19.01.2015 Views

GEOTECHNICZNE BADANIA PODŁOŻA GRUNTOWEGO

GEOTECHNICZNE BADANIA PODŁOŻA GRUNTOWEGO

GEOTECHNICZNE BADANIA PODŁOŻA GRUNTOWEGO

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>GEOTECHNICZNE</strong> <strong>BADANIA</strong> PODŁOŻA <strong>GRUNTOWEGO</strong><br />

w związku z projektowaną budową ścieżki rowerowej na odcinku<br />

od ul. Stolarskiej do ul. Dolnej<br />

w Mikołowie<br />

powiat: mikołowski<br />

województwo: śląskie<br />

Gliwice, wrzesień 2008 r.<br />

44-186 GIERAŁTOWICE UL.OGRODOWA 7<br />

NIP 631-00-14-181<br />

KRAJOWY REJESTR PRZEDSIĘBIORCÓW NR 0000258925 , SĄD REJONOWY W GLIWICACH <br />

KAPITAŁ ZAKŁADOWY 50.000 zł (PLN)<br />

PRACOWNIE :<br />

44 - 100 Gliwice ul. Sienkiewicza 10<br />

tel. (032) 231-00-81 wew. 228 , 264<br />

fax (032) 231-00-81 wew. 228<br />

moriongliwice@o2.pl<br />

41 - 300 Dąbrowa Górnicza ul. Graniczna 12<br />

tel./ fax (032) 260-19-03<br />

morion@pro.onet.pl


44-186 GIERAŁTOWICE UL.OGRODOWA 7<br />

NIP 631-00-14-181<br />

KRAJOWY REJESTR PRZEDSIĘBIORCÓW NR 0000258925 , SĄD REJONOWY W GLIWICACH <br />

KAPITAŁ ZAKŁADOWY 50.000 zł (PLN)<br />

PRACOWNIE :<br />

44 - 100 Gliwice ul. Sienkiewicza 10<br />

tel. (032) 231-00-81 wew. 228 , 264<br />

fax (032) 231-00-81 wew. 228<br />

moriongliwice@o2.pl<br />

41 - 300 Dąbrowa Górnicza ul. Graniczna 12<br />

tel./ fax (032) 260-19-03<br />

morion@pro.onet.pl


1<br />

Inwestor:<br />

Gmina Mikołów<br />

Zleceniodawca:<br />

Biuro Projektów A-PROPOL s.c.<br />

mgr inż. A. Biegański, mgr inż. D. Biegańska<br />

ul. Gomułki 2<br />

44-121 Gliwice<br />

Opracowanie:<br />

Przedsiębiorstwo „Morion” Sp. z o.o.<br />

ul. Ogrodowa 7<br />

44 - 186 Gierałtowice<br />

Pracownia: ul. Sienkiewicza 10,<br />

44-100 Gliwice<br />

Prezes:<br />

mgr Kazimierz Kisiel<br />

Autor:<br />

mgr Janusz Krzempek<br />

nr upr. VII - 1415<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


2<br />

SPIS TREŚCI:<br />

1. WSTĘP<br />

1.1. Podstawa opracowania<br />

1.2. Lokalizacja i charakterystyka terenu badań<br />

1.3. Charakterystyka projektowanego obiektu<br />

1.4. Wykaz wykorzystanych materiałów<br />

1.4.1. Materiały archiwalne<br />

1.4.2. Materiały pomocnicze<br />

2. ZAKRES I METODYKA WYKONYWANYCH PRAC<br />

2.1. Badania terenowe<br />

2.1.1. Zakres prac<br />

2.1.2. Metodyka badań<br />

2.2. Prace kameralne<br />

3 CHARAKTERYSTYKA TERENU BADAŃ<br />

3.1. Położenie geograficzne, morfologia i hydrografia<br />

3.2. Budowa geologiczna<br />

3.3. Warunki wodne<br />

4 WARUNKI <strong>GEOTECHNICZNE</strong> PODŁOŻA <strong>GRUNTOWEGO</strong><br />

5 WNIOSKI<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


3<br />

SPIS ZAŁĄCZNIKÓW:<br />

Zał. nr 1 Mapa orientacyjna terenu badań, skala 1 : 20 000<br />

Zał. nr 2 Mapa dokumentacyjna , skala 1 : 1 000<br />

Zał. nr 3.1 - 3.5 Karty otworów geotechnicznych, skala 1:25<br />

Zał. nr 4 Przekrój geotechniczny I - I, skala 1:100/50<br />

Zał. nr 5<br />

Zał. nr 6<br />

Tabela parametrów geotechnicznych<br />

Objaśnienia użytych znaków i symboli<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


4<br />

1. WSTĘP<br />

1.1. Podstawa opracowania<br />

Niniejsza dokumentacja została opracowana przez Przedsiębiorstwo „MORION”<br />

Sp. z o.o. z siedzibą w Gierałtowicach – Pracownia w Gliwicach, przy ul. Sienkiewicza 10,<br />

na zlecenie Biura Projektów A-PROPOL s.c. mgr inż. A. Biegański, mgr inż. D. Biegańska,<br />

z siedzibą przy ul. Gomułki 2 w Gliwicach.<br />

Inwestorem zadania jest Gmina Mikołów; siedziba Urzędu Miasta: Rynek 16<br />

w Mikołowie.<br />

Dokumentacja została opracowana dla potrzeb projektu budowlanego.<br />

Celem opracowania jest scharakteryzowanie warunków gruntowo-wodnych podłoża<br />

z dokładnością odpowiadającą potrzebom projektowanej inwestycji - budowy ścieżki<br />

rowerowej.<br />

1.2. Lokalizacja i charakterystyka terenu badań<br />

Obszar badań położony jest w zachodniej części miasta Mikołowa i przebiega<br />

w układzie liniowym od ul. Stolarskiej do ul. Dolnej, po północnych obrzeżach osiedla domów<br />

jednorodzinnych. Teren przylegający przedmiotowego rejonu od strony północnej, stanowią<br />

nieużytki (łąki), a po stronie północno-zachodniej - pola uprawne.<br />

Powierzchnia terenu jest generalnie płaska; niewielkie zróżnicowania morfologiczne<br />

terenu związane są ze skarpami nasypów oraz dolinami i korytami cieków powierzchniowych<br />

(rowów otwartych), odwadniających obszary podmokłe usytuowane po stronie północnej.<br />

Wzdłuż projektowanej trasy, na odcinku wschodnim (pomiędzy otworami 4 i 5),<br />

występuje sieć uzbrojenia terenu, w postaci kanalizacji sanitarnej i kablowej linii energetycznej<br />

niskiego napięcia.<br />

Rejon prowadzonych badań geotechnicznych i planowanego zamierzenia<br />

inwestycyjnego, położony jest w granicach terenu i obszaru górniczego (wschodnia część<br />

obszaru), związanego z ruchem KW S.A. Oddział KWK „Bolesław Śmiały”.<br />

1.3. Charakterystyka projektowanego obiektu<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


5<br />

Przedmiotem inwestycji jest budowa ścieżki rowerowej, na odcinku ok. 250 m<br />

od ul. Stolarskiej do ul. Dolnej w Mikołowie.<br />

Projektowany odcinek trasy prowadzony będzie generalnie w poziomie istniejącego<br />

terenu, o szerokości w koronie 3,5 m i nawierzchni bitumicznej lub z kostki profilowanej.<br />

W środkowej części przedmiotowego odcinka trasy, przecinającej lokalny ciek<br />

powierzchniowy (dopływ potoku Jamny), zabudowany zostanie betonowy przepust<br />

z elementów prefabrykowanych, o przekroju kołowym 1000 mm.<br />

Ww. obiekty budowlane, będące przedmiotem zamierzenia inwestycyjnego,<br />

w odniesieniu czynników konstrukcyjnych, przy uwzględnieniu zakresu robót ziemnych<br />

(wykopy i nasypy), proponuje się zaliczyć do I kategorii geotechnicznej.<br />

1.4. Wykaz wykorzystanych materiałów<br />

1.4.1. Materiały archiwalne<br />

[A] Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, skala 1: 50 000, ark. Zabrze - Instytut<br />

Geologiczny, Warszawa, 1957 r.<br />

[B] Mapa dynamiki zwykłych wód podziemnych wód podziemnych Górnośląskiego Zagłębia<br />

Węglowego i jego obrzeżenia - Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 1996 r.<br />

1.4.2. Materiały pomocnicze<br />

1. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 września 1998 r.<br />

w sprawie ustalenia geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych<br />

(Dz. U. Nr 126, poz. 839).<br />

2. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r.<br />

w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne<br />

i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 439).<br />

3. PN-98/B-02479. Geotechnika. Dokumentowanie geotechniczne. Zasady ogólne.<br />

4. PN-86/B-02480. Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów.<br />

5. PN-81/B-03020. Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia<br />

statyczne i projektowanie.<br />

6. PN-B-04452:2002 Geotechnika. Badania polowe.<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


6<br />

7. PN-88/B-04481. Grunty budowlane. Badania próbek gruntu.<br />

8. Mapa topograficzna, arkusz Mikołów, skala 1:10 000 - Główny Geodeta Kraju, Warszawa,<br />

1994 r.<br />

9. Mapa zasadnicza (S+U+E), skala 1:500 - Miejski Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej<br />

i Kartograficznej - Urząd Miasta w Mikołowie - dostarczona przez jednostkę projektową,<br />

10. Zasady sporządzania dokumentacji geologiczno-inżynierskich - Ministerstwo Środowiska,<br />

Warszawa, 1999 r.<br />

11. Zarys geotechniki - Z. Wiłun, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1987 r.<br />

12. Mechanika gruntów - S. Pisarczyk, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej,<br />

Warszawa, 2005 r.<br />

13. Hydrogeologia ogólna - Z. Pazdro, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1977 r.<br />

14. Geografia regionalna Polski - J. Kondracki, Państwowe Wydawnictwa Naukowe,<br />

Warszawa, 2002 r.<br />

2. ZAKRES I METODYKA WYKONANYCH PRAC<br />

2.1. Badania terenowe<br />

Badania terenowe obejmowały roboty wiertnicze, badania makroskopowe próbek gruntu<br />

oraz obserwacje nawierconego i ustabilizowanego zwierciadła wody podziemnej.<br />

2.1.1. Zakres prac<br />

Liczba otworów badawczych, głębokość oraz ich lokalizacja została ustalona przez<br />

jednostkę projektującą przedmiotowe zamierzenie inwestycyjne.<br />

Zgodnie z tymi założeniami, wykonano 5 otworów badawczych, o głębokości 3 m<br />

(otw. 1, 2, 3, 5) i 5 m (otw. 4 - rejon przepustu) i łącznym metrażu: 17 mb.<br />

Roboty wiertnicze prowadzono we wrześniu 2008 r., przy wykorzystaniu samojezdnej<br />

wiertnicy mechaniczno-obrotowej typu WH-07, z użyciem świdra spiralnego 96mm (otw. 1,<br />

4, 5) oraz - z zastosowaniem ręcznego zestawu wiertniczego (otw, 2 i 3) - wykonane<br />

w miejscach niedostępnych dla sprzętu mechanicznego.<br />

Po zakończeniu wierceń otwory zostały zlikwidowane poprzez zasypanie urobkiem,<br />

w miarę możliwości, z zachowaniem kolejności przewiercanych warstw.<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


7<br />

Otwory zostały wyznaczone w terenie poprzez prostokątne dowiązanie do szczegółów<br />

terenowych w oparciu o dostarczoną przez zleceniodawcę mapę sytuacyjną powierzchni<br />

w skali 1:500. Wysokości wlotów otworów dowiązano, metodą interpolacji do państwowego<br />

układu współrzędnych geodezyjnych, na podstawie mapy sytuacyjnej w skali 1;500,<br />

zaktualizowanej w zakresie wysokościowym.<br />

Lokalizacja punktów wierceń została przedstawiona w zał. nr 2.<br />

2.1.2. Metodyka badań<br />

Wiercenia i pobieranie próbek<br />

Bezpośrednio po każdym wydobyciu świdra z otworu, określano rodzaj nawierconego<br />

gruntu oraz jego stan i wilgotność, a w miarę możliwości także wiek i genezę.<br />

Przy każdej zmianie jednorodności gruntu wykonywano pełne badania makroskopowe<br />

zgodnie z PN-88/B-04481. Grunty budowlane. Badania próbek gruntu.<br />

Pomiary i obserwacje poziomów piezometrycznych wody gruntowej w otworach<br />

przeprowadzono zgodnie z normą PN-B-04452:2002 Geotechnika. Badania polowe.<br />

W czasie wiercenia otworów badawczych, wykonywano badania makroskopowe<br />

pozwalające na określenie:<br />

rodzaju gruntu<br />

spoistości<br />

wilgotności gruntu<br />

barwy gruntu<br />

stanu gruntu.<br />

W trakcie wykonywania wierceń były pobierane próbki<br />

o naturalnym uziarnieniu (NU), naturalnej wilgotności (NW).<br />

Próbki NW do badań cech fizycznych pobierano z każdej przewierconej warstwy<br />

gruntu różniącej się stanem, wilgotnością lub barwą, a celem tych opróbowań było określenie<br />

w warunkach laboratoryjnych, podstawowych cech fizycznych: rodzaju i barwy gruntu,<br />

wilgotności, stanu gruntu i zawartości węglanu wapnia.<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


8<br />

2.3. Prace kameralne<br />

Prace dokumentacyjne obejmowały opracowanie:<br />

- mapy orientacyjnej,<br />

- mapy dokumentacyjnej z lokalizacją wykonanych otworów badawczych,<br />

- kart otworów geotechnicznych (badawczych),<br />

- przekroju geotechnicznego,<br />

- tabeli wartości charakterystycznych parametrów geotechnicznych,<br />

- części tekstowej.<br />

3. CHARAKTERYSTYKA TERENU BADAŃ<br />

3.1. Położenie geograficzne, morfologia i hydrografia<br />

Zgodnie z funkcjonującym podziałem fizyczno-geograficznym Polski, teren<br />

prowadzonych badań położony jest w granicach makroregionu Wyżyny Śląskiej,<br />

w południowej część jednostki niższego rzędu - Wyżyny Katowickiej (mezoregion).<br />

Pod względem morfologicznym, teren w rejonie badań posiada powierzchnię<br />

wyrównaną, generalnie lekko nachyloną w kierunku wschodnim - ku dolinie potoku Jamna.<br />

Rzędne terenu w otoczeniu rejonu badań wynoszą od 320 m n.p.m. w rejonie morfologicznych<br />

wyniesień triasowych w kierunku północnym (sołectwo Reta) do ok. 280 m n.p.m. w osi<br />

doliny potoku Jamna.<br />

Rzędna terenu w granicach prowadzonych badań, ustalone na podstawie wysokości<br />

wlotów otworów wiertniczych, wynoszą od 298,9 m n.p.m. (otw. 3 - dolina cieku<br />

powierzchniowego) do 303,0 m n.p.m. (otw. 1 - zachodnia część odcinka trasy).<br />

Podłoże w przypowierzchniowej partii terenu, charakteryzuje się stosunkowo słabą<br />

przepuszczalnością, uwarunkowaną dominującym udziałem gruntów spoistych w stropowej<br />

partii profilu gruntowego.<br />

Hydrograficznie, omawiany obszar położony jest w dorzeczu rzeki Odry i należy<br />

do zlewni niższego rzędu - potoku Jamna (lewobrzeżnego dopływu rzeki Kłodnicy),<br />

przepływającej w odległości ok. 1,6 km w kierunku na wschód od terenu badań.<br />

W najbliższym sąsiedztwie przedmiotowego terenu, brak jest istotnych hydrograficznie<br />

zbiorników wód powierzchniowych, nie licząc niewielkiego zbiornika wodnego<br />

przy ul. Krzywej (rejon ciepłowni).<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


9<br />

3.2. Budowa geologiczna<br />

Pod względem geologicznym, rejon wykonanych prac badawczych i projektowanej<br />

inwestycji, położony je w granicach jednostki strukturalnej - Górnośląskiego Zagłębia<br />

Węglowego.<br />

W budowie geologicznej podłoża rejonu prowadzonych badań wyróżnia się serie<br />

stratygraficzne reprezentowane przez:<br />

karbon - karbon górny: wykształcony w postaci naprzemianległych iłowców, mułowców,<br />

piaskowców i zlepieńców z wkładkami i pokładami węgla kamiennego, przynależnych<br />

do warstw orzeskich (westfal),<br />

czwartorzęd:<br />

- plejstocen: utwory piaszczyste, wodnolodowcowe, stanowiące gruboławicowe<br />

przewarstwienia w spoistych utworach lodowcowych (rezydua glin zwałowych), genetycznie<br />

związane ze zlodowaceniem środkowopolskim,<br />

- holocen: współczesne utwory dolin rzecznych (mady, piaski rzeczne, namuły, piaski<br />

humusowe) oraz utwory nasypowe.<br />

W bezpośrednim rejonie planowanej inwestycji, w podłożu gruntowym, do głębokości<br />

dokonanego rozpoznania tj. 3 - 5 m p.p.t., występują: w części stropowej profilu utworów<br />

czwartorzędowych (plejstocen), rodzime utwory spoiste, w postaci piasku gliniastego, pyłu,<br />

gliny piaszczystej i gliny pylastej o miąższości od 0,2 (otw. 3) do 0,9 m (otw. 1),<br />

przechodzące poniżej w piaski od drobno- do średnioziarnistych, o nieciągłym<br />

rozprzestrzenieniu i zróżnicowanych miąższościach - od 1,4 m (otw. 1) do - powyżej 2,6 m<br />

(otw. 3 - spąg warstwy nieprzewiercony). W granicach dokonanego rozpoznania, spąg<br />

badanego profilu serii utworów czwartorzędowych jest zróżnicowany; przeważają lodowcowe<br />

utwory spoiste (otw. 1, 4, 5), w pozostałych natomiast - dominują wodnolodowcowe piaski<br />

drobnoziarniste.<br />

Pokrywy gruntów rodzimych stanowią: warstwa gleby o miąższości w granicach od 0,2<br />

do 0,4 m oraz grunty nasypowe (naturalne i antropogeniczne), o zarejestrowanych w otworach<br />

badawczych 4 i 5, miąższościach odpowiednio 1,6 i 1,0 m.<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


10<br />

3.3. Warunki wodne<br />

Rejom terenu badań znajduje się w granicy użytkowego poziomu wód podziemnych<br />

UPWP C II „ Mikołów”, wykształconego w szczelinowo-porowych utworach piaskowcowych<br />

górnego karbonu (westfal) oraz - poza głównymi zbiornikami i użytkowymi poziomami wód<br />

podziemnych w utworach czwartorzędu.<br />

Poziom zwierciadła wody podziemnej posiada, na długości badanego odcinka podłoża<br />

trasy rowerowej, charakter nieciągły, związany jest głównie z piaszczystymi osadami<br />

wodnolodowcowymi czwartorzędu (plejstocen) i zarejestrowany został w otworach<br />

badawczych 2, 3 i 4, na zróżnicowanych głębokościach od 1,0 m (otw. 2) do 3,5 m (otw, 4),<br />

co odpowiada rzędnym w granicach 297,1 - 298,8 m n.p.m. Rejony lokalizacji otworów: 1 i 5<br />

pozostawały w dacie wykonywanych badań - niezawodnione. Zarejestrowany układ pola<br />

hydrodynamicznego wód podziemnych, przypowierzchniowego poziomu wodonośnego,<br />

wskazuje na brak łączności hydraulicznej z wodami cieków powierzchniowych, lokalizacyjnie<br />

związanych z terenem planowanej inwestycji.<br />

Poziom zwierciadła wody posiada charakter swobodny i zasilany jest drogą infiltracji<br />

opadów atmosferycznych w strefach wychodni przepuszczalnych utworów na powierzchni<br />

lub pośrednio - przez słabiej przepuszczalne utwory spoiste, zalegające w stropowej partii<br />

profilu gruntowego.<br />

Spływ wód podziemnych przebiega prawdopodobnie zgodnie z generalnym<br />

pochyleniem powierzchni terenu w kierunku zachodnim, ku dolinie potoku Jamna.<br />

Współczynniki filtracji dla strefy zawodnionej (saturacji), zgodnie z literaturą<br />

przedmiotu [13], wynoszą:<br />

dla piasków drobnych k = 1 - 5 m/d,<br />

dla piasków średnich: k = 5 -10 m/d.<br />

W świetle obowiązujących przepisów [2], warunki wodne dla inwestycji, określa się<br />

jako przeciętne, przy założeniu wykonywania wykopów nie głębszych niż 1 m poniżej<br />

aktualnego poziomu terenu; zwierciadło wody podziemnej występuje w przewadze<br />

na głębokości w granicach 1 - 2 m p.p.t.<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


11<br />

4. WARUNKI <strong>GEOTECHNICZNE</strong> PODŁOŻA <strong>GRUNTOWEGO</strong><br />

Wykonane prace badawcze pozwoliły na rozpoznanie podłoża gruntowego<br />

do głębokości maksymalnie 5 m p.p.t.<br />

Podstawą charakterystyki gruntów były badania terenowe, makroskopowe<br />

oraz laboratoryjne, wykonane zgodnie z powołanymi w rozdziale 1.4 polskimi normami branży<br />

budowlanej.<br />

Określone dla potrzeb dokumentacji, w oparciu o kryterium geologiczne, serie<br />

litologiczno-genetyczne, były następnie podstawą do wydzieleń warstw geotechnicznych<br />

i ustalenia parametrów poszczególnych warstw gruntów w oparciu o metodę C wg. normy<br />

PN - 81/B - 03020 Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia<br />

statyczne i projektowanie., stanowiącej podstawę charakterystyki gruntów wraz z określeniem<br />

ich parametrów fizyczno–mechanicznych. Wydzieleń warstw geotechnicznych dokonano<br />

dodatkowo według kryterium zróżnicowania cech fizycznych gruntu (uziarnienie,<br />

konsystencja).<br />

W dokumentowanym podłożu wydzielono 3 grupy genetyczne utworów:<br />

I - grunty nasypowe ( n Q h ),<br />

II - utwory czwartorzędowe (plejstocen) - osady akumulacji wodnolodowcowej<br />

zlodowacenia środkowopolskiego (utwory piaszczyste) ( fg Q 3 p ),<br />

III - utwory czwartorzędowe (plejstocen) - osady akumulacji lodowcowej,<br />

zlodowacenia środkowopolskiego (zwietrzeliny glin morenowych) ( g g Q 3 p ).<br />

W granicach serii litologiczno-genetycznych, dokonano wydzieleń i charakterystyki<br />

poszczególnych warstw geotechnicznych:<br />

Grupa I - to grunty nasypowe, o lokalnym rozprzestrzenieniu, objęte jedną warstwa<br />

geotechniczną:<br />

Warstwa I - warstwę budują wilgotne grunty nasypowe, reprezentowane przez<br />

grunty naturalne (brązowe piaski drobne i gliny pylaste - otw. 4) oraz - grunty antropogeniczne<br />

w postaci żużla (otw. 5). Miąższość pokryw nasypowych zarejestrowana w tych otworach<br />

wynosi odpowiednio 1,6 i 1,0 m. Grunty niespoiste pokryw nasypowych znajdują się w stanie<br />

luźnym i średnio zagęszczonym, spoiste natomiast wykazują w ocenie makroskopowej stan<br />

twardoplastyczny, nie mniej jednak, z uwagi na nieznany i niekontrolowany sposób ich<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


12<br />

formowania, grunty te zaliczono do gruntów nie odpowiadających wymaganiom<br />

budowlanym (nN).<br />

W przypadku trasy rowerowej, stropową warstwę gruntów nasypowych należy zatem<br />

dogęścić lub wymienić na kruszywo warstwowo zagęszczone, do wartości wskaźnika<br />

zagęszczenia, właściwego dla projektowanej inwestycji; modyfikację gruntów poprzez ich<br />

częściową wymianę należy wykonać przy posadowieniu przepustu - rejon otw. 4.<br />

Grunty nasypowe, na odcinku pomiędzy otw. 4 i 5 (środkowa i wschodnia część<br />

odcinka) stanowić będą podłoże trasy rowerowej. Pod względem wysadzinowości, budujące to<br />

podłoże piaski drobne w rejonie otw. 4 oraz antropogeniczne żużle w rejonie otw. 5, przy<br />

założeniu przeciętnych warunków wodnych (zwierciadło wody podziemnej na głębokości<br />

1 - 2 m p.p.t.), można zaliczyć do rodzaju gruntów niewysadzinowych, grupy nośności<br />

podłoża nawierzchni G1, o wartości kapilarności biernej H kb < 1,0 m.<br />

Grupa II - niespoiste plejstoceńskie utwory czwartorzędowe - osady akumulacji<br />

wodnolodowcowej, zlodowacenia środkowopolskiego, w granicach której, wydzielono,<br />

wg. kryterium uziarnienia, warstwy geotechniczne:<br />

Warstwa IIa - to wilgotne i w części nawodnione piaski drobne, dominujące wśród<br />

gruntów niespoistych, zarejestrowane na głębokościach: 1,7 - poniżej 3,0 m w otw. 2,<br />

0,4 - poniżej 3,0 m. w otw. 3 i 3,3 - 4,5 m w otw. 4.<br />

Warstwa IIb - to wilgotne i częściowo nawodnione piaski średnie, o nieregularnym<br />

i nieciągłym rozprzestrzenieniu, występujące w środkowej i stropowej części profilu<br />

gruntowego, jak również - w formie przewarstwień w obrębie osadów lodowcowych.<br />

Grunty warstw IIa i IIb występują w stanie średnio zagęszczonym (I D = 0,50)<br />

stanowiąc nośne i mało odkształcalne podłoże budowlane, przy czym, z uwagi na głębokość<br />

zalegania stropu warstw, nie będą one stanowić bezpośredniego podłoża dla projektowanego<br />

obiektu.<br />

Przy założonych warunkach wodnych grunty II grupy genetycznej można zaliczyć<br />

do rodzaju gruntów niewysadzinowych, grupy nośności podłoża nawierzchni G1, o wartości<br />

kapilarności biernej H kb < 1,0 m [2].<br />

Grupa III - plejstoceńskie osady akumulacji lodowcowej, zlodowacenia<br />

środkowopolskiego - spoiste osady sklasyfikowane jako zwietrzeliny (rezydua) glin<br />

zwałowych, w obrębie której, w oparciu o kryterium stanu gruntów, wydzielono 2 warstwy<br />

geotechniczne:<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


13<br />

Warstwa IIIa - warstwę reprezentują wilgotne pyły (lokalnie z domieszką części<br />

organicznych) przewarstwione piaskiem średnim (otw. 2 - głęb. 0,6 - 1,1 m p.p.t.) oraz piaski<br />

gliniaste (na pograniczu gliny piaszczystej (otw. 4 - głęb. 2,8 - 3,3 m p.p.t.), występujące<br />

w stanie plastycznym, o przyjętym, uśrednionym stopniu plastyczności I L = 0,35, stanowiąc<br />

grunt o cechach słabonośnych.<br />

W rejonie otw. 2, budujące warstwę wilgotne (w spągu - nawodnione) pyły humusowe,<br />

mogą stanowić bezpośrednie podłoże projektowanej trasy, co będzie wymagać wykonania<br />

zabiegów modyfikacyjnych (wzmocnienie, wymiana).<br />

Warstwa IIIb - to na ogół wilgotne piaski gliniaste, gliny piaszczyste, gliny i gliny<br />

pylaste, występujące w poszczególnych otworach badawczych na zróżnicowanych<br />

głębokościach (w przewadze w partii stropowej profilu gruntowego) w stanie<br />

twardoplastycznym, o uśrednionej wartości stopnia plastyczności I L = 0,15; grunty te, pod<br />

względem wytrzymałościowych, można zaliczyć do gruntów nośnych.<br />

Na odcinku otworów: 1 - 2 - 3, spoiste utwory warstwy IIIb stanowić będą<br />

bezpośrednie podłoże budowlane dla trasy rowerowej i pod względem wysadzinowości,<br />

reprezentujące je grunty (przy założonych warunkach wodnych) można zliczyć do rodzaju<br />

gruntów bardzo wysadzinowych, o grupie nośności podłoża nawierzchni G4 i wartości<br />

kapilarności biernej H kb > 1,3 m.<br />

W celu określenia wartości charakterystycznych parametrów geotechnicznych,<br />

dla gruntów warstw: IIIa i IIIb, przyjęto symbol konsolidacji geologicznej „C” - inne grunty<br />

spoiste, nieskonsolidowane [5].<br />

Pionowe i poziome (rejon projektowanego przepustu) rozprzestrzenienie wydzielonych<br />

warstw ilustrują karty otworów geotechnicznych (zał. nr 3 i 4), natomiast charakterystyczne<br />

parametry fizyczno-mechaniczne gruntów wraz z podziałem na warstwy geotechniczne,<br />

ustalone w oparciu o: PN-81/B-03020 Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie<br />

budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie [5], przedstawiono w załączniku nr 5.<br />

5. WNIOSKI<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


14<br />

1. Wykonane prace badawcze w rejonie projektowanej budowy trasy rowerowej<br />

(wraz z przepustem wodnym) na odcinku od ul. Stolarskiej do ul. Dolnej w Mikołowie,<br />

pozwoliły na rozpoznanie podłoża do głębokości 3 - 5 m p.p.t.<br />

2. Warunki gruntowe podłoża dla projektowanej inwestycji, należy przyjąć jako złożone,<br />

z uwagi na odcinkowe występowanie w bezpośrednim podłożu gruntów nasypowych<br />

o cechach gruntów niebudowlanych (nN) oraz rodzimych gruntów słabonośnych, przy<br />

przeciętnych (w ocenie właściwości wysadzinowości gruntów) warunkach wodnych.<br />

3. Podłoże gruntowe rejonu lokalizacji inwestycji, budują w sensie geotechnicznym: grunty<br />

nasypowe (naturalne i antropogeniczne) warstwy I. Poniżej gruntów nasypowych zalegają<br />

rodzime osady wodnolodowcowe warstw IIa i IIb (utwory piaszczyste) w stanie średnio<br />

zagęszczonym (I D = 0,50) oraz - osady akumulacji lodowcowej (zwietrzeliny glin<br />

zwałowych) warstwy IIIa - grunty słabonośne w stanie plastycznym (I L = 0,35) i grunty<br />

warstwy IIIb, zaliczone do klasy gruntów nośnych, o stopniu plastyczności I L = 0,15).<br />

4. Zwierciadło wody podziemnej, o charakterze swobodnym i nieregularnym<br />

rozprzestrzenieniu, zarejestrowano głównie w obrębie osadów wodnolodowcowych<br />

(lokalnie spągowe partie pyłów - otw 2), na głębokościach w granicach od 1,0 (otw. 2)<br />

do 3,5 m p.p.t. (otw. 4) tj. na rzędnych: 297,1 - 298,8 m n.p.m.<br />

5. Warunki wodne, przy założeniu wielkości wykopów (i nasypów) związanych z budową<br />

trasy rowerowej ( 1 m) i występowania zwierciadła wody podziemnej na głębokości<br />

1 - 2 m p.p.t. należy uznać za przeciętne [2].<br />

6. Podłożem nawierzchni przebudowywanej drogi do głębokości przemarzania<br />

(ok. 1 m p.p.t.), będą grunty nasypowe (rejon otw. 4 i 5) oraz rodzime grunty mineralne<br />

które pod względem cech wysadzinowych zostały zaliczone, w odniesieniu<br />

do poszczególnych warstw geotechnicznych, do następujących grup nośności podłoża:<br />

warstwa I: G1<br />

warstwa IIa i IIb: G1,<br />

warstwa IIIa i IIIb: G4.<br />

7. Posadowienie obiektu drogowego w obrębie gruntów warstw: IIIa i IIIb, wymaga<br />

doprowadzenia podłoża do grupy nośności G1, a ponadto - zachodzi konieczność<br />

modyfikacji (dogęszczenie, wymiana) gruntów warstwy I (rejon otw. 4 i 5)<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


15<br />

oraz warstwy IIIa (rejon otw. 2) - dla odcinka trasy rowerowej oraz - warstwy I<br />

(rejon otw. 4), w związku z posadowieniem przepustu wodnego.<br />

8. W przypadku odsłonięcia, w trakcie robót ziemnych (korytowania trasy) gruntów spoistych<br />

podłoża (grunty warstwy IIIa i IIIb) należy, z uwagi na ich wysadzinowy charakter,<br />

chronić je przed przemarzaniem oraz zamakaniem; wskutek zawilgocenia może nastąpić<br />

obniżeniae parametrów charakteryzujących wytrzymałość i odkształcalność gruntów.<br />

9. Projektowane obiekty: trasa rowerowa i przepust wodny, w odniesieniu do czynników<br />

konstrukcyjnych, proponuje się zaliczyć do I kategorii geotechnicznej.<br />

Przedsiębiorstwo „MORION” Sp. z o.o.


Przedsiębiorstwo "MORION"<br />

spółka z o.o. Gliwice<br />

KARTA OTWORU <strong>GEOTECHNICZNE</strong>GO<br />

Profil numer 1<br />

Zał.Nr: 3.1<br />

Wiertnica: WH-07<br />

Miejscowość: Mikołów<br />

Gmina: Mikołów<br />

Powiat: mikołowski<br />

Województwo: śląskie<br />

Obiekt: Ścieżka rowerowa<br />

Inwestor: Gmina Mikołów<br />

Wiercenie: Przedsiębiorstwo "MORION" spółka z o.o.<br />

Dozor geologiczny: mgr M.Plebanek<br />

System wiercenia: mechaniczno-obrotowy<br />

Rzędna: 303.00 m<br />

Skala 1 : 25 Data wiercenia: 2008-09<br />

Wiercenie<br />

Głębokość<br />

zwierciadła<br />

wody<br />

Stratygrafia<br />

Profil<br />

litologiczny<br />

Przelot<br />

Opis litologiczny<br />

[m.p.p.t] [m] [m]<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

Symbol<br />

gruntu<br />

Wilgot ność<br />

Stan gruntu<br />

Ilość<br />

wałeczkowań<br />

Warstwa<br />

geotechniczna<br />

gleba<br />

Gb<br />

0.40<br />

piasek gliniasty, brązowy<br />

Pg<br />

mw<br />

0.80<br />

tpl<br />

0/0<br />

IIIb<br />

1.0<br />

glina piaszczysta, żółta<br />

Gp<br />

w<br />

1.30<br />

piasek średni z domieszką żwiru i kamieni,<br />

ciemny żólty<br />

Ps(+Ż,K)<br />

mw<br />

Czwartorzęd<br />

Plejstocen<br />

1.60<br />

2.0<br />

szg<br />

IIb<br />

piasek średni na pograniczu piasku drobnego,<br />

żółty<br />

Ps/Pd<br />

w<br />

2.70<br />

glina, ciemna żólta<br />

G<br />

mw<br />

tpl<br />

0/0<br />

IIIb<br />

3.0<br />

3.00<br />

Rysunek wykonano programem "GeoStar"


Przedsiębiorstwo "MORION"<br />

spółka z o.o. Gliwice<br />

KARTA OTWORU <strong>GEOTECHNICZNE</strong>GO<br />

Profil numer 2<br />

Zał.Nr: 3.2<br />

Wiertnica: zestaw ręczny<br />

Miejscowość: Mikołów<br />

Gmina: Mikołów<br />

Powiat: mikołowski<br />

Województwo: śląskie<br />

Obiekt: Ścieżka rowerowa<br />

Inwestor: Gmina Mikołów<br />

Wiercenie: Przedsiębiorstwo "MORION" spółka z o.o.<br />

Dozor geologiczny: mgr M.Plebanek<br />

System wiercenia: ręczny-obrotowy<br />

Rzędna: 299.80 m<br />

Skala 1 : 25 Data wiercenia: 2008-09<br />

Wiercenie<br />

Głębokość<br />

zwierciadła<br />

wody<br />

Stratygrafia<br />

Profil<br />

litologiczny<br />

Przelot<br />

Opis litologiczny<br />

[m.p.p.t] [m] [m]<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

Symbol<br />

gruntu<br />

Wilgot ność<br />

Stan gruntu<br />

Ilość<br />

wałeczkowań<br />

Warstwa<br />

geotechniczna<br />

gleba<br />

H<br />

0.30<br />

pył, żółto-szary<br />

<br />

mw/w<br />

tpl<br />

0/0<br />

IIIb<br />

0.60<br />

pył humusowy przewarstwiony piaskiem średnim<br />

H//Ps<br />

w<br />

pl<br />

2/2<br />

IIIa<br />

1.00<br />

1.0<br />

1.10<br />

piasek średni, żółto-szary<br />

Ps<br />

IIb<br />

Czwartorzęd<br />

Plejstocen<br />

1.70<br />

piasek drobny, żółty<br />

Pd<br />

2.0<br />

2.00<br />

nw<br />

piasek drobny z domieszką pyłu, żółty<br />

Pd+<br />

IIa<br />

2.50<br />

piasek drobny przewarstwiony pyłem, żółty<br />

Pd//<br />

3.0<br />

3.00<br />

Rysunek wykonano programem "GeoStar"


Przedsiębiorstwo "MORION"<br />

spółka z o.o. Gliwice<br />

KARTA OTWORU <strong>GEOTECHNICZNE</strong>GO<br />

Profil numer 3<br />

Zał.Nr: 3.3<br />

Wiertnica: zestaw ręczny<br />

Miejscowość: Mikołów<br />

Gmina: Mikołów<br />

Powiat: mikołowski<br />

Województwo: śląskie<br />

Obiekt: Ścieżka rowerowa<br />

Inwestor: Gmina Mikołów<br />

Wiercenie: Przedsiębiorstwo "MORION" spółka z o.o.<br />

Dozor geologiczny: mgr M.Plebanek<br />

System wiercenia: ręczny-obrotowy<br />

Rzędna: 298.90 m<br />

Skala 1 : 25 Data wiercenia: 2008-09<br />

Wiercenie<br />

Głębokość<br />

zwierciadła<br />

wody<br />

Stratygrafia<br />

Profil<br />

litologiczny<br />

Przelot<br />

Opis litologiczny<br />

[m.p.p.t] [m] [m]<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

Symbol<br />

gruntu<br />

Wilgot ność<br />

Stan gruntu<br />

Ilość<br />

wałeczkowań<br />

Warstwa<br />

geotechniczna<br />

gleba<br />

H<br />

0.20<br />

piasek gliniasty, żółty<br />

Pg<br />

mw<br />

tpl 0/1 IIb<br />

0.40<br />

1.0<br />

piasek drobny, jasny żólty<br />

w<br />

Czwartorzęd<br />

Plejstocen<br />

1.40<br />

piasek drobny, jasny szary<br />

Pd<br />

IIa<br />

1.80<br />

1.80<br />

2.0<br />

piasek drobny, jasny szary<br />

2.30<br />

nw<br />

piasek drobny przewarstwiony piaskiem drobnym<br />

z domieszką pyłu, jasny szary<br />

Pd//Pd+<br />

3.0<br />

3.00<br />

Rysunek wykonano programem "GeoStar"


Przedsiębiorstwo "MORION"<br />

spółka z o.o. Gliwice<br />

KARTA OTWORU <strong>GEOTECHNICZNE</strong>GO<br />

Profil numer 4<br />

Zał.Nr: 3.4<br />

Wiertnica: WH-07<br />

Miejscowość: Mikołów<br />

Gmina: Mikołów<br />

Powiat: mikołowski<br />

Województwo: śląskie<br />

Obiekt: Ścieżka rowerowa<br />

Inwestor: Gmina Mikołów<br />

Wiercenie: Przedsiębiorstwo "MORION" spółka z o.o.<br />

Dozor geologiczny: mgr M.Plebanek<br />

System wiercenia: mechaniczno-obrotowy<br />

Rzędna: 300.60 m<br />

Skala 1 : 25 Data wiercenia: 2008-09<br />

Wiercenie<br />

Głębokość<br />

zwierciadła<br />

wody<br />

Stratygrafia<br />

Profil<br />

litologiczny<br />

Przelot<br />

Opis litologiczny<br />

[m.p.p.t] [m] [m]<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

Symbol<br />

gruntu<br />

Wilgot ność<br />

Stan gruntu<br />

Ilość<br />

wałeczkowań<br />

Warstwa<br />

geotechniczna<br />

nasyp: gleba<br />

0.30<br />

nasyp: piasek drobny przewarstwiony piskiem<br />

średnim z domieszką gliny, brązowy<br />

ln-szg<br />

Nasypy<br />

Nasyp<br />

1.0<br />

0.80<br />

Nn<br />

I<br />

nasyp: glina pylasta, szara<br />

mw<br />

1.60<br />

tpl<br />

0/0<br />

2.0<br />

glina pylasta, szara<br />

G<br />

IIIb<br />

2.20<br />

glina, brązowa<br />

G<br />

2.50<br />

piasek średni, żółty<br />

Ps<br />

szg<br />

IIb<br />

3.0<br />

2.80<br />

piasek gliniasty na pograniczu gliny<br />

piaszczystej, szary<br />

Pg/Gp<br />

w<br />

pl<br />

3/4<br />

IIIa<br />

Czwartorzęd<br />

Plejstocen<br />

3.30<br />

3.50<br />

piasek drobny przewarstwiony piaskiem średnim<br />

z domieszką gliny, żółty<br />

Pd//Ps+G<br />

4.0<br />

3.80<br />

nw<br />

szg<br />

IIa<br />

piasek drobny z domieszką grudek gliny, żółty<br />

Pd(+gr. G)<br />

4.50<br />

glina piaszczysta, żółta<br />

Gp<br />

mw<br />

tpl<br />

0/0<br />

IIIb<br />

5.0<br />

5.00<br />

Rysunek wykonano programem "GeoStar"


Przedsiębiorstwo "MORION"<br />

spółka z o.o. Gliwice<br />

KARTA OTWORU <strong>GEOTECHNICZNE</strong>GO<br />

Profil numer 5<br />

Zał.Nr: 3.5<br />

Wiertnica: WH-07<br />

Miejscowość: Mikołów<br />

Gmina: Mikołów<br />

Powiat: mikołowski<br />

Województwo: śląskie<br />

Obiekt: Ścieżka rowerowa<br />

Inwestor: Gmina Mikołów<br />

Wiercenie: Przedsiębiorstwo "MORION" spółka z o.o.<br />

Dozor geologiczny: mgr M.Plebanek<br />

System wiercenia: mechaniczno-obrotowy<br />

Rzędna: 299.70 m<br />

Skala 1 : 25 Data wiercenia: 2008-09<br />

Wiercenie<br />

Głębokość<br />

zwierciadła<br />

wody<br />

Stratygrafia<br />

Profil<br />

litologiczny<br />

Przelot<br />

Opis litologiczny<br />

[m.p.p.t] [m] [m]<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

Symbol<br />

gruntu<br />

Wilgot ność<br />

Stan gruntu<br />

Ilość<br />

wałeczkowań<br />

Warstwa<br />

geotechniczna<br />

Nasypy<br />

Nasyp<br />

nasyp - drobny żużel, czarny<br />

nN<br />

ln-szg<br />

I<br />

1.0<br />

1.00<br />

glina pylasta przewarstwiona pyłem, jasna<br />

brązowa przewarstwiona jasno szarą<br />

G//<br />

1.50<br />

mw<br />

Czwartorzęd<br />

Plejstocen<br />

2.0<br />

tpl 0/0<br />

IIIb<br />

glina pylasta z domieszką okruchów węgla,<br />

brązowo pomarańczowa<br />

G(okr. węgla)<br />

3.0<br />

3.00<br />

Rysunek wykonano programem "GeoStar"


4<br />

300.60<br />

m npm<br />

SW<br />

0.00<br />

0.30<br />

Nn<br />

NE<br />

300<br />

3<br />

298.90<br />

I<br />

0.80<br />

Nn<br />

Nn<br />

299<br />

298<br />

0.00<br />

0.20<br />

0.40<br />

H<br />

Pg<br />

Pd<br />

IIIb<br />

IIb<br />

1.60<br />

G<br />

2.20<br />

2.50<br />

2.80<br />

G<br />

Ps<br />

297<br />

296<br />

1.8<br />

1.8<br />

1.40<br />

1.80<br />

2.30<br />

Gł. 3.0<br />

Pd<br />

Pd<br />

Pd//Pd+<br />

IIa<br />

IIIb<br />

IIIa<br />

3 .5<br />

3.5<br />

3.30<br />

3.80<br />

4.50<br />

Gł. 5.0<br />

Pg/Gp<br />

Pd//Ps+G<br />

Pd(+gr.G)<br />

Gp<br />

Opracował 2008 09.<br />

Obiekt:<br />

Ścieżka rowerowa<br />

Data Nazwisko Podpis<br />

Przedsiębiorstwo "MORION"<br />

spółka z o.o.<br />

Inwestor:<br />

Gmina Mikołów<br />

Przekrój geotechniczny<br />

I-I'<br />

1:<br />

Zał.Nr<br />

4<br />

Skala<br />

100<br />

50<br />

Rysunek wykonano programem "GeoStar"


TEMAT: Mikołów - ścieżka rowerowa od ul. Stolarskiej do ul. Dolnej<br />

HO<br />

LO<br />

CEN<br />

PL<br />

EJ<br />

ST<br />

n Q h<br />

fg Q p<br />

3<br />

OC g g Q p<br />

3<br />

EN<br />

OBIAŚNIENIA<br />

GEOLOGICZNE<br />

Opis<br />

litologicznogenetycznostratygraficzny<br />

GRUNTY NASYPOWE<br />

(naturalne i antropogen.)<br />

OSADY AKUMULACJI<br />

WODNOLODOWCOWEJ<br />

(utwory piaszczyste)<br />

OSADY LODOWCOWE<br />

(zwietrzeliny glin<br />

zwałowych)<br />

Nr<br />

warstwy<br />

geotechnicznej<br />

wg<br />

Symbol<br />

gruntu wg.<br />

PN-86/B-02480<br />

P A R A M E T R Y G E O T E C H N I C Z N E<br />

PN-81/B-03020<br />

wartość charakterystyczna x /n/<br />

Symbol Stan gruntu Wilgotność<br />

natural<br />

na<br />

geologicznej<br />

konsolidacji<br />

gruntu<br />

Stopień<br />

zagęszcze<br />

nia<br />

Stopień<br />

plastyczności<br />

Gęstość<br />

objętościowa<br />

Spójność<br />

Kąt<br />

tarcia<br />

wewnętrz<br />

nego<br />

Edometryczny<br />

moduł<br />

ściśliwości<br />

Moduł odkształcenia<br />

Pierwotnej Wtórnej Pierwotny Wtórny<br />

PN-89/ W n r 0 Cu M O M. E O E I om<br />

B-02480 N I D I L % t/m. 3 kPa stopnie MPa MPa MPa MPa %<br />

I nN - ln-szg tpl - - - - - - - - -<br />

(Pd, G ż)<br />

IIa Pd - 0,50 - - - - 30 62 77 46 58 -<br />

IIb Ps - 0,50 - - - - 33 95 105 80 89 -<br />

IIIa<br />

IIIb<br />

Ps<br />

Pg/Gp<br />

Pg, Gp, <br />

G, G <br />

C - 0,35 - - 12 12 21 35 15 25 -<br />

C - 0,15 - - 19 16 33 55 23 39 -<br />

Zawar<br />

-tość<br />

części<br />

organic<br />

znych

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!