chłopcy. 

Objawy pojawiają się najczęściej w nocy (kilka godzin po zaśnięciu 

dziecka) lub nad ranem. Mogą być poprzedzone typowymi 

objawami infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych (kichanie, 

katar, kaszel, stany podgorączkowe, rzadko wysoka temperatura), 

ale mogą również pojawić się nagle u dziecka, które kładąc się spać, 

wydawało się być zupełnie zdrowe. Charakterystyczna jest duszność 

wdechowa (kłopoty z „wciąganiem” powietrza), świst (stridor) 

wdechowy, odgłosy zbliżone do „piania koguta”, „szczekający”, suchy 

kaszel, chrypka (przy płaczu głos pozostaje zazwyczaj dźwięczny) 

lub jest tylko nieznacznie zmieniony. Dziecko z reguły jest przestraszone, 

bardzo niespokojne. W przypadku o ciężkim przebiegu może 

wystąpić bardzo nasilona duszność o charakterze wdechowo-wydechowym 

(groźne !!! - dziecko bezwzględnie musi być skierowane 

do szpitala!). Objawy z reguły pojawiają się nagle i mogą samoistnie 

ustępować po kilku godzinach, nawet bez wdrożenia leczenia. 

Pomimo tego każde dziecko z ostrym podgłośniowym zapaleniem 

krtani powinno być zbadane przez lekarza. 

W przypadku konieczności leczenia (o którym decyduje lekarz) 

bardzo istotne jest nawodnienie dziecka, chłodne inhalacje 

(najczęściej z 0.9% NaCl) wykonywane na siedząco, najlepiej na kolanach 

rodzica, przebywanie w pomieszczeniu o odpowiedniej wilgotności 

i temperaturze (ok. 19 0 C). Stosowanie sterydów (np. hydrokortyzon, 

deksametazon) czy noradrenaliny jest postępowaniem z 

wyboru w przypadkach nasilonej duszności. Często stosujemy leki 

mukolityczne (rozrzedzające wydzielinę w drogach oddechowych) 

np. Mucosolvan, Flegaminę, Ambrosol, Mukolinę itp. Wskazania do 

podawania antybiotyków są raczej rzadkie ale zawsze dotyczą przypadków 

podejrzenia nadkażenia bakteryjnego (np. Haemophilus influenzae 

typu B). 

Bardzo często popełnianym przez rodziców błędem jest podawanie 

preparatów wapnia (np. Sir. Calcium) oraz środków przeciwhistaminowych 

pierwszej generacji o silnym działaniu cholinolitycznym 

(np. Diphergan - przeciwskazany u dzieci do 1 roku w według 

zaleceń FDA nawet do 2 roku życia) - powodują one zagęszczanie 

wydzieliny, utrudniają jej odksztuszanie mogąc tym samym nasilić 

duszność. W każdym przypadku silnych duszności (potencjalne zagrożenie 

życia dziecka!) konieczna jest natychmiastowa konsultacja 

lekarska (nawet wezwanie pogotowia ratunkowego) oraz pilne skierowanie 

dziecka do szpitala. Przebycie epizodu ostrego pogłośniowego 

zapalenia krtani nie chroni dziecka niestety przed kolejnym 

zachorowaniem. 

Wyjeżdżając na wakacje, czy wychodząc na 

spacer do pobliskiego parku, warto pomyśleć 

jak zapobiec zagrożeniom czyhającym na nas na 

łonie natury. Spotkanie z napastnikiem bez odpowiedniego 

„wyposażenia” może spowodować, 

że zamiast regenerować siły będziemy leczyć 

bolesne lub swędzące, przykre bąble, nie mówiąc 

już o poważnych kłopotach ze zdrowiem. 

Komary i meszki bardzo skutecznie mogą uprzykrzyć 

pobyt na świeżym powietrzu. Przyciąga je do ludzi 

miedzy innymi wydzielany przez ciało człowieka pot. 

Naniesienie bezpośrednio na umytą skórę specjalnego 

preparatu odstraszającego owady, zapewni ochronę 

przed ukąszeniem na ok. 8 do 14 godzin (w zależności 

od preparatu). Można również z powodzeniem zażywać 

witaminę B1 (uwaga! można ją przedawkować) lub spożywać 

czosnek - komary nie lubią zapachu, który po ich 

spożyciu wydziela skóra. Do ochrony przeciw insektom 

służy szeroki asortyment preparatów w postaci płynów 

w aerosolach lub kremów, chusteczek a także specjalnych 

plastrów nasączonych preparatem odstraszającym 

owady. Miłośnicy ogródków mogą pomyśleć o posadzeniu 

pelargonii, lawendy, mięty, łubinu czy goździków. 

Skutecznym sposobem jest również zapalenie świec 

przeciw komarom lub rozpylenie olejku waniliowego, 

anyżkowego lub migdałowego. Efekt daje również rozpalenie 

grilla - dym odstrasza komary i meszki, ma jednak 

wadę, przyciąga głodnych gości... 

Niezwykle groźnie dla nas może skończyć się spotkanie 

z osą, trzmielem, pszczołą czy szerszeniem. 

Zmiany po użądleniu mają na ogół łagodny przebieg 

i utrzymują się 24-48 godzin, nie wszyscy 

jednak wychodzą z tego obronną ręką. Jeśli 

przez wiele dni utrzymuje się nasilony 

obrzęk o średnicy powyżej 10 cm może 

to świadczyć, że jesteśmy uczuleni 

na jad. Może też pojawić się 

obrzęk warg, języka, krtani 

powodując trudności w 

oddychaniu. Zawroty głowy, ucisk w klatce piersiowej, 

nudności, duszność - to objawy występujące w skrajnych 

przypadkach i mogą doprowadzić do zgonu. Gdy wystąpią 

powyżej opisane objawy należy bezzwłocznie zgłosić 

się do lekarza. 

Jednak najgroźniejszym napastnikiem są kleszcze. 

Poruszają się one zupełnie bezszelestnie i są tak małych 

rozmiarów, że trudno je w porę zauważyć. Przenoszą 

one groźne choroby zakaźne i ucztując na naszej skórze, 

zarażają nas nimi. Zachorować może każdy, kto ma pecha 

i ukłuje go kleszcz zarażony wirusem lub bakterią. 

Niestety, prawdą jest to, że wciąż niewielu z nas pamięta, 

że jedyną skuteczną ochroną przed chorobą jest szczepienie... 

Mówimy tu o chorobie wirusowej (kleszczowe zapalenie 

opon mózgowo-rdzeniowych) oraz chorobie bakteryjnej-boreliozie. 

Pierwsza z wymienionych chorób jest 

ostrą chorobą zakaźną, która może nawet zagrażać życiu. 

Nie można jej lekceważyć, gdyż może mieć bardzo poważny 

przebieg, w dodatku nie znamy leku, który zwalczałby 

ten wirus, w związku z czym możemy zwalczać jedynie 

objawy choroby. 

Okres wylęgania choroby jest krótki od 1 do 8 dni 

i ma przebieg dwufazowy. Pierwsza faza: objawy przypominają 

infekcję grypową, temperatura do 38 stopni, 

bóle mięśni, stawów, bóle głowy oraz ogólne rozbicie. 

Najczęstszym rozpoznaniem jest infekcja wirusowa, podaje 

się więc najczęściej środki przeciwbólowe obniżające 

gorączkę, po których pacjent wchodzi w okres pozornego 

zdrowia. Może to trwać od 1 do 14 dni. Niestety u 

niektórych osób może dojść do drugiego etapu choroby, 

który związany jest już z poważnymi zaburzeniami. Mogą 

pojawić się wtedy drgawki, bardzo wysoka gorączka, 

silny ból głowy, wymioty oraz objawy oponowe, a nawet 

utrata świadomości. Czasem występują także porażenia 

nerwów czaszkowych. Pacjent w takim stanie musi być 

hospitalizowany czasem nawet w oddziale intensywnej 

opieki medycznej. U dzieci choroba ta częściej niż u dorosłych 

kończy się na pierwszym etapie. U dorosłych choroba 

ma często ciężki przebieg długo mogą utrzymywać się 

niedowłady i różnego rodzaju powikłania. 

Nie ma lepszego i tańszego sposobu profilaktyki 

chorób zakaźnych niż szczepienia ochronne. Leczenie jest 

zawsze droższe niż samo zapobieganie chorobie. Nie jesteśmy 

w stanie określić, kto z nas zakończy chorobę na 

pierwszym etapie, a kto będzie chorował bardzo ciężko...

18 19 

Podstawowa pielęgnacja Malucha 

Skóra niemowlęcia jest aż pięć razy cieńsza niż skóra 

dorosłego człowieka, w związku z tym jest bardziej 

wrażliwa. Dlatego też, tak ważna jest prawidłowa 

pielęgnacja Maluszka, obowiązująca zasada: 

„mniej znaczy lepiej” w tym przypadku 

na pewno się sprawdzi. 

Kosmetyki do pielęgnacji niemowląt nie powinny być stosowane 

w nadmiarze, bo można wtedy wyrządzić Maluszkowi 

krzywdę - skóra przestanie wtedy swobodnie oddychać 

i mogą pojawić się spore problemy. Wybierając produkty niezbędne 

do podstawowej pielęgnacji - wybierajmy kosmetyki 

bezpieczne, a więc przebadane klinicznie, hipoalergiczne, bez 

konserwantów (szczególnie tzw. parabenów) , środków zapachowych 

lub barwników. Zasada „mniej znaczy lepiej” ma także 

zastosowanie tutaj - wybierajmy te produkty, które mają 

niewiele składników (cały skład jest wymieniony na opakowaniu), 

ponieważ wraz ze wzrostem liczby składników rośnie 

ryzyko alergii na któryś z nich. Pamiętaj aby nigdy nie używać 

do pielęgnacji małego dziecka kosmetyków uniwersalnych, 

przeznaczonych dla dorosłych! 

Tak jak powiedzieliśmy w pierwszym akapicie skóra naszego 

malucha jest cienka jak pergamin, a na dodatek nie ma 

jeszcze całkiem wykształconych mechanizmów ochronnych – 

gruczoły potowe oraz łojowe nie są jeszcze do końca uformowane, 

tak więc wciąż nie pełnią powierzonych im funkcji. 

Co to oznacza w praktyce Skóra nie jest po prostu wystarczająco 

chroniona przed brudem oraz wysuszeniem, 

a tym samym przed podrażnieniami. Bardzo często u małych 

dzieci można zauważyć objawy suchości skóry. W badaniach, 

które przeprowadzono wynika, że prawie 90 % matek pytanych 

o stan skóry własnego dziecka wyraziło przekonanie, 

że jest ona właściwie nawilżona, podczas gdy u ponad 60 % 

z tych dzieci zdiagnozowano w czasie badania klinicznego 

objawy suchości skóry… Jak widać nie zawsze możemy ocenić 

stan skóry Maluszka. 

Nie wolno więc pozostawić delikatnej i wrażliwej skóry 

małego Dziecka samej sobie - może być odwodniona, spragniona 

i podrażniona, chociaż pierwsze oznaki suchości nie 

będą jeszcze widoczne. Aby nie dopuścić do stanu, o którym 

mowa trzeba jej pomóc się bronić, szczególnie, że kłopoty z 

wysuszeniem mogą pojawić się bardzo szybko, ponieważ sprzyja 

im wiele naturalnych czynników zewnętrznych, o których 

mowa poniżej. 

Powody przesuszenia 

Na wysuszenie skóry malucha największy wpływ ma powietrze 

i woda – niestety coraz częściej chlorowana i bardziej 

twarda. Jak zatem widać, nie trudno o kłopoty. Latem wysuszająco 

na skórę działa słońce oraz nagrzane powietrze, zimą 

zaś mróz i szczególny mikroklimat, który tworzymy w domu, 

gdy uruchamiamy ogrzewanie (wówczas wysuszeniu ulega nie 

tylko skóra malca, ale także i śluzówka nosa – stąd częstsze niż 

latem katarki). 

Podstawa - to odpowiednia pielęgnacja 

Nawilżanie skóry warto zacząć już w kąpieli i do mycia 

używać wyłącznie produktów (płynów, żeli, specjalistycznych 

mydełek), które delikatnie oczyszczają skórę, nie usuwając przy 

tym delikatnej bariery ochronnej skóry. Jednym słowem – preparaty 

takie powinny jednocześnie myć i nawilżać (muszą zawierać 

składniki natłuszczające, ochronne – informację o nich 

znajdziesz na opakowaniu lub w ulotce). 

Dodatkowo powinniśmy pamiętać o okolicach odsłoniętych 

ciała, takich jak: buzia czy rączki. Bezpośrednio po kąpieli, 

lub przed wyjściem powinniśmy posmarować Malucha kremem 

nawilżającym, który nie będzie zawierał w swoim składzie 

sztucznych barwników i konserwantów. Zagwarantuje to odbudowanie 

warstwy lipidowej skóry, ewentualne złagodzenie 

podrażnień i świądu. Krem tego typu – tak jak wszystkie preparaty 

dla Dzieci powinien posiadać pozytywną opinię Instytutu 

Matki i Dziecka. 

Dermokosmetyki dla Dzieci muszą gwarantować bezpieczeństwo 

w stosowaniu, tak aby każde Dziecko i Rodzic mógł 

spać spokojnie. Nowa hipoalergiczna formuła dermokosmetyków 

Oilatum Soft gwarantuje odpowiednią pielęgnację dla 

Twojego Dziecka.

20 21 

Wybór poziomu ochrony 

Zadaniem kosmetyków ochronnych nie jest wydłużenie ekspozycji słonecznej, ale ochrona skóry przed jej działaniem. SPF (Sun 

Protection Factor) określa zdolność ochrony przed rumieniotwórczym promieniowaniem UVB. 

Jest on definiowany jako stosunek progowego czasu naświetlania potrzebnego do wystąpienia pierwszego rumienia na skórze 

chronionej badanym preparatem do progowego czasu naświetlania, potrzebnego do wystąpienia rumienia na skórze niechronionej. 

Współczynnik ochrony przed promieniowaniem określa właściwości ochronne preparatu kosmetycznego przed poparzeniami słonecznymi. 

Zadaniem preparatów ochronnych nie jest jednak wydłużenie ekspozycji słonecznej, a ochrona skóry przed jej działaniem. By działanie 

ochronne kremu było zachowane, należy pamiętać o „dosmarowywaniu” kosmetyku maksymalnie co 2 godziny kiedy wytrzemy 

ciało ręcznikiem czy też będziemy próbowali usunąć piasek z naszego ciałaPoniżej przedstawiamy tabelę, która będzie pomocna przy 

doborze odpowiedniego dermokosmetyku z filtrem chroniącym przed promieniami UV. 

Czy Twoja skóra jest alergiczna na 

słońce np. reaguje rumieniem 

Zabawa ze słońcem! 

Upragnione lato, słońce kusi swymi promieniami, każdy 

wie jak trudno się oprzeć wylegiwaniu na słońcu. Powiedzmy 

opalaniu tak! Ale w rozsądnej dawce i z odpowiednim 

filtrem. Na rynku mamy coraz więcej produktów w postaci 

kremów, mleczek, spray’u, fluidów czy też kompaktów. 

Trudno zapamiętać wciąż rosnącą ilość dermokosmetyków 

przeznaczonych do ochrony przeciwsłonecznej. 

Dla odnalezienia się w „gąszczu” produktów prezentujemy 

tabele z grupami kosmetyków oraz wysokością niezbędnych 

faktorów. 

SPF 50+ SPF 30+ SPF 20+ 

TAK SPORADYCZNIE NIE, NIGDY 

Czy łatwo się opalasz Bardzo trudno Dość łatwo Bardzo łatwo 

Preparaty do ciała 

Spray Mleczko Miejsca szczególnie wrażliwe 

Avene - Spray z bardzo wysoką 

ochroną przeciwsłoneczną SPF 

50+ (200 ml) 

Przeznaczony dla skóry wrażliwej. 

Odporny na wodę i pot. Dzięki zawartości 

wody termalnej z Avene posiada 

właściwości kojące i łagodzące. Gęsta 

i nietłusta konsystencja zapewnia 

łatwą aplikacje. 

Bioderma - Photoderm Spray SPF 

40 (200, 400 ml) 

Duże poręczne opakowanie. Jedwabista, 

ultralekka konsystencja daje 

skórze uczucie komfortu i miękkości. 

Łatwo się rozprowadza. Nie pozostawiając 

tłustego filmu. 

Vichy Capital Soleil - 

Multipozycyjny spray do ciała 

SPF 30, (125 ml) 

Wszystkie typy skóry. Spray umożliwiający 

szybką u wygodną aplikację 

produktu. Bezzapachowy. Hipoalergiczny. 

Nie zawiera parabenów 

Odporny na wodę i pot. 

Skóra alergiczna 

SVR 50+ ULTRA MAX- krem 

(50 mL) 

Maksymalna ochrona skóry 

przed promieniami UVA 

i UVB. Ochrona skóry 

nie tolerującej światła 

słonecznego, fotodermatozy, 

po zabiegach dermatologi 

estetycznej. 

Wodoodporny. 

Skóra sucha 

AA Therapy - Krem- 

Extremalna Ochrona 

50+ (50 mL) 

Dzięki hydro-aktywnej 

formule nawilżającej 

intensywnie nawilża. 

Zapobiega powstawaniu 

przebarwień. 

La Roche-Posay, Anthelios 

W SPF 30 - żel (100 mL) 

Lekki, nietłusty żel. Zalecany dla 

osób uprawiających sport oraz dla 

skóry tłustej. Zawiera filtr odporny 

na działanie wody i potu. 

AA Therapy - Żelowy olejek 

do opalania SPF 20 (200 ml) 

Bogaty w naturalne olejki roślinne. 

Łagodzi podrażnienia. Pozostawia 

skórę jedwabiście miękką. Należy 

nakładać produkt po każdej 

kąpieli w wodzie. 

Iwostin Solecrin - Emulsja 

ochronna SPF 50+ (100 ml) 

Produkt uniwersalny dla całej 

rodziny. Nie pozostawia białego 

osadu na skórze. Odporna na pot 

i wodę. Polecana od 6 miesiąca 

życia (pozytywna opinia Centrum 

Zdrowia Dziecka). 

Skóra mieszana 

i tłusta 

Bioderma AKN Mat SPF 40 

(40 ml) 

Zapobiega zagęszczeniu się 

sebum i zatykaniu porów, 

hamując powstawanie zaskórników. 

Nietłusta, bezbarwna 

konsystencja. Silnie i długotrwale 

matuje. 

Skóra naczynkowa 

Bioderma Photoderm 

AR SPF 50+ (40 mL) 

Krem tonujący do skóry 

z problemami naczynkowymi. 

Zmniejsza zaczerwienienia, 

chroni naczynia 

krwionośne. Wyrównuje 

koloryt skóry. 

Bioderma Max - Sztyft 

ochronny do ust SPF 50+ 

Gwarantuje MAXymalną, optymalną 

i stałą ochronę. Minimalizuje reakcje 

alergiczne na ustach i wokół ust 

Polecany latem oraz na zimowe stoki. 

La Roche-Posay - Sztyft na 

miejsca wrażliwe SPF 50+ (9 g) 

Sztyft na miejsca wrażliwe: znamiona, 

blizny, okolice oczu, nos, uszy. 

Wodoodporny, bezzapachowy. 

Avene - Sztyft ochronny 

SPF 50+ (10 g) 

Sztyft do wrażliwych okolic ciała, 

małżowiny uszne. Doskonale tolerowany 

przez skórę wrażliwą. Zawiera 

wodę termalną z Avene o działaniu 

kojącym i łagodzącym. 

Preparaty tonujące 

Bioderma Photoderm, Krem 

tonujący SPF 50+ (40 mL) 

Jedwabista ultralekka konsystencja. 

Nie pozostawia tłustego filmu. 

Bezzapachowy. 

Na jaką ekspozycję słoneczną będzienarażona 

twoja skóra 

1. Silne, ekstremalne, lub długotrwałe nasłonecznienie; 2. Intensywne 

nasłonecznienie w górach; 3. Kraje tropikalne 

Normalne nasłonecznienie 

Umiarkowane nasłonecznienie 

Kiedy jeszcze 

Spray 

La Roche-Posay Anthelios SPF 50+ 

Dermo-pediatrics - Spray w aerozolu (125 ml) 

Aplikacja w formie atrakcyjnej dla dzieci i łatwej do 

kontrolowania. Produkt można rozpylać bez względu 

na położenie pojemnika. 

1. Występujące przebarwienia; 2. Zapobieganie przebarwieniom 

w przebiegu ciąży; 3. Stosowanie niektórych leków uwrażliwiających 

na słońce; 4. w przebiegu trądziku różowatego. 

Wybór preparatu 

Gdy już określiliśmy stopień ochrony w zależności do naszych potrzeb, musimy się zastanowić nad konsystencją preparatu, na jaką 

część ciała będzie stosowany, nad szczególnymi wymogami np. czy ma być wodoodporny, pełnić funkcje podkładu, do szczególnie wrażliwych 

części ciała Poniżej przedstawiamy Państwu po kilka dla każdej grupy ciekawszych produktów, z krótkim opisem. Mamy nadzieje 

że „ściągi” w postaci tabel ułatwią Państwu wybór idealnego produktu. 

Mleczko 

Avene - Mleczko dla dzieci SPF 50+ (100 ml) 

Do bardzo wrażliwej skóry dzieci. Bez substancji zapachowych. 

Wodoodporne, hipoalergiczne. Lekka nietłusta konsystencja - 

szybko się wchłania. 

Iwostin Solecrin - 

Krem ochronny SPF 

50+ (50 ml) Ultrawysoka 

ochrona przed promieniowaniem 

UVA i UVB. 

Zapobiega stanom zapalnym 

i uszkodzeniom skóry. Łatwo 

rozsmarowuje się na skórze. 

Nie pozostawia białego 

osadu na skórze. 

Wodoodporny. 

La Roche Posay 

Anthelios XL - krem 

SPF 50+ (50 ml) Przeznaczony 

dla skóry normalnej 

i suchej. Zapewnia wyjątkowe 

uczucie komfortu. 

Nie pozostawia białych 

śladów. Dostępny w wersji 

bezzapachowej, zapachowej 

bądź 

barwiącej. 

Avene Cleance Solaire 

SPF 40 (40 ml) Krem przeznaczony 

również do skóry 

trądzikowej. Wyciąg z pestek 

dyni reguluje wydzielanie 

łoju i ogranicza powstawanie 

zmian trądzikowych. Doskonale 

tolerowany przez skórę 

wrażliwą. Lekka, nietłusta 

konsystencję 

łatwo się 

wchłania. 

Iwostin Solecrin - Krem 

ochronny do skóry naczyniowej 

SPF 30 (50 mL) 

Zabezpiecza naczynia krwionośne 

przed działaniem 

promieniowania UV. Hamuje 

powstawanie rumienia 

i długotrwale zmniejsza 

reaktywność skóry na 

bodźce 

zewnęrzne. 

Avene - Krem z wysoką 

ochroną przeciwsłoneczną 

SPF 50 KREM TONUJĄCY 

Krem koloryzujący jest doskonale 

tolerowany przez wrażliwą skórę, 

pozwala maskować niedoskonałości 

skóry lub nierówności kolorytu 

twarzy, posiada lekką konsystencję, 

doskonale się 

rozprowadzaj 

wchłania co 

sprawia, że jest 

bardzo przyjemny 

w stosowaniu. 

Preparaty dla dzieci 

Klorane - Spray SPF 30 (100 ml) 

Pozytywna opinia IMiD. Produkt może być stosowany 

u dzieci i niemowląt powyżej 6 miesiąca życia. Posiada 

przyjemny owocowy zapach, a wyciąg z nagietka 

KLORANE łagodzi i zmiękcza naskórek. 

Vichy Capital Soleil - Multipozycyjny spray dla 

dzieci (200 ml) Przeznaczony dla wrażliwej skóry dzieci, 

bezzapachowy Spray umożliwia szybką i wygodną aplikacje 

produktu. Nie zawiera parabenów. 

A-derma - 

Spray dla dzieci i niemowląt SPF 40 (100 ml) 

Długotrwała i skuteczna ochrona przeciwsłoneczna 

Zawiera wyciąg z Owsa RHEALBA o działaniu łagodzącym 

podrażnienia. Wodoodporny. Nie zawiera substancji 

zapachowych, hypoalergiczny. 

Eucerin Sun - Mleczko do opalania dla dzieci SPF 25 (150 ml) 

Przeznaczony dla dzieci od 6 miesiąca życia. Nie zawiera filtrów 

chemicznych. Mikropigmenty mineralne chronią skórę przed 

uszkodzeniami wywołanymi promieniwaniem słonecznym. 

Mustela - Krem Mineralny SPF 50+ (75 ml) 

Krem dla skóry podatnej na nietolerancje. Nie zawiera alkoholu, 

parabenów ani barwników, hypoalergiczny. Płynna i przyjemna 

konsystencja. Fotostabilny i odporny na działanie wody. 

Lirene - Krem ochronny do twarzy na słońce SPF 20 (50 ml) 

Produkt przeznaczony dla dzieci od 6 miesiąca życia. Zawiera 

Echinacea zwiększającą zdolność skóry do regeneracji, podnosi jej 

odporność na czynniki zewnętrzne. Produkt bezzapachowy, 

wodoodporny. 

Preparaty do twarzy 

Avene - Krem z bardzo 

wysoką ochroną przeciwsłoneczną 

SPF 50+ 

do skóry nadwrażliwej 

i alergicznej dzieci 

i dorosłych (50 mL) 

Ochrona skóry podrażnionej, 

nadwrażliwej, uczulonej na 

kremy zawierające filtry 

chemiczne lub substancje 

zapachowe. 

Ochrona skóry 

po zabiegach 

chirurgicznych. 

Bioderma Anti-age SPF 

30+ - Krem opóźniający 

efekty starzenia się 

skóry (30 mL) 

Krem do twarzy, dekoltu 

i dłoni. Spowalnia proces 

powstawania głębokich 

i drobnych zmarszczek 

Bogaty w składniki nawilżające, 

napinające 

i łagodzące. 

Vichy Capital SolEil 

- Emulsja ochronna 

matująca do twarzy SPF 

50+ (50 ml) 

Konsystencja lekkiego fluidu, 

nietłusta, nie klejąca. 

Należy wstrząsnąć 

przed użyciem. 

Bezzapachowa. 

UVEBLOCK SPF 50+ Fluid 

z filtrem przeciwsłonecznym 

Produkt zawiera innowacyjny 

składnik Rona Care 

(ektoina): chroni przed 

poparzeniem i nadmiernym 

przekrwieniem skóry, utrzymuje 

odpowiedni poziom 

nawilżenia, pigment zawarty 

w preparacie 

zapewnia 

dodatkowy 

kamuflaż dla 

„pajączków”. 

SVR - Compact SPF 50 

(10 ml) 

Matuje, ujednolica koloryt skóry, 

doskonale kryje niedoskonałości 

skóry. Bez środków zapachowych. 

Występuje w trzech kolorach.

22 23 

Nawilżaj, nawilżaj, nawilżaj… 

Iza Walczak 

Dla pięknej skóry latem… 

W czasie urlopu mocno się rozleniwiamy, pragniemy tylko oderwać 

się od codziennych obowiązków, wygrzewamy się na słońcu, 

zażywamy kąpieli w morzu czy też w basenie. Zapominając 

o szczególnej pielęgnacji naszego ciała. Podstawową toaletą powinno 

być intensywne nawilżenie skóry twarzy i ciała oraz włosów. 

Gdyż wakacyjne zaniedbania powrócą jesienią ze zdwojoną 

siłą: zmarszczki, zwiotczała, łuszcząca się skóra i „pajączki”… 

D ucray 

Szampon Nutricerat 

Przeznaczony jest do włosów wymagających odżywiania. 

Jest bogaty w masło Shoera oraz składniki nawilżające 

niezbędne dla odbudowy struktury włosów. 

Zawarte w jego składzie likoproteiny osadzają się na powierzchni 

włosa, wytwarzając powłokę chroniącą przed 

szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Włosy staja się 

miękkie i lśniące. Szampon Nutricerat ma kremowa konsystencję 

i delikatny zapach. stosowaniu skóra staje się 

bardziej promienista i zdrowa. 

L ierac 

Mesolift Creme 

Wakacje dla skóry… niepowtarzalny produkt walaczący 

z oznakami zmęczenia skóry. Rozświetla, 

wygładza i doskonale nawilża. Nasza twarz natychmiast 

nabierze blasku, stanie się gładka i bardziej 

elastyczna… jak po wizycie w SPA… 

D ucray 

Spray Nutricerat 

Działa szczególnie korzystnie na włosy suche z natury 

oraz wysuszone i zniszczone pod wpływem szkodliwych 

czynników środowiska zewnętrznego, w tym 

czynników chemicznych (farbowanie, trwała ondulacja, 

sól morska, chlor basenów, słońce, niektóre kuracje 

lecznicze). Dzięki swojemu wyjątkowemu składowi, a 

także formie aerozolu umożliwiającej staranne pokrycie 

włosów delikatną warstwą substancji aktywnych 

wykazuje podwójne oryginalne działanie: połączone 

filtrem słonecznym substancje wygładzające i bogaty 

w podstawowe składniki odżywcze kompleks zapewnia 

włosom wyjątkowy komfort. 

Avene 

Woda termalna 

Koi i łagodzi podrażnienia, sprawia, 

że skóra odzyskuje uczucie 

komfortu. Przyjemnie odświeża. 

Niezmienny i unikalny skład 

wody termalnej Avène sprawia, 

że ma ona właściwości kojące 

i przeciwdziałające podrażnieniom. 

Podstawowy niezbędnik 

na wakacyjne wojaże. 

S anoflore 

Esencjonalna 

kuracja odżywcza 

Odżywcze połączenie aż 

14 olejków Bio!!! Wyjątkowa 

kuracja dla skóry 

suchej, odwodnionej. Tylko 

6 kropli bogatego serum 

wieczorem ukoi zmęczoną 

skórę. Koktajl olejków 

eterycznych i roślinnych to 

niczym kuracja wstrząsowa 

w czasie wakacyjnych 

podbojów. 

P roLady 

Opalanie 

E ucerin 

Krem-żel po opalaniu 

do skóry alergicznej 

Kompres dla skóry podatnej na alergie na 

słońce, podrażnionej po ekspozycji słonecznej. 

Nie zawiera substancji zapachowych 

ani emulgatorów by zminimalizować ryzyko 

podrażnień. Beztłuszczowy, koi, intensywnie 

regeneruje, chłodzi rozpaloną skórę. 

Piękna i zdrowa opalenizna. Zawarty 

w produkcie Beta-karoten nadaje 

skórze odpowiedni odcień opalenizny, 

jako naturalny przeciwutleniacz 

reaguje z wolnymi rodnikami 

zapobiegając mikrouszkodzeniom 

komórek skóry. Kolejnym silnym 

przeciwutleniaczem zawartym w 

produkcie jest likopen. Minimalizuje 

ryzyko oparzenia słonecznego dzięki 

zwiększonej zdolności absorpcji 

promieni słonecznych przez skórę. 

Skrzyp bogaty w związki krzemu 

zapewni Twojej skórze elastyczność 

i sprężystość. Witamina C chroni 

skórę i zapobiega jej fotostarzeniu. 

Witamina E w pełni odżywi i zregeneruje 

skórę. 

N uxe 

Mleczko do ciała 

o wszechstronnym działaniu SPF 10 

Niesamowity produkt 4w1 pomagający osiągnąć delikatny efekt 

opalonej skóry. Przyspiesza opaleniznę stymulując wytwarzanie 

melaniny. Składnik Phototan tworzy „rezerwę” aktywowaną w 

celu przyspieszenia opalenizny przy najmniejszej ekspozycji na 

słońce. Olejki z nasion ostropestu i Arnoty właściwej gwarantują 

ochroną przeciw starzeniu się komórek. Aktywne trio wyciągów 

roślinnych z liczi, dziewięciu, Imperata Cylindrica intensywnie nawilża 

nadając skórze naturalnie wyglądającą opaleniznę. 

P ropodia 

Krem odżywczoregenerujący 

do stóp 

Lato to jedyny okres w roku kiedy intensywnie 

eksponujemy nogi, a nic tak ich nie szpeci jak 

zniszczone i popękane pięty. Propodia to krem 

intensywnie regenerujący suchą i zniszczoną 

skórę stóp. Dzięki uzupełnieniu lipidów zapobiega 

szpecącemu pękaniu pięt. Dla zwiększenia 

działania kremu, producent zaleca założenie 

skarpetek (zawartych w opakowaniu) na 

co najmniej 6 godzin. W tym czasie nasza skóra 

zostanie odbudowana i odżywiona, naszym 

stopom zostanie przywrócona miękkość, gładkość 

i elastyczność. 

a Roche- Posay 

LIso-Urea mleczko 

nawilżająco-wygładzające 

Idealne mleczko dla przywrócenia komfortu 

i gładkości szorstkiej skórze. Dzięki zawartości 

mocznika w delikatny sposób pomaga 

usuwać obumarłe komórki z powierzchni 

skóry, co pozwala na zmniejszenie łuszczenia 

i rogowacenia skóry. Wzmacnia barierę 

ochronna skóry i łagodzi uczucie dyskomfortu. 

Natychmiast się wchłania, nie pozostawiając 

na niej tłustego filmu. Szczególnie polecam 

go do skóry suchej i szorstkiej z tendencją do 

rogowacenia (łokcie, kolana, łydki).

24 25 

Kwas Hialuronowy - 

wartościowy mukopolisacharyd 

Kosmetolog Alicja Leszko 

Starzenie skóry jest naturalnym procesem 

polegającym na zmniejszeniu biologicznej aktywności 

komórek organizmu, spowolnieniu 

procesów regeneracyjnych i utracie zdolności 

adaptacyjnych ustroju. 

Decydująca rolę odgrywają tu czynniki genetyczne 

oraz współdziałające z nimi niekorzystne czynniki zewnętrzne, 

takie jak: promieniowanie jonizujące (np. komputery), 

działanie promieni ultrafioletowych (powoduje 

tzw. fotostarzenie się skóry), skażenie środowiska, palenie 

papierosów, niewłaściwa pielęgnacja, czynniki wewnętrzne, 

związane z zaburzeniami regulacji hormonalnej, nieprawidłowym 

odżywianiem i niedoborami witaminowymi, 

dodatkowo nadmiar ozonu, zanieczyszczenia w powietrzu 

czy bakterie i oczywiście, spaliny samochodowe - to 

wszystko sprawia, że nasza skóra starzeje się szybciej niż 

zaprogramowała to matka natura. Pierwszymi oznakami 

starzenia się skóry twarzy są pojawiające się drobne linie, 

zmarszczki i utrata napięcia. Następnie zmarszczki stopniowo 

pogłębiają się, a skóra wiotczeje. Jest sucha za sprawą 

utraty zdolności do wiązania wody i zatrzymywania jej 

w naskórku. Rolę naturalnego nawilżacza w skórze pełni 

kwas hialuronowy - składnik macierzy międzykomórowej 

skóry właściwej, który wiąże wodę w naskórku. W młodej 

skórze owego kwasu jest pod dostatkiem, co gwarantuje jej 

sprężystość i brak zmarszczek, niestety z biegiem lat ilość 

kwasu maleje. Powoduje to znaczne starzenie się skóry. 

Co zyska skóra ze stosowania kosmetyków z kwasem 

hialuronowym bądź hialuronianem sodu 

• Opóźnienie procesu starzenia się skóry 

• Nawilżenie 

• Zwiększenie gęstości skóry 

• Przywrócenie jędrności skóry 

• Ochrona przed wolnymi rodnikami 

• Natychmiastowe rezultaty wypełniające i napinające 

skórę. 

W jakich dermokosmetykach możemy znaleźć cudowny 

składnik Oto kilka propozycji: 

EUCERIN linia dermokosmetyków Hyaluron-Filler, 

VICHY Liftactiv Retinol HA, EMOLIUM – wybrane produkty, 

IMAGE SKIN CARE - Ageless kwas 

hialuronowy, ELIXINE - wybrane 

produkty, GALENIC 

linia dermokosmetyków 

Biophycee. 

Najlepszą odpowiedzią na podany wyżej problem 

– czyli starzenie się skóry – jest właśnie kwas hialuronowy 

czy też tzw. hialuronian sodu, czyli nic innego jak 

sól tego kwasu. 

Kwas hialuronowy - to mukopolisacharyd łączący 

z sobą włókna kolagenowe i elastynowe w skórze właściwej. 

Tworzy z wodą gęsty śluz lub żel. Kwas hialuronowy 

jest w stanie związać od tysiąca do czterech tysięcy razy 

więcej wody niż wynosi jego masa i z tego powodu jest stosowany 

w produktach dermokosmetycznych jako jeden 

z najbardziej wartościowych czynników nawilżających. 

Już 1% roztworu wodnego kwasu hialuronowego ma właściwości 

żelujące. Kwas hialuronowy wytwarzany jest biotechnologicznie 

lub uzyskiwany jest z kogucich grzebieni 

lub pępowiny - coraz częściej rezygnuję się z dwóch ostatnich 

rozwiązań, ponieważ często powodowały podrażnienia 

skóry i alergie.

26 27 

SUCHĄ STOPĄ PRZEZ LATO… 

Kosmetolog Alicja Leszko 

Nadpotliwość stóp to uciążliwa przypadłość, zwłaszcza wtedy – 

gdy dodatkowo towarzyszy jest przykry zapach. Nieprzyjemna 

woń stóp jest spowodowana przez bakterie naskórka nogi 

wchodzące w reakcje z kwasami tłuszczowymi w obfitym 

procesie pocenia. W normalnych warunkach wydzielamy 

bowiem aż 2,5 litra potu na dobę! Gdy pracujemy fizycznie, 

a temperatura otoczenia jest dość wysoka możemy 

„wypocić” 4-5 litrów. W tropikach - nawet i 10 litrów! 

Pocenie się jest więc jak najbardziej naturalnym fizjologicznym 

procesem naszego ciała, którego główną 

rolą jest termoregulacja. Na szczęście istnieją jednak 

różne sposoby, które powinny uchronić nas 

przed kłopotliwymi sytuacjami. 

2. Kąpiele ziołowe – bogactwa natury są sprzymierzeńcem 

stóp. Kora wierzby, kora dębu, szałwia czy orzech włoski potrafią 

zdziałać cuda, poniżej kilka przepisów na mikstury: 

• należy zmieszać po 15 gramów kory wierzby, kory dębu, 

orzecha włoskiego i szałwii, 2-3 łyżki mieszanki zalać 1 

litrem wody i ogrzewać do momentu wrzenia, następnie 

odstawić na pół godziny, odwar przecedzić i wlać do miski 

z ciepłą wodą. 

• kąpiele stóp w naparze szałwii i pokrzywy. 

• kąpiel z liści orzecha włoskiego ( 5 łyżek liści na 3 litry 

wody) 

• napary z lawendy, rozmarynu i tymianku, które mają 

również działanie bakterio i grzybobójcze 

• Kąpiele stóp powinno się robić 2-3 razy w tygodniu, po 

około 20 minut. 

3. Aromaterapia – przykry zapach zwalczy masaż aromaterapeutyczny 

przy pomocy specjalnych olejków takich 

jak: cedrowy, bergamutkowy, cytronelowy, cytrynowy, z 

drzewa herbacianego, geraniowy, hyzopowy, jałowcowy, 

lawendowy, paczulowy, tymiankowy, Ylangowy. 

Proporcje: 10 ml oleju bazowego + 3 krople olejku np. z drzewa 

herbacianego + 2 krople olejku cyprysowego. Tak przygotowaną 

oleistą mieszankę umieszczamy na stopach delikatnie 

masując. 

4. Preparaty przeciwpotowe – dostępne na rynku aptecznym 

żele, płyny czy kremy do stosowania zewnętrznego 

na skórę stóp, nie tylko utrzymują długotrwały komfort, 

,działają często przeciwgrzybiczno i przeciwbakteryjnie, 

chroniąc przed rozkładem bakterii i tym samym przykrym 

zapachem. 

5. U lekarza - niekiedy nadpotliwość jest tak duża, że bardzo 

utrudnia życie. Wtedy można wykonać ostrzykiwanie 

stóp toksyną botulinową. Zabieg bardzo skutecznie hamuje 

wydzielanie potu. Wystarcza na 3 do 12 miesięcy. Każde 

następne ostrzyknięcie przedłuża efekt. Nowoczesne środki 

znieczulające gwarantują, że zabieg jest bezbolesny. 

Wykonuje go lekarz dermatolog-kosmetolog, lekarz medycyny 

estetycznej czy też chirurg-plastyk. 

Jak zawsze na początku powinniśmy znaleźć przyczynę 

problemu. Każdy człowiek może mieć kłopot z nadmierną 

potliwością stóp i tak samo każdy człowiek może mieć 

inną przyczynę powstania tego samego problemu. Zbyt 

obfite pocenie się stóp może być skutkiem wewnętrznych 

zaburzeń organizmu, różnych chorób metabolicznych np. 

cukrzycy, otyłości, nadczynności tarczycy lub niektórych 

chorób zakaźnych i gorączkowych. Potliwość stóp często 

dokucza w okresie dojrzewania oraz w okresie przekwitania 

(zarówno menopauza jak i andropauza) - jest to spowodowane 

burzą hormonalną w organizmie. Ta dolegliwość 

częściej dotyka osoby nerwowe, będące w ciągłym napięciu 

nerwowym. Często przyczyną potliwości stóp jest noszenie 

nieodpowiedniego obuwia i skarpet z tworzyw sztucznych. 

Warto też zwrócić uwagę na „oddychanie” skóry i „hartowanie” 

stóp. Nasze stopy zbyt często są szczelnie „ubrane” 

i przegrzane, co utrudnia oddychanie skóry i sprzyja nadmiernemu 

wydzielaniu potu. Tak więc, wtedy kiedy jest to 

tylko możliwe - a zwłaszcza latem - powinniśmy dać im nieco 

„wytchnienia” - czyli chodzić boso. Najlepiej chodzić boso 

po trawie, po piasku, ale także po nierównym podłożu, co 

znakomicie usprawnia krążenie krwi. No i oczywiście również 

po podłodze w mieszkaniu. 

Metody zwalczające nadmierną potliwość 

1. Higiena i nie tylko – pot najczęściej gromadzi się na 

podeszwach stóp, gdzie jest około 1000 gruczołów potowych. 

Można temu zapobiegać nosząc skarpetki wykonane 

tylko z włókien naturalnych jakimi są np. wełna i bawełna, 

zwłaszcza latem – na stopy założyć ażurowe buty, sandały 

lub inne przewiewne obuwie. Codzienna higiena – to pierwsze 

przykazanie. Myjąc stopy zwróćmy uwagę na: 

• Preparat, którym myjemy stopy (najlepiej przeciwpotowy) 

• Temperaturę wody – pocące się stopy dobrze jest myć 

chłodną wodą. Taka woda obkurcza malutkie naczynia 

krwionośne i hamuje pracę gruczołów potowych. 

Odwrotnie, zbyt ciepła kąpiel będzie pobudzała gruczoły 

potowe do intensywniejszej pracy 

• Dodatkowo po każdorazowym umyciu stóp warto 

używać talków, które wchłaniają wilgoć. Dla osób, 

które nie mają zaufania do talków proponuję płyny 

przeciwpotowe.

Szanowni PaÅstwo! - Apteka ZDROWIE

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Szanowni PaÅstwo! - Apteka ZDROWIE