Zakład Teorii i Metodyki Gimnastyki - Akademia Wychowania ...

Zakład Teorii i Metodyki Gimnastyki - Treści programowe
Prowadzone przedmioty:
Licencjat :
- gimnastyka podstawowa kobiet i mężczyzn
Przedmioty fakultatywne do wyboru :
- akrobatyka sportowa
- rock’n’roll akrobatyczny
- trening siłowy w szkole
- aerobik sportowy w szkolnym wychowaniu fizycznym
Studia Uzupełniające Magisterskie (SUM)
- gimnastyka sportowa
Przedmioty do wyboru SUM
- nowoczesne formy gimnastyki
- cheeleaders – gimnastyczne formy pokazowe
- kulturystyka
Specjalizacja na stopień trenera II klasy w gimnastyce sportowej (kierunek WF)
Specjalizacja instruktorska z gimnastyki sportowej
Specjalizacja instruktorska z fitness- nowoczesne formy gimnastyki
Specjalność aerobik - kierunek Turystyka i Rekreacja
Zapraszamy na konsultacje z gimnastyki sportowej sala SG 1
Poniedziałek mężczyźni godz 20-21
Środa kobiety godz 20-21
Zakład Teorii i Metodyki Gimnastyki jest organizatorem corocznych zawodów gimnastycznych II roku WF, oraz
uczelnianych zawodów w aerobiku sportowym.
Wydział Wychowania Fizycznego
Celem przedmiotu jest przygotowanie studentów do pracy w zakresie gimnastyki w szkołach wszystkich typów i
stopni. Środkiem do tego celu jest opanowanie techniki i formy ćwiczeń, poznanie teorii i metodyki gimnastyki
oraz zdobycie umiejętności prowadzenia ćwiczeń gimnastycznych na zajęciach wychowania fizycznego.
Teoria:
• kierunki i rodzaje gimnastyki
• systematyka ćwiczeń gimnastycznych (podział na grupy)
• systematyka ćwiczeń porządkowo-dyscyplinujących
• systematyka ćwiczeń kształtujących
• systematyka ćwiczeń stosowanych
• systematyka ćwiczeń uzupełniających i korektywnych
• metodyka nauczania wybranych ćwiczeń stosowanych
• organizacja i zasady sędziowania zawodów gimnastycznych
• podstawowe wiadomości z zakresu historii gimnastyki
Praktyka - wybrane elementy:
1. Ćwiczenia porządkowo - dyscyplinujące: elementy musztry: zbiórki, marsze, zwroty, zatrzymania na
komendę, tworzenie kolumny ćwiczebnej z marszu przez zwrot i zachodzenie, sprawne posługiwanie się i
noszenie przyrządów i przyborów.

2. Ćwiczenia kształtujące;
• wolne: elementarne ćwiczenia ramion nóg i tułowia we wszystkich płaszczyznach i pozycjach
wyjściowych.
• z przyborami: wykonywanie ćwiczeń z wykorzystaniem woreczków, skakanek, lasek gimnastycznych i
in.
• Ćwiczenia o charakterze dynamicznym ze zmianą pozycji wyjściowych, ze współćwiczącym, piłkami
ciężkimi oraz na ławkach i drabinkach gimnastycznych
3. Ćwiczenia stosowane:
• równoważne na przy6rządach; wyjścia i zejścia, chody na czworaka i w klęku, przejścia przodem,
bokiem i tyłem z ruchami ramion, z obrotami oraz z użyciem przyborów.
• zwisy i podpory: pozycje wyjściowe i ćwiczenia w pół zwisach i zwisach, w podporach wspartych i
wolnych - na wszystkich przyrządach gimnastycznych z uwzględnieniem przyrządów zastępczych i
przyborów.
• Ćwiczenia zwinnościowo-akrobatyczne: przewroty w przód i w tył, stania na głowie i ramionach,
przewrót w tył przez stanie na ramionach, przerzut bokiem i w przód, wychwyt z karku i z głowy, salto
w przód i w tył, połączenia akrobatyczne, zespołowe ćwiczenia dynamiczne
• Skoki: ćwiczenia skoczności i techniki odbicia obunóż z podłoża i z odskoczni oraz lądowania, skok
odwrotny, zawrotny, rozkroczny, kuczny przez skrzynie i konia w szerz i wzdłuż, przerzut w przód
przez skrzynie lub kona w szerz i wzdłuż.
Pedagogizacja:
Prowadzenie przez studentów ćwiczeń porządkowo-dyscyplinujących, kształtujących stosowanych i
uzupełniających kolejno przez poszczególne lata studiów. Nabycie umiejętności prawidłowej ochrony
(asekuracja czynna i bierna)
Wydział Rehabilitacji
Celem przedmiotu jest opanowanie przez studentów umiejętności prowadzenia zajęć gimnastycznych o
charakterze ogólno usprawniającym z dziećmi, dorosłymi i osobami w podeszłym wieku. Przygotowanie
studentów do właściwego wykorzystania dużego i różnorodnego zasobu ćwiczeń gimnastycznych w rehabilitacji
ruchowej oraz w sporcie ludzi niepełnosprawnych.
Teoria:
Podział ćwiczeń gimnastycznych. Systematyka ćwiczeń porządkowo-dyscyplinujących i kształtujących.
Znaczenie pozycji wyjściowych dla zwiększenia skuteczności oddziaływania ćwiczeń. Zasady kształtowania
poprawnej postawy ciała. Systematyka ćwiczeń stosowanych . Zasady stopniowania trudności ćwiczeń w pół
zwisach, zwisach i w podporach wspartych i podporach. Podział ćwiczeń równoważnych i sposobów
utrzymywania i przywracania utraconej równowagi ciała. Podział skoków, charakterystyka ćwiczeń
zwinnościowo-akrobatycznych. Budowa jednostki lekcyjnej.
Praktyka:
1. Ćwiczenia porządkowo-dyscyplinujące. Zbiórki, kolumny ćwiczebne, noszenie i ustawianie przyrządów i
sprzętu gimnastycznego.
2. Ćwiczenia kształtujące. Ćwiczenia wolne, z przyborami, na ławeczkach, drabinkach, ćwiczenia koordynacyjne,
ćwiczenia bierne i czynne ze współpartnerem, ćwiczenia izometryczne, ćwiczenia z pokonywaniem oporu,
stretching, ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia na wysklepienie stopy, zasób ćwiczeń oddziałujących na prawidłowe
funkcjonowanie kręgosłupa, ćwiczenia relaksacyjne.
3. Ćwiczenia stosowane. Podstawowe elementy zwinnościowo-akrobatyczne. Ćwiczenia równoważne na
przyrządach. Uginanie, zginanie, skurcze i wyprosty ramion, wspinania na drabinkach, kratach i linach.
Podstawowe ćwiczenia w zwisach i podporach. Łatwe skoki proste i złożone. Pokonywanie toru przeszkód i
zabawy gimnastyczne na przyrządach.
Pedagogizacja:

Opanowanie terminologii gimnastycznej oraz umiejętności zapisywania ćwiczeń kształtujących ułożonych przez
siebie, a następnie fragmentów części wstępnej jednostki lekcyjnej.
Literatura:
1. Barański K. i in. Technika i metodyka nauczania podstawowych ćwiczeń gimnastycznych. AWF
Warszawa 1971
2. Jezierski R. i in. Gimnastyka. Teoria i metodyka . AWF Wrocław 1996.
3. Kaczyński A. i in. Gimnastyka. AWF , Wrocław 1986.
4. Mazurek L. Gimnastyka podstawowa, wyd. III, sport i Turystyka, Warszawa 1980.
5. Sozański H. i in. Podstawy teorii treningu . RCMSzKFiS , Warszawa 1993.
6. Baranowski K. Wybrane zagadnienia z teorii i praktyki sportu gimnastycznego AWF W-wa 1977r.
7. Karniewicz J. Kochanowicz K. Wybrane zagadnienia teoretycznych i praktycznych podstaw gimnastyki
AWF Gdańsk 1990r.
8. Karniewicz J. Kochanowicz K. Technika wykonania i metodyka nauczania ćwiczeń gimnastycznych na
poręczach. AWF Gdańsk 1993r.
9. Karniewicz J. Kochanowicz K. Sawczyn S. Technika wykonania i metodyka nauczania ćwiczeń
gimnastycznych na drążku AWF Gdańsk 1995r.
10. Karniewicz J. Kochanowicz K. Sawczyn S. Technika wykonania i metodyka nauczania ćwiczeń
gimnastycznych na koniu z łękami AWF Gdańsk 1995r.
11. Karniewicz J. Kochanowicz K. Sawczyn S. Technika wykonania i metodyka nauczania skoków
gimnastycznych przez konia AWF Gdańsk 1995r.
12. Karniewicz J. Kochanowicz K. Sawczyn S. Technika wykonania i metodyka nauczania ćwiczeń
gimnastycznych na kółkach AWF Gdańsk 1995r.
13. Naglak Z. Trening sportowy teoria i praktyka. Wrocław 1979r.
14. Kochanowicz K. Kompleksowa kontrola w gimnastyce sportowej. AWF Gdańsk 1998r.
15. Sawczyn S. Obciążenia treningowe w gimnastyce sportowej w wieloletnim procesie przygotowań AWF
Gdańsk 2000r.
16. . Smolewski W. Minchin J. Silin W. Gimnastyka w trioch izmierieniach. Moskwa 1976r.
17. Ulatowski T. Teria i metodyka sportu W-wa 1971r.
18. Ważny Z. System szkolenia sportowego. Sport wyczynowy nr 3,4,5,1977r.
19. Zaciorski W. Kształcenie cech motorycznych sportowców. Sport i turtstyka W-wa 1970r.
NOWOCZESNE FORMY GIMNASTYKI DLA STUDENTÓW AWF W KRAKOWIE
CEL :
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z teorią i praktyką nowoczesnych form gimnastyki.
Teoria:
1.Analiza nowoczesnych form gimnastyki.
2.Miejsce nowoczesnych form gimnastyki w lekcjach wychowania fizycznego.
Praktyka:
1. Podstawowe jednostki lekcyjne w nowoczesnych formach gimnastyki
1.1. Jazz gimnastyka jako element szkolnego wychowania fizycznego.
1.2. Aerobik Klasyczny w szkolnym wychowaniu fizycznym.
1.3. Low Impact Aerobik w szkolnym wychowaniu fizycznym
1.4. Hi Impact Aerobik w szkolnym wychowaniu fizycznym
1.5. Hi lo Aerobik w szkolnym wychowaniu fizycznym
1.6. Step Aerobik w szkolnym wychowaniu fizycznym
1.7. Stretching w szkolnym wychowaniu fizycznym
1.8. Inne odmiany nowoczesnych form gimnastyki w szkolnym wychowaniu fizycznym ( Funky , Tae-Bo itp.)
Literatura:

1. Ambroży D., Ambroży T., Sterkowicz S. 2001. Sprawność motoryczna instruktorek fitness. Zeszyty
Naukowe Nr 3/2001 pod red. W.Niemca. Problemy współczesnej turystyki i rekreacji. WSIiZ w
Rzeszowie.
2. Cichalewska A., Kolarczyk E., Arlet A. 1997. ,,Aerobik"Wyd. Skryptowe nr 82, AWF Kraków
3. Grodzka - Kubiak E. 2002. Aerobik czy fitness. DDK Edition, Poznań.
4. Opoka D. 2001. Pojęcie fitness i jego interpretacja. W: Biuletyn Krajowej Federacji "Sportu dla
wszystkich" 4/2001. UKFiS Warszawa.
5. Anderson B. 1982. Stretching. Felicitas Hűbner Verlag.
6. Anderson B. 1999. Stretching przy komputerze. Wydawnictwo Gord, Gdańsk.
7. Brańska Ż. 2002. Aerobic sportowy. AWF Warszawa.
8. Demel M., Skład A. 1976. Teoria wychowania fizycznego dla pedagogów. Warszawa
9. Gablankowski A. 1994. Stretching w szkole. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
PROGRAM ZAJĘĆ Z KULTURYSTYKI
CEL:
Celem przedmiotu jest usprawnienie studentów oraz przekazanie elementarnych umiejętności z zakresu
treningu siłowego, sportów uzupełniających oraz podstaw dietetyki. Powinni oni poznać zasady prowadzenia
zajęć siłowych, uzyskać odpowiedni poziom sprawności ruchowej i opanować podstawowe ćwiczenia.
Teoria :
Geneza ćwiczeń siłowych
Teoretyczne podstawy treningu siłoweg
• pojęcie siły
• fizjologia skurczu mięśniowego
• rodzaje pracy mięśniowej
• predyspozycje do treningu siłowego
Zasady prowadzenia zajęć rekreacyjno - sportowych w zakresie ćwiczeń siłowych
• metodyka prowadzenia zajęć rekreacyjno - sportowych
• metody nauczania ruchu
• struktura procesu treningowego
• indywidualizacja a intelektualizacja zajęć
• środki treningowe wykorzystywane w ćwiczeniach siłowych
• sporty uzupełniające
• sposoby instruowania ćwiczeń
• urządzenia, sprzęt i ubiór w zajęciach typu ćwiczenia siłowe
Słownictwo stosowane w treningu siłowym
Planowanie i organizacja pracy szkoleniowej w treningu kulturystycznym zasady planowania procesu
treningowego
• cechy dobrego planu
• konspekty zajęć
• plany krótko i długo terminowe
• dokumentacja szkolenia
Metody i formy treningu kulturystycznego
• metoda kulturystryczna, ciężkoatletyczna, obwodowa, izometryczna, mieszana, cybergenics,
ekscentryczna
• komponowanie zestawów treningowych
Sposoby treningu siłowego według zasad Weidera
- sposoby treningu początkujących, średniozaawansowanych i zaawansowanych

Trening gibkości jako uzupełnienie ćwiczeń siłowych w fitness
Podstawowe zasady treningu aerobowego
Zalecenia dietetyczne dla osób uprawiających ćwiczenia siłowe
Ogólne założenia oraz przepisy sportowe form aktywności ruchowej opartych o ćwiczenia siłowe
• kulturystyka
• fitness sportowy
• trójbój siłowy
• konkursy siłaczy
• podnoszenie ciężarów
2. Praktyka
Znaczenie rozgrzewki i jej charakter w zależności od tematu zajęć
• rodzaje ćwiczeń rozgrzewających
• kolejność i ćwiczeń
• pomiar tętna jako wskaźnik adaptacji organizmu
Zasób ćwiczeń dodatkowych
• ćwiczenia wytrzymałości (metody ciągłe i przerywane, formy treningu aerobowego w treningu siłowym)
• uzupełniające ćwiczenia szybkości, zwinności i koordynacji
• ćwiczenia gibkości ( statyczne, dynamiczne, bierne i czynne, samodzielne i z partnerem, stretching)
Ćwiczenia oddechowe 1
• specyfika ćwiczeń oddechowych
• oddech w czasie treningu
Podstawowe ćwiczenia siłowe - systematyka, technika wykonania i metodyka nauczania
• ćwiczenia z pokonywanie oporu własnego ciała
• ćwiczenia z partnerem
• ćwiczenia z przyborami i na przyrządach
• ćwiczenia mięśni klatki piersiowej, ramion, obręczy barkowej, grzbietu, brzucha, nóg z wykorzystanie
oporu zewnętrznego ( wolny ciężar i maszyny)
Trening siły - przykładowe jednostki dla poszczególnych metod treningowych (trening obwodowy, body
building, ciężkoatletyczny, ćwiczenia w parach, cybergenics, ćwiczenia izometryczne )
Doskonalenie techniczne i metodyczne w obrębie ćwiczeń siłowych
• dokładność wykonania
• poprawa błędów
• wyrabianie nawyków ruchowych
• zasady doboru ćwiczeń
• demonstracja i poprawa błędów
• bezpieczeństwo zajęć
Prowadzenie przez studentów treningów na zadane tematy
• zasób ćwiczeń
• przykładowe zestawy ćwiczeń
• realizacja założonych zadań treningowych

Zalecana literatura:
1. Ambroży T., Kaganek K. 2002. Fitness- ćwiczenia siłowe. Podręcznik dla instruktorów rekreacji. ZG
TKKF, Warszawa.
2. Aleksandrowicz J., Gumowska I. 1985. Kuchnia i medycyna. Watra, Warszawa.
3. Ambroży T. 2001. Samoobrona - podręcznik metodyczny dla instruktorów rekreacji. UKFiS - ZG TKKF ,
Warszawa.
4. Ambroży D., Ambroży T. 2001. Fitness jako nowoczesne zastosowanie ćwiczeń gimnastycznych i
kreacja wartości ciała. Zeszyty Naukowe Nr 3/2001 pod red. W.Niemca. Problemy współczesnej
turystyki i rekreacji. WSIiZ w Rzeszowie.
5. Ambroży T., Ambroży D. 2001. Bezpecnost a ochrana majetku. Pod red. P.Tyrały. W: Aktywność
ruchowa o charakterze tlenowym jako sposób na zapewnienie zdrowia i poczucie bezpieczeństwa.
Zilinska Univerzita v Zilinie. Słowacja - Koszyce.
6. Ambroży D., Ambroży T., Sterkowicz S. 2001. Sprawność motoryczna instruktorek fitness. Zeszyty
Naukowe Nr 3/2001 pod red. W.Niemca. Problemy współczesnej turystyki i rekreacji. WSIiZ w
Rzeszowie.
7. Ambroży T., Ambroży D., Dyduch T. 2001. Analiza metod, zasad i sposobów treningu siłowego
stosowanych u osób w różnym wieku uprawiających rekreacyjnie ćwiczenia siłowe. Uniwersytet
Szczeciński.
8. Ambroży T., Ambroży D. 2002. Analiza metod, zasad i sposobów treningu siłowego stosowanych u
osób uprawiających rekreacyjnie ćwiczenia siłowe. W: Biuletyn Krajowej Federacji "Sportu dla
wszystkich" 3/2002. MENiS Warszawa.
9. Bouchard C., Shepard R.J., Stephens T. 1995, Physical Activity Fitness and Health, International
Proceedings and Consensus Statement Human Kinetics Publishers.
10. Celejowa I. 1997. Mody i diety w żywieniu. Oficyna Wydawnicza Szczepan Szymański, Warszawa.
11. Celejowa I.2001. Żywienie w treningu i walce sportowej. COS Warszawa.
12. Cendrowski Z. 1987. Ruch to życie. AW Varsovia.
13. Demel M .1980. Pedagogika zdrowia . WSiP Warszawa.
14. Demel M. , Humen W. 1970. Wprowadzenia do rekreacji fizycznej. Warszawa , SiT.
15. Drabik J. 1997. Promocja aktywności fizycznej. AWF Gdańsk.
16. Eurofit ,1989 : Europejski test sprawnosci fizycznej . Przeklad z j . ang.: H . Grabowski i J. Szopa .
AWF, Kraków.
17. Grabowski H. 1997. Teoria fizycznej edukacji. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
18. Jasiak H. 1991. Współczesny Herkules. Sport i turystyka. Warszawa.
19. Krawczyk Z. 1995. Kultura fizyczna a styl życia. Nauki Społeczne i Medycyna, 5-6.
20. Kruszewski M., Kępa G., Merda W. 1997. Trening kulturystyczny w okresie przygotowawczym.
Zeszyty Naukowo - Metodyczne . AWF Warszawa.
21. Kuński H. 1985. Podstawy treningu zdrowotnego. SiT. Warszawa.
22. Kuński H. 1997. Promowanie zdrowia. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź.
23. Olex D. 2001. Fitness. Metodyka i praktyka. GOW Katowice.
24. Opoka D. 2001. Pojęcie fitness i jego interpretacja. W: Biuletyn Krajowej Federacji "Sportu dla
wszystkich" 4/2001. UKFiS Warszawa.
25. Płatonow W.N. i Sozański H. 1991. Optymalizacja struktury treningu sportowego. RCMSzKFiS,
Warszawa.
26. Perkowski K., Śledziewski D. 1998. Metodyczne podstawy treningu sportowego. COS Warszawa.
27. Raczyński G., Raczyńska B. 1996. Sport i żywienie. RCMSzKFiS Warszawa.
28. Trzaskoma Z., Trzaskoma Ł. 2001. Kompleksowe zwiększanie siły mięśniowej sportowców. Biblioteka
Trenera, COS Warszawa
29. Ulatowski T. - 1992. Teoria Sportu. T. I, II - kwartalnik "Trening". Resortowe Centrum Metodyczno-
Szkoleniowe Kultury Fizycznej i Sportu. Warszawa.
30. Ważny Z. 1974. Zarys wiadomości o treningu siły mięśniowej. Sport Wyczynowy, nr 2.
31. Ważny Z. 1977. Siła mięśniowa i metody jej rozwijania. Sport Wyczynowy, nr 5.
32. Ważny Z. 1992. Siła mięśniowa. Kwartalnik metodyczno-szkoleniowy Trening nr 1(13), Warszawa.
33. Weider J. 1996. Kulturystyka. Agencja Wydawnicza Comes. Warszawa.
34. Winiarski R. 1989. Wstęp do teorii rekreacji. AWF Kraków.
35. Wolański N., Parizkova J. 1976. Sprawność fizyczna a rozwój człowieka. SiT, Warszawa.
36. Ziemlański Ś., Niedźwiecka-Kącik D. 1997. Zalecenia żywieniowe i zdrowotne dla sportowców. RCMSz
FIS Warszawa.